Λίγο πριν τις ευρωεκλογές η επικεφαλής των ευρωβουλευτών και πρώην υπουργός της ΝΔ υπενθυμίζει: «Όσοι μου επιτίθενται από παραπολιτικές στήλες, ξεχνούν ότι δεν κρέμομαι από καρέκλες».
Λίγο πριν τις ευρωεκλογές, δημοσιεύματα φέρουν εσάς τους ευρωβουλευτές να ανησυχούν για το αν θα συμπεριληφθούν εκ νέου στην λίστα του ψηφοδελτίου. Εσάς σας κατατρέχει αυτό το άγχος;
Δικαιολογώ το ερώτημά σας, δεδομένου μάλιστα ότι όσο πλησιάζει η στιγμή των ευρωεκλογών, πολλοί σπεύδουν μέσω παραπολιτικών σε εφημερίδες να θεωρήσουν διάφορες υποψηφιότητες ως δεδομένες ή ακόμα και να... καρφώσουν διαφόρους συναδέλφους. Και σας μιλώ πολύ ξεκάθαρα και ωμά γιατί όλοι ξέρουμε πως παίζεται το παιχνίδι στα μέσα ενημέρωσης, ειδικά από όσους αγωνιούν για την πολιτική τους επιβίωση. Κι εγώ προσωπικά έχω δεχθεί τέτοιες επιθέσεις από όσους μάλλον ξεχνούν ότι στην πορεία μου μέχρι σήμερα έχω αποδείξει ότι δεν κρέμομαι από καρέκλες. Σας απαντώ ευθέως λοιπόν και σας λέω ότι εγώ αυτό το παιχνίδι δεν θα το παίξω. Και μου δίνετε την ευκαιρία να πω για ακόμα μία φορά ότι ναι, επιθυμώ να παραμείνω στην ευρωβουλή, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα μπω σε ένα παιχνίδι παραφιλολογίας, που στο κάτω - κάτω της γραφής κανένα νόημα δεν έχει. Η τελική απόφαση θα είναι φυσικά του Πρωθυπουργού, όπως και η τελική σύνθεση του ευρωψηφοδελτίου της ΝΔ. Αν ανησυχώ όμως για κάτι είναι ο κίνδυνος να βρεθούμε ως Ελλάδα αλλά και συνολικότερα ως Ευρώπη απέναντι σε απρόοπτες καταστάσεις, όπως η άνοδος ακραίων δυνάμεων και η εκπροσώπησή τους στο Ευρωκοινοβούλιο, κάτι που θα ισοδυναμεί με μία ιδιότυπη θεσμική «επίθεση» στην Ένωση για τα επόμενα πέντε χρόνια. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφύγουμε, αλλά δεν ξέρω πόσο εύκολο είναι όταν οι νέοι θεωρούν την Ευρώπη και τις πολιτικές που εφαρμόζει ως υπαίτιες για την εργασιακή και κοινωνική τους περιθωριοποίηση. Υπάρχουν λοιπόν πολλά άλλα σημαντικότερα ζητήματα που φυσικά συνδέονται με την ποιότητα των προσώπων που θα στελεχώσουν ένα ευρωψηφοδέλτιο, και είναι ζητήματα που αφορούν στο μέλλον της ίδιας της Ευρώπης και όχι μεμονωμένων προσώπων και εγωπαθών φιλοδοξιών.
