Αυτός είναι ο Ελληνοαμερικανός που έστησε το Netflix

Με δικά του λόγια: «Δώσε στον κόσμο αυτό που θέλει χωρίς χρονοτριβή. Αυτή θα είναι η τηλεόραση του μέλλοντος». Ο δαιμόνιος Ελληνοαμερικανός, αφεντικό του Netflix, είναι αυτός που κρύβεται πίσω από το αξίωμα των ημερών και θέλει την τηλεόραση να είναι το νέο σινεμά και τις τηλεοπτικές σειρές τα νέα blockbusters. Αυτό είναι το κόλπο του.

Αψήφησε κάθε οδηγό τηλεοπτικού μάνατζμεντ βγάζοντας στον αέρα μια ολόκληρη σεζόν του «House of Cards» μονοκοπανιά και διατείνεται πως κατέχει «τον αλγόριθμο του ανθρώπινου γούστου». Το αφεντικό του Netflix έστησε από το τίποτα έναν παγκόσμιο κολοσσό που πλέον ορίζει το παιχνίδι μπροστά από τους δέκτες. Ελληνικό δαιμόνιο;

Στις απαρχές της χιλιετίας ο Ted Sarandos προσελήφθη από το Netflix, μια αμελητέα φίρμα ενοικίασης DVD, με στόχο να αναπτύξει το δίκτυο ταχυδρομικών αποστολών του. Σήμερα το κανάλι διαθέτει 38 εκατομμύρια συνδρομητές σε 40 χώρες του κόσμου, οι οποίοι παρακολουθούν κατά μέσο όρο 1 δισεκατομμύριο ώρες τηλεόρασης τον μήνα. Καθώς όμως αυτό δεν είναι ένα κείμενο του Businessweek, ας αναλογιστούμε την καταλυτική επίδραση του 49χρονου πανούργου Ελληνοαμερικανού στη μαζική κουλτούρα με όρους αλλιώτικους από τους αριθμητικούς.

Τα σίριαλ σαρώνουν. Βιώνουμε «τον χρυσό αιώνα της τηλεόρασης», όπως δηλώνει βαρυσήμαντα ο Κέβιν Σπέισι. Τα σίριαλ διαθέτουν μυθιστορηματική ανάπτυξη, κινηματογραφικά μπάτζετ, δημιουργικό αλισβερίσι με τις τέχνες (μόδα, ντιζάιν, μουσική), ικανοποιούν κάθε αισθητική, ψυχαγωγική -συχνά και υπαρξιακή- παράμετρο αναζητά κανείς σε ένα έργο, ενώ επιστρατεύουν ό,τι εκλεκτότερο από το παλμαρέ του σινεμά, της λογοτεχνίας και της τεχνολογίας: Ντέιβιντ Φίντσερ, Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ και Μάρτιν Σκορσέζε. Γούντι Χάρελσον, Τζέσικα Λανγκ, Τζέιμς Γκαντολφίνι, Φόρεστ Γουίτακερ, Γκλεν Κλόουζ, Στιβ Μπουσέμι.

Ένα ανεξάντλητο γαϊτανάκι δημιουργών και ερμηνευτών καθοδηγεί την κοινωνία του θεάματος σε σειρές οι οποίες προκαλούν συμπτώματα που κυμαίνονται από την περιστασιακή εξάρτηση έως την ανεπιφύλακτη μονομανία –θα μπορούσες να αρνηθείς ότι έτυχε να αναβάλεις τα πάντα για να βυθιστείς σε ένα ακόμη επεισόδιο του «Mad Men», του «Game of Thrones», του «Breaking Bad», του «Homeland» ή οποιουδήποτε άλλου δαιδαλώδους έπους καταβροχθίζει τον ελεύθερο χρόνο σου στην παρούσα;

Η μεγαλοφυΐα του Ted Sarandos συνίσταται στο ότι απομόνωσε αυτόν ακριβώς τον αισθητηριακό μυ και τον εκγύμνασε υπομονετικά μέσα από μια αλληλουχία στρατηγημάτων που αγνόησαν τους συμβατικούς όρους της τηλεθέασης αντικαθιστώντας τους με καινούργιους. Να πώς το κατόρθωσε.

Η πρώτη κουτουράδα του Sarandos και ταυτόχρονα η αρχή της γνωριμίας μας με το άγνωστο έως τότε Netflix: Τα 13 επεισόδια του πολιτικού θρίλερ «House of Cards» μεταδόθηκαν μέσα σε μία νύχτα. Ομοίως και τα ισάριθμα επεισόδια του φυλακόβιου «Orange is the New Black». Πώς του ήρθε; «Η βιομηχανία της τηλεόρασης στηρίζεται στη διαχείριση του ανικανοποίητου» λέει ο Sarandos. «Θέλεις όσο τίποτα να παρακολουθήσεις ένα σπουδαίο σόου το οποίο σε συνεπαίρνει; Σου δίνουν μια εβδομαδιαία δόση 50 λεπτών ακολουθούμενη από 18.000 λεπτά αναμονής, ώσπου να προβληθεί το επόμενο επεισόδιο. Προτιμώ να προσφέρω την αμέριστη απόλαυση».

