Συνδυάζεται το γκράφιτι με την αγιογραφία; Αν είσαι ο Fikos ναι, και μάλιστα με επιτυχία. Έχοντας εργαστεί ως graffiti artist, αλλά και εικονογράφος ορθοδόξων χριστιανικών ναών, ο Fikos ζωγραφίζει μεγάλες τοιχογραφίες σε δημοσίους χώρους. Η αξία αυτών των έργων είναι μοναδική, καθώς είναι η πρώτη φορά όπου η μνημειακή βυζαντινή τέχνη συναντά ένα σύγχρονο κίνημα όπως η street art.
Η θεματική των τοιχογραφιών του εμπνέεται από τη χριστιανική ορθόδοξη παράδοση και την αρχαία ελληνική μυθολογία αντίστοιχα, ενώ σχετίζεται άμεσα με τον τόπο στον οποίο παρουσιάζεται, αλλά και διδακτικά. Αυτή την περίοδο πραγματοποιεί τη νέα ατομική έκθεσή του «Fallen Angels» στην Galo Art Gallery στο Τορίνο της Ιταλίας. Μιλήσαμε μαζί του, με αφορμή ένα έργο του από το project «Wasted Love», το οποίο φιλοξενήσαμε στο εξώφυλλο του τεύχους 513.
Πότε και πώς άρχισες να ασχολείσαι με το graffiti;
Ξεκίνησα το 1999, όταν στην πρώτη Γυμνασίου γνώρισα ένα νέο συμμαθητή, ο οποίος ασχολείτο με αυτό και, ενθουσιασμένος με το «νέο είδος τέχνης», άρχισα να τον πρήζω να μου δείξει. Το graffiti είναι έτσι κι αλλιώς βασικό στοιχείο της hip-hop κουλτούρας με την οποία είχα επαφή από τη μουσική που άκουγα και ακούω, δηλαδή τη rap.
Θυμάσαι το πρώτο σου σχέδιο;
Όχι, αλλά θυμάμαι πως ακόμα κι η διαδικασία του σχεδίου δεν ήταν κάτι απλό. Ήταν κάτι σαν ιεροτελεστία! Θα απομονωνόμουν στο χώρο μου, θα έβαζα rap στο κασετόφωνο, θα άνοιγα τα γκραφιτοπεριοδικά για έμπνευση και... Ήταν κάτι μαγικό! Σχεδόν ένιωθα την αδρεναλίνη να ανεβαίνει!
Με τη βυζαντινή εικονογραφία πώς αποφάσισες να ασχοληθείς;
Αμ δεν το αποφάσισα..! Είχα μια κλίση από μικρός σ' οτιδήποτε χειρωνακτικό. Έκανα κομποσκοίνια, κέρινες χυτές εικόνες, κεντήματα κα. Φυσικά ζωγράφιζα κιόλας. Από 10 χρονών άρχισα να κάνω και εικόνες. Με ξυλομπογιές τότε. Σίγουρα δεν ήταν κάτι ενσυνείδητο σ' αυτή την ηλικία. Μα και στη συνέχεια δεν έκανα κάτι πέρα από το να πάω στην «Εικονουργία», τη σχολή βυζαντινής ζωγραφικής όπου στα 13 μου με έστειλε η μητέρα μου, «για να μη πάει χαμένο το ταλέντο μου». Οπότε, αν το καλοσκεφτείς, δεν υπήρξε ποτέ κάποια «απόφαση». Απλά συνέβη.
Και ο συνδυασμός αυτών των δύο πώς προέκυψε;
Τα γράμματα του graffiti ποτέ δε με γέμιζαν. Ήθελα να κάνω κάτι πιο ζωγραφικό αλλά δεν είχα κατασταλάξει μέσα μου, μέχρι το 2007 όπου άρχισα να πειραματίζομαι με πρωτόλειες μορφές αυτού που κάνω τώρα. Στην πραγματικότητα όμως, το πάντρεμα αυτό οφείλεται καθαρά στις διδαχές που πήρα από το δάσκαλό μου Γιώργο Κόρδη, ότι δηλαδή η βυζαντινή ζωγραφική είναι πάνω απ' όλα ζωγραφική, όχι «αγιογραφία». Χωρίς αυτό, δε θα υπήρχε προοπτική για κάτι τέτοιο.
