Κάποτε να λέμε ένα απόλυτο και καθαρό «όχι»

Όταν πριν 4 μήνες συζητήθηκε για πρώτη φορά το σχέδιο καταστροφής των χημικών όπλων της Συρίας στην Μεσόγειο οι επιστήμονες που ήταν σε θέση να εκφράσουν γνώμη για το θέμα, διαχωρίστηκαν. Έτσι προέκυψαν δύο πλευρές στην λεγόμενη επιστημονική κοινότητα. Την μία αποτέλεσαν αυτοί που τήρησαν στάση ρητής ή σιωπηλής αποδοχής ενώ την άλλη αυτοί που δεν συμφώνησαν και μάλιστα κάποιοι από αυτούς εξέφρασαν δημόσια την διαφωνία τους. Mε την πρώτη πλευρά συντάχθηκαν τότε και οι 2-3 διεθνώς αναγνωρισμένες περιβαλλοντικές ΜΚΟ που σχετίζονται με το θέμα καθώς και οι αντίστοιχες ημέτερες.

Την ίδια περίοδο στην ελληνική κοινωνία συντελέστηκε ένας παρόμοιος διαχωρισμός όπου και πάλι το μεγαλύτερο μέρος παρέμεινε στην «πλευρά της σιωπής», όμως, ένα ικανό τμήμα της, επέλεξε την πλευρά της διαμαρτυρίας.

Στην Κρήτη, η τοπική κοινωνία βγήκε έξω από τον κλωβό απο-πληροφόρησης των αθηνοκεντρικών, ιδιαίτερα των τηλεοπτικών, ΜΜΕ, δραστηριοποιήθηκε και, πριν κάποιες μέρες, δημιούργησε ένα σημαντικό, δυνατό γεγονός διαμαρτυρίας στο Αρκάδι.

Εκεί συνέβη αυτό που μάθαμε από την διαλεκτική σκέψη της σοφότερης -ημών των νεοελλήνων- αρχαιότητας αλλά και της διαφωτιστικής σκέψης των νεότερων χρόνων, ότι δηλαδή «το ένα γίνεται δύο» και «τα δύο γίνονται ένα», ενίοτε μάλιστα για καλό σκοπό.  Έτσι στην πλευρά των λίγων επιστημόνων, που ευτυχώς διαφώνησαν με το σχέδιο, βρέθηκαν εκείνοι που στο προκείμενο ζήτημα ενώθηκαν και «το πάλεψαν» από κοινού. Και στην πλευρά των Κρητών που διαχωρίστηκαν από το αδρανές σώμα της κοινωνίας βρέθηκαν άνθρωποι που μπορεί να τους χώριζαν πολλά όμως τώρα τους ένωσε η κοινή αγωνία για την βιωσιμότητα του τόπου τους και της ψυχής τους.

Πριν λίγες μέρες οι Αμερικανοί στρατιωτικοί διευθύνοντες το πρόγραμμα της εν πλω υδρόλυσης των τοξικών χημικών της Συρίας, οι ηγεσίες του ΟΗΕ και του ΟΑΧΟ (Οργανισμός Απαγόρευσης Χημικών Όπλων), υπό την αιγίδα των οποίων εκτελείται, καθώς και κάποιοι Ευρωπαίοι κομισάριοι, αξιολόγησαν τα μηνύματα και μπήκαν σε σκέψεις. Το ίδιο άρχισαν να κάνουν με τον τρόπο τους και οι προαναφερθείσες ΜΚΟ, στην ίδια γραμμή έσπευσε να στοιχηθεί και ο υπάκουος σε έξωθεν εντολές υπουργός κ. Βενιζέλος, με μια εξοργιστική -που ξεσήκωσε εναντίον του και τους υπνωτισμένους- επιστολή του.

Εξέτασαν τις αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν στην Κρήτη, συνεκτίμησαν τις όποιες άλλες άρχισαν να εμφανίζονται στον ελληνικό αλλά και τον ευρύτερο μεσογειακό ορίζοντα, αποφάσισαν να βγουν απ' το καβούκι τους και να, όπως λέμε, επικοινωνήσουν.

