Στο 132o Δημοτικό σχολείο Γκράβας

Η ιστορία είναι γνωστή και πάει ως εξής: Από το 1999 ως το 2007 η θαρραλέα εκπαιδευτικός Στέλλα Πρωτονοταρίου είναι διευθύντρια στο 132ο της Γκράβας. Επειδή σε αυτό το δημοτικό σχολείο το ποσοστό των μεταναστών μαθητών υπερβαίνει το 70% συναποφασίζει με τους συναδέλφους της την εφαρμογή μιας σειράς εκπαιδευτικών δράσεων με πολυπολιτισμικό χαρακτήρα (εκμάθηση της μητρικής γλώσσας στα παιδιά, των ελληνικών σε μετανάστες γονείς, έκδοση των ανακοινώσεων του σχολείου σε τρεις γλώσσες κ.ά.). Η κατάσταση αρχίζει να βελτιώνεται αισθητά (π.χ. εξάλειψη των περιστατικών βίας και βελτίωση του μαθησιακού επιπέδου των μαθητών), μέχρι που το 2007 η διευθύντρια απομακρύνεται από το πόστο της και αναλαμβάνει χρέη διευθύντριας στο διπλανό δημοτικό σχολείο. Στη θέση της το Υπουργείο Πολιτισμού τοποθετεί άλλο διευθυντή, ο οποίος παύει ευθύς αμέσως όλες τις εκπαιδευτικές δράσεις και υποβάλλει αναφορά στον εισαγγελέα Εφετών Αθηνών κατηγορώντας την προκάτοχό του ότι παραχώρησε παράνομα αίθουσες του σχολείου, εκτός ωραρίου, για τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας αλλοδαπών μαθητών (οι ίδιες αίθουσες βέβαια παραχωρούνται χωρίς πρόβλημα για ενοριακές ανάγκες εκκλησιών, κοπές πίτας κ.ο.κ.). Ο εισαγγελέας ασκεί αυτεπάγγελτη δίωξη, η εκδίκαση της υπόθεσης ορίζεται για τις 16 Ιουνίου 2009 στο Α΄ Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών –με ένα μοναδικό μάρτυρα κατηγορίας– αλλά αναβάλλεται για τις 22 Ιανουαρίου του 2010. Βέβαια, τα ερωτήματα παραμένουν. Εκτός από τα προφανή υπάρχει κι άλλο ένα: άραγε να γνώριζε η Στέλλα Πρωτονοταρίου τι θα επακολουθούσε όταν έπαιρνε αυτές τις αποφάσεις στο πλαίσιο του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με όλες τις μεγάλες αδυναμίες του; Υποψιάστηκε ποτέ ότι οι αντιδράσεις θα έφταναν σε αυτό το σημείο;

