Την πρόθεσή του να ζητήσει σύσταση «Εξεταστικής των πραγμάτων Επιτροπής» για το Μνημόνιο, εφόσον το κόμμα του έρθει στην εξουσία και ο ίδιος γίνει πρωθυπουργός, ανακοίνωσε ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς. Πρόκειται για την κορυφαία -μέχρι στιγμής- ανεύθυνη «αντιμνημονιακή» κορόνα του συντηρητικού εκ Μεσσηνίας πολιτικού, στην προσπάθειά του να κερδίσει ποσοστά δημοσκοπήσεων και «περιφερειαρχικές» ψήφους στο εσωτερικό της χώρας.
Και όμως, ο κ. Σαμαράς θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός. Δεν είναι όποιος κι όποιος, είναι ο αρχηγός της μείζονος αντιπολίτευσης. Θεωρητικά, αν πέσει η παρούσα κυβέρνηση, μπορεί να λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ή, θεωρητικά πάντα, μπορεί να πλειοψηφήσει στις ερχόμενες εκλογές. Θα έπρεπε λοιπόν να είναι πιο προσεκτικός. Μάλιστα, το ζήτημα του Μνημονίου δεν έχει να κάνει μόνο με το εσωτερικό και με την οικονομική πολιτική, αλλά ιδίως, με την εξωτερική πολιτική της χώρας.
Ο Σαμαράς, ως αβερωφικός (Αβέρωφ: ο πρώτος του ευεργέτης) εθνικιστής υπουργός εξωτερικών επί Μητσοτάκη (πολύ μεγάλο λάθος του τελευταίου η υπουργοποίηση του νεαρού, τότε, Σαμαρά), κατάφερε, με τις ανευθυνότητές του, να οξύνει τις σχέσεις της Ελλάδας με όλες τις γειτονικές χώρες. Οι ρήξεις εκείνες δεν έγιναν αναπόφευκτες, διότι ο Σαμαράς πρόλαβε να ρίξει την κυβέρνηση του δεύτερου ευεργέτη του, του Μητσοτάκη. Τη σαμαρική συνέχεια, δηλαδή την «Πολιτική Άνοιξη», ένα αστείο και επικίνδυνο εθνικιστικό κόμμα, δε θα πάψουμε να τη θυμόμαστε- και να τη θυμίζουμε στον κ. Σαμαρά. Κι ούτε οι γλυκερές υπενθυμίσεις για την «υπογραφή του Οδυσσέα Ελύτη» υπέρ του κομματιδίου εκείνου συγκινούν: όποιος διαβάσει προσεκτικά το «Άξιον Εστί» θα δει ότι αποπνέει εθνικιστικό μεγαλοϊδεατισμό και ορθόδοξη ελληνοφροσύνη. Τι πιο φυσικό για τον Ελύτη να πάει με το Σαμαρά;
Στη συνέχεια ο Σαμαράς έμεινε στο περιθώριο, αλλά αργότερα ευεργετήθηκε εκ νέου, από τον Κωστάκη Καραμανλή, για τρίτη φορά: επέστρεψε, αρχικά ως διορισμένος ευρωβουλευτής, και αργότερα ως βουλευτής Μεσσηνίας και υπουργός πολιτισμού. Πανεύκολα, μετά την περσινή ήττα της Νέας Δημοκρατίας, κατέλαβε το κόμμα και το έστρεψε δεξιά. Πολύ δεξιά. Πάρα πολύ δεξιά.
Τώρα, προσπαθεί συγχρόνως να καλύψει τον ευεργέτη του για τα μύρια όσα της καραμανλικής διακυβέρνησης και, συνάμα, ν΄ αποστασιοποιηθεί από κείνον. Κομμάτι δύσκολο. Στην προσπάθειά του αυτή, στρέφεται εναντίον του Μνημονίου, παρόλο που ο Κωστάκης Καραμανλής, μιλώντας για μια φορά ρεαλιστικά ως απερχόμενος πρωθυπουργός, είχε προειδοποιήσει για τα μέτρα που έπρεπε να ληφθούν, ανεξαρτήτως κυβέρνησης: τα μέτρα που παίρνονται τώρα από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Ο τρίτος ευεργέτης είχε μιλήσει, για μια φορά, σωστά. Ο τρις ευεργετηθείς κάνει την πάπια, ενώ ξέρει ότι τίποτα το διαφορετικό δε θα μπορούσε να κάνει ούτε ο ίδιος, αν ήταν πρωθυπουργός.
