Εκπαίδευση #1 Οι ειδικοί σου δίνουν τα φώτα τους

Το θρίλερ με τις βαθμολογίες πήρε τέλος, αλλά το δικό σου μόλις άρχισε.Αν οι εξισώσεις στο μαυροπίνακα σου θυμίζουν πίνακα του Νταλί, αν κάνεις πιρουέτες στη μέση του προαυλίου όταν οι άλλοι παίζουν μπάλα, αν την ώρα της έκθεσης γράφεις τα άπαντά σου και στις γιορτές απαγγέλλεις σαν να πρωταγωνιστείς στον «Βασιλιά Λιρ», μην αγχώνεσαι. Είσαι γεννημένος καλλιτέχνης και μην το βάζεις κάτω, όσο κι αν η μαμά σου επιμένει πως θα ζήσεις στην ψάθα. Η ATHENS VOICE ζήτησε από πέντε γνωστά ονόματα από το χώρο της τέχνης να σου δώσουν μερικές συμβουλές για το πώς να κινηθείς από εδώ και στο εξής. 

ΠΩΣ ΝΑ ΒΓΕΙΣ ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΟΝΤΙΣΙΟΝ
Από το σκηνοθέτη και ηθοποιό Βασίλη Μαυρογεωργίου

Οι οντισιόν είναι συχνά από τα πιο τρομακτικά και αγχωτικά πράγματα που μπορούν να συμβούν σε κάποιον, ιδιαίτερα εάν είναι ηθοποιός. Η βασικότερη συμβουλή είναι μία: Μην πανικοβάλλεστε! Αν κάνετε το λάθος να αφεθείτε στα χέρια του φόβου, τότε να είστε σίγουροι ότι σας περιμένει μια ωραιότατη υστερική κρίση επί σκηνής, που δεν πρόκειται να σας ωφελήσει στο ελάχιστο. Η ασταμάτητη εφίδρωση, η φωνή που ραγίζει ποτήρια, το βλέμμα που δεν εστιάζει πουθενά, οι υπέροχες ατάκες που έρχονται κάτι τέτοιες στιγμές, τα ανθρώπινα μέλη που παύουν να συνεννοούνται μεταξύ τους και το σώμα που μοιάζει να έχει καταληφθεί από δαίμονα είναι πράγματα που δεν λατρεύουν οι σκηνοθέτες, εκτός αν είναι για δέσιμο, οπότε πάλι χαμένοι θα βγείτε. Επίσης, για τους έξυπνους: Μάθετε πως η υπερβολική αδιαφορία δεν είναι λύση, είναι το ίδιο το άγχος ανάποδα. Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε τα πάντα προς όφελός σας. Κατ’ αρχήν εάν υπάρχουν άλλα 600 άτομα που περιμένουν, αντισταθείτε στην έκρηξη κοινωνικότητας που μπορεί να σας πιάσει. Και θα κουραστείτε, και το μόνο που θα σας μείνει θα είναι μερικοί καλοί φίλοι για να παίρνετε σβάρνα τις οντισιόν. Προμηθευτείτε νερό, κανένα φρούτο, mp3 player και το βιβλίο που σας ηρεμεί και σας ταξιδεύει. Εάν δεν είστε παιδί εφοπλιστή προσπαθήστε να ξεχάσετε το νοίκι, τους λογαριασμούς, τα δανεικά, και μην κάνετε το διαβολικό συνειρμό οντισιόν = δουλειά = ψωμί. Πείστε τον εαυτό σας πως το κάνετε για διασκέδαση και εμπειρία. Θυμηθείτε το μότο «ο επιμένων νικά». Επάνω στο σανίδι να είστε ευγενικοί αλλά όχι τόσο ώστε να γίνει γλείψιμο, και αποφασιστικοί αλλά όχι τόσο ώστε να φαίνεστε τρελοί. Οι σκηνοθέτες συνήθως παίζουν το χαρτί της φιλικότητας, εσείς απαντήστε με αξιοπρέπεια και γενναιοδωρία. Προσοχή: Οι σκηνοθέτες δεν είναι φίλοι σας.  Άμα πέσετε στην παγίδα της φιλίας, τη βάψατε. Θυμηθείτε επίσης ότι δεν είστε δούλοι. Μη συμπεριφερθείτε σαν ανεγκέφαλη μάζα που είναι έτοιμη να πάρει οποιοδήποτε σχήμα απαιτήσει ο αφέντης. Ακούστε τις οδηγίες που θα δοθούν και επιστρατεύστε δημιουργικότητα και προσωπικό γούστο. Αν π.χ. σας δοθεί για αυτοσχεδιασμό η λέξη «παραλία», μην πέσετε με τα μούτρα στην παγωμένη σκηνή δείχνοντας πόσο καλά ξέρετε να κυλιέστε στην άμμο και κοιτάζετε αμίλητοι καραβάκια, προτιμήστε τον καταϊδρωμένο λογιστή που εκμυστηρεύεται ότι τα αντικείμενα πάνω στο γραφείο του τού φέρνουν στο νου παραλία και διακοπές. Αν σας πουν «σκούπα» μην πλακωθείτε στο καθάρισμα, κάντε τον κατάδικο που βουτηγμένος μέσα στη βρόμα του κελιού αναγνωρίζει επιτέλους τις αρετές της καθαριότητας. Στην τελική μπορεί και να είστε καλύτεροι από αυτούς που σας κρίνουν. Φτιάξτε μια ομάδα και ανεβάστε τις παραστάσεις των ονείρων σας. Καλή τύχη.              

* Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις «Κατσαρίδα», «Εγώ ελπίζω να τη βολέψω» κ.ά. Σαν ηθοποιός δούλεψε με τους σκηνοθέτες Βαγγέλη Θεωδορόπουλο, Γιάννη Μόσχο κ.ά. Αυτή τη στιγμή ετοιμάζει σε συνσκηνοθεσία με τον Κώστα Γάκη την παράσταση «Λιοντάρια» για το Θέατρο του Νέου Κόσμου.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΕΚΔΙΔΟΜΕΝΟΥΣ
Από το συγγραφέα Αύγουστο Κορτώ

«Επίδοξοι μελλοντικοί συνάδελφοι, χαίρετε και αγαλλιάσθε! Διότι στη γλυκιά μας πατρίδα, το επάγγελμα είναι ακόμα ανοιχτό: δεν χρειάζεσαι ούτε ατζέντη, ούτε τίποτα – άπαξ και τελειώσεις το πόνημά σου, το στέλνεις πάραυτα σε καμιά εικοσαριά εκδότες – κι εφόσον δεν είναι το αποφώλιον τέρας της Αποκάλυψης, όλο και κάποιος οίκος θα τσιμπήσει. (Και μια-δυο συμβουλές: μην τα στέλνετε φύλλο-φύλλο, σαν το χαρτί του απόπατου – δώσ’ τε ένα ταλιράκι για ένα ωραίο, εύχρηστο σπιράλ. Κι επίσης, τσεκάρετε την ορθογραφία: ουδέν αλγεινότερο του ανορθόγραφου μυθιστορήματος (είναι σα να σου ζητούν να εμπιστευθείς ένα συφιλιδικό δερματολόγο). Ωστόσο, εγκαταλείψτε εδώ και τώρα τα όνειρα εύκολου πλουτισμού. Η ιστορία δείχνει ότι τα μπεστ-σέλερ προκύπτουν τυχαία. Όστις θέλει παρά με ουρά ας σπουδάσει πληροφορική, οικονομικές επιστήμες ή ας εκδοθεί (αν περνάει η μπογιά του/της) στο πεζοδρόμιο και ουχί στον τυπογράφο. Επίσης, τα όνειρα ιλιγγιώδους δόξας είναι επίσης μάταια – οι συγγραφείς είμαστε οι λιγότερο επιφανείς επώνυμοι, και όχι μόνο στην Ελλάδα: τράβα ρώτα πόσοι ξέρουν την ποιήτρια Ζιμπόρσκα και πόσοι ξέρουνε την Πάρις Χίλτον. Δεν πα’ να ’χει το νόμπελ παραμάσχαλα η Πολωνή γιαγιούλα, τη φάτσα της την ξέρει βαριά-βαριά ο μανάβης της γειτονιάς της. Τέλος, το σπουδαιότερο: Καθώς το επάγγελμά μας δεν διδάσκεται (και τα creative writing courses τ’ ακούω βερεσέ), ο μόνος τρόπος να γίνετε και να παραμείνετε καλοί συγγραφείς είναι διαβάζοντας λυσσαλέα. Και όχι μόνο τους πεθαμένους μπαμπούλες. Ένας συγγραφέας τού σήμερα έχει να ωφεληθεί πολύ περισσότερο απ’ τον Ροθ, την  Άτγουντ, τον Κούντερα ή τον Τζόναθαν Φράνζεν, παρά απ’ τον Ντοστογέφσκι και τον ρημαδο-Πεσόα. Αυτά τα ολίγα, και μια κατακλείδα επί του προσωπικού. Όταν με το καλό βγάλετε το πρώτο σας βιβλίο, μην το χρησιμοποιήσετε για γκομενοπαγίδα – ευτελίζετε την τέχνη σας, και τα γκομενάκια πλήττουν θανάσιμα...

