«Καθαρές» κουβέντες για σκουπίδια

Ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Ανδρέας Βαρελάς, ξεκαθαρίζει στην A.V. ότι η ορθολογικότερη χρήση απορριμμάτων

μπορεί να αλλάξει την εικόνα της πόλης και το βιοτικό επίπεδο των Αθηναίων.

Πρωί στο αμαξοστάσιο της Ιεράς Οδού, βάση της καθημερινής εκκίνησης του σχεδίου δράσης για τον καθαρισμό της Αθήνας. Ο στόλος των απορριμματοφόρων έχει επιστρέψει από την ολονύκτια αποκομιδή. Αναλαμβάνει η επόμενη βάρδια με τα σάρωθρα και τους οδοκαθαριστές με τις χορταρένιες σκούπες. «Η Αθήνα είναι μια δύσκολη πόλη» παραδέχεται ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας & Ανακύκλωσης, Ανδρέας Βαρελάς. Εξελέγη με το συνδυασμό του Γιώργου Καμίνη. Η ανάληψη των καθηκόντων του συνέπεσε με το αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης και ίσως σ’ αυτό να στάθηκε «τυχερός». Η Αθήνα σήμερα παράγει λιγότερα σκουπίδια από ό,τι παρήγαγε από το 2008 έως και το 2010.

«Η οικονομική κρίση έχει συνέπειες και στην παραγωγή απορριμμάτων. Λιγότερη κατανάλωση, λιγότερα υλικά συσκευασιών και λιγότερα υλικά που χρησιμοποιούμε μέσω των καταστημάτων προς πέταμα στους κάδους ή γενικότερα έξω από το σπίτι μας. Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για ορθολογικότερη χρήση των απορριμμάτων. Η πόλη έχει 20.000 κάδους κοινών και ανακυκλώσιμων υλικών – οι γνωστοί μπλε κάδοι που βρίσκονται διασκορπισμένοι σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Έχουμε πέσει κάτω από τους 1.000 τόνους παραγόμενα απορρίμματα την ημέρα. Όταν ανέλαβα στις αρχές του 2011 τα στοιχεία του 2010 έδειχναν ότι παρήγαμε 1.300 προς 1.400 τόνους απορριμμάτων την ημέρα. Σήμερα όχι μόνο έχουν μειωθεί οι τόνοι, αλλά έχουμε και περίπου 135 τόνους την ημέρα ανακυκλώσιμα υλικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι λαμβάνουμε συνεχώς αιτήματα από δημότες για την τοποθέτηση μπλε κάδων στις γειτονιές».

Έχει αλλάξει και η νοοτροπία των δημοτών;

Από τους πολίτες θα θέλαμε μεγαλύτερη συμμετοχή στον πρωτογενή διαχωρισμό υλικών στο σπίτι. Όσο το δυνατόν, δηλαδή, καλύτερη εφαρμογή διαχωρισμού των ανακυκλώσιμων. Να τους βλέπεις να βγαίνουν από το διαμέρισμα με δύο σακούλες – μία με ανακυκλώσιμα υλικά και μία με μη ανακυκλώσιμα. Σε αντίθεση με τους πολίτες, οι καταστηματάρχες, οι οποίοι παράγουν κυρίως ανακυκλώσιμα υλικά, είναι περισσότερο συνεργάσιμοι. Και επομένως σήμερα στο εμπορικό και ιστορικό κέντρο της πόλης έχουμε την καλύτερη ποσότητα και ποιότητα ανακυκλώσιμων υλικών. Στις γειτονιές το πρόβλημα παραμένει κυρίως για δύο λόγους: από τη μία φταίει η λανθασμένη τοποθέτηση των κάδων και από την άλλη τα επαναλαμβανόμενα λάθη των δημοτών παρά τη συνεχή από μέρους μας ενημέρωση.

Το σκουπίδι έχει κι αυτό την αξία του; Ο δημότης οφείλει να καταλάβει ότι έτσι κι αλλιώς έχει οικονομικό όφελος. Κάθε τόνος που δεν οδηγείται στο ΧΥΤΑ είναι όφελος για το δήμο 45 ευρώ. Το κάθε ευρώ που περισσεύει κατευθύνεται προς τις κοινωνικές δομές του δήμου και εμείς γινόμαστε αυτομάτως πιο συνεπείς στις υποχρεώσεις μας απέναντι στο δημότη. Επιπλέον ο δήμος της Αθήνας συγκεντρώνει πολλά υλικά, τα οποία τα πουλά κατευθείαν στις βιομηχανίες. Μαζεύουμε σκραπ από τους δρόμους, π.χ. παλαιό αστικό εξοπλισμό, όπως σιδερένιοι κάδοι, στήλες, κολόνες κατεστραμμένες, τα οποία διοχετεύονται στη βιομηχανία λαμβάνοντας 300 ευρώ για κάθε τόνο. Αυτά είναι έσοδα.

