Την Κυριακή ο επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης, επισκέφθηκε την κεντρικότατη πολυπολιτισμική και πολύπαθη γειτονιά του Άγιου Παντελεήμονα. Στο προαύλιο της ομώνυμης εκκλησίας, δίπλα σε μια παιδική χαρά που μένει κλειστή χωρίς παιδιά για πολύ καιρό, ο Σταύρος Θεοδωράκης άνοιξε με τους κατοίκους της περιοχής τη συζήτηση για το μεταναστευτικό ζήτημα. Σύμφωνα με το Ποτάμι η χώρα εδώ και χρόνια κινείται στο θέμα της μετανάστευσης ανάμεσα στο «δεξιό λάθος» και το «αριστερό λάθος». Μετά το τέλος της συγκέντρωσης ο Σταύρος Θεοδωράκης δήλωσε ότι παρόμοιες συναντήσεις θα ακολουθήσουν και σε άλλες γειτονιές της Αθήνας.
Το ΠΑΣΟΚ αντέδρασε
Παρέμβαση στα όσα ειπώθηκαν στη συνάντηση πολιτών - Ποταμιού έκανε με ανακοίνωσή του ο Τομέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΠΑΣΟΚ. Η ανακοίνωση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι το Ποτάμι αρέσκεται περισσότερο στα λόγια και λιγότερο στις λύσεις.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ
«Η τοποθέτηση του επικεφαλής του «Ποταμιού» για τα θέματα της μετανάστευσης στον Άγιο Παντελεήμονα δείχνει για ακόμη μια φορά ότι ο πολιτικός αυτός σχηματισμός αντί στις λύσεις, αρέσκεται στα λόγια που καλύπτουν τις ανάγκες διαφορετικών κάθε φορά ακροατηρίων. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο κείμενο που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του κόμματος δεν γίνεται καμία αναφορά στη Χρυσή Αυγή.
Μίλησε για 'αριστερό' και 'δεξιό' λάθος για να αποδείξει ότι η δική του (ούτε δεξιά ούτε αριστερή) λύση είναι η σωστή. Οι 'δεξιοί' σύμφωνα με το Ποτάμι θέλουν 'να δυσκολέψουν τη ζωή των μεταναστών μπας και φύγουν' ενώ οι 'αριστεροί' θέλουν 'να ανοίξουμε τα σύνορα γιατί όλοι οι καλοί χωράνε'. Δυστυχώς η λύση που προτείνει το Ποτάμι, όπως το ίδιο την περιγράφει στη συνέχεια, είναι η ακροδεξιά λύση.
Για να μείνει ο πρόσφυγας στην Ελλάδα, κατά τα λεγόμενα του κ. Θεοδωράκη, θα πρέπει πρώτα να συμφωνήσει η ΕΕ να αναλάβει το οικονομικό βάρος. Όταν γίνει αυτό, θα αποφασίσουν οι Δήμαρχοι πόσους πρόσφυγες αντέχει η περιοχή τους. Τέλος θα περάσουν από τεστ και πιθανότατα και από συνέντευξη για να αποδείξουν ότι έμαθαν ελληνικά και είναι ενταγμένοι στην κοινωνία. Αν δεν τα καταφέρουν θα επιστρέψουν στις εμπόλεμες ζώνες, από τις οποίες προέρχονται! Και όλα αυτά υπό το αίτημα της ύπαρξης του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, το οποίο και υπάρχει και εφαρμόζεται. Αγνοώντας μάλιστα πως όταν κάποιος αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας, δεν είναι πρόσφυγας στην Ελλάδα ούτε υποχρεωτικά μένει στην Ελλάδα αλλά είναι πρόσφυγας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα ίδια και χειρότερα για τους νόμιμους μετανάστες. Αν μείνουν άνεργοι θα πρέπει να επιστρέψουν στη χώρα τους. Επίσης ανεξάρτητα με το πόσα χρόνια ζουν νόμιμα στη χώρα, κάποια στιγμή θα τους καλέσει ο κ. Θεοδωράκης για να «μετρήσει» την ένταξη τους στην κοινωνία. Πιθανόν να μην τους βρει εύκολα γιατί ο Δήμαρχος θα τους έχει αναγκάσει να αλλάξουν γειτονιά. Για την ιθαγένεια ούτε κουβέντα...