* Το πρώτο έργο του Αύγουστου Κορτώ ήταν «Το βιβλίο των βίτσιων» από τις εκδόσεις Εξάντας το 1999. Ακολούθησαν τα: «Ραμπαστέν», «Τετράγωνο», «Στοιχειωμένος», «Δεκαέξι» κ.ά.

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ
Αλήθεια, γίνεται; Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Κώστας Κατσουλάρης σου λέει τη γνώμη του...

Η γνώση είναι δύναμη, χειραφέτηση. Στην εποχή μας δίνονται μεγάλες δυνατότητες εμβάθυνσης σε ποικίλα πεδία, πολλαπλές ευκαιρίες. Από αυτή την άποψη δεν πρέπει κανείς να εκπλήσσεται που όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν τα πάσης φύσεως σεμινάρια, εργαστήρια, μεταπτυχιακά προγράμματα κ.λπ. Γνωρίζουν ότι αν θέλουν να ξεφύγουν από τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα μιας –σε μεγάλο βαθμό, ακόμη– φοβικής κοινωνίας, ο μοναδικός δρόμος είναι η συμμετοχή στην εξουσία της γνώσης και του λόγου. Ειδικότερα τα σεμινάρια που σχετίζονται με την ανάγνωση και τη συγγραφή, με τα οποία έχω καταγενεί προσωπικά, δεν αποτελούν φυτώρια ματαιόδοξων, αλλά ασκήσεις ελευθερίας, νέες μορφές συλλογικότητας.

* Ο Κώστας Κατσουλάρης έχει εμψυχώσει σεμινάρια δημιουργικής γραφής, κριτικής κ.ά. στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, στο ΕΚΕΜΕΛ, στο Μεταίχμιο και αλλού.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΚΟΜΙΣΤΑΣ
Αυτό κι αν φαίνεται δύσκολο. Τελικά είναι; Ο Άγγελος Μαστοράκης, επιμελητής εκθέσεων και σειρών κόμικ, σου δίνει κουράγιο.

«Για να γίνει κάποιος κομίστας θα πρέπει καταρχάς να αγαπάει τα κόμικ. Να πιστεύει δηλαδή πως τα κόμικ είναι ο ιδανικότερος τρόπος για να εκφράσει, για να πει, για να περάσει στο ευρύτερο κοινό τις ιστορίες του, τις ιδέες του, τις απόψεις του. Αν τώρα έχει και μια κάποια ευχέρεια στο σκίτσο και στο ελεύθερο σχέδιο, ακόμα καλύτερα. Το θέμα πάντως είναι να το έχει αποφασίσει, γιατί τον περιμένει πολλή δουλειά. Είτε πάει για να καλυτερέψει τα προσόντα του και να μάθει τα μυστικά της τέχνης του σε κάποια από τις δύο σχολές που υπάρχουν (ΑΚΤΟ και Σχολή Ορνεράκη) είτε αποφασίσει να τα ανακαλύψει μόνος του μελετώντας και αντιγράφοντας τους μεγάλους και αγαπημένους του δημιουργούς, θα πρέπει να αφιερώσει τουλάχιστον δυο τρία χρόνια –ίσως και παραπάνω– στήνοντας και σχεδιάζοντας συνέχεια κόμικ, μέχρι να αρχίσει να διαμορφώνει το δικό του προσωπικό στιλ. Υπάρχουν τρόποι να παρουσιάσει τις πρώτες του δουλειές (φανζίν, ειδικά περιοδικά, έντυπα περιορισμένης κυκλοφορίας, εκθέσεις, φεστιβάλ). Πριν δείξει τη δουλειά του σε κάποιον εκδότη, ας έχει μελετήσει το ύφος και το χαρακτήρα του εκδοτικού οίκου ή του περιοδικού, ώστε να έχει να κάνει κάποια συγκεκριμένη πρόταση. Μη φοβηθεί την απόρριψη. Αν η δουλειά του αξίζει, κάποια στιγμή θα δημοσιευτεί. Ας επιμείνει. Η αγορά, πάντως, είναι ακόμα μικρή. Στην Ελλάδα μετριούνται στα δάχτυλα οι κομίστες που καταφέρνουν και ζουν αποκλειστικά από τη δουλειά τους. Για όλους τους υπόλοιπους υπάρχουν ευτυχώς τα συναφή πεδία της γελοιογραφίας, της εικονογράφησης, των κινουμένων σχεδίων, της γραφιστικής επιμέλειας εντύπων και της διαφήμισης, που επιτρέπουν στον κομίστα να βγάζει τα χρήματα που χρειάζεται χωρίς να απομακρύνεται και πολύ από την τέχνη του.

