Ένα γκράφιτι στη Φιλίππου

Κατηφορίζοντας από την Άνω Πόλη για το κέντρο, έπεσα σε μια τοιχογραφία που διατράνωσε για άλλη μια φορά την πεποίθησή μου πως μόνο σε αυτό μοιάζει η Θεσσαλονίκη με τις υπόλοιπες κοσμοπόλεις: στα στένσιλ και στα γκράφιτι, τον δημιουργικό ή άτεχνο βανδαλισμό. Από Τούμπα έως Ολύμπου και Κορδελιό και από Καλαμαριά έως Επταπύργιο, Νεάπολη και Φιλιππουπόλεως, το ευρωπαϊκό προφίλ μας και η σύνδεσή μας με τη Δύση αρχίζει και τελειώνει στο «μπογιάντισμα»! Από εκεί και πέρα η Θεσσαλονίκη παραμένει μια πεισματική επαρχία.

Οι αφηγήσεις, τα ρεπορτάζ, τα νέα και οι ήρωες όπως τα έργα και οι ημέρες τους εξιστορούνται, κινούνται, «παράγονται» και καταγράφονται πάντα εντός του συντεταγμένου άξονα του κέντρου. Τέχνη, φαγητό, ποτό, γλυκό, design, ποίηση, αρχιτεκτονική, μουσική, μόδα, ιδέες, τάσεις, νεωτερικά πρότζεκτ, όλα διαδραματίζονται εδώ. Μόνο το γκράφιτι και το στένσιλ δρουν αποκεντρωτικά. Λογικό, αφού κάθε επαρχία που σέβεται τον εαυτό της στο κέντρο συγκλίνει, συνευρίσκεται, ανταλλάσσει και επικοινωνεί. Οφείλεται βέβαια και στη δεινή τεμπελιά τόσο των Αθηναίων δημοσιογράφων όσο και των γηγενών «τσακαλιών» ανταποκριτών ή ρεπόρτερ των θνησιγενών εν Βορρά μέσων ενημέρωσης: πού να τρέχεις στις εξοχές του Ευόσμου, στα προκεχωρημένα φυλάκια της Κασσάνδρου, στα υψίπεδα της Άνω Πόλης και στη ζούγκλα της Δελφών; Οι περισσότεροι θεωρούν πως χρειάζεσαι διαβατήριο για να φτάσεις! Εγκιβωτισμός, εγκλεισμός, περιχαράκωση, άρα και ακριβά ενοίκια, χρυσοφόρες γωνιές, συνωστισμός στα όρια του εντός και επί τα αυτά.

Έτσι το downtown του Βορρά αποκτά διαστάσεις μυθολογικές, αποθεώνεται και υμνείται, του προσδίδεται μια υπεραξία που ταυτόχρονα φαντάζει και ως η τέλεια προσομοίωση: «Νέα Υόρκη και Λονδινοπάρισο σε λέω», για να το μιλήσουμε και στον τόνο του φολκλορικού αξάν όλων αυτών που εκστασιάζονται με την εικόνα! Επαρχιώτες φοιτητές ως επί το πλείστον, όπου στη Θεσσαλονίκη βιώνουν την κοντινότερη σε ευρωμητρόπολη φαντασίωσή τους. Αλλά και βέροι μπαγιάτηδες γηγενείς κεντροκατοικούντες από κούνια, που λόγω άτολμης, μουχλιασμένης και εγωιστικής ψυχοσύνθεσης αρνούνται να δουν τη μεγάλη εικόνα: μια κομψευόμενη επαρχία με τα ωραία της και τα άσχημά της, όμως πάντα μια επαρχία, χαμηλοτάβανη και μπετοναρισμένη.

Που όσο κι αν μηρυκάζει το διεθνές και καγχάζει περί του μητροπολιτικού σύγχρονου προσώπου της, αφού ειδικά τα τελευταία χρόνια αυτό καλλιεργεί ο εξωστρεφής μπουταρισμός κοντράστ στην πατενταρισμένη βλαχιά του εν μπουζού Παπαγεωργόπουλου -ακόμα σε μερικούς τομείς και δραστηριότητες δεν λέει να καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός του- η Θεσσαλονίκη απέχει μίλια από μοντέλα πόλεων που τα τελευταία χρόνια στοιχειώνουν το ασυνείδητο ακόμα και των «προχωρημένων» παιδιών της. Το Βερολίνο και η Βαρκελώνη φερ’ ειπείν, καραμέλα στο στόμα όσων ποδηλατούν στις ειδικές λωρίδες-σκοτώστρες ή γεύονται, οινοποτούν και λένε κανένα χαζό για να περνά η ώρα στα εκατοντάδες νεο-λάουντζ παραδοσιακά ταβερνεία, μόνος κλάδος που κινείται και αναπτύσσεται στα χρόνια της κρίσης, είναι άλλοι ήπειροι και σχεδόν αποικίες ενός αλλού γαλαξία! Μητροπόλεις όπου η ζωή δεν περιχαρακώνεται και δεν εξαντλείται από τη θάλασσα έως την Εγνατία και από τον Λευκό Πύργο έως τη γωνία Τσιμισκή και Ίωνος Δραγούμη! Έχουν συνέχεια και εύρος, η ζωή, η δημιουργία, η απόλαυση της παρατήρησης και η πρόκληση της περιήγησης, όπου ένας flaneur θα βιώσει και αργότερα θα διηγηθεί, καταγράψει, δημοσιογραφήσει. Δεν περιχαρακώνονται σε μερικά μόνο οικοδομικά τετράγωνα ενορχηστρωμένης και καλοσκηνοθετημένης shopping area σε στιλ «ένας παράδεισος για την Κάρι Μπράντσο και τις εκλεκτές της φιλενάδες».

Ας βάλω όμως στο παιχνίδι και τη Λένα Ντάναμ, του εναλλακτικού sex and the city σίριαλ «Girls», αφού πάντα λόγω του κυρίαρχου «μπουταρισμού» τα εναλλακτικά αγόρια και κορίτσια που «τρέχουν ένα πρότζεκτ», έχουν αναδυθεί σε ισότιμα κυρίαρχη φυλή δίπλα στους πάλαι ποτέ κραταιούς φραπεδαράδες!

Κατηφορίζοντας από την Άνω Πόλη για το κέντρο και τρακάροντας με τα δυο κοκόρια του αποκεντρωμένου τοίχου της Φιλίππου, σκέφτηκα πως τελικά, παρά τα όσα λέγονται, γράφονται και εντέχνως καλλιεργούνται, στη Θεσσαλονίκη το μόνο που παράγεται εν τω συνόλω, που θα το δεις και θα το βρεις παντού, είναι το γκράφιτι. Άτεχνο και καταστροφικό ή αρτίστικο και παρεμβατικό. Από εκεί και πέρα, κάθε συνοικία στη μοναξιά της, κάθε περιοχή στην εσωτερική της μυστική ζωή, και μόνο στο κέντρο κάτι που σπαρταράει και υποκρίνεται ότι συνομιλεί με το παγκόσμιο. Μόνο όμως ως ναζιάρα βιτρίνα και φίνας γεύσης μπουλανζερί! Έτσι πιστεύω. Αλλά δεκτός και ο αντίλογος, αν θες να το συζητήσουμε και on line. Τι περιμένεις!