Όσο για το αν η Ελληνική Προεδρία έθεσε το θέμα της μετανάστευσης, θα όφειλε να γνωρίζει ο κ. Θεοδωράκης πως για πρώτη φορά καταφέραμε να καταστήσουμε σαφές πως η μετανάστευση δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο των χωρών του Νότου ή των χωρών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά έχει πανευρωπαϊκό χαρακτήρα, καθώς και οι επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της Ένωσης γίνονται αισθητές από όλους, μολονότι σε διαφορετική έκταση και ένταση. Υπήρξε κορυφαία επιτυχία της Ελληνικής Προεδρίας ο καθορισμός των στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών για τον νομοθετικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό στον τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων. Με το «πακέτο των μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης» επανατοποθετείται στο επίκεντρο η αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής των βαρών μεταξύ των κρατών μελών. Τοποθετείται η αρχή αυτή στο επίκεντρο των πολιτικών μας για το άσυλο και τη διαχείριση των συνόρων και των μεταναστευτικών ροών. Συνδέεται η μετανάστευση με την εξωτερική πολιτική της Ένωσης, με την αναπτυξιακή συνεργασία και τη συνεργασία με τρίτες χώρες. Εισάγεται η αρχή της λεγόμενης θετικής αιρεσιμότητας σε συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τρίτες χώρες, ενώ περιλαμβάνεται η ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών επιστροφής σε συνδυασμό με την πολιτική θεωρήσεων και επανεισδοχής.
Δεν γνωρίζουμε πώς προέκυψαν οι 'ρηξικέλευθες' προτάσεις του κ. Θεοδωράκη. Είναι προφανές όμως ότι αυτοί που τις εισηγήθηκαν δεν έχουν καμία γνώση του θεσμικού πλαισίου της μετανάστευσης ή του ασύλου. Το πιο ενοχλητικό είναι ότι οι προτάσεις αυτές δεν έχουν καμία σχέση με τις αρχές και τις αξίες ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κόμματος ανεξάρτητα με το αν αυτό προσδιορίζεται ως αριστερό, κεντρώο, δεξιό ή οτιδήποτε άλλο».
Ποτάμι: «Επιτέλους το ΠΑΣΟΚ μίλησε για τη μετανάστευση»
Η απάντηση από το γραφείο Τύπου του Ποταμιού δεν άργησε: «Επιτέλους το ΠΑΣΟΚ μίλησε για τη μετανάστευση. Το κόμμα που κατάφερε να εξαθλιώσει και ολόκληρες περιοχές της χώρας και ολόκληρες κοινότητες μεταναστών αλλά και… γηγενών μίλησε για να επιτεθεί στο Ποτάμι!», αναφέρει η ανακοίνωση του κόμματος και συνεχίζει: «Μπορεί οι πολιτικοί του να ευθύνονται για την εξαθλίωση της μισής Αθήνας, μπορεί το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο να το λιβάνιζαν χρόνια και τελικά να το ψαλίδισαν, μπορεί να παρέδωσαν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες στα κυκλώματα εκμετάλλευσης, μπορεί στα χέρια τους να εκκρεμούσαν 50.000 αιτήματα ασύλου, μπορεί επί των ημερών τους (το 2011) η Ελλάδα να καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για απάνθρωπη μεταχείριση των προσφύγων αλλά τώρα το ΠΑΣΟΚ αποφάσισε να μιλήσει και να ζητήσει και τα ρέστα.
Ας μάθουν, λοιπόν, ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης την μέρα κιόλας που ανακοίνωσε την πολιτική του πρωτοβουλία (στις 26 Φεβρουαρίου) είπε επί λέξη «οι μετανάστες που ζουν εδώ πρέπει να ψηφίζουν στις τοπικές εκλογές και τα παιδιά τους στο σχολείο να σηκώσουν και τη ελληνική σημαία αν το αξίζουν. Και από τότε και μέχρι σήμερα ρητά λέμε: Το Ποτάμι δεν πιστεύει στην Ευρώπη φρούριο αλλά δεν πιστεύει και στα «ανοιχτά σύνορα».
