Διεθνής Ημέρα Αντιρρησιών Συνείδησης

Στις 13 Φεβρουαρίου 1990 ο Δημήτρης Σωτηρόπουλος και τέσσερις ακόμα αντιρρησίες συνείδησης δήλωσαν σε συνέντευξη Τύπου την άρνησή τους να στρατευθούν για ιδεολογικούς λόγους. Την περασμένη Δευτέρα (13/5), ύστερα από 24 χρόνια, ο Σωτηρόπουλος δικάστηκε για ανυποταξία και το Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης του επέβαλε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με αναστολή. Με αφορμή αυτή την περιπέτεια αλλά και τη Διεθνή Ημέρα Αντιρρησιών Συνείδησης (15/5) είχαμε μια κουβέντα, αρχίζοντας από τα τελευταία.

Πώς σου φάνηκε η ποινή που σου επιβλήθηκε;

Δεν με στέλνει φυλακή, δεν θα μπορούσε άλλωστε καθώς η ανυποταξία από το 2003 που έληξε η κατάσταση γενικής επιστράτευσης είναι πλέον πλημμέλημα, είχε όμως ένα συμβολισμό: ότι η αντίρρηση συνείδησης θα πρέπει να τιμωρείται στην Ελλάδα.

Πώς ήταν η αντιμετώπισή σου από το δικαστήριο;

Αυταρχική. Και ο πρόεδρος και ο εισαγγελέας προσπάθησαν να αποστειρώσουν τη δίκη από το ιδεολογικό και πολιτικό της περιεχόμενο και να αναδείξουν τη δική τους αλήθεια, ότι ο αντιρρησίας είναι ένας κοινός ανυπότακτος, ένας παραβάτης της στρατολογικής νομοθεσίας, που αναπτύσσει τη συνείδησή του ευκαιριακά, ανάλογα με τα ατομικά του συμφέροντα. Επίσης, μου απαγόρευσαν να αναπτύξω το ιδεολογικό μου πλαίσιο στη διάρκεια της απολογίας μου, ενώ λογόκριναν και τις απαντήσεις μου στις δικές τους ερωτήσεις.

Από πότε άρχισες να ασχολείσαι με το θέμα;

Ήμουν μέλος της Επιτροπής Συμπαράστασης στους Αντιρρησίες Συνείδησης από το 1987, επιτροπή που δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει τον φυλακισμένο αντιρρησία Μιχάλη Μαραγκάκη, συνιδρυτής του Συνδέσμου Αντιρρησιών Συνείδησης την ίδια εποχή και πρώην πρόεδρός του. Στις 13 Φεβρουαρίου 1990 μαζί με άλλους τέσσερις αντιρρησίες δηλώσαμε σε συνέντευξη Τύπου την άρνησή μας να στρατευθούμε για ιδεολογικούς λόγους. Είμαι ειρηνιστής και ενάντια σε κάθε μορφή βίας, συμπεριλαμβανομένης της επαναστατικής.

Και μετά;

Το 1992 κηρύχθηκα ανυπότακτος. Το 1993 μου κατέσχεσαν το διαβατήριο, ενώ στη συνέχεια μου εκλάπη η αστυνομική μου ταυτότητα. Όπως καταλαβαίνεις, δεν μπορούσα να βγάλω άλλη, γιατί εκκρεμούσε ένταλμα σύλληψής μου. Έτσι, για 15 χρόνια δεν μπορούσα να ταξιδέψω, να αναγνωρίσω τα παιδιά μου, να αποκτήσω οποιαδήποτε ιδιοκτησία, να κάνω μια δουλειά που να έχει διεύθυνση και τηλέφωνο. Ζούσα όπως ένας μετανάστης που δεν έχει χαρτιά, με τον κίνδυνο να με συλλάβουν καθημερινά.

Αν γυρνούσαμε πίσω στο χρόνο και ήξερες τι θα ακολουθούσε, θα έκανες το ίδιο;

Είμαι απολύτως βέβαιος ότι θα ακολουθούσα την ίδια διαδρομή.

Έκλεισε για εσένα η υπόθεση;

Τερματίστηκε, ολοκληρώθηκε η δίωξή μου, όμως η υπόθεση της αντίρρησης συνείδησης όχι μόνο δεν τελείωσε, αλλά σήμερα με απασχολεί ακόμα περισσότερο.

Για την ιστορία, ο Δ. Σωτηρόπουλος απέκτησε το τρίτο του παιδί το 2008 κι έτσι απαλλάχτηκε από την υποχρέωση στράτευσης, όχι όμως και από τις ποινικές εκκρεμότητες, οι οποίες έκλεισαν με τη δίκη της Δευτέρας 13/5.

Η δήλωση του Δ. Σωτηρόπουλου στις 13/2/1990

Δηλώνω την απόφασή μου να αρνηθώ την κατάταξή μου στο ελληνικό στράτευμα και να προσφέρω οποιασδήποτε μορφής υπηρεσία στον στρατιωτικό σχεδιασμό της χώρας.

Δεν είναι μια αυθαίρετη και «εν ψυχρώ» απόφαση. Είναι ένας διακαής πόθος να αντισταθώ στον φαύλο κύκλο της βίας και στους μηχανισμούς που τον προκαλούν ή εξυπηρετούν.

Διεκδικώ το δικαίωμα να αναπτύσσω ελεύθερα την προσωπικότητα και τις πολιτικές μου πεποιθήσεις και αντιδρώ στους μηχανισμούς που επιδιώκουν να τις καταστείλουν και να επιβάλουν την ενσωμάτωσή μου στην κυρίαρχη κρατική ιδεολογία της υπακοής, της πειθαρχίας, της ισοπέδωσης του ατόμου ως προσωπικότητα, της ιεραρχίας, του ρατσισμού, του σεξισμού, του αχαλίνωτου εθνικισμού.

Ο στρατός αναπαράγει τις σχέσεις εξουσίας και η άρνησή μου να καταταγώ στις τάξεις του είναι η άρνησή μου να αποδεχθώ την ιδεολογία του μιλιταρισμού, άρνηση να προσφέρω υπηρεσίες στα οικονομικά συμφέροντα των πολεμικών βιομηχανιών, άρνηση να υποταχθώ στην εξουσία κάθε μορφής.

Δηλώνω την διάθεσή μου να υπηρετήσω εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, σε τομείς κοινωνικής προσφοράς, και με δραστηριότητα συγγενή των φιλοσοφικών και πολιτικών μου πεποιθήσεων.

Τις διώξεις που υφίστανται οι αντιρρησίες συνείδησης στην Ελλάδα καταδίκασε η Διεθνής Αμνηστία, μέλη της οποίας συμπαραστάθηκαν στον Δ. Σωτηρόπουλο (και) στη δίκη του. Σε ανακοίνωσή της κάλεσε τις ελληνικές αρχές «να εναρμονίσουν τη νομοθεσία και την πρακτική σχετικά με την αντίρρηση συνείδησης, με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο και τα πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι αντιρρησίες συνείδησης δεν πρέπει να συλλαμβάνονται, να διώκονται, να τους επιβάλλονται πρόστιμα και να φυλακίζονται εξαιτίας της άρνησής τους να καταταγούν στο στρατό ή εξαιτίας της άρνησής τους να υπηρετήσουν εναλλακτική υπηρεσία που είναι τιμωρητική ή συνιστά διάκριση».