Σκάνδαλο χαρακτηρίζει ο Κώστας Παπαδάκης το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή αντιμετωπίζεται ως εγκληματική οργάνωση, με αποτέλεσμα να έχει και ηπιότερες συνέπειες. Θα έπρεπε, υπογραμμίζει, να αντιμετωπίζεται ως τρομοκρατική, καθώς όλη η δράση της αποτελεί τον ορισμό που δίνει ο νόμος για την τρομοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, λέει, είτε καταδικαστούν είτε αθωωθούν οι κατηγορούμενοι, το δικαστήριο θα πρέπει να δώσει συνέχεια με αποστολή δικογραφίας στον εισαγγελέα για τη διερεύνηση του αδικήματος της τρομοκρατίας.
Είστε συνήγορος πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής εκ μέρους του αντιφασιστικού κινήματος.
Είμαι ένας από τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής που υπερασπίζονται τους Αιγύπτιους ψαράδες, οι οποίοι στις 12 Ιουνίου του 2012 υπήρξαν θύματα δολοφονικής επίθεσης μίας ομάδας μελών του τάγματος εφόδου της Χρυσής Αυγής Περάματος, σύμφωνα με όσα αποδίδονται στο παραπεμπτικό βούλευμα.
Ποια ήταν τα σημαντικότερα στοιχεία την πρώτη ημέρα της δίκης;
Η πολύ μεγάλη, μαζική παρουσία αντιφασιστών και τα πολλά κρούσματα τραμπουκισμών και προκλήσεων εναντίον μαρτύρων από χρυσαυγίτες.
Η ηγετική ομάδα της Χ.Α. απουσίαζε από το δικαστήριο και, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, το έκαναν για να υποβαθμίσουν το περιεχόμενο της δίκης, για να φανεί ότι είναι απλά μια ποινική υπόθεση.
Αυτό που εγώ μπορώ να πω είναι ότι δεν είχαν το θάρρος να εμφανιστούν αυτοπροσώπως και να λογοδοτήσουν απέναντι στη δικαιοσύνη και στα θύματά τους.
Πόσο καιρό εκτιμάτε ότι θα διαρκέσει η δίκη;
Συνήθως τέτοιες δίκες διεξάγονται με ρυθμό δύο φορές την εβδομάδα. Με αυτό το ρυθμό και με βάση τον αριθμό των κατηγορουμένων, των συνηγόρων, των μαρτύρων, των παραγόντων της δίκης, τα έγγραφα κ.λπ. υπολογίζω περισσότερο από ένα με ενάμιση χρόνο.
Η δίκη αυτή είναι πολιτική;
Είναι πολιτική η δίκη αλλά δεν είναι πολιτική η δίωξη. Αυτό το υποστηρίζει η ίδια η Χ.Α., δηλαδή ότι διώκεται για τις ιδέες της, προσπαθώντας να ηρωοποιηθεί. Να σημειώσω ότι και εμείς ως αριστεροί δικηγόροι δεν θα επιτρέπαμε ποτέ στον εαυτό μας να συμμετάσχουμε σε μια πολιτική δίωξη ως κατήγοροι, καθώς και ότι δεν αναγνωρίζουμε σε κανένα δικαστήριο το δικαίωμα να απαγορεύει ή να επιτρέπει τη διακίνηση ορισμένων ιδεών, όσο και αν μας είναι σε εμάς αντιπαθείς οι ιδέες αυτές. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι εγκληματικές πράξεις. Από την άλλη, η ρητορική της Χ.Α., η οποία θέλει να φανεί ότι διώκεται εξαιτίας της αντιπαλότητάς της με το κατεστημένο, του οποίου βεβαίως η ίδια είναι προϊόν, ευνοείται από το γεγονός ότι η δίωξη εναντίον της δεν έχει γίνει κατά τον καλύτερο και ορθότερο νομικά τρόπο.
Η Χ.Α. κατηγορείται ως εγκληματική οργάνωση. Εσείς υποστηρίζετε ότι είναι τρομοκρατική οργάνωση.