Οι πρόσφυγες που φεύγουν από τις χώρες τους για να γλιτώσουν τη ζωή τους, θα πρέπει να βρίσκουν καταφύγιο στην Ευρώπη. Όχι όμως μόνο στην Ελλάδα. Γι’ αυτό ζητάμε Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου ώστε οι πρόσφυγες να μοιράζονται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα θα πρέπει να απαιτήσει να ελέγχονται τα σύνορα της ως ευρωπαϊκά σύνορα από την Frontex και να μην ξοδεύει κάθε μήνα 5 εκατομμύρια. Ο Ρέντζι στην Ιταλία το κατάφερε πριν από λίγο καιρό.
Οι μετανάστες που θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα πρέπει να μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα σε δημόσια σχολεία και να αποδέχονται τις οικουμενικές αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα (δικαιώματα των γυναικών, εκπαίδευση των παιδιών). Οι μετανάστες θα πρέπει να διευκολύνονται να καταγγείλουν τα κυκλώματα της μαύρης εργασίας και οι αρχές θα πρέπει να τους προστατεύουν αποτελεσματικά από φαινόμενα βίας και αυθαιρεσίας. Η πρόσβαση στην περίθαλψη και την παιδεία θα πρέπει να είναι για μετανάστες και πρόσφυγες εξασφαλισμένη. Η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να ελέγχει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι μετανάστες στις γειτονιές και να αποτρέπει την διαβίωση σε τριτοκοσμικές συνθήκες (χιλιάδες μετανάστες στοιβαγμένοι στα υπόγεια πολυκατοικιών). Θα πρέπει να δημιουργηθούν ανοικτές δομές φιλοξενίας για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες σε διαφορετικές περιοχές για να μην καταλήγουν όλοι στις ίδιες γειτονιές. Η γκετοποίηση θρέφει τα κυκλώματα εκμετάλλευσης των μεταναστών και των προσφύγων και παράγει εγκληματικότητα. Υπάρχουν και εδώ μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια που χάνονται επειδή οι υπουργοί της συγκυβέρνησης δεν μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους.
Οι συντάκτες της ανακοίνωσης του ΠΑΣΟΚ προσπαθούν, έστω και δειλά, να κάνουν και μια αναφορά στην Χρυσή Αυγή. Καλή αρχή! Και ίσως στην επόμενη ανακοίνωση θυμηθούν ότι επί δύο χρόνια ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Ευάγγελος Βενιζέλος συνεργαζόταν καθημερινά με τον Γενικό Γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, «θεωρητικό» της ακροδεξιάς και φίλο της Χρυσής Αυγής, Τάκη Μπαλτάκο.
Οι απόψεις στο μεταναστευτικό διίστανται
Στελέχη τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και του Ποταμιού έχουν κατά καιρούς εμπλακεί στη συζήτηση για τη μετανάστευση με άρθρα γνώμης. Παραθέτουμε τρία κείμενα, τρεις οπτικές γωνίες του ίδιου θέματος. Η Μελίττα Γκουρτσογιάννη είναι μέλος της Επιτροπής Διαλόγου του Ποταμιού.
Ο Άγιος Παντελεήμονας δεν είναι πια εξωτικός προορισμός
Χτες, Κυριακή 6/10/14 ήμουν στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, στη συζήτηση ανάμεσα στο Ποτάμι και σε κατοίκους της περιοχής. Με πολλή χαρά είδα μεγάλη συμμετοχή κατοίκων, ανθρώπων φυσιολογικών, όχι στημένων, με διάθεση ν’ ακούσουν και να συζητήσουν. Δημοκρατικά. Ο πολύπαθος Αγ. Παντελεήμονας φαίνεται να αλλάζει σιγά σιγά, πάντα με προβλήματα βέβαια, αλλά και αρκετό κόσμο που δείχνει να προσπαθεί για κάτι καλύτερο.
