Το μήνυμα της θάλασσας

Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, αφιερωμένο στη μελέτη και προστασία της Ελληνικής Φύσης, διοργάνωσε, φέτος, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Το Μήνυμα της Θάλασσας», εικαστική και επιστημονική έκθεση, που εγκαινιάστηκε στις 9 Μαΐου 2015 και μπορείτε να επισκεφθείτε μέχρι το Μάρτιο του 2016 στον πρώτο όροφο του Κέντρου ΓΑΙΑ!

Το επιστημονικό σκέλος της έκθεσης έγινε σε συνεργασία με:

1. Το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Ερευνητικό Πρόγραμμα PERSEUS (FP7), καθώς και το Πανεπιστήμιο Πατρών. Περιλαμβάνει τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνητών για τη θαλάσσια ρύπανση από τα πλαστικά αντικείμενα. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην ελληνική θάλασσα.

2. Το Μεσογειακό Γραφείο Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό και την Αειφόρο Ανάπτυξη (MIO-ECSDE) με την Έκθεση για τα θαλάσσια απορρίμματα που στήθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος MARLISCO (MARine LItter in Europe Seas: Social AwarenesS and CO-Responsibility). Η Έκθεση εστιάζει στα κύρια αίτια των θαλάσσιων απορριμμάτων, τις επιπτώσεις τους στη θαλάσσια ζωή, στα οικοσυστήματα και στον άνθρωπο και θέτει το βασικό ερώτημα: Μπορώ να είμαι μέρος της λύσης;

To εικαστικό σκέλος της έκθεσης έγινε σε συνεργασία με δύο οργανώσεις των ΗΠΑ, την Plastic Pollution Coalition της Dianna Cohen και το Drifters Project της Pam Longobardi, με έργα που έχουν δημιουργήσει από πλαστικά αντικείμενα.

1.  Mε βάση το Λος Άντζελες, η εικαστική καλλιτέχνης πολυμεσικών εφαρμογών, ζωγράφος και επιμελήτρια Dianna Cohen, είναι γνωστή στο ευρύ κοινό για τα δισδιάστατα και τρισδιάστατα έργα της, τα οποία δημιουργεί από ανακυκλωμένες πλαστικές σακούλες, ράβοντας τες μεταξύ τους. Το μέγεθος των έργων της κυμαίνεται από μικρά επιτοίχια διακοσμητικά μέχρι κατασκευές μεγέθους δωματίου. Η Dianna Cohen έχει παρουσιάσει το έργο της με ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία στις ΗΠΑ, την Ευρώπη, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Αφρική.

Είναι συνιδρύτρια και διευθύντρια δημιουργικού και ευαισθητοποίησης της ομάδας Plastic Pollution Coalition (PPC,  www.plasticpollutioncoalition.org ). Αγωνίζεται για την αντιμετώπιση του διογκούμενου προβλήματος της ρύπανσης από τα πλαστικά, προσπαθώντας να δημιουργήσει μια παγκόσμια συμμαχία ατόμων, οργανώσεων και επιχειρήσεων με στόχο να σταματήσει η ρύπανση από πλαστικά και να αντιμετωπιστούν οι τοξικές επιδράσεις τους στον άνθρωπο, τα ζώα , τον ωκεανό και το περιβάλλον.

2.  Η Τέχνη της Pam Longobardi συνδυάζει τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, την κατασκευή εγκαταστάσεων και τη δημιουργία δημόσιων εικαστικών έργων. Μέσω αυτής αποτυπώνει και τονίζει τον ψυχικό δεσμό του ανθρώπου με το φυσικό κόσμο. Τα έργα της έχουν εκτεθεί στις ΗΠΑ, την Ελλάδα, το Μονακό, τη Γερμανία, τη Φινλανδία, τη Σλοβακία, την Κίνα, την Ιαπωνία, την Ιταλία, την Ισπανία, το Βέλγιο και την Πολωνία. Ζει και εργάζεται στην Ατλάντα ως καθηγήτρια Τέχνης στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Γεωργίας (Georgia State University).

