Αυτά που συζητιόντουσαν σε ένα συνοικιακό/επαρχιακό μπακάλικο παλιά. Και σημερινές κουβέντες για μπακάλικα…
Τα Ελληνικά μπακάλικα είναι υπέροχα πια, τα δείχνουμε με περηφάνια στους τουρίστες, έχουνε πάρει την θέση των κοσμηματοπωλείων σε σουξέ και «ελληνικότητα»… αφήστε που όλο και κάτι ψωνίζουμε κι εμείς, έστω να μας θυμίζει χωριό μας.
Το μπακάλικο της γειτονιάς μου (στην Καβάλα, δεκαετίες ΄60-΄70) δεν είχε καμία σχέση με αυτό της διαφήμισης με τον άψογο κατά τα άλλα Πέτρο Φιλιππίδη: δεν ήταν χρυσαφένιο σαν ηλιοβασίλεμα, τα προϊόντα δεν ήταν color-coordinatedμε την καμία, και ο μπακάλης δεν έμοιαζε με τον Πέτρο. Είχε αναντάμ-μπαμπαντάμ τρόφιμα στα ράφια τακτοποιημένα βάσει μιας εσωτερικής λογικής – κορν-φλάουρ μαζί με αλάτι, σόδα και σιμιγδάλι αλλά όχι με αλεύρι πχ, κονσέρβες τομάτας ‘Κύκνος’ και ζαχαρούχα γάλατα δίπλα δίπλα, χαρτιά τουαλέτας παραχωμένα κάπου να μη φαίνονται και άπειρα μπουκάλια ξύδι παντού, να φαίνονται όσο γίνεται περισσότερο. Τίποτα δεν ήταν εστέτ ή όμορφο. Με έστελναν ωστόσο να πάρω μισό κιλό ζάχαρη και ένοιωθα σαν να εξερευνούσα την Ανταρκτική, με περισσότερη σκόνη και λιγότερη ποικιλία…
Ο μπακάλης της γειτονιάς είχε να ανταγωνιστεί τότε τον γαλατά, αυγουλά, κοτοπουλά, φούρναρη, μανάβη, πλανόδιο all-of-the-aboveέμπορα που σεργιάνιζε με γαϊδουράκι αρχικά (ιντήντ) , με αμάξι-καρότσα αργότερα. Σήμερα ο μπακάλης έχει να ανταγωνιστεί… το Σύμπαν και τη θεία του μαζί: σουπερ-μάρκετ, Internetshopping, κι άλλα σουπερ-μάρκετ. Δεδομένων των συνθηκών, άλλαξε το μαγαζάκι του, το στυλ, αλλά κυρίως τα προϊόντα του. Δεν είναι πια ένας απλός μπακάλης. Είναι καλλιτέχνης. Το μπακάλικο καθρεφτίζει την αισθητική του μαζί με τα εμπορεύματα. Και απευθύνεται στον ψαγμένο πελάτη που ξέρει από τρόφιμο, είτε έχει λεφτά είτε δεν έχει – ο «ψαγμένος» δεν είναι απαραίτητα ο φλώρος, μη παίρνετε ανάποδες, κι εμένα με εκνευρίζει αόριστα ή οριστικά η λέξη αλλά εντάξει. Οι περισσότεροι άνθρωποι άνω των 30 που ψιλο-μαγειρεύουν, που υποψιάζονται έστω τι είναι το τζίντζερ, ψαγμένοι λέγονται.