Πριν από τρία χρόνια, στις Απόκριες του 2011, είχα συμμετάσχει σε μια απόπειρα του σημερινού δημάρχου, τότε νεοεκλεγμένου, να οργανώσει μια αποκριάτικη γιορτή στην πλατεία Αττικής για τους κατοίκους της περιοχής. Υποστήκαμε εισβολή ρατσιστών, έξαλλων ατόμων που αργότερα αποκαλύφθηκε ότι έχουν οργανική σχέση με τη Χρυσή Αυγή, όπως η υπόδικη Θέμις Σκορδέλη, ατόμων που έδειχναν ότι εκπροσωπούσαν τους (Έλληνες) κατοίκους της περιοχής και που με απειλές, βρισιές και προπηλακισμούς ανάγκασαν όλους μας σε φυγή: τον δήμαρχο, τους ανθρώπους του Δήμου, την μπάντα και τους λίγους κατοίκους που τόλμησαν να φέρουν τα μασκαρεμένα παιδάκια τους για να διασκεδάσουν. (βλ. και blog Μελίττα Γκουρτσογιάννη: “Ο μελαψός που πουλάει ασπρίλα και η γιορτή που δεν έγινε”). Παρόμοια έκτροπα έγιναν και στις πρώτες προσπάθειες του Δήμου για τη λειτουργία της περιβόητης παιδικής χαράς.**
Χτες λοιπόν μπόρεσα να καμαρώσω τη διαφορά. Η πλατεία ήταν μια κανονική πλατεία, μιας κανονικής πόλης. Οι κάτοικοι της περιοχής ήρθαν, άκουσαν, συζήτησαν τα υπέρ και τα κατά, ενώ κανα-δύο στημένοι, προφανώς γνωστοί στη γειτονιά, χάρις στη σταθερή αλλά και δημοκρατική στάση του υπόλοιπου κόσμου, καθώς και στην ανάλογη στάση του ομιλητή Σταύρου Θεοδωράκη, δεν κατόρθωσαν να εκτρέψουν τη συζήτηση και να τη διαλύσουν. Χρυσαυγίτες και “αγανακτησμένοι κάτοικοι” δεν τόλμησαν να κάνουν φανερή την παρουσία τους. Εκτός από τις ποινικές διώξεις που ολοφάνερα παίζουν αποτρεπτικό ρόλο, δημόσιες δημοκρατικές εκδηλώσεις σαν την χτεσινή τους αποθαρρύνουν κι άλλο, ενώ δίνουν θάρρος στους κατοίκους να εκφράσουν τη γνώμη τους ελεύθερα και αρχίζουν ν’ αλλάζουν το όλο κλίμα. Αυτό είναι μια μικρή τακτική νίκη της Δημοκρατίας.
Δεν είναι ο στόχος αυτού του σημειώματος να αναλύσω την ομιλία του Σταύρου Θεοδωράκη – που στις περισσότερες κατευθύνσεις της με βρίσκει προσωπικά σύμφωνη. Θα σταθώ μόνο στα ζητήματα των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών, που κατ’εξοχήν αφορούν την περιοχή και αποτέλεσαν τη μαγιά για να πιάσει εκεί ερείσματα η Χ.Α. Θα επισημάνω δύο βασικά θετικά στοιχεία της ομιλίας: την έμφαση στην ανάγκη αντιμετώπισης του προβλήματος σε πανευρωπαϊκή κλίμακα και όχι από κάθε κράτος χωριστά, την επισήμανση όχι μόνο των “δεξιών λαθών” κυρίως από τη μεριά της πολιτείας (εγκατάλειψη της περιοχής, ολιγωρία στην πάταξη των ρατσιστικών φαινομένων κ.α) αλλά και την επισήμανση των “αριστερών λαθών” που στρουθοκαμήλιζαν σχετικά με τα υπαρκτά προβλήματα συμβίωσης ντόπιων-μεταναστών. Από κει και πέρα, σε πιο ειδικά θέματα μεταναστευτικής πολιτικής κάποιες θέσεις ήταν κατά τη γνώμη μου ανεπεξέργαστες και άρα πρόωρες.