Σήμερα ταξιδεύει ανά τον κόσμο με το πρόγραμμα της «Το Έργο των Περιπλανώμενων» (The Drifters Project, http://driftersproject.net ),ακολουθώντας τα ρεύματα του ωκεανού. Στα πλαίσια αυτού συλλέγει πλαστικά απορρίμματα από τους ωκεανούς, τα καταγράφει και τελικά τα μετατρέπει σε κατασκευές και φωτογραφικό υλικό. Το έργο της αποτελεί μια οπτική αποτύπωση της παγκόσμιας καταναλωτικής μηχανής και των τεράστιων ποσοτήτων πλαστικών αντικειμένων που υπάρχουν στον πλανήτη, αλλά και των επιπτώσεών τους ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου και στα πλάσματα που ζουν σε αυτόν. Το έργο της εστιάζει στη συσχέτιση της παγκοσμιοποίησης με τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Το 2013 συμμετείχε στην αποστολή GYRE σε απομακρυσμένες παράκτιες περιοχές της Αλάσκας και δημιούργησε έργα ειδικά για την αποστολή αυτή: την έκθεση Ο Πλαστικός Ωκεανός, η οποία παρουσιάστηκε στο Μουσείο Άνκορατζ το Φεβρουάριο του 2014, και τώρα εκτίθεται στην Ατλάντα, στο Μουσείο David J. Sencer CDC.

Η Pam Longobardi εμφανίστηκε σε ταινία του National Geographic αφιερωμένη στην αποστολή GYRE ενώ το πρόγραμμα The Drifters Project παρουσιάστηκε στο περιοδικό National Geographic.

Τι είναι «Μήνυμα της Θάλασσας»;

«Το Μήνυμα της Θάλασσας», που επέλεξε να προβάλει φέτος το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, μέσα από τις δύο αυτές εκθέσεις, αλλά και διάφορες εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα μέχρι τον περασμένο Ιούνιο, είναι εξαιρετικής σημασίας για ολόκληρο τον πλανήτη.

Πράγματι, η θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά αντικείμενα απασχολεί έντονα την παγκόσμια κοινότητα, ως μία από τις σημαντικότερες περιβαλλοντικές απειλές του 21ου αιώνα. Tα πλαστικά είναι ανθεκτικά υλικά και η διάσπασή τους είναι εξαιρετικά αργή. Ορισμένα αντέχουν στο θαλάσσιο περιβάλλον για δεκαετίες, εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες χρόνια.

Το 2014 ομάδα ερευνητών υπολόγισε ότι περίπου 5,25 τρισεκατομμύρια κομμάτια πλαστικού, που ζυγίζουν 268.940 τόνους επιπλέουν στις θάλασσες του κόσμου.

Η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος έχει τεράστια σημασία, καθώς η επιβάρυνση έχει άμεση επίπτωση στα οικοσυστήματα, στους οργανισμούς, αλλά και στη ζωή και την ευημερία του ανθρώπου.

Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, με 17.000 χιλιόμετρα μήκος ακτών και χιλιάδες νησιά, με πλούσια βιοποικιλότητα και σπάνια είδη φυτών και ζώων, η προστασία από τη θαλάσσια ρύπανση είναι ζωτικής σημασίας. Η χώρα μας είναι άρρηκτα δεμένη με τη θάλασσα από αρχαιοτάτων χρόνων.

Βέβαια η λύση δεν μπορεί να είναι η κατάργηση των πλαστικών. Στην εποχή μας με τις νέες τεχνολογίες και δυνατότητες τα πλαστικά μπαίνουν όλο και πιο πολύ στη ζωή μας.

Ο κύριος στόχος μας θα πρέπει να είναι:

«Κανένα πλαστικό να μην καταλήγει ανεξέλεγκτα στο φυσικό περιβάλλον».

 Όλοι μαζί, άτομα, ομάδες και κράτη οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε το σύνθετο πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης από τα πλαστικά αντικείμενα.

Το μήνυμα του Μουσείου είναι: «Ελάτε μαζί μας να στείλουμε παντού το μήνυμα της θάλασσας … ούτε ένα πλαστικό στο νερό!».

Οι εκθέσεις δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με:

– το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ)

– το Ερευνητικό Πρόγραμμα PERSEUS (FP7)

– το Πανεπιστήμιο Πατρών

– το Μεσογειακό Γραφείο Πληροφόρησης για το Περιβάλλον, τον Πολιτισμό

και την Αειφόρο Ανάπτυξη MIO-ECSDE (MARLISCO)

– την Plastic Pollution Coalition

– το Drifters Project