Η Κίνα ως παράδοξο

Σύμφωνα με στοιχεία διεθνών οργανισμών, τα οποία ανακοινώθηκαν αυτές τις μέρες, η κινέζικη οικονομία ξεπέρασε την αμερικάνικη σε όλους σχεδόν τους δείκτες, αφήνοντας την ιαπωνική στην τρίτη θέση. Αν μάλιστα συνεχίσει έτσι, είναι θέμα χρόνου το πότε θα ξεπεράσει και την αμερικάνικη. 

Η Κίνα λοιπόν αναπτύσσεται συνεχώς. Με το μικρό ιστορικό παράδοξο ότι, ενώ η οικονομία της είναι καπιταλιστική, καπιταλιστικότατη μάλιστα, κυβερνών κόμμα είναι το ΚΚ Κίνας.

Οι παραγωγικές σχέσεις είναι άγρια καπιταλιστικές, καπιταλιστικές, επιπέδου 1810: δεν υπάρχουν εργατικά δικαιώματα (η πρώτη απεργία έγινε μόλις τον προπερασμένο μήνα), τα μεροκάματα είναι τραγικά, η καταπίεση τρομερή, ωράρια δεν τηρούνται- μέχρι και δουλεία εμφανίζεται κάπου κάπου.Η παραγόμενη από τους Κινέζους προλετάριους υπεραξία ξεπερνάει τους χειρότερους εφιάλτες του Μαρξ. Η χώρα έχει ανοίξει τις πύλες της στις πολυεθνικές, ενώ και Κινέζοι εκατομμυριούχοι εμφανίζονται συνεχώς, με μοναδικό όρο να βάζουν συνέταιρο το ΚΚ Κίνας, είτε ως κόμμα είτε κάποιον διεφθαρμένο αξιωματούχο του. Και το πέρασμα αυτό στον καπιταλισμό έγινε δίχως ν΄ανοίξει μύτη: «ειρηνικό πέρασμα στον καπιταλισμό». 

Από την άλλη, το εποικοδόμημα είναι κομμουνιστικό, σταλινικού τύπου μάλιστα: δικτατορία του ΚΚ, θανατική ποινή, δίωξη κάθε αντιφρονούντος, ποτέ εκλογές, καμιά δημοκρατία πουθενά, αμέτρητοι πολιτικοί κρατούμενοι- μόνο οικνομική ανάπτυξη.  

Μέχρι τώρα ξέραμε ότι ο υπαρκτός σοσιαλισμός καταπίεζε μεν πολιτικά, παρείχε όμως ένα μίνιμουμ κοινωνικών και οικονομικών πρϋποθέσων σωματικής επιβίωσης, και σε αρκετές περιπτώσεις χωρίς πολλή πολλή δουλειά. Από την άλλη, ξέραμε ότι ο καπιταλισμός ανέπτυσσε  καλύτερα την οικονομία, με βάση και την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, παρέχοντας τουλάχιστον δημοκρατία, πολιτική ισότητα σε όλους και, σε αρκετές χώρες, ένα μίνιμουμ κοινωνικών παροχών.

Η Κίνα αποτελεί παράδοξο της ιστορίας. «Κανονικά» δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε αμιγώς καπιταλιστική, ούτε αμιγώς κομμουνιστική. Δεν «προβλέπεται» τέτοιο σχέδιο στα μαρξιστικά και λενινιστικά βιβλία. Που ακούστηκε καπιταλισμός με επικεφαλής το ΚΚ; Γι΄ αυτό και το ΚΚΕ τηρεί σιγή ιχθύος και κάνει την πάπια, όταν η συζήτηση  έρχεται στην Κίνα. Γιατί στα θεωρητικά του σχήματα, αυτό «δε γίνεται». Έλα όμως που γίνεται, κι αφού γίνεται πρέπει να ερμηνευτεί. 

Για τους απολογητές του απόλυτου καπιταλισμού τα πράγματα φαίνονται, σε πρώτη ματιά, λιγότερο δύσκολα: μαρξιστικότατα, γνωρίζουν ότι αυτό που έχει σημασία είναι οι παραγωγικές σχέσεις. Και οι παραγωγικές σχέσεις είναι καπιταλιστικές. Όμως κι αυτοί πρέπει να εξηγήσουν γιατί ο καπιταλισμός δεν έφερε δημοκρατία, όπως έγινε στη Δύση. Κι εδώ υπάρχει κενό στις θεωρητικές επεξεργασίες. Εκείνο που δεν μπορεί καμιά πλευρά να κάνει, είναι ν΄ αρνείται την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι ότι αφού η βάση (η οικονομία) έχει πάντα προτεραιότητα απέναντι στο εποικοδόμημα (κυβέρνηση, θεσμικά όργανα κλπ) είναι ολοφάνερο το τι είναι η Κίνα: μια παλαιοκαπιταλιστική χώρα, κυβερνώμενη δικτατορικά από το ΚΚ.  

Άρα μάθαμε ότι η διακυβέρνηση από το ΚΚ μπορεί και παραμπορεί να παραγάγει ένα αποτελεσματικό καπιταλιστικό σύστημα (αποτελεσματικό σε επίπεδο οικονομικών δεικτών, όχι ανθρώπινων μέτρων). Τι δεν μπορεί να παραγάγει; Δημοκρατία. Μπροστά στη σημερινή Κίνα, περισσότερη δημοκρατία είχε η Βουλγαρία του Ζίβκοφ ή η Ελλάδα του Όθωνα- λέμε τώρα. Αξίζει να ρωτηθεί το ΚΚΕ δημοσία γιατί εξακολουθεί να θεωρεί την Κίνα σοσιαλιστική χώρα. Γιατί εξακολουθεί να θεωρεί το ΚΚΚ «αδελφό κόμμα». Του αρέσει το κινέζικο μοντέλο, δηλαδή καπιταλιστική, στρατοκρατική δικτατορία μ΄ επικεφαλής το ΚΚ: Γιατί; Μήπως τέτοιο μοντέλο ευαγγελίζεται και για την Ελλάδα; Αν, από την άλλη, πάψει κάποτε να θεωρεί την Κίνα σοσιαλιστική χώρα, είναι υποχρεωμένο να μας εξηγήσει πώς διάβολο εξηγείται το κινέζικο παράδοξο. Στην Κίνα  δεν είχαμε ούτε τον «πράκτορα  Γκορμπατσόφ», ούτε την υπονόμευση από τη Δύση. Οι Κινέζοι ομνύουν, μάλιστα στο «μαρξισμό – λενινισμό» του  Στάλιν και του Μάο. Πώς έγινε αυτό το «ειρηνικό πέρασμα στον καπιταλισμό», με οδηγό το ΚΚΚ; Πώς έγινε, σύντροφοι; 

Κάθε απάντηση δεκτή.