Αυτός ακριβώς είναι ο πυρήνας του ζητήματος. Αποτελεί σκάνδαλο το ότι η Χ.Α. δεν αντιμετωπίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση. Υπάρχουν δύο άρθρα στον ποινικό κώδικα, το 187 που αφορά στην εγκληματική οργάνωση και το 187Α που αφορά στην τρομοκρατική. Η Χ.Α. αντιμετωπίζει κατηγορίες βάσει του 187, που σημαίνει και ηπιότερη αντιμετώπιση. Ωστόσο, έχω τη γνώμη ότι η δράση της είναι ο ορισμός του άρθρου 187Α. Δεν υπήρξε ποτέ στη μεταπολίτευση αντίστοιχη τρομοκρατική δραστηριότητα, που να αφορά στην τέλεση αξιόποινων πράξεων κατά τρόπο, σε έκταση και υπό συνθήκες που να προκαλούν σοβαρό εκφοβισμό ενός ολόκληρου πληθυσμού. Αμφισβητεί κανείς ότι ένας ολόκληρος πληθυσμός μεταναστών στο κέντρο της Αθήνας, στον Άγιο Παντελεήμονα, στο Αιγάλεω, στην Κυψέλη, στη Νίκαια, στην πλατεία Βικτωρίας και αλλού φοβόταν κάθε βράδυ να κυκλοφορήσει εξαιτίας της δράσης των ταγμάτων εφόδου; Αυτό ορίζει ο νόμος ως τρομοκρατία. Το θέμα δεν τέθηκε ποτέ από τους εισαγγελείς και τους ανακριτές που ασχολήθηκαν με την υπόθεση και αυτό προκαλεί ερωτηματικά. Έχω τη γνώμη ότι είτε κριθούν ένοχοι είτε ακόμα και αν αθωωθούν, που δεν το πιστεύω, από την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης, το δικαστήριο οφείλει να δώσει συνέχεια με αποστολή δικογραφίας στον εισαγγελέα για τη διερεύνηση του αδικήματος της τρομοκρατίας. Να υπογραμμίσω, επίσης, ότι οι δικαστές αντιμετωπίζουν πολύ διαφορετικά τους φασίστες από τους αντιεξουσιαστές. Εάν οι κατηγορούμενοι ανήκαν στον αντιεξουσιαστικό χώρο θα κατηγορούνταν βάσει του άρθρου 187Α και θα αντιμετώπιζαν πολύ σοβαρότερες ποινές, όπως έχει γίνει αρκετές φορές.
Διάφορα δημοσιεύματα κατά καιρούς αναφέρονται στους αόρατους χρηματοδότες της Χ.Α. Εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν στοιχεία στη διάρκεια της δίκης ώστε να μάθουμε ποιοι ήταν οι χρηματοδότες τους;
Δεν είναι εύκολο να αποκαλυφθεί, αλλά ένα γενικό περίγραμμα μας δίνει η δράση της Χ.Α. Όταν, για παράδειγμα, πιέζουν εργοδότες να απολύουν αλλοδαπούς και να προσλαμβάνουν Έλληνες με το μισό μεροκάματο είναι προφανές ποιου τα συμφέροντα υποστηρίζουν. Ποιος εφοπλιστής δεν θέλει στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη να καταργηθεί το μεροκάματο των 50 ευρώ που παίρνουν οι εργάτες σύμφωνα με τη συλλογική σύμβαση εργασίας, να πάει στα 20 ευρώ και να δουλεύουν Έλληνες εξειδικευμένοι. Η Χ.Α., οι τάχα εχθροί του κατεστημένου, ψήφισαν στη Βουλή να είναι αφορολόγητοι οι εφοπλιστές. Το ίδιο για την εκκλησία, επίσης ψήφισαν την πώληση βραχονησίδων. Τα πράγματα ορισμένες φορές μιλάνε από μόνα τους. Από εκεί και πέρα, ο κίνδυνος να λήξουν τα 18μηνα, κάτι που σε αρκετές περιπτώσεις έγινε, οδήγησε σε μια σπουδή η ανάκριση να ολοκληρωθεί σύντομα, με αποτέλεσμα κάποια πράγματα να μείνουν εκτός διερεύνησης. Παράλληλα, πριν από τη δολοφονία του Φύσσα πολλές υποθέσεις σε βάρος της Χ.Α. λιμνάζανε γιατί υπήρχε συγκάλυψη από τον ίδιο τον κρατικό μηχανισμό. Ο ίδιος ο Δένδιας ομολόγησε ότι υπήρχαν 33 δικογραφίες στα συρτάρια κι έμεναν στάσιμες επί χρόνια.