Με τι ασχολείσαι αυτή την περίοδο;
Εξωτερικά, δουλεύω πάνω σε ένα μεγάλο τοιχογραφικό project στο κέντρο της Αθήνας το οποίο θα ολοκληρωθεί τον άλλο μήνα και εσωτερικά, χαλαρώνω από την πίεση της ατομικής μου έκθεσης στο Τορίνο κάνοντας κάποια φορητά έργα για παραγγελίες, ομαδικές εκθέσεις κλπ.
Από πού αντλείς έμπνευση για όσα σχεδιάζεις;
Έμπνευση αντλώ κυριολεκτικά από τα πάντα. Μπορεί να είναι ο Θεός, η μητέρα μου, ένα ταξίδι μου στην Αμερική, ο πόλεμος στην Ουκρανία, μια πολεμική ελεγεία του Τυρταίου, η σκοτεινιά του Κάφκα, μια βροχερή Τετάρτη, η ένταση ενός πίνακα του Γκρέκο, η ένταση του ραπ του Έμινεμ, ένα ξύλινο αφρικάνικο ειδώλιο, ένα κουτσό περιστέρι στη Δαμασκό, ένας κουτσός ζητιάνος στην Αθήνα...
Ποιο από τα έργα σου ξεχωρίζεις και γιατί;
Το project με το οποίο ασχολούμαι αυτή την περίοδο γιατί σχετίζεται με το πιο σημαντικό ίσως κομμάτι κάθε πολιτισμού, την παιδεία. (Οι ενδιαφερόμενοι ας κάνουν λίγη υπομονή..) :)
Αν μπορούσες να ζωγραφίσεις σε όποιο κτήριο ήθελες στην Αθήνα, τι θα έφτιαχνες και πού;
Τυγχάνει να μπορώ να ζωγραφίσω στα κτήρια που θέλω στην Αθήνα αλλά δε θα σου πω κάτι γι΄αυτά καθώς αφορούν project το οποίο θα πραγματοποιηθεί το 2016, οπότε, μέχρι τότε... stay tuned!
Σε ποια γειτονιά της Αθήνας ζείς και ποια είναι τα τρία πράγματα που αγαπάς σε αυτήν;
Βασικά είμαι γέννημα θρέμα Βυρωνιώτης αν και τα τελευταία δύο χρόνια έχω μετακομίσει σε άλλη περιοχή της Αθήνας. Οπότε θα σου πω τι αγαπάω στο Βύρωνα:
1. Ότι στο λεωφορείο τύχαινε να καθίσω δίπλα στους FFC ή τους Razastarr (Όσοι ακούνε rap καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό).
2. Τα παρεάκια γερόντων-προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής που καθόντουσαν σε άσπρες πλαστικές καρέκλες στο δρόμο και η χαρά που έπαιρναν όταν πιτσιρίκος τους μοίραζα τη δημοτική εφημερίδα.
Πες μας δυο λόγια για το έργο που φιλοξενήσαμε στο εξώφυλλο της Athens Voice.
Το συγκεκριμένο έργο, είναι μέρος ενός project με τον ευρύτερο τίτλο "Wasted Love" και ουσιαστικά αναφέρεται σε μια αγάπη η οποία δε βρήκε ανταπόκριση, κατά κάποιο τρόπο δηλαδή ξοδεύτηκε. Το θέμα προέκυψε από την πεποίθηση (και εμπειρία) μου πως είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί αμοιβαία αγάπη και έρωτας μεταξύ δυο ανθρώπων. Συνήθως, δίνουμε όλη μας την ενέργεια σε κάποιον που δε τη θέλει από εμάς και μας τη δίνουν άτομα από τα οποία δεν τη θέλουμε. Αμέτρητα ποσά αγάπης ξοδεύονται μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία. Γι' αυτή την αγάπη μιλάει το project. (Κάποιοι σχολίασαν πως καμία αγάπη δεν πάει χαμένη. Ποιος ξέρει... )
Wasted Love «Την επόμενη φορά που θα θέλεις να ψιθυρήσεις "Σ'αγαπώ" στα σκοτεινά, πες το δυνατά. Αλλιώς, μπορεί να μην ακουστεί ποτέ».
