Η οδός Αριστοτέλους

Η οδός Αριστοτέλους είναι ο συμπυκνωμένος γεωμετρικός τόπος της Θεσσαλονικιώτικης ιστορικής ταυτότητας. Στη σύγχρονη εκδοχή παραμένει ο ορθογώνιος καμβάς, πάνω στον οποίο στροβιλίζεται το κοινωνικό μωσαϊκό της πόλης. Εμπεριέχει διττά την εξιδανίκευση της ιστορικής μνήμης και την σκληρή αλήθεια της ζώσας πραγματικότητας. Είναι ταυτόχρονα δρόμος και μνημείο, λαϊκή αλλά και ρωμαϊκή αγορά, πεδίο πολιτικού παλμού και καθημερινού συμβιβασμού, σκληρή μετανάστευση και ανάλαφρος τουρισμός, είναι παράλληλα θάλασσα και πέτρα. Είναι το πολυεπίπεδο σταυροδρόμι της Θεσσαλονίκης, που την κόβει και την ενώνει, διαγωνίως σε όλες τις κατευθύνσεις.

Η Αριστοτέλους μπορεί να διαβαστεί, σε πολλαπλές στρώσεις, στον χώρο και στο χρόνο. Η ιστορική ματιά συνήθως καδράρει στην περίφημη Ρωμαϊκή αγορά, στα βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία. Η πολεοδομική οπτική αναγνωρίζει την ημιτελή πρόθεση εξευρωπαϊσμού της φυσιογνωμίας της πόλης από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Εμπράρ. Η κοινωνική-πολυπολιτισμική αναψηλάφηση, φέρνει στο προσκήνιο τις εμβληματικές λαϊκές αγορές του Μοδιάνο-Καπάνι-Άθωνος και την διακαή ώσμωση λαϊκής ψυχής και αστικού πνεύματος. Η οπτική γωνία μπορεί να τεθεί ακόμη και γεωμετρικά, με την οδό Αριστοτέλους ως κεντρική μεσοκάθετο της πόλης, διασυνδέοντας τη θάλασσα με τις παρυφές της Άνω Πόλης, αλλά και πολιτικά, με την αποδοχή του μνημειακού άξονα ως ένα σταθερό ζωντανό πολιτικό εργαστήρι ή μία σύγχρονη δημοτική αγορά καθημερινών συζητήσεων των συνταξιούχων και ενίοτε αυθεντικών λαϊκών συγκεντρώσεων στις δύο πλατείες της, στο άγαλμα του Βενιζέλου και στη θάλασσα.

Εδώ και δέκα χρόνια, τις ανέμελες ημέρες της Θεσσαλονίκης επιλέγω πάντα με αίσθημα ευχάριστου ψυχαναγκασμού να είναι η Αριστοτέλους η πρωινή βόλτα μου. Είναι κάπως σαν η εισαγωγική μύηση της ημέρας. Ξεκινώντας πάντα στη φορά βορρά-νότου, από την ρωμαϊκή αγορά προς τη θάλασσα, κατηφορίζω ράθυμα αλλά ευέλικτα, μπαινοβγαίνοντας αθόρυβα στα παράπλευρα στενά της. Αφήνομαι πάντα να με πάει στο ρυθμό της, άλλοτε δεξιά και άλλοτε αριστερά, μερικές φορές γρήγορα και μερικές ατελείωτα αργά. Το ψυχοθεραπευτικό σλάλομ καταλήγει όμως πάντα υπέροχα κινηματογραφικό, και εντέλει η βόλτα γίνεται πάντα ένα μικρό ταξίδι.