*Ο Άγγελος Μαστοράκης έχει διοργανώσει τα τελευταία 9 χρόνια τον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Νέων Ταλέντων & Νέων Καλλιτεχνών.

DIRTY DANCING
Η χορεύτρια και χορογράφος Αγγελική Στελάτου απαντάει στις πιο κομβικές ερωτήσεις ενός νέου παιδιού που όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει χορευτής/ρια.

Πώς ξεκινάει να χαράζει την πορεία του ένας νέος που... όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει χορευτής/χορογράφος; Ξεκινάει από το άλφα. Κάνει μαθήματα χορού.

Οι σπουδές είναι απαραίτητες; Ναι, είναι απαραίτητες. Δεν μιλώ για την απόκτηση κάποιου διπλώματος ή άλλου πιστοποιητικού σπουδών, αλλά για ουσιαστική σπουδή. Στην πραγματικότητα χρειάζεται να εξασκεί κανείς συνεχώς την τέχνη του. Αυτό δεν σταματάει ποτέ.

Ελλάδα ή εξωτερικό; Υπάρχουν πολύ καλοί δάσκαλοι στην Ελλάδα, κυρίως για χορευτές. Αν θέλει κανείς να στραφεί στη χορογραφία, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα και μάλλον οι σπουδές στο εξωτερικό είναι απαραίτητες.

Τι πρέπει να κάνει παράλληλα με τις σπουδές του; Για παράδειγμα, ο ελεύθερος χρόνος του πρέπει να είναι χορός; Στον ελεύθερο χρόνο του να απολαμβάνει τη ζωή και να μη σταματήσει την αναζήτηση, για την ανάπτυξη όχι μόνο της τέχνης του αλλά και του εαυτού του.

Πώς «βουτάει» στο επάγγελμα; Αν κάποιος καταξιωμένος χορογράφος τού ζητήσει να συνεργαστούν, είναι πολύ τυχερός. Αυτό όμως συμβαίνει σε λίγους. Συνήθως οι πρώτες συμμετοχές είναι σε χορογραφίες συμμαθητών. Κι αν τα πράγματα πάνε καλά θα τον ζητήσει και κάποιος άλλος, κι έτσι φτιάχνει κανείς την πορεία του στο χώρο.

Τι πρέπει να περιμένει, τι δυσκολίες θα συναντήσει; Πρέπει να είναι κανείς έτοιμος για σκληρή και κακοπληρωμένη δουλειά. Και για συναντήσεις με πολύ ενδιαφέροντες ανθρώπους.

Η πείρα σας στο χώρο ποια σας έχει διδάξει ότι είναι τα πιο βασικά κριτήρια για να γίνει κάποιος καλός χορευτής; Η ισχυρή επιθυμία και η αφοσίωση. Αυτά είναι τα στοιχεία που εγώ εκτιμώ στους χορευτές.

*Η Αγγελική Στελλάτου αποφοίτησε με άριστα από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Το 1986 ίδρυσαν με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου την Ομάδα Εδάφους. Ως χορεύτρια έχει συνεργαστεί με πολλές ομάδες (Ελληνικό Χορόδραμα, Sine qua Non κ.ά.), ενώ από το 1992 εργάζεται ως χορογράφος σε θεατρικές παραστάσεις. Από τις 26/10 θα πρωταγωνιστεί μαζί με τον Κοσμά Φοντούκη στην «Κωλοδουλειά» του Γιάννη Μαυριτσάκη στο Από Μηχανής Θέατρο.