Η νεολαία όμως νιώθει απογοητευμένη και δεν δείχνει να πείθεται από οραματικές ευρωπαϊκές υποσχεσιολογίες του τύπου "αξίζει να θυσιάσουμε τα πάντα για την Ευρώπη". Εσείς ως ευρωβουλευτής τι λέτε σήμερα σε ένα νέο 20-25 ετών που αναζητά απεγνωσμένα μία εργασιακή ευκαιρία;
Θα του έλεγα κατ' αρχήν ότι είναι λάθος να απορρίπτει συλλήβδην το ευρωπαϊκό οικοδόμημα επειδή θεωρεί ότι πλήττεται από επιμέρους πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ευρώπη. Ωστόσο- και αυτό θέλω να σημειωθεί- δεν θα τον προέτρεπα να υποστείλει τη σημαία του αγώνα του για τις ανατροπές που πρέπει να γίνουν στην Ευρώπη. Γιατί αν έχει προοδεύσει σήμερα η Ευρώπη είναι μέσα από ανατροπές και σίγουρα όχι μέσα από λιμνάζοντα ύδατα που παραπέμπουν στην στασιμότητα. Η Ευρώπη χρειάζεται ανατροπές και αυτές πρέπει να είναι πολιτικών αλλά και αντιλήψεων. Σε ότι αφορά στις πολιτικές, χρειάζεται να γίνει επιτέλους συνειδητό ότι με τόσο υψηλά επίπεδα ανεργίας στους νέους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα γίνεται ολοένα και περισσότερο κοινωνικά μη βιώσιμο. Αλλά και ανατροπές απαιτούνται σε ότι αφορά στην αντίληψη που κυριαρχεί ότι μπορεί η Ευρώπη να προχωρήσει και χωρίς την άμεση συνέργεια των πολιτών. Και για την μία αλλά και για την άλλη περίπτωση, αυτό στο οποίο θα προέτρεπα τους πολίτες και κυρίως τους νέους είναι να συνεχίσουν να διεκδικούν την Ευρώπη που μας αξίζει, πιστεύοντας ότι εκεί θα υπάρξουν μυαλά πρόθυμα να αφουγκραστούν την ανάγκη αλλαγών για μια ουσιαστική ευρωπαϊκή διακυβέρνηση. Υπό αυτό το πρίσμα οι Ευρωεκλογές είναι κρίσιμες για την ποιότητα των πολιτικών που θα κληθούν να εκπροσωπήσουν την Ευρώπη.
Έχετε και ως Υπουργός Παιδείας αλλά και μετέπειτα, εκφράσει την άποψη ότι τα προβλήματα των πανεπιστημίων δεν θα μπορέσουν να επιλυθούν αν δεν χτυπηθούν οι συντεχνίες. Είναι τελικά μόνο οι συντεχνίες το πρόβλημα;
Οι συντεχνίες υπάρχουν γιατί υπάρχουν οι νοοτροπίες που λειτουργούν ως πρόσφορο έδαφος για να καλλιεργηθούν. Γι' αυτό και πριν τις συντεχνίες πρέπει να χτυπηθούν πρώτα οι νοοτροπίες που θέλουν τα πανεπιστήμια εγκλωβισμένα σε λογικές αναχρονισμού, αποκομμένα από την πραγματική έρευνα και τις ευρωπαϊκές νόρμες σκέψης. Δεν θα σας πω λοιπόν το κοινότυπο ότι υπάρχει η ανάγκη μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία, αλλά ότι πρέπει να αλλάξουν τα μυαλά που αντιτάσσονται σε κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης.
Έχετε μετανιώσει για την συγκρουσιακή λογική με την οποία κινηθήκατε ως Υπουργός Παιδείας;
Δεν πιστεύω στους πολιτικούς που θέλουν να μοιάζουν με «πορσελάνινες κούκλες», σε πολιτικούς δηλαδή που ασχολούνται μόνο με το πώς δεν θα τσαλακώσουν το ψεύτικο χαμόγελό τους και το προφίλ τους. Αν σας έλεγα λοιπόν ότι έχω μετανιώσει ως ένα ιδιότυπο mea culpa, αυτό είναι κάτι που δεν θα το ακούσετε από μένα. Φυσικά και κάνω αυτοκριτική, και τις περισσότερες φορές είμαι πολύ σκληρή και αυστηρή με τον εαυτό μου. Και βλέποντας τα πράγματα σήμερα από μια χρονική απόσταση, θα σας έλεγα ότι ίσως παρέβλεψα «τα αναχώματα» της ανοησίας που βρήκα απέναντί μου. Ίσως κάποια στιγμή θεώρησα ότι δεν ήταν τόσο ισχυρά όσο φάνταζαν. Αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε για μένα να αποτελέσει άλλοθι για οπισθοχώρηση από τις αρχές και τις αξίες με τις οποίες ανέλαβα εξ αρχής να υπηρετήσω την θέση αυτή.
