Αν θα έπρεπε να διαλέξω, απ΄όλη την ανθρώπινη ιστορία, μονάχα έναν πραγματικά αποτυχημένο πολιτικό, αυτός θα ήταν ο Χίτλερ. Και η αιτία είναι απλή: λίγα χρόνια μετά την πτώση του (1945) μερικοί από τους μεγαλύτερους εχθρούς του, τους Εβραίους (που αυτός τους ανακήρυξε έτσι), δημιούργησαν το κράτος του Ισραήλ στην Παλαιστίνη (1948). Το διεθνές κύμα συμπάθειας, δημιουργημένο λόγω του χιτλερικού ολοκαυτώματος, επέτρεψε το ξεκίνημα αυτού του κράτους, έτσι που μεγάλο μέρος των Εβραίων έγιναν Ισραηλινοί (μαζί με κάμποσους Άραβες που έμειναν εκεί. Γιατί, φυσικά, το νέο κράτος ήταν προϊόν βίας των επιζησάντων του ολοκαυτώματος εναντίον ντόπιων Αράβων, η πλειονότητα των οποίων τρομοκρατήθηκε μέχρι προσφυγιάς στις γύρω χώρες. Αυτοί οι πρόσφυγες και οι απόγονοί τους είναι οι Παλαιστίνιοι. Η βία κατά τη δημιουργία του ισραηλινού κράτους είναι ομολογημένη και από ισραηλινές πηγές. Όμως, όποιος την καταδικάσει, θα πρέπει πρώτα να σκεφτεί ότι σχεδόν όλα τα σύγχρονα κράτη -εκτός ίσως από τη Σλοβακία και την Τσεχία, και πάλι μόνο ως χωριστές οντότητες-έχουν πολλή βία στη ληξιαρχική πράξη της γέννησής τους. Και πριν κλείσω την παρένθεση να θυμίσω ότι στη δημιουργία του ισραηλινού κράτους συναίνεσε και η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, που έλπιζε βέβαια να «ξεφορτωθεί» τους δικούς του Εβραίους. Τώρα, βέβαια, η αριστερά έχει γίνει φιλοαραβική ).
Το κράτος του Ισραήλ είναι μια πραγματικότητα 62 ετών, που δημιουργεί δίκαιο. Οποιοδήποτε κράτος 62 ετών έχει δικαίωμα να ζήσει. Αλλά και οι Παλαιστίνιοι έχουν το δίκιο τους, το δίκιο των προσφύγων. Οποιοσδήποτε πρόσφυγας 62 ετών έχει δικαίωμα να ζήσει. Αναπόφευκτα, με αφορμή το παλαιστινιακό πρόβλημα, έχουν γίνει μέχρι τώρα τέσσερις μεγάλοι πόλεμοι Ισραήλ - αραβικών χωρών, δύο εισβολές του Ισραήλ στο Λίβανο, δύο μεγάλες εξεγέρσεις («ιντιφάντα») των Αράβων του Ισραήλ, και, πρόσφατα, εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα.
Αυτή τη στιγμή, παλαιστινιακή εξουσία (σχεδόν παλαιστινιακό κράτος) ασκείται σε δυο κομμάτια της περιοχής, που δεν έχουν γεωγραφική συνέχεια μεταξύ τους: τη Δυτική Όχθη (του Ιορδάνη) και τη λωρίδα της Γάζας (αναγκαστικά εδώ χρειάζεστε χάρτη). Και τα δύο αποτελούσαν πολεμικά εδαφικά κέρδη του Ισραήλ, το οποίο αποσύρθηκε ακριβώς με σκοπό να εγκατασταθεί εκεί η παλαιστινιακή εξουσία και, αύριο, κράτος. Μόνο που για να γίνει αυτό, θα πρέπει να γίνει δεκτό το δικαίωμα ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ. Που παρά τις αντιφάσεις και τον εγγενή μιλιταρισμό του, εξακολουθεί να είναι το μόνο δημοκρατικό κράτος σε όλη τη Μέση Ανατολή, ενώ οι αραβικές χώρες- αλλά ας μη μιλήσουμε για δημοκρατία στις αραβικές χώρες.
