Στις πιάτσες των ναρκωτικών της Ιάσωνος - Κουμουνδούρου

Μάχιμος. Είναι η η λέξη που μου έρχεται στο μυαλό για να περιγράψω το φωτορεπόρτερ Ιάκωβο Χατζησταύρου. Από τον πόλεμο της Βοσνίας μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη μέχρι την πρόσφατη Μανωλάδα, όπου η «ασπίδα» της φωτογραφικής μηχανής μετατράπηκε σε κόκκινο πανί. Από το 2009 έως το 2010 ο Ιάκωβος Χατζησταύρου βρισκόταν σχεδόν καθημερινά με την ίδια μηχανή παραμάσχαλα σ’ έναν πεζόδρομο και μια πλατεία που συχνάζουν πάνω-κάτω οι ίδιοι άνθρωποι, για ένα λόγο: το τριπάκι. Για δύο χρόνια τούς γνώρισε και τους φωτογράφησε στην Ιάσωνος και στην πλατεία Κουμουνδούρου. Το «Drugs addicts… παραμύθι» είναι ένα, όπως λέει, πολύ προσωπικό φωτογραφικό άλμπουμ.

Δεν θα ανέβω σε ταράτσα

«Ξεκίνησα το 2009, όταν είχαν αρχίσει οι εφημερίδες δειλά-δειλά να ασχολούνται με το πρόβλημα των τοξικοεξαρτημένων. Παλιότερα δεν το ακουμπούσαν. Ως αντίδραση σκέφθηκα να κάνω κάτι χωρίς να ανέβω σε ταράτσες, χωρίς τηλεφακό, χωρίς να κρυφτώ σε αυτοκίνητο. Ήθελα με τον ευρυγώνιο φακό μου να είμαι εκεί. Να τους μιλήσω, να τους καταλάβω, να τους αισθανθώ και να κάνω αυτό που μου αρέσει: επιθετική φωτογραφία από κοντά. Είμαι οπαδός της ρεαλιστικής εικαστικής δημοσιογραφίας που δεν προσβάλλει. Παράλληλα ήταν και μια υπόσχεση στον ξάδελφο που έχασα από τα ναρκωτικά σε ηλικία 17 ετών».

Ιάσωνος & πλατεία Κουμουνδούρου

«Είχα τη δυνατότητα να κινούμαι και σε άλλες πιάτσες ως προστατευόμενός τους, αλλά δεν το έκανα. Ήθελα να έχω μια συνέπεια με αυτούς τους ανθρώπους και να μην είμαι ένας ακόμα περαστικός φωτορεπόρτερ. Μου πήρε δύο μήνες για να κερδίσω την εμπιστοσύνη τους. Και πάντα με τη φωτογραφική μηχανή στον ώμο. Η μηχανή δεν μπαίνει στην τσάντα σε θέματα δρόμου. Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ποιος είσαι. Μπορεί να μην ήξεραν το όνομά μου, αλλά ήξεραν την ιδιότητά μου. Ήξεραν ότι ήρθε ο ψηλός με τη φωτογραφική μηχανή».

Ο δρόμος είναι φλερτ

«Ας υποθέσουμε ότι σου αρέσει μια γυναίκα. Αν την προσεγγίσεις άγαρμπα θα λάβεις την ανάλογη αντίδραση. Αν πας ήπια πάλι δεν βγαίνει. Θέλει τρόπο. Το ίδιο κι ο δρόμος. Αυτοί οι άνθρωποι είναι απορροφημένοι και εγκλωβισμένοι μόνο στο συναισθηματικό τους κόσμο, μόνο στο πρόβλημά τους».

Τι είναι τα ναρκωτικά;

«Αφορολόγητο κέρδος για το κράτος. Μετακινώντας τις πιάτσες απλά μετατίθεται το πρόβλημα της χρήσης. Οι αιτίες πρέπει να αντιμετωπιστούν. Οι τοξικοεξαρτημένοι δεν είναι νομάδες να μεταφέρονται».

Ονειρεύομαι το λεύκωμα να μπει μέσα στα σχολεία

«Δεν απευθύνομαι σε χρήστες. Αυτοί οι άνθρωποι ή θα σωθούν ή όχι. Με αυτούς τους ανθρώπους ασχολούνται φορείς, θεσμοί, το κράτος. Εμένα με ενδιαφέρουν τα νέα παιδιά, οι έφηβοι. Θα ήθελα το λεύκωμα να αποτελέσει αφορμή για διάλογο. Και προς σε αυτήν την κατεύθυνση είναι και το επόμενο πρότζεκτ που ετοιμάζω…».

Μετανάστες-χρήστες

«Είδα πολλούς από το Αφγανιστάν και από χώρες της Μέσης Ανατολής. Έρχονται καθαροί. Καταλήγουν χρήστες. Καταρχάς οι περισσότεροι είναι εγκλωβισμένοι εδώ. Ως φιλοξενούμενοι δεν ενδιαφέρονται πολύ για αυτόν τον τόπο. Η κρίση φέρνει απογοήτευση, αστεγοποίηση και μπορεί να σε σπρώξει και στη χρήση. Από την άλλη, η πλειονότητα των δικών μας μεταναστών προέρχεται από καθεστώτα, όπου ο ισλαμικός νόμος απαγορεύει τα πάντα. Σε μια ξαφνική ελευθεριότητα σαν της Ελλάδας εννοείτε ότι οι πειρασμοί είναι πολλοί. Γενικώς είμαστε μια χώρα παγίδα».

2010 στο 2014

«Τα πράγματα έχουν εξελιχθεί άσχημα. Κάποια από τα παιδιά που φωτογράφισα δε ζουν και δύο-τρεις είναι στο σίσα. Είμαστε νούμερο 1 στην Ευρώπη σε AIDS, ηπατίτιδα C και ναρκωτικά. Τα καταφέραμε. Έχουμε επιτέλους πρωτιά»

Το φωτογραφικό άλμπουμ του Ι. Χατζησταύρου διατίθεται μόνο στα βιβλιοπωλεία: «Λεμόνι» (Ηρακλειδών 22), «Αμόνι» (πλ. Μερκούρη, Ανταίου 2) και Ostria (Τζορτζ 20) Ή με e-mail (iakovos@eexi.gr)