Πώς κρίνετε τώρα, από απόσταση το θέμα με το βιβλίο της Μαρίας Ρεπούση;
Το βιβλίο για το οποίο έγινε τόσος θόρυβος διορθώθηκε από τους συγγραφείς με βάση τις παρατηρήσεις που έγιναν από την Ακαδημία Αθηνών, της οποίας τη συνδρομή είχα ζητήσει εγώ προσωπικά. Στο συγκεκριμένο θέμα τήρησα απολύτως την υπάρχουσα νομοθεσία, η οποία ορίζει ότι εφόσον οι συγγραφείς ενός βιβλίου στο οποίο έχουν παρατηρηθεί λάθη δέχονται να το διορθώσουν, το βιβλίο δεν μπορεί ν’ αποσυρθεί. Λυπάμαι γιατί η υπόθεση αυτή φυσικά δεν αφορούσε στην ουσία του βιβλίου που εύκολα και αμέσως διορθώθηκε, αλλά σε σχεδιασμένη επίθεση συγκεκριμένων παραγόντων εναντίον της Κυβέρνησης με άλλους στόχους. Το γιατί με τους παράγοντες αυτούς συντάχθηκαν στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, είναι απορίας άξιο. Κατά τ’ άλλα, το συγκεκριμένο βιβλίο είχε ανατεθεί για συγγραφή από το Υπουργείο Παιδείας επί Κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ, στην ομάδα της κυρίας Ρεπούση, την οποία εγώ δεν γνώριζα καν, ούτε μπορούσα να έχω λόγους προσωπικούς για τις αποφάσεις μου επί του θέματος, αφού αυτές τις όριζε ρητώς ο νόμος. Όσοι επιθυμούσαν, οι Υπουργοί ν’ ασκούν πολιτική με βάση τις σκοπιμότητες, καλό είναι να το ξανασκεφτούν βλέποντας την κατάσταση στην οποία έφτασε η χώρα μας από την αδυναμία του συστήματος να στηρίξει τη συνέχεια ενός σοβαρού κράτους στην υπηρεσία της δημοκρατίας και των πολιτών.
Ένα άλλο ζήτημα είναι η θέση της Εκκλησίας στην δημόσια ζωή. Θυμάμαι το 2000, ήσασταν από τα ελάχιστα στελέχη της ΝΔ που δεν είχατε συνταχθεί τότε με τις λαοσυνάξεις της Εκκλησίας για το θέμα των ταυτοτήτων. Αλλά και μετέπειτα κρατούσατε διακριτικές αποστάσεις σε σχέση με την ταύτιση των ρόλων Εκκλησίας και κράτους. Πώς βλέπετε σήμερα τις παρεμβάσεις τις Εκκλησίας στην δημόσια ζωή;
Σε όλα τα πράγματα υπάρχουν όρια τα οποία πρέπει να είναι ευδιάκριτα, ειδικά όταν αφορούν σε ευαίσθητα ζητήματα όπως αυτό των σχέσεων Εκκλησίας και κράτους. Ήμουν και παραμένω υπέρ του διακριτού ρόλου των δύο, χωρίς να σημαίνει ότι οι εκκλησιαστικοί ιεροκήρυκες δεν έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν δημόσια γνώμη για τα τρέχοντα κοινωνικά, οικονομικά και -γιατί όχι;- πολιτικά ζητήματα. Όμως, όπως δεν μου αρέσει να βλέπω πολιτικούς να ασχημονούν με ακραίες δηλώσεις, άλλο τόσο μ’ ενοχλεί η εικόνα κληρικών που καταφέρονται με οξύτητα εναντίον όσων έχουν διαφορετική άποψη με αυτούς για τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, δημιουργώντας μια εικόνα που έρχεται σε αντίθεση με τον ουσιαστικό ρόλο της Εκκλησίας. Νομίζω ότι ο ρόλος της Εκκλησίας και οι παρεμβάσεις της είναι χρήσιμες στη δημόσια ζωή, όταν ενισχύουν τις έννοιες της αλληλεγγύης, της ανεκτικότητας και της αγάπης με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Νιώσατε ποτέ «μαύρο πρόβατο» της ΝΔ;
Στη Νέα Δημοκρατία βρίσκομαι στο σπίτι μου. Αν στα χρόνια που πέρασαν από τότε που δημιουργήθηκε, εμφανίστηκαν από ορισμένους συμπεριφορές επιπόλαιες, αλαζονικές, αντίθετες από τις βασικές αρχές και αξίες της ιδρυτικής διακήρυξης της Νέας Δημοκρατίας, εγώ δεν έχω αλλάξει καθόλου. Πιστεύω πάντα στις ίδιες ιδεολογικές αρχές που με τον καιρό εμπλουτίστηκαν από την εμπειρία μου, αλλά δεν ξεχάστηκαν. Ο ρόλος των κομμάτων σήμερα διαφοροποιείται συνεχώς. Η κατάρρευση του σοσιαλιστικού κόσμου απέδειξε ότι η κοινοβουλευτική δημοκρατία όπως αναπτύχθηκε στη μεταπολεμική Ευρώπη είναι το καλύτερο για το άτομο και το σύνολο, πολίτευμα. Αλλά και αυτό το σύστημα χρειάζεται συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση. Τα κόμματα είναι θεσμικοί παράγοντες στη δημοκρατία και οφείλουν να εξελίσσουν συνεχώς τη δημοκρατική τους λειτουργία. Στο σημείο αυτό φαίνεται ότι στη χώρα μας υπάρχουν ακόμα σοβαρές ελλείψεις σε όλους τους κομματικούς οργανισμούς.