Κι ερχόμαστε τώρα στο πρόβλημα της Γάζας. Ενώ στη Δυτική Όχθη τις εκλογές τις κέρδισε η Φατάχ, στη Γάζα τις κέρδισε η Χαμάς. Οι πρώτοι δέχονται να συνυπάρχουν με το Ισραήλ, οι δεύτεροι όχι. Η Χαμάς είναι φανατική ισλαμική οργάνωση, φιλοϊρανική, που δηλώνει εκ προοιμίου ότι θέλει να καταστρέψει το Ισραήλ Ο πρώτος της στόχος, αφού κέρδισε τις εκλογές (που αμφιβάλλω αν θα ξαναγίνουν) ήταν οι αντίπαλοί της της Φατάχ (σκότωσε, βασάνισε και έδιωξε όχι λίγους, η δε κοινωνική ζωή είναι χειρότερη από του Ιράν. Αυτά τα λέει η Φατάχ του Μαχμούτ Αμπάς και της Δυτικής Όχθης, όχι εγώ). Στη συνέχεια, η Χαμάς χρησιμοποίησε τη Γάζα για να εξαπολύει ρουκέτες ενάντια σε συνοριακές πόλεις του Ισραήλ. Ακολούθησε εισβολή του Ισραήλ στη Γάζα και σύντομος πόλεμος, ο οποίος απέτυχε να διαλύσει τη Χαμάς. Αντίστοιχα -και αναπόφευκτα- οι ισραηλινές εκλογές κερδήθηκαν επίσης από ακραίες συντηρητικές δυνάμεις.
Το Ισραήλ επέβαλε αποκλεισμό της Λωρίδας από στεριά και θάλασσα, ώστε να μην οπλίζονται οι εχθροί του. Μεγάλο λάθος κατά τη γνώμη μου, γιατί την πληρώνει ο άμαχος κόσμος. Τον αποκλεισμό συμπληρώνει εξάλλου και η «αδελφή» αραβική Αίγυπτος στα νότια. Όμως ο αποκλεισμός, οι συνέπειες του πολέμου και η εξουσία της Χαμάς έφεραν σε τεράστια απόγνωση τον πληθυσμό και απειλήθηκε ανθρωπιστική καταστροφή (1.500.000 άνθρωποι σε λίγο χώρο). Άρχισε διεθνής κατακραυγή, οι ρουκέτες της Χαμάς ξεχάστηκαν και οι ήδη λίγοι φίλοι του Ισραήλ λιγόστεψαν κι άλλο. Έτσι, ο αποκλεισμός χαλάρωσε αρκετά και άρχισε να ρέει ανθρωπιστικό υλικό, αλλά ελεγχόμενο από το Ισραήλ, στα συνοριακά περάσματα. Μάλιστα, αν είναι αλήθεια τα στοιχεία που δίνει το Ισραήλ, οι δεκάδες χιλιάδες τόνοι βοήθειας που περνάνε εβδομαδιαία από τα σύνορά του προς τη Γάζα, ξεπερνάνε κατά πολύ όλα όσα κουβαλούσε ο στολίσκος των πλοίων της «Free Gaza»
Να λοιπόν ο στολίσκος, που είχε βάλει πλώρη για τη Γάζα. Πρώτα πρώτα, καλώς η κακώς (κακώς, κάκιστα κατά τη γνώμη μου, το ξαναλέω), το Ισραήλ έχει κηρύξει αποκλεισμό της Λωρίδας. Αποκλεισμό που τον επιβάλλει με στρατιωτικά μέσα. Όταν λοιπόν ετοιμάζεις καράβια με το σύνθημα «Σπάμε τον αποκλεισμό», πρέπει να ξέρεις τι θ΄ αντιμετωπίσεις. Κι όταν οι Ισραηλινοί πρότειναν στους ανυποψίαστους Έλληνες ακτιβιστές να ξεφορτώσουν το υλικό στο ισραηλινό λιμάνι Ασντότ (δίπλα στα σύνορα με τη Γάζα) και να πάει στη Λωρίδα αφού ελεγχθεί, πάλι οι δικοί μας δεν το δέχτηκαν. Προτίμησαν να προσπαθήσουν να πάνε οι ίδιοι, πίσω από την τούρκικη «ναυαρχίδα» του στολίσκου, το παροπλισμένο κρουαζιερόπλοιο «Μάβι Μαρμαρά». Όμως το πλοίο αυτό κατευθυνόταν στη Γάζα με πρωτοβουλία της οργάνωσης «Insani Yardim Vakfi» (Ίδρυμα Ανθρωπιστικής Αρωγής, IHH). Είναι ισλαμική Μη Κυβερνητική Οργάνωση, στενά συνδεμένη με το κυβερνών κόμμα της Τουρκίας.
Κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ο αποκλεισμός μπορεί να οδηγήσει σε νηοψίες ακόμα και στα διεθνή ύδατα. Στ΄ ανοιχτά της Σομαλίας, ας πούμε, έτσι γίνεται. Ακόμα και χωρίς το Διεθνές Δίκαιο, έτσι γινόταν: δεν έχετε παρά να θυμηθείτε τη συμπεριφορά του ελληνικού ναυτικού το ΄21. Στην περίπτωση της Γάζας, τα πλοία του στολίσκου προειδοποιήθηκαν, δεν συμμορφώθηκαν κι ακολούθησε η εισβολή των Ισραηλινών κομάντος. Θυμίζω ότι λίγους μήνες πριν, ανάλογη νηοψία είχε δείξει ότι μια άλλη αποστολή «ανθρωπιστικής βοήθειας» ήταν τίγκα στα όπλα και στα πολεμοφόδια, με προέλευση Ιράν. «Πειρατική» ενέργεια, όπως χαρακτηρίστηκε, δεν ήταν- με την αυστηρή έννοια του όρου. Οι πειρατές δεν προειδοποιούν, επιτίθενται εξαρχής με όπλα, οικειοποιούνται το φορτίο, δεν απελαύνουν τους συλληφθέντες. Οι Ισραηλινοί έκαναν ακριβώς τα αντίθετα: προειδοποίησαν, άργησαν να χρησιμοποιήσουν όπλα, αποδίδουν το φορτίο στους αποκλεισμένους, απελαύνουν τους ακτιβιστές. Αλλά τ΄ αντίθετα αυτά ήταν, σε μεγάλο βαθμό, φύλο συκής: δηλαδή πρόσχημα. Θέλω να πω, ήξεραν πολύ καλά ότι οι ισλαμιστές ακτιβιστές δεν επρόκειτο να σταματήσουν τη ρότα τους κι ότι τελικά, θα «μιλούσαν» τα όπλα. Το ίδιο και οι ισλαμιστές, το ήξεραν πολύ καλά ότι οι Ισραηλινοί θα τους χτυπούσαν. Τα βίντεο τούς δείχνουν να επισημαίνουν τα ισραηλινά φουσκωτά και να προετοιμάζονται για μάχη. Όμως τη ρότα τους δεν την αλλάξανε.
Εδώ το όλο θέμα μοιάζει με σύγκρουση ακραίων καταστάσεων, που λειτούργησαν σα συνεννοημένοι (δεν ήταν, φυσικά), σαν να επιδίωκαν αμφότεροι να γίνει ό,τι έγινε. Οι Τούρκοι προετοιμάστηκαν για σύγκρουση κανονικότατα: τα βίντεο δείχνουν να χτυπάνε και τους κομάντος που ανέβαιναν από τη θάλασσα με γάντζους και τους άλλους που κατέβαιναν από ελικόπτερα. Οι Ισραηλινοί, πάλι, βάζουν ένα ελικόπτερο να κατεβάζει με σκοινί κομάντος στο κατάστρωμα του τούρκικου σκάφους κι ένα άλλο ελικόπτερο να βιντεοσκοπεί. Κυριλέ, σαν κινηματογραφική ταινία. Αναρωτιέμαι τι σόι διοικητής είναι αυτός που δίνει τέτοιες διαταγές: πρέπει να φανεί ότι οι άντρες του κατεβαίνουν όχι πυροβολώντας, αλλά άοπλοι. Ωραία, φάνηκε. Όμως, αυτοί που κατέβαιναν φάγανε της χρονιάς τους με σιδερολοστούς, μόνο και μόνο για να μπορεί να παιχτεί το βίντεο διεθνώς. Συμπωματικά δεν έχουν κι αυτοί νεκρούς. Βεβαίως, όταν άρχισαν οι Ισραηλινοί να πυροβολούν, το βίντεο είχε πάψει να τραβάει: εμείς κατεβήκαμε «ειρηνικά».
Και τι μένει στον πολύ κόσμο; Οι νεκροί από τα ισραηλινά πυρά, όχι οι (συμπτωματικά μη) νεκροί κομάντος, που στο κάτω εισβολείς ήταν σε ισλαμοκρατούμενο πλοίο- τι περίμεναν, λουλούδια; Οι νεκροί από τα ισραηλινά πυρά, που πήγαιναν να τροφοδοτήσουν την αποκλεισμένη Γάζα. Αυτό μένει. Να γιατί παραδοσιακοί φίλοι του Ισραήλ (ευρωπαϊκές χώρες) αυτή τη φορά εξανέστησαν. Το Ισραήλ υπέστη κανονικότατη επικοινωνιακή ήττα. Πόσοι από σας που με διαβάζετε ξέρετε ότι η Δυτική Όχθη δεν έχει καμιά σχέση με τη Γάζα; Πόσοι έχετε ανοίξει την ιστοσελίδα της Haaretz ή έστω του Guardian; Πόσοι έχετε δει τα βίντεο που έδωσαν οι Ισραηλινοί στη δημοσιότητα, κι ας είναι πανεύκολο να βρεθούν στο γιουτιούμπ; Πόσα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων τα παίξανε; Ενώ, αντιθέτως, όλοι έχουμε δει πολλές φορές τα βίντεο των Τούρκων ή των Ελλήνων ακτιβιστών.