Κάτι τελευταίο. Πιστεύεις στον έρωτα;
Επειδή πιστεύω πολύ στη σοφία του ελληνικού πολιτισμού, θα σου πω πρώτα κάτι χαρακτηριστικό από την ελληνική μυθολογία. Στην Θεογονία του Ησιόδου αναφέρεται πως οι πρώτοι που γεννήθηκαν μετά το Χάος ήταν ο Έρως και η Γη. Πάνε λοιπόν «σετ» αυτοί οι δύο. Η Ζωή σ' αυτό τον πλανήτη έχει ζυμωθεί με τον Έρωτα. Οτιδήποτε δε διαπνέεται από αυτόν, είναι καταδικασμένο να πεθάνει. Γι' αυτό πρέπει να ζεις με έρωτα, να πιστεύεις στο Θεό με έρωτα, να μαγειρεύεις και να τρως με έρωτα, να κάνεις έρωτα με έρωτα. Αλλιώς δεν κάνεις τίποτα.
Τοιχογραφία που φιλοξενείται στον πρώτο όροφο του κτηρίου Buillding of the Institute of Computational Science, στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης. Εκεί όπου γίνονται οι στατιστικές μελέτες, το χώρο κοσμεί ο σπουδαίος μαθηματικός Euler και λεπτομέρειες από το επιστημονικό του έργο (στάδια δημιουργίας δίνης, μαθηματικοί τύποι κτλ). Σε λεπτομέρεια, φαίνεται πως ο Euler ήταν τυφλός από το ένα μάτι.
Τοιχογραφία που φιλοξενείται στον τρίτο όροφο του κτηρίου Buillding of the Institute of Computational Science, στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης. Είναι μια σύνθεση που απεικονίζει τον Αριστοτέλη και τον Νεύτωνα να συνεργάζονται. Ο Αριστοτέλης γράφει τα 4 αίτια τα οποία, κατ’ αυτόν, είναι απαραίτητα για οποιαδήποτε δημιουργική διαδιασία και ο Νεύτωνας κρατάει με το ένα χέρι το πρίσμα με το οποίο ανέλυσε το φως σε χρώματα, και με το άλλο, το μήλο από το οποίο εμπνεύστηκε τη θεωρία της βαρύτητας. Στη μηλιά έχει προσθέσει τον όφι αλλά και ένα βιβλίο στις ρίζες της, δίνοντας έμφαση στο συμβολισμό της από διάφορες μυθολογίες ως “δέντρο της γνώσης”.
Τοιχογραφία που φιλοξενείται στο δεύτερο όροφο του κτηρίου Buillding of the Institute of Computational Science, στο Ελβετικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης. Όντας χώρος αναψυχής (σινεμά, κουζίνα, βιβλιοθήκη κλπ) φιλοξενεί ένα πιο «ανάλαφρο» θέμα, την προσωποποίηση της θάλασσας η οποία κρατάει συμβολικά το άτομο του νερού (αναφορά στο Τμήμα Μελέτης Συμπεριφοράς Ρευστών Στοιχείων).
Γεννήθηκε το 1987 στην Αθήνα, όπου και ζει ακόμα. Το 2000 ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το graffiti και τις σπουδές του πάνω στη βυζαντινή εικονογραφία δίπλα στον Γιώργο Κόρδη. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται πάνω στο πάντρεμα αυτών των δύο τεχνών μέσω της street art. Όραμά του είναι η διάδοση και καταξίωση της βυζαντινής ζωγραφικής σε παγκόσμιο επίπεδο, όχι σαν ένα νοσταλγικό επίτευγμα του παρελθόντος αλλά σαν σύγχρονο οικουμενικό γεγονός.
Wasted Love
«Την επόμενη φορά που θα θέλεις να ψιθυρίσεις “Σ’ αγαπώ” στα σκοτεινά, πες το δυνατά. Αλλιώς, μπορεί να μην ακουστεί ποτέ».
(Tοιχογραφία του Φίκου. Ψηφιακές εκτυπώσεις του έργου διατίθενται στο www.fikos.gr)
12°