Έχει αξία να θυμηθούμε την πρόσφατη ιστορία της περιοχής, που έχουν επισημάνει πολλές φορές κοινωνιολόγοι, πολεοδόμοι και ο ίδιος ο Δήμαρχος. Οι κάτοικοι έφυγαν πριν έρθουν οι μετανάστες. Ιδίως οι κάτοικοι με παιδιά έφυγαν στα προάστια λόγω κακών συνθηκών, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και η έλλειψη επαρκών κοινωνικών υποδομών. Η συνέχεια είναι τυπική σε πάμπολλες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, και δεν είναι εξαίρεση ο Αγ. Παντελεήμονας: Η περιοχή αφήνεται να υποβαθμιστεί, φεύγουν πολλοί κάτοικοι, υπάρχει μεγάλη προσφορά στέγης, πέφτουν τα νοίκια, έρχονται μετανάστες, εγκαταλείπεται και υποβαθμίζεται η περιοχή ακόμα πιο πολύ, κ.ο.κ. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί σε άλλες πόλεις της Ευρώπης, σε γειτονιές με ανάλογη τύχη, ότι από ένα σημείο και πέρα ο φαύλος κύκλος σπάει και αρχίζει πορεία ανάστροφη: λόγω των φτηνών ενοικίων προσελκύονται νέες δυναμικές πληθυσμιακές ομάδες (νεαροί επαγγελματίες στο ξεκίνημα, καλλιτέχνες, εναλλακτικές/καινοτόμες δραστηριότητες, φοιτητές), αυτό φέρνει και άλλες επαγγελματικές δραστηριότητες και υπηρεσίες και στη συνέχεια και ο δήμος αναλαμβάνει έργα αναβάθμισης/ανάπλασης. Αυτή η αναστροφή δεν οδηγεί αναγκαστικά σε μια ειδυλλιακή συμβίωση ντόπιων και ξένων, γιατί η ουσιαστική πολυπολιτισμική ώσμωση θέλει πολύ περισσότερο σχεδιασμό και δουλειά. Το πιο πιθανό είναι να ανεβούν τα νοίκια και να φύγουν αυτή τη φορά οι πιο φτωχοί. Ωστόσο θέλω να επισημάνω ότι τίποτα δεν είναι μοιραίο, ούτε ο κατήφορος μονόδρομος. Θέλει όμως τόλμη, δουλειά και πολιτική βούληση.
Τέλος, να σημειώσω ότι μετά την εκδήλωση κανα-δυό άτομα μοίρασαν προκήρυξη με θεωρητικό προβληματισμό που ξέφευγε από το πλαίσιο της συνάντησης – και φυσικά κανείς δεν τους εμπόδισε και πιθανόν κάποιοι να προβληματίστηκαν. Αυτό είναι νίκη της δημοκρατίας: σε μια γειτονιά όπου περίσσεψαν οι κραυγές και οι μπουνιές, όσοι θέλουν να εκφράσουν αντιρρήσεις να χρησιμοποιούν αυτή την εξαιρετική ανθρώπινη εφεύρεση: τον γραπτό λόγο.
**Η νέα παιδική χαρά που σχεδιάστηκε από το Δήμο σε νέα θέση μόλις πήρε πιστοποίηση και θα λειτουργήσει άμεσα. Μένει να δούμε αν οι ρατσιστές θα το εμποδίσουν. Θέλω να πιστεύω ότι οι λογικοί κάτοικοι, σαν αυτούς που είδαμε την Κυριακή, είναι περισσότεροι και αποτελεσματικότεροι.