Τώρα λοιπόν, η Νέα Δημοκρατία του Σαμαρά ταυτίζεται με το ΚΚΕ (του οποίου έχει γίνει ουρά, ενώ επί Κωστάκη Καραμανλή υπήρχε τουλάχιστον μια συμμαχία ισότιμων μερών!) και, ιδίως, αντιτίθεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην οποία η συμμετοχή μας αποτελούσε στρατηγική επιλογή του ορίτζιναλ Καραμανλή (ευτυχώς). Αλλά η αντίθεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολιτική αυτοκτονία για τη Νέα Δημοκρατία (κάτι που ίσως να μη μας πολυπειράζει) και ίσως και για την αστική μας δημοκρατία (που μας πειράζει και μας παραπειράζει).
Αν υπάρχει μια ελάχιστη πιθανότητα να βγούμε από την κρίση, αυτή δεν είναι η αυτοκαταστροφική δράση π.χ. των φορτηγατζήδων ή όσων άλλων χαλάει η ζαχαρένια τους, ούτε η ανεύθυνη πολιτική του Σαμαρά, που τον αποξενώνει από τις φιλοευρωπαϊκές καταβολές του κόμματός του, αλλά και από τον κοινό ρεαλισμό. Η ελάχιστη πιθανότητά μας είναι η συμμόρφωση στο Μνημόνιο και η ανάπτυξη στο πλαίσιό του και μετά από αυτό. Διαφορετικά, υπάρχουν και οι πιο ορίτζιναλ αντιευρωπαϊστές: ΚΚΕ, τσιπρικός Σύριζα, Χρυσή Αυγή κλπ. Προς τα εκεί (ιδίως προς το ΚΚΕ) θα χάσει «αντιμνημονιακό» κόσμο ο Σαμαράς. Θα χάσει, πιθανώς, και σκεπτόμενους αστούς προς τον Παπανδρέου και τον Κουβέλη. Αν, παρόλα αυτά, ο Σαμαράς καταφέρει να κυβερνήσει, υπάρχουν δύο και μόνο πιθανότητες: ή θα συνεχίσει τη «μνημονιακή» πολιτική Παπανδρέου (οπότε θα έχει αποδειχτεί μέγας ψεύτης), ή θα την ανατρέψει (οπότε θα στραφεί εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη χώρα). Ψευδολόγος ή αντιευρωπαϊστής ή και τα δύο.
Στον Παπανδρέου μπορεί να προσάψει κανείς παλινωδίες, αντιφάσεις, μη σχέδιο, αναποφασιστικότητα και απουσία του καλού παραδείγματος από την κυβέρνησή του. Στο Σαμαρά όμως, ψευδολογία, πολιτικαντισμό και, ιδίως, ανευθυνότητα. Μαζί με το προϋπάρχον εθνικιστικό υπόστρωμα και την παρέα των εθνικιστών που από καιρό έχει συγκεντρώσει γύρω του, η εξουσία του θα ήταν καταστροφική. Ελπίζω η Νέα Δημοκρατία, όταν κάποτε έρθει στην εξουσία, να έχει απαλλαγεί πρώτα από τον Αντώνη Σαμαρά και την παρέα του.
Υ.Γ. Υπενθυμίζω ότι, προεκλογικά, είχα γράψει για τον Παπανδρέου: «δεν μπορεί να λες ούτε φόρους, ούτε δάνεια, τουλάχιστον ένα από τα δύο θα το κάνεις οπωσδήποτε». Τα έκανε και τα δύο. Αλλά τώρα, την εποχή του Μνημονίου, τα ψέματα τελειώσανε. Για τον Παπανδρέου, για το Σαμαρά, για όλους.
12°