Απέναντι στο καθαρό « Όχι στην καταστροφή των χημικών όπλων στην Μεσόγειο» οι Αμερικανοί διευθύνοντες αντέταξαν το, περίπου, «ελάτε πρώτα να μας γνωρίσετε, μπορεί και να τα βρούμε, ίσως για μερικούς από εσάς να υπάρξει κάποιος ρόλος, κάποιο επιστημονικό πρόγραμμα η υποπρόγραμμα κλπ..»

Προσκάλεσαν λοιπόν επιστήμονες και εκπροσώπους ΜΚΟ από την Ελλάδα αλλά και από τις άλλες μεσογειακές χώρες με σκοπό να τους ξεναγήσουν (να τους κάνουν μία ημερήσια «τουρ» και μια οπτικοακουστική παρουσίαση του προγράμματος) στο πλοίο Cape Ray που φέρει τις μονάδες υδρόλυσης. Η πρόσκληση που είχε σκοπό να εισάγει την λογική της νομιμοποίησης του εγκλήματος με "δημιουργικές προτάσεις" έπιασε τόπο στην αρχή, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον, υπήρξε προθυμία για την «ενημέρωση και επίδειξη του εξοπλισμού και της μεθοδολογίας.» όπως διαβάσαμε σε ανακοίνωση μιας, υπερβάλλουσας σε ζήλο προβολής, ΜΚΟ, μαθεύτηκαν και συγκεκριμένα ονόματα.

Οι επιστήμονες βέβαια που γνωρίζουν τι είναι ένα επιστημονικό πρόγραμμα ανατρίχιασαν με την φαιδρότητα του show της «on board» ξενάγησης στο Κέιπ Ρέυ, που θυμίζει τις προπαγανδιστικές ξεναγήσεις στα Αμερικανικά αεροπλανοφόρα που περιδιάβαιναν την Μεσόγειο και μας επισκέπτονταν τα μεταπολεμικά χρόνια. Όπως θα έλεγε μάλιστα, καθόσον γνωρίζω, και ένας επιστήμονας, σχετικός με την διαχείριση των υδατικών πόρων, οι όποιες γνώσεις του σε προγράμματα επεξεργασίας νερού είναι αδύνατον να τον βοηθήσουν να εκφέρει αξιόπιστη γνώμη για μια π.χ. ειδικών προδιαγραφών μονάδα αφαλάτωσης ή επεξεργασίας λυμάτων με τέτοιου είδους ημερήσιες ξεναγήσεις και ενημερώσεις .

Πρόσθεσε μάλιστα ότι, μια αξιόπιστη γνώμη προϋποθέτει σε βάθος μελέτη του εγχειρήματος κάτι που συνεπάγεται πολλών μηνών -τουλάχιστον- επιστημονική ανάλυση των μεθοδολογικών και πειραματικών διαδικασιών του. Τέλος, ανέφερε, ότι υπάρχουν επιστημονικά προγράμματα -όπως η υδρόλυση χημικών υψίστης τοξικότητας εν πλω- που όσο κι αν μελετηθούν δεν μπορούν να υλοποιηθούν σε κανένα ζωντανό θαλάσσιο περιβάλλον. Το αποκλείει ακόμη και η ελάχιστη πιθανότητα αστοχίας, πόσο μάλλον η σχετικά υψηλή πιθανότητα αστοχίας του συγκεκριμένου εγχειρήματος.

Συμπέρασμα: Ας ελπίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν επιστήμονες που θα προτάξουν ιδιοτελείς δημοσιοσχεσίτικες σκοπιμότητες με κίνδυνο πέρα από την γελοιοποίηση τους να προκληθεί και μη αναστρέψιμο πλήγμα στο μεσογειακό οικοσύστημα. Το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και δεν προσφέρεται για πολιτικές ή προσωπικές στρατηγικές.

Σκοπός, η συνάντηση της επιστήμης με την κοινωνία των πολιτών να γίνει με καλύτερους όρους στην βάση ενός καθαρού ΟΧΙ χωρίς ταλαντεύσεις και ευάλωτες προϋποθέσεις. Αν τα πράγματα εξελιχθούν με αυτόν τον τρόπο τότε στην διαλεκτική κίνηση της φύσης και της κοινωνίας θα επικρατήσει το «τα δύο γίνονται ένα», θα γεννηθεί δυναμική και το Κέιπ Ρέυ θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει άπρακτο την Μεσόγειο.