Ο Θανάσης Χειμωνάς, δημοσιογράφος, συγγραφέας και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ αναρωτιέται: Πόσο προοδευτικό είναι το Ποτάμι;
Μάγκες, μάλλον λάθεψα. Έκανα λάθος και πρέπει να το παραδεχτώ. Αυτό χαρακτηρίζει άλλωστε τους μεγάλους άνδρες: το να αναγνωρίζουν δημόσια τα λάθη τους. Διαβάζοντας τις θέσεις που ανέπτυξε τις προάλλες ο Σταύρος Θεοδωράκης στον Άγιο Παντελεήμονα φτάνω με αργά αλλά σταθερά βήματα στο συμπέρασμα πως το Ποτάμι όντως δεν έχει καμία σχέση με την Κεντροαριστερά ή το μεσαίο χώρο. Αντίθετα με όσα έχω υποστηρίξει στο παρελθόν.
Ενδεχομένως ούτε με την Κεντροδεξιά, μια και όλα αυτά περί ποσόστωσης των μεταναστών στη χώρα μας (χωρίς να γίνεται διάκριση ανάμεσα σε νόμιμους και παράνομους) θύμισαν περισσότερο τον Γιώργη τον Καρατζαφέρη (που λέει κι ο Λιακόπουλας). Και εξηγώ πως δεν μιλάω για τον σημερινό Καρατζαφέρη, που έχει βάλει μπόλικο νερό στο κρασί του με αποτέλεσμα μερικές φορές να φαντάζει πιο προοδευτικός από τον Σαμαρά (σιγά το δύσκολο, θα μου πείτε). Όχι, μιλάω για τον παλιό «καλό» Καρατζαφέρη των αρχών του αιώνα μας. Τότε που το ΛΑΟΣ ήταν ένα μικρό κλικ αριστερότερα της Χρυσής Αυγής και οι «ελληνόψυχοι» το τιμούσαν μαζικά με την ψήφο τους.
Ποσόστωση στους μετανάστες, λοιπόν. Να κρατήσουμε όσους χρειαζόμαστε και όσοι μας περισσεύουν, άντε γεια. Δε πά’ να ’ναι νόμιμοι, δε πά’ να ζουν χρόνια στη χώρα μας; Μάλιστα, ο Θεοδωράκης το πήγε ακόμα παραπέρα, τονίζοντας πως οι νόμιμοι μετανάστες που θα έρχονται στη χώρα μας θα πρέπει να την εγκαταλείπουν μόλις «τελειώσει η δουλειά τους». Έτσι είναι. Απολύθηκες, μίστερ; Τράβα πίσω στην πατρίδα σου! Επίσης, «οι μετανάστες και οι πρόσφυγες που θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα πρέπει να μιλάνε τη γλώσσα μας». Είναι πλέον ξεκάθαρο πως μόλις το Ποτάμι έρθει στα πράγματα, ο πρώτος που θα φύγει από την Ελλάδα θα είναι ο συμπαθής Νιγηριανός άσος της Ερμιονίδας, Πατρίκ Ογκουνσότο…
Πέρα όμως από τις παραπάνω ακραίες και επικίνδυνες θέσεις, ο Σταύρος είπε και πράγματα που μάλλον προκαλούν θυμηδία. Όπως το ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα κρίνει το πόσοι μετανάστες θα κατοικούν σε κάθε γειτονιά. Και πώς θα γίνει αυτό, δηλαδή; Θα πηγαίνει π.χ. η Ρένα η Δούρου στον Άγιο Παντελεήμονα, θα της λένε «μας περισσεύουν τρεις Ρουμάνοι, επτά Αλβανοί και δέκα Πακιστανοί» και αυτή θα απαντά: «Στείλτε, παρακαλώ, τους Ρουμάνους στη Φιλοθέη, τους Αλβανούς στην Εκάλη και τους Πακιστανούς στο Παλαιό Φάληρο»; Ή μήπως θα μαζεύονται οι δήμαρχοι και θα κάνουν ανταλλαγές, όπως παλιά ανταλλάσσαμε χαρτάκια; «Παιδιά, έχω τρεις Αλβανούς, καλά παιδιά, πιάνουν τα χέρια τους. Έχετε να μας δώσετε τίποτα Ρωσιδούλες χορεύτριες να ανοίξει το μάτι μας;»