Απαντάει η ίδια και διηγείται την ιστορία μέχρι τη δίωξη, χωρίς να αφήνει απ’ έξω τις σκέψεις, τους προβληματισμούς και τις ελπίδες της: «Αντιδράσεις είναι φυσικό να υπάρχουν... Όταν κάτι καινούργιο το οποίο διαταράσσει την ομοιομορφία και θεωρεί “πλούτο” τη διαφορετικότητα εφαρμόζεται και συκοφαντείται σκόπιμα ως επικίνδυνο και αντεθνικό ενώ παράλληλα δεν υπάρχει ενημέρωση για την αναγκαιότητά του, η αντίδραση μπορεί να γίνει μέχρι και υστερία. Η δράση βέβαια για την οποία καταγγέλθηκα είναι η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας των παιδιών. Για την ακρίβεια της αλβανικής μητρικής γλώσσας, κι όχι της αραβικής ούτε φυσικά της ελληνικής για τους μετανάστες γονείς. Ποιος αλήθεια ξέρει ότι η διδασκαλία συγκεκριμένα της μητρικής γλώσσας επιβάλλεται από τα επιστημονικά παιδαγωγικά δεδομένα, ότι προβλέπεται από την υπουργική απόφαση για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, ότι έχουν υπογραφεί ανάλογες συμβάσεις από τη χώρα μας και ότι η σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού και το δικαίωμα των παιδιών στη μητρική τους γλώσσα διδάσκεται επίσημα στα σχολεία; Το περιεχόμενο της αναφοράς που έκανε ο διευθυντής είχε σχέση με την “παρανομία” της διδασκαλίας της αλβανικής μητρικής γλώσσας από το 2002 ως το 2007. Καλούμαι όμως να δικαστώ για την παραχώρηση χώρου για το διάστημα από τον Σεπτέμβριο του 2005 μέχρι τον Νοέμβριο του 2007. Φυσικά δεν υπήρξε παραχώρηση χώρου. Ήταν δράσεις εγκεκριμένες μέσα από τα προγράμματα Ολυμπιακής Παιδείας που εφαρμόστηκαν στο σχολείο από το 2002. Με τη λήξη της χρηματοδότησης το σχολείο συνέχισε τις δράσεις, αφού ήταν αποδεδειγμένη η θετική επίδρασή τους στη σχολική κοινότητα. Αυτό εξάλλου δεν είναι το ζητούμενο; Να συνεχίζει ένα επιτυχημένο πρόγραμμα και χωρίς χρηματοδότηση; Εκτός κι αν άλλος είναι ο στόχος μας… Η ελληνική κοινωνία είναι πολυπολιτισμική και τα παιδιά θα είναι αυριανοί πολίτες αυτής της κοινωνίας. Αν εκπαιδευτούν να διαχειρίζονται την πολυπολιτισμικότητα, να τη σέβονται και να την αντιμετωπίζουν ως πλούτο, η συμβίωση ανάμεσα σε Έλληνες και αλλόγλωσσους μαθητές θα πάει καλά. Αν όμως ο συμμαθητής μας είναι “ο ξένος” και τον αντιμετωπίζουμε σαν παρείσακτο, που φταίει για όλες τις ελλείψεις και τα κακώς κείμενα της εκπαίδευσης, τότε εμείς είμαστε ο αληθινός κίνδυνος για την κοινωνία μας. Η προκατάληψη, ο φόβος, η περιθωριοποίηση και ο αποκλεισμός είναι οι χειρότεροι σύμβουλοι σε ένα σχολείο. Θέλω να ελπίζω λοιπόν ότι πολλά θα αλλάξουν… Όσο για το αποτέλεσμα της δίκης δεν το ξέρω, αλλά δεν έχει σχέση με τη δικαίωσή μας, που την έχουμε εισπράξει όχι μόνο από τους μαθητές μας και τους γονείς, αλλά και από μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Και λέω “μας” γιατί στο 132ο οι εκπαιδευτικοί ήμασταν στο “μαζί”, συναποφασίζαμε και είμαστε συνυπεύθυνοι για όσα έγιναν στο σχολείο. Υπήρξε μεγάλη ανατροφοδότηση από τη δουλειά μας. Είδαμε τους μαθητές να ’ναι χαρούμενοι και δημιουργικοί στο σχολείο, τους γονείς τους να έχουν σχέση με το σχολείο, τον εκπαιδευτικό κόσμο, πανεπιστημιακούς, κοινωνικούς φορείς κ.λπ. να εκφράζουν με κάθε τρόπο την υποστήριξή τους. Είναι συγκινητικά τα μηνύματα παλιών μαθητών μας. Αλλά και άγνωστοι άνθρωποι μάς λένε ότι ένα τέτοιο σχολείο ονειρεύτηκαν για τα παιδιά τους. Το όραμά μας είναι ένα σχολείο ανθρώπινο, δημοκρατικό, που θα παρέχει γνώσεις, κοινωνικές δεξιότητες και ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά. Αυτό προσπαθήσαμε στο 132ο. Το κάθε σχολείο έχει τις ιδιαιτερότητές του και ανάλογα πρέπει να σχεδιάσει και να εφαρμόσει τις δράσεις του. Ο στόχος μας όμως με μεγάλο μέρος των μάχιμων εκπαιδευτικών είναι κοινός. Μαζί τους λοιπόν θα είμαι και από κοινού θα προσπαθούμε γι’ αυτό το σύγχρονο σχολείο που οφείλουμε στα παιδιά».

Θυμάμαι στην περιήγηση που μου έκανε η Στέλλα στην Γκράβα έξι μήνες πριν, παιδιά όλων των ηλικιών να τη χαιρετάνε και να την αγκαλιάζουν σε κάθε της βήμα. Τώρα, μπορούμε να πούμε ότι είναι θετικό σημάδι που ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και η συντριπτική πλειοψηφία της εκπαιδευτικής κοινότητας (διδασκαλικές ομοσπονδίες, ΕΛΜΕ, Ενώσεις Γονέων, Πανεπιστημιακοί Σύλλογοι…) είναι στο πλευρό της, αυτό όμως δεν θα αλλάξει το γεγονός ότι το 132ο έχασε την ευκαιρία του να παραμείνει ένα ανθρώπινο σχολείο.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ALBINA (πρώην μαθήτριας του 132ο)

Οι αναμνήσεις που μου έχουν μείνει από αυτό το σχολείο είναι φανταστικές... Μια φορά κι έναν καιρό, όπως λέει και η σελίδα, φοίτησα κι εγώ σ’ αυτό το σχολείο. Αυτό που πήρα ως συμβουλή είναι να μην ντρέπομαι για τίποτα, γι’ αυτό που είμαι, γιατί αυτή είμαι εγώ. Σε μια κοινωνία που ο ρατσισμός εκείνη την περίοδο ήταν στα ύψη, αυτό το σχολείο τον αντιμετώπισε και αντί να με κάνει να ντρέπομαι για τη μητρική μου γλώσσα, μου έδωσε την ευκαιρία να τη μάθω όπως την ξέρουν τα παιδιά που ζουν στη χώρα μου... Όπως λέγαμε και μικροί: 132ο σ’ αγαπώ... Τώρα που είδα τα βίντεο, έμαθα όλα αυτά που έγιναν. Δεν ντρέπονται... Όπως σταύρωσαν τον Χριστό, πάνε να διώξουνε την κυρία Στέλλα που είναι ένας άγγελος και έχει προσφέρει τόσο πολλά στην παιδεία... αντί να την ευχαριστούν. Αυτό που έχω να πω είναι ότι η πίστη μας δεν είναι θέμα

Πάτερ ημών ή Αλλάχ, αλλά η καθαρότητα στην ψυχή μας και τα θετικά συναισθήματα. Εγώ χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ στην κυρία Στέλλα και στο 132ο.