Ήθελαν λοιπόν οι Τούρκοι της IHH να γίνει το επεισόδιο, για λόγους που μόνον οι ίδιοι ξέρουν. Ήθελαν και οι Ισραηλινοί να γίνει, για λόγους που επίσης μόνον οι ίδιοι ξέρουν. Σκοτώθηκαν τόσοι άνθρωποι (οι Έλληνες ακτιβιστές είπαν εξαρχής 18, μάλλον είναι λιγότεροι), επειδή και οι δύο πλευρές το θέλανε. Κι όμως η βοήθεια μπορούσε να φτάσει στη Λωρίδα (αν αυτό και μόνο ήταν πράγματι το ζητούμενο) δίχως τον άκρως επικίνδυνο επικοινωνιακό τσαμπουκά τού «Ένα καράβι για τη Γάζα». Κι όμως, εκτός από αιματηρή επίθεση με κομάντος υπάρχουν πολλοί τρόποι να σταματήσεις ένα μη πολεμικό πλοίο (επίτηδες δεν αναφέρω, ο νοών νοείτω).
Ακολούθησε η κατάληψη και ρυμούλκηση των πλοίων στο Ασντότ (εκεί ακριβώς όπου θα μπορούσε να έχει πάει ειρηνικά και εξαρχής όλο το υλικό, θυμάστε;), η σύλληψη, η ανάκριση και ο εγκλεισμός των ακτιβιστών σε φυλακές. Άλλο σοβαρό ζήτημα ανθρώπινων δικαιωμάτων εδώ: πολλοί Έλληνες, επιστρέφοντας, καταγγέλλουν βασανιστήρια από τους Ισραηλινούς. Αυτό και μπορεί και πρέπει να ερευνηθεί. Αλλά αυτά τα ζητήματα, όπως και το βασικό επεισόδιο της Δευτέρας, μόνο μια ανεξάρτητη διεθνής επιτροπή μπορεί να τα διερευνήσει. Για μένα όμως, είναι σαφές ότι ευθύνες δεν έχει μόνο το Ισραήλ (με την υπερβολική του βία- αλλά και πώς να την φιλτράρεις επακριβώς;), αλλά και κείνοι που σχεδίασαν τη ρότα των καραβιών και επέμειναν σ΄ αυτήν (ψιλά γράμματα για όσους ικανοποιούνται με το σχήμα «κακοί σιωνιστές Εβραίοι - καλοί αθώοι Άραβες»), καθώς και η Χαμάς που έκανε ό,τι μπορούσε για να κηρυχτεί και κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρηθεί ο αποκλεισμός. Κατανοώ την εναντίωση τόσων φίλων μου προς το Ισραήλ, έστω και μονομερή, δεν κατανοώ όμως καθόλου τον a priori φιλοαραβισμό, ούτε τη συμπαράταξη με την ισλαμοφασιστική Χαμάς. Θα έλεγε κανείς ότι η λογική και η κρίση θολώνουν, όταν πρόκειται να μελετήσει κανείς το θέμα Ισραήλ - Παλαιστίνιοι.
Στο μεταξύ, το υλικό που ξεφορτώθηκε από τα πλοία και που μπορεί να μεταφερθεί στη Γάζα με το συνήθη τρόπο, οι αρχές της Χαμάς αρνούνται να το πάρουν-γιατί άραγε; Το χειρότερο: παρότι είδαμε τι έγινε, δύο ακόμα πλοία ακτιβιστών πρόκειται να προσεγγίσουν τα ίδια νερά και με τον ίδιο σκοπό. Το αλληλοτροφοδοτούμενο μίγμα Χαμάς + ισραηλινός αποκλεισμός (μαζί και τα -τουλάχιστον ανεύθυνα- καράβια της «Free Gaza» που λειτουργούν σα θρυαλλίδα) πνίγει τους μετριοπαθείς και των δύο πλευρών (όσους έχουν απομείνει) και δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Λίγα περιθώρια αισιοδοξίας αφήνει κι εδώ, στην Ελλάδα, η ανάδειξη της Τουρκίας ως ηγετικού παράγοντα του αναβράζοντος ισλαμικού κόσμου (Άραβες, Ιράν, δυτικά Βαλκάνια, Ινδικός κλπ), μια ανάδειξη στην οποία -άθελά τους υποθέτω- συνέβαλαν και οι Έλληνες ακτιβιστές. Αλλά μια οποιαδήποτε παρόξυνση σε θρησκευτική βάση (ισλαμική, ιουδαϊκή, χριστιανική ή συνδυασμένη), μόνο μελαγχολία μπορεί να προκαλεί σε κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο.
10°