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα εξαιρετικά περίπλοκο ζήτημα. Οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν υποπέσει σε λάθη επί λαθών, η ΕΕ αδιαφορεί. Το χειρότερο όμως είναι πως οι περισσότεροι πολιτικοί, τα ΜΜΕ και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων δεν ξέρουν την τύφλα τους. Πόσοι λ.χ. γνωρίζουν πως μόλις ένας μετανάστης πατήσει το πόδι του σε ελληνικό έδαφος δικαιούται αυτομάτως να κάνει αίτηση για άσυλο και το ελληνικό κράτος οφείλει να εξετάσει το αίτημά του αυτό; Πως το ίδιο ελληνικό κράτος οφείλει να παρέχει άσυλο σε κάτοικο εμπόλεμης χώρας. Και, κυρίως, πως το Δουβλίνο ΙΙ που όλα τα κόμματα κατηγορούν για το μεταναστευτικό αδιέξοδο και δεσμεύονται πως θα καταργήσουν, είναι απλώς μια σταγόνα στον ωκεανό, καθώς οι μετανάστες που επαναπροωθούνται στη χώρα μας από τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ είναι μόλις μερικές δεκάδες το χρόνο;
Η ιδανική λύση για το μεταναστευτικό οφείλει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα τόσο των Ελλήνων όσο και των μεταναστών (νόμιμων ή μη). Προφανώς και δεν είναι εύκολο να βρεθεί. Το σίγουρο όμως είναι πως ένα κόμμα που υιοθετεί έστω και στο ελάχιστο τη ρητορική της ακροδεξιάς και μάλιστα σε μια περιοχή-φετίχ για το θέμα, όπως ο Άγιος Παντελεήμονας, απλώς δεν ανήκει στον προοδευτικό πολιτικό χώρο.
Ο Περικλής Βαλλιάνος, καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Επιτροπής Διαλόγου του Ποταμιού αναφέρεται στους μετανάστες και στους «προστάτες» τους.
Ο επικεφαλής του Ποταμιού κατέβηκε την Κυριακή (5/10/14) στον Άγιο Παντελεήμονα και απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το καυτό ζήτημα της μετανάστευσης. Και μόνο το γεγονός αυτό θα έπρεπε να χαιρετιστεί από όλους τους δημοκρατικούς ανθρώπους. Κανένας άλλος από τους πολιτικούς μας ηγέτες ούτε σκέφτηκε ούτε τόλμησε μέχρι τώρα κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα να καταντήσει η περιοχή περιχαρακωμένο φέουδο των νεοναζί.
Ορισμένες ερωτήσεις που διατυπώθηκαν ήταν, όπως αναμενόταν, συναισθηματικά φορτισμένες και κάποιες ακόμη και επιθετικές. Απαντήθηκαν όλες ευθέως. Και για ώρα πολλή μετά την λήξη της κυρίως συγκέντρωσης συνεχίστηκε η ανταλλαγή του Σταύρου Θεοδωράκη πρόσωπο με πρόσωπο με πλήθος πολιτών, κατοίκων και άλλων. Τι ειπώθηκε στη λαϊκή αυτή συνάντηση; Ό,τι υπαγορεύει η κοινή λογική και το συλλογικό συμφέρον στην δύσκολη αυτή ώρα για την κοινωνία μας.
Πρώτον, ότι οι μετανάστες υπήρξαν και εξακολουθούν να είναι «πλούτος για την πατρίδα μας, οικονομικός και πολιτιστικός» (τα λόγια είναι του Σταύρου Θεοδωράκη). Ότι αυτοί που είναι εδώ, δουλεύουν και σέβονται τους νόμους δικαιούνται ίσα δικαιώματα με όλους τους άλλους, περιλαμβανομένης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ασφάλισης και κάθε άλλης κοινωνικής προστασίας. Τα παιδιά που γεννιούνται εδώ και πηγαίνουν σχολείο εδώ είναι αυτοδικαίως έλληνες πολίτες.