Αρκούσε να ανατρέξει στις προσωπικές του εμπειρίες. «Λάτρευα το “Sopranos”, αλλά δεν είχα HBO, οπότε ζητούσα από φίλους να μου στέλνουν μαγνητοσκοπημένα επεισόδια. Έβλεπα το ένα, ήθελα αμέσως και άλλο και κατέληγα να παρακολουθώ ολόκληρο το DVD».

Το διάστημα εκείνο o Sarandos καταβρόχθιζε τηλεοπτικές σειρές ενόσω δούλευε ημιαπασχόληση σε βιντεοκλάμπ εμπορικού κέντρου. Παρατήρησε πως οι πελάτες επέστρεφαν τα σίριαλ πολύ γρηγορότερα από ό,τι τις ταινίες: «Ήθελαν το επόμενο φιξάκι». Στα 30 του, μετακινήθηκε στο Netflix, όπου επιδόθηκε σε πλειάδα συμφωνιών με τα παραδοσιακά τηλεοπτικά δίκτυα, προκειμένου να αποκτά τα δικαιώματα των σίριαλ αμέσως μετά το τέλος της τρέχουσας περιόδου και να τα κάνει ολόκληρα διαθέσιμα online. Η τεχνολογία συνέδραμε τις ιδέες του. Ξάφνου το δυνητικό κοινό μεγάλωσε. Ο τηλεοπτικός δέκτης παραγκωνίστηκε από νέες συσκευές που εξώθησαν τον κόσμο να παρακολουθεί σειρές σε οθόνες παντός είδους, σε λάπτοπ, παιχνιδομηχανές, ταμπλέτες και κινητά.

Με τη δυνατότητα προβολής σε πλειάδα μέσων και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, ο Sarandos πέρασε από τη διανομή στην παραγωγή, διαθέτοντας το 10% του ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ετήσιου μπάτζετ του Netfix στη δημιουργία πρωτότυπων σίριαλ. Το 2012 έριξε στην αγορά το «Lilyhammer», στο οποίο ο Steve Van Zandt επαναπροσέγγιζε τον χαρακτήρα που υποδύθηκε στο «Sopranos», αυτή τη φορά ως προστατευόμενος μάρτυρας - πρώην μαφιόζος στο ξεκίνημα μιας νέας ζωής στη Νορβηγία.

Όταν αργότερα πληροφορήθηκε ότι ο Ντέιβιντ Φίντσερ γύρευε χρηματοδότη για ένα δυνητικό ριμέικ του «House of Cards», έσπευσε να προπληρώσει 100 εκατομμύρια όχι μόνο για μια πρώτη, αλλά και για την επόμενη σεζόν, χωρίς να έχει παραγγείλει καν νούμερα τηλεθέασης. Δεν του χρειαζόταν. Ο Sarandos διαθέτει τον αλγόριθμο.

Ακριβολογώντας, ο Sarandos αποκαλεί τον εαυτό του «ανθρώπινο αλγόριθμο». Βασισμένος στη θητεία του στα βιντεοκλάμπ και στην ικανότητά του να προτείνει ταινίες βάσει προηγούμενων ενοικιάσεων του πελάτη, ο Sarandos ισχυρίζεται πως ο δικός του αλγόριθμος διαφέρει από τις πιθανολογίες του Amazon και των υπόλοιπων διαδικτυακών υπηρεσιών. «Κάποτε αγόρασα ένα βιβλίο σχετικό με τον καρκίνο για έναν φίλο που νοσούσε. Το επόμενο εξάμηνο δεν έπαυα να λαμβάνω προτάσεις για βιβλία για τον καρκίνο. Το πρόβλημα με αυτές τις υπηρεσίες είναι ότι δεν διαθέτουν αρκετά δείγματα, για να σου προσφέρουν αξιόπιστες προτάσεις. Εγώ τα έχω. Έτσι κερδίζω τα λεφτά μου».

Τα οποία του περισσεύουν. Ο Theodore Anthony Sarandos Jr. μοιράζεται με τη σύζυγό του Nicole Avant, πρέσβειρα των ΗΠΑ στις Μπαχάμες, πολιτική ακτιβίστρια, φιλάνθρωπο και ηθοποιό, ένα οίκημα αξίας 5.4 εκατομμυρίων στο Μπέβερλι Χιλς και αγόρασε πρόσφατα ένα παραθαλάσσιο ενδιαίτημα ύψους 10.2 εκατομμυρίων δολαρίων. Οι δυο τους συγκέντρωσαν 700 εκατομμύρια για την εκστρατεία επανεκλογής του Ομπάμα. Θα μπορούσες να τον αποκαλέσεις Πολίτη Κέιν της τηλεθέασης. Ίσως και εκκολαπτόμενο Ζούκερμπεργκ. Εναλλακτικά, το «ανθρώπινος αλγόριθμος» αρκεί. Η επιτυχία το επιβεβαιώνει. Πώς βλέπει το αύριο; «Δώσε στον κόσμο αυτό που θέλει χωρίς χρονοτριβή. Αυτή θα είναι η τηλεόραση του μέλλοντος».

*Δημοσιεύτηκε στο SOUL 77