Οι selfέμποροι των εθνών!

Ενδεχομένως έχετε διαβάσει ή ακούσει το ανέκδοτο, κάνει άλλωστε θραύση τελευταία:

- Πού είσαι;

- Για καφέ στα στάρμπακς.

- Και γιατί δεν ανέβασες φωτό; Πάλι ψέματα μου λες; Με απατάς, μωρή πουτάνα;

Selfies. Όλοι ενδίδουμε στον πειρασμό, μια στο τόσο ή κάθε τόσο. Καταγράφοντας αύξηση 17,000% κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους και αποκτώντας το δικό της λήμμα στο λεξικό της Οξφόρδης ως «λέξη της χρονιάς», η φωτογραφία selfie δεν συνιστά πλέον εκκεντρικότητα –είναι η νόρμα.

Υπέρτατη ναρκισσιστική εκδήλωση μιας γενιάς που προτιμά την ασφάλεια των κοινωνικών δικτύων από την απόπειρα να βγει από το πετσί της ή κραυγή βοήθειας για ενδιαφέρον; Ας αφήσουμε την ψυχανάλυση κατά μέρους – ας μη λησμονούμε ότι ο Ρέμπραντ φιλοτεχνούσε αυτοπορτρέτα από το 1658, ότι η Vivian Maier κατέθεσε έργο ανεκτίμητης αξίας φωτογραφίζοντας τον εαυτό της στους δρόμους της Νέας Υόρκης και του Σικάγο τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, ενώ τα selfies των διασήμων δεν είναι μια τάση που ξεκίνησε από τον Ομπάμα.

Η ραγδαία εξάπλωση του φαινομένου το τελευταίο διάστημα υποχρέωσε την επιστήμη να ενσκήψει. Το πρότζεκτ SelfieCity επιχείρησε την πρώτη διεθνή ανατομία της κουλτούρας του selfie, χρησιμοποιώντας ένα κράμα θεωρητικών και ποσοτικών μεθόδων προκειμένου να ερμηνεύσει τις πληθυσμιακές συμπεριφορές πέντε μητροπόλεων του κόσμου.

Κατά το διάστημα 4 έως 12 Δεκεμβρίου του 2013, ο καθηγητής Lev Manovich και η ομάδα του από το City University της Νέας Υόρκης συγκέντρωσαν και ανέλυσαν 656.000 φωτογραφίες, προερχόμενες από πέντε πρωτεύουσες: τη Νέα Υόρκη, τη Μπανγκόκ, τη Μόσχα, το Σάο Πάολο και το Βερολίνο. Χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα λογισμικά ικανά να διακρίνουν φύλο, ηλικία, κλίση του κεφαλιού, χαμόγελο και ομοειδείς παραμέτρους, κατέληξαν σε σωρεία διαφωτιστικών συμπερασμάτων. Τι μας λέει λοιπόν η πρώτη παγκόσμια έρευνα για τα selfies;

— Λιγότεροι άνθρωποι από όσους νομίζουμε βγάζουν selfies. Σύμφωνα με τα ευρήματα του SelfieCity, μόλις το 3 με 5% των δειγμάτων που εξέτασαν ήταν αυτοπορτρέτα.

— Οι γυναίκες επιδίδονται συχνότερα στα selfies από τους άνδρες. Ο θηλυκός πληθυσμός της Μπανγκόκ τραβά 1.3 φορές περισσότερα selfies, ενώ τα κορίτσια του Βερολίνου απαθανατίζονται 1.9 φορές περισσότερο. Στη δε Μόσχα, η διαφορά ανέρχεται σε εντυπωσιακά ύψη: 4.6 φορές περισσότερα selfies της ρωσικής πρωτεύουσας προέρχονται από γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.

— Οι γυναίκες υιοθετούν εκφραστικότερες, πιο σέξι πόζες από τους άνδρες. Σύμφωνα με τα δείγματα του SelfieCity, η κλίση της κεφαλής μιας κοπέλας είναι 150% υψηλότερη (12.3 μοίρες έναντι 8.2). Με απλά λόγια, η πλειοψηφία των γυναικών βγάζει selfies με την κάμερα υψωμένη πολύ πάνω από το κεφάλι. Αυτό γιατί το κάδρο δεν θα πρέπει να εμφανίζει μόνο το πρόσωπο, αλλά και την ενδυμασία. Στο Σάο Πάολο, όπου πιθανότατα προαπαιτούμενο είναι να χωρέσει και το μπικίνι στη φωτογραφία, η κλίση φτάνει τις 16.9 μοίρες.

— Όσο νεότερος είναι κανείς, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες να βγάζει selfies. Ο γενικός ηλικιακός μέσος όρος των πέντε πόλεων είναι μόλις 23.7 ετών. Οι νεαρότεροι απαντώνται στην Μπανγκόκ (21 ετών), ενώ οι γηραιότεροι στη Νέα Υόρκη (25.3 ετών). O Πάπας εξαιρείται!

— Οι κάτοικοι του Σάο Πάολο και της Μπανγκόκ είναι ευτυχέστεροι από τους Μοσχοβίτες. Τα περισσότερα χαμογελαστά πρόσωπα προέρχονται από τη Βραζιλία και την Ταϊλάνδη (0.64 και 0.68 αντίστοιχα), ενώ από τους κατοίκους της ρωσικής πρωτεύουσας που αναρτούν selfies, μόλις οι 0.53 ποζάρουν γελώντας.

Τα δείγματα είναι ασφαλώς ευεπίφορα σε παρερμηνείες: είναι δύσκολο να διακρίνεις τον κάτοικο από τον τουρίστα του Μανχάταν. Σε γενικές γραμμές ωστόσο, αυτή είναι η πρώτη έγκυρη επιστημονική έρευνα για την κουλτούρα της φωτογραφίας selfie.

Ως επιμύθιο, θα ήταν χρήσιμο να έχει κανείς υπόψη ότι υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος και τόπος για να τραβηχτεί μια selfie. Ολοκληρώνουμε με το ενσταντανέ της αμοραλίστριας που έγινε πρωτοσέλιδο της New York Post φωτογραφίζοντας τον εαυτό της, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι στο φόντο ένας άνδρας απειλούσε να πηδήξει από τη γέφυρα του Μπρούκλιν.