Ότι είναι απαράδεκτο οι μετανάστες να ζουν σε γκέτο στοιβαγμένοι ανά πενήντα σε ένα δωμάτιο. Και οι Δήμοι θα πρέπει να ελέγχουν τι συμβαίνει στα υπόγεια των πολυκατοικιών. Και θα πρέπει οι μετανάστες να μπορούν να καταγγείλουν την εκμετάλλευση τους από τα μαύρα κυκλώματα χωρίς να κινδυνεύουν να απελαθούν (και αυτά ο Σταύρος Θεοδωράκης τα είπε, συγκροτημένα και θαρρετά). Δεύτερον, ότι οι πολιτικά κατατρεγμένοι είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία που δικαιούνται ασύλου. Τρίτον, ότι η χώρα χρειάζεται μια μεταναστευτική πολιτική βασισμένη στις ανάγκες και τις δυνατότητές της. Η πολιτική αυτή δεν μπορεί να είναι τα «ανοιχτά σύνορα», που καμιά απολύτως χώρα δεν ακολουθεί. Κάτι τέτοιο θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε ένα απέραντο στρατόπεδο εκατομμυρίων αναξιοπαθούντων που δεν έχει τους πόρους να συντηρήσει.
Αλλά για να δεχόμαστε μετανάστες εξασφαλίζοντάς τους ανθρώπινες συνθήκες πρέπει να ορθοποδήσει η οικονομία μας. Δεν πιστεύουμε ούτε στην Ευρώπη ούτε στην Ελλάδα «φρούριο». Οι μετανάστες που εισέρχονται θα έχουν δουλειά (με όλα τα δικαιώματα), άδεια παραμονής με την προοπτική υπηκοότητας και θα κατευθύνονται προς τις περιοχές της χώρας όπου υπάρχουν κατοικίες και θέσεις εργασίας διαθέσιμες (κυρίως στις αγροτικές). Και για την διευκόλυνση της κοινωνικής τους ένταξης θα πρέπει να βοηθηθούν να μάθουν την ελληνική γλώσσα –πράγμα βέβαια που δεν σημαίνει αποποίηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Τα δικαιώματα των γυναικών αλλά και των παιδιών είναι επίσης αδιαπραγμάτευτα γιαυτούς που επιλέγουν να ζήσουν στην Ελλάδα.
Τέταρτον, το μεταναστευτικό δεν είναι πρόβλημα αποκλειστικά ελληνικό. Η προστασία των συνόρων μας από τους δουλεμπόρους (δικούς μας και ξένους) είναι και ευρωπαϊκή υπόθεση. Οι άνευ εγγράφων μετανάστες που εισρέουν είναι επίσης ευθύνη της Ευρώπης, τόσο για την οικονομική και πολιτιστική ενσωμάτωσή τους σε όλες τις χώρες όσο και για την οικονομική τους στήριξη όσο χρόνο παραμένουν στις χώρες εισόδου. Χρειάζεται, δηλ., άμεση αναθεώρηση του Δουβλίνου ΙΙΙ και διεκδίκηση από την χώρα μας των ευρωπαϊκών πόρων που της αναλογούν.
Όσοι παραβρέθηκαν στον Άγιο Παντελεήμονα αυτά άκουσαν. Που δεν είναι παρά επανάληψη των θέσεων του Ποταμιού που διατυπώθηκαν στις 21 Σεπτεμβρίου (Θέση 12). Που δεν είναι παρά τα «επαναστατικά αυτονόητα». Κάποιοι άλλοι που ήταν απόντες «άκουσαν» εκ του μακρόθεν πράγματα που θα ήθελαν να ακούσουν, για να αρχίσουν -όπως είναι η προσφιλής μας συνήθεια- τους χαρακτηρισμούς.
Το ότι οι τοποθετήσεις αυτές χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία, ευρεία πολιτική συναίνεση και σκληρή δουλειά στην Ευρώπη είναι προφανές. Οι «ειδήμονες» των κοινωνικών δικτύων και των τηλεπαραθύρων ας μας φωτίσουν πώς θα γίνουν όλα αυτά. Και εν τω μεταξύ ας μας πληροφορήσουν ποιες ακριβώς είναι οι θέσεις των άλλων κομμάτων.
8°