Το «GustodiGrecia» λοιπόνείναι τέλειο παράδειγμα προχωρημένου μπακάλικου: είναι όμορφο, με τυριά και αλλαντικά τακτοποιημένα στις προθήκες σαν μπιζού, με «μεγάλη γκάμα προϊόντων από απλά ως εξεζητημένα» και με αντίστοιχη γκάμα τιμών: το ρύζι Αγρινίου μικρού παραγωγού έχει 1,80 το κιλό, αλλά υπάρχει και αυγοτάραχο, στριφτάρι με porcini, ή καπνιστά κρέατα που ανεβάζουν τον πήχη. Οι μαρμελάδες χωρίς ζάχαρη/συντηρητικά από την Κοζάνη είναι καταπληκτικές, όπως και η (δική τους) φέτα, οι χυλοπίτες Λήμνου και ο χαλβάς Βόλου. Υπάρχει μεγάλη γκάμα κρασιών, λικέρ κλπ. Όλα είναι χιλιο-ψαγμένα μέχρι εκεί που δεν παίρνει, τα περισσότερα από μικρούς παραγωγούς και σπιτικές βιοτεχνίες. Το «Gusto» είναι περίπου όπως φανταζόμουν ότι ήταν το μπακάλικο της παιδικής μου ηλικίας, γεμάτο θησαυρούς κρυμμένους ο ένας πίσω από τον άλλον… μόνο που εδώ είναι όντως έτσι, μπαίνεις και δεν κουράζεσαι να ψάχνεις. Ή να δοκιμάζεις.
Τα «Carpo», με διαφορετικό στοκ, έχουν υπέροχο ντηζάιν, με τα ατέλειωτα, πολυσυλλεκτικά σοκολατάκια τοποθετημένα σαν βιτρίνα σε απόσταση αναπνοής και την μυρωδιά του καφέ να σου σπάει τη μύτη μαζί με μυρωδιά καβουρντισμένων ξηρών καρπών, μπαχαρικών και ναι ήδη σηκώνομαι να τσιμπήσω κάτι, μόνο που τα θυμάμαι η σοκολάτα με καλεί. Έχουν επίσης μέλι από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, ελάτης και Καλύμνου πχ, και λιχουδιές όπως σύκα γεμιστά με καρύδι και ψωμάκια με κράνμπερι ή με σοκολάτα, ακόμα καλύτερα. Στο σάιτ τους είδα ότι υπάρχει «Carpo» στο Λονδίνο και χάρηκα, όχι επειδή ζω στο Λονδίνο αλλά επειδή ο αδερφός μου (που ζει εκεί μαζί με κάμποσο άλλο κόσμο αν και όχι στο ίδιο σπίτι, μη παρεξηγηθούμε κι όλας, απλώς στην ίδια πόλη) ο αδερφός λοιπόν ή και ο άλλος κόσμος του Λονδίνου μπορεί να πάει μια μέρα να ψωνίσει ένα σύκο, αν τον φέρει ο δρόμος του.
Άλλο χαριτωμένο είναι το “HerbalTreasures”από όπου παίρνω θαλασσινό χοντρό αλάτι με μπαχαρικά (2 ευ), όχι φθηνό, υπέροχο όμως όταν μαγειρεύεις έστω και χάλια όπως εγώ. Έχει πολλά, ακριβότερα χοντρά-ψιλά αλάτια που όμως τα αφήνω για καλύτερους αλατιστές, και αφεψήματα (τσουκνίδα, βαλεριάνα, χαμομήλια κλπ, απίστευτο το τι χόρτο μπορεί να ξεράνει, να βράσει και να πεί ο Έλληνας, με νόστιμα/ή/και ωφέλιμα αποτελέσματα μάλιστα…)
Τέλος πάντων, σε άλλη εξόρμηση θα βάλω τα Ποντιακά μπακάλικα της Νέας Ιωνίας, όταν θα έρθει η εποχή για ΤανωμένονΣορβάν (ποντιακή κρύα σούπα). Ή άλλα μπακάλικα, υπάρχουν χιλιάδες πια, όμορφα, κομψά, με σπέσιαλ προϊόντα από όλες τις γωνιές της Ελλάδας. Ο τροφιμο-τουρισμός είναι εδώ και πηγαίνει καλά: οι τουρίστες αγοράζουν ντόπια εδέσματα. Κοντά σ’ αυτούς, και οι ντόπιοι.
Όσο για τις σύγχρονες μπακαλοκουβέντες: έχουν να κάνουν με χωριά, νησιά, λίμνες, πεδιάδες και κορφοβούνια από τα οποία προέρχονται τα εκλεκτά εμπορεύματα του κομψού σύγχρονου μπακάλικου… (απολύτως καθόλου με το ποιος ζαχαρώνει την σύζυγο του γιατρού ή τον γιατρό τον ίδιο, όπως παλιά).
11°