Στην περίπτωση που οι κατηγορούμενοι αθωωθούν, θα μπορούσε να το εκμεταλλευτεί πολιτικά η Χ.Α. και ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην κοινωνία;
Εκτιμώ ότι ενδεχόμενο αθώωσης υπό κανονικές συνθήκες δεν υφίσταται διότι η δραστηριότητα της ΧΑ, ασχέτως με το ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση, αποτελεί τον ορισμό και της εγκληματικής οργάνωσης, με καλά δεμένο το κατηγορητήριο εναντίον της. Συνεπώς εάν δεν υπάρξει κάποια θεαματική πολιτική σκοπιμότητα ή αλλαγή του νόμου θεωρώ ότι είναι δύσκολο να αθωωθούν. Εάν, από την άλλη, συμβεί κάτι τέτοιο, σαφώς και θα τους προσδώσει μια αξιοπιστία. Έτσι κι αλλιώς, όμως, κανείς δεν μπορεί να ξέρει πώς θα έχει διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό σε ενάμιση δυο χρόνια και ποια θέση θα μπορούσε να έχει σε αυτό η Χ.Α. Η Χ.Α. ενισχύθηκε και από εγκληματική οργάνωση έλαβε προαγωγή σε πολιτικό κόμμα όταν κορυφώθηκε η όξυνση της μνημονιακής πολιτικής και αναζητήθηκε ένας εναλλακτικός φορέας υποδοχής της λαϊκής δυσαρέσκειας ώστε αυτή να μην κατευθυνθεί στα αριστερά. Ήταν η εποχή που το ακροδεξιό ΛΑΟΣ προσχωρούσε στην κυβέρνηση και η αντιμνημονιακή μέχρι τότε ΝΔ βρέθηκε να κυβερνά. Εάν συνυπολογίσουμε ορισμένες συνθήκες στο κέντρο της Αθήνας, το μεταναστευτικό, τη μικροαστική ανασφάλεια κ.λπ., βλέπουμε πώς άνοιξε διάπλατα ο δρόμος για τη Χ.Α. Φαίνεται όμως ότι διεκδίκησε ένα ρόλο μεγαλύτερο από αυτόν που της επιφύλασσαν και ταυτόχρονα άρχισε πλέον απροκάλυπτα να προχωρά σε εγκληματικές ενέργειες και δολοφονικές επιθέσεις. Μέσα σε ένα μήνα υπήρξαν η δολοφονία του Φύσσα, η επίθεση στο ΠΑΜΕ και η επίθεση στον Μελιγαλά που εξέθεσε και την κυβέρνηση, και κάπως έτσι άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Ανεξάρτητα με το αποτέλεσμα της δίκης, δεν ξέρω αν μετά από μερικά χρόνια η Χ.Α. θα είναι μια εναλλακτική λύση όπως προέβαλλε μέχρι το 2013 ή μία στυμμένη λεμονόκουπα. Σε κάθε περίπτωση, εμάς μας ενδιαφέρει αυτή η δίκη να γίνει ένας αγωγός αποκάλυψης της αλήθειας για να τερματιστεί η ανοχή σε αυτή την εγκληματική δραστηριότητα και να προστατευτεί η κοινωνία από το ναζισμό και το ρατσισμό. Πιστεύω ότι με την ευαισθητοποίηση και την εγρήγορση του κόσμου θα το πετύχουμε.
12°