Ποια είναι η άποψή σας για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών στην Ελλάδα και πώς σχολιάζετε τις αντιδράσεις εκπροσώπων της εκκλησίας;
Όπως έχουν σήμερα τα πράγματα σε όλη σχεδόν την Ευρώπη, έχει δοθεί η δυνατότητα να συνάπτεται σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ δύο ατόμων ανεξαρτήτως φύλου, καταγωγής, θρησκείας και ιδεολογίας. Το σύμφωνο αυτό αποτελεί σύμβαση έναντι του κράτους και των νόμων και δεν αγγίζει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τη σχέση του λαού με την Εκκλησία. Τώρα αν μου ζητάτε να σχολιάσω τη θέση της Εκκλησίας δεν μ’ ενοχλεί και θεωρώ φυσικό ότι έχει διαφορετική άποψη. Πάντως καλό θα είναι να σταματήσουν οι χαρακτηρισμοί απ’ όλες τις πλευρές και ν’ αφήσουμε την Πολιτεία ν’ αποφασίσει μέσω των θεσμικών οργάνων της.
Ποια είναι η γνώμη σας για την αποποινικοποίηση του χασίς;
Απολύτως αρνητική, για λόγους κοινωνικούς και επιστημονικούς. Η επιστήμη έχει αποφανθεί για τα αρνητικά αποτελέσματα της χρήσης στην σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου και πλήθος υποστηρικτών της θεωρίας περί μη σημαντικής βλάβης από τη χρήση χασίς στο παρελθόν, έχουν αλλάξει τελείως γνώμη παρακολουθώντας τις σοβαρές επιπτώσεις σε πολύ μεγάλο αριθμό χρηστών. Άλλωστε η υγειονομική πολιτική όπως ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έχει χαρακτήρα απαγορευτικό. Και το απλούστερο φάρμακο χρειάζεται πολύ χρόνο μελέτης για να κυκλοφορήσει στην αγορά. Πόσο μάλλον το χασίς που δεν προκαλεί παρά μόνο βλάβη.
Πώς άλλαξε η ζωή σας μετά την περιπέτεια υγείας σας;
Από πλευράς δραστηριότητας δεν έχει αλλάξει καθόλου. Πηγαινοέρχομαι κάθε εβδομάδα Βρυξέλλες και Στρασβούργο και χρησιμοποιώ όλα τα διαθέσιμα μέσα για να κινούμαι ταχύτατα στους χώρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εξακολουθώ να είμαι αισιόδοξη και αγωνίζομαι όπως πάντα για το καλύτερο στη χώρα μας.
Για ποια πράγματα έχει μετανιώσει περισσότερο στη ζωή σας;
Έχω μετανιώσει μόνο γι’ αυτά που δεν έκανα ενώ ήθελα. Το πιο απλό ήταν ένα ταξίδι διακοπών που ήθελα να κάνω σε συγκεκριμένο μέρος του νοτίου ημισφαιρίου από το 2000 – σ’ όλη μου τη ζωή ταξίδευα σε όλο τον κόσμο για δουλειά και σπάνια για διασκέδαση - και ακόμη δεν έχει γίνει. Έχω όμως πείσει τον εαυτό μου ότι τελικά θα γίνει.
19°