Δεν είστε όμως οι μόνοι που μαζεύετε παλιοσίδερα…

Πράγματι, σε αυτό το κομμάτι η σχέση μας με τους μετανάστες είναι λίγο ανταγωνιστική. Τι δείχνει όμως το γεγονός ότι και εμείς και αυτοί μαζεύουμε σκουπίδια; Δείχνει ότι τα απορρίμματα είναι χρήματα.

Είναι επαρκές το προσωπικό;

Είναι αλήθεια πως από το 2011 μέχρι σήμερα έχουν αποχωρήσει περίπου 600 εργαζόμενοι λόγω συνταξιοδοτήσεων ή μετατάξεων. Σήμερα θεωρώ ότι έχω όσο προσωπικό χρειάζομαι. Έχουμε μια μεγάλη ομάδα –περίπου 650 άτομα – που είναι συμβασιούχοι δέκα και 12 ετών (στη διάρκεια της θητείας μας δεν έχει γίνει καμία καινούργια πρόσληψη συμβασιούχου), οι οποίοι παραμένουν με δικαστική εντολή στο δήμο. Εάν η Δικαιοσύνη αποφανθεί ότι πρέπει να αποχωρήσουν, τότε θα έχουμε πρόβλημα και μάλιστα μεγάλο.

Βγαίνετε κάθε μέρα στους δρόμους;

Τα σκουπίδια μαζεύονται κάθε μέρα. Η πόλη έχει καθημερινή αποκομιδή και σε ορισμένα σημεία η αποκομιδή γίνεται μία και δύο φορές την ημέρα. Σε ειδικές περιπτώσεις, όπως είναι το Μοναστηράκι, η συλλογή απορριμμάτων γίνεται έως και τρεις φορές την ημέρα με ραντεβού. Και να ξεκαθαρίσω, στην Αθήνα δεν κυκλοφορούν ιδιωτικά απορριμματοφόρα. Η συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα μπορεί να υπάρχει παντού, αρκεί η σχέση να είναι καθαρή και να μην υποκρύπτει τίποτα. Από την άλλη θεωρώ ότι κάποιες λειτουργίες του κράτους θα πρέπει να έχουν πάντα δημόσιο χαρακτήρα.

Γιατί πρέπει κάποιες γειτονιές να είναι πάντα πιο καθαρές από άλλες;

Υπάρχουν οι επονομαζόμενοι εύκολοι δρόμοι σε μια πόλη, οι οποίοι καθαρίζονται με μηχανικά μέσα. Υπάρχουν οι δύσκολοι δρόμοι, οι οποίοι χρειάζονται μόνο οδοκαθαριστές ή πλύσιμο. Και υπάρχουν και οι δρόμοι που όσο και να πλένουμε δεν φτάνει. Η Αθήνα δεν είναι εύκολη πόλη, με αποτέλεσμα να μην έχει παντού την ίδια εικόνα. Η περιοχή κάτω από την Ομόνοια, με κατεύθυνση προς Καραϊσκάκη, είναι ιδιαίτερα προβληματική με μόνιμη παρουσία κόσμου όλο το 24ωρο. Άνθρωποι που ζουν, τρώνε και κοιμούνται έξω στο δρόμο. Υπάρχουν επίσης περιοχές όπως η 6η Δημοτική Κοινότητα (Πατήσια και προς τα πάνω), όπου ζει κόσμος με άλλη νοοτροπία. Ο τρόπος που εμείς λειτουργούμε τους είναι ξένος, με αποτέλεσμα να παίρνει χρόνο μέχρι να προσαρμοστούν στο δικό μας τρόπο καθαριότητας. Τους τελευταίους έξι μήνες ρίχνουμε περισσότερο βάρος σε αυτές τις περιοχές (δηλαδή Κυψέλη, Άγ. Νικόλαο, Άγ. Παντελεήμονα). Τέλος υπάρχει η κακή νοοτροπία κάποιων εργαζομένων: η τσαπατσουλιά, να κάνουν το εύκολο και πιθανότατα το πιο γρήγορο. Δεν συμφωνούμε ως διεύθυνση, αλλά είναι ένα αναπόφευκτο κακό.

Το ανέκδοτο της πόλης: κάδος με καπάκι.

Το 40% των κάδων στην Αθήνα είναι χωρίς καπάκι είτε λόγω συνεχών ζημιών είτε λόγω της φθοράς του χρόνου. Υπάρχουν, δηλαδή, σιδερένιοι κάδοι του 2003 και του 2004 οι οποίοι μπορεί να έχουν ακόμα κάποιες αντοχές ως μέταλλο αλλά τα καπάκια τους έχουν διαλυθεί. Και το χειρότερο είναι ότι δεν αντικαθίστανται γιατί το κόστος είναι αρκετά μεγάλο. Ωστόσο βρίσκεται σε εξέλιξη διαγωνισμός για την προμήθεια 8.000 σιδερένιων κάδων με ποδομοχλό.

Ποιες προοπτικές εκσυγχρονισμού υπάρχουν;

Το μέλλον είναι να μην έχουμε κάδους στην επιφάνεια της πόλης. Έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για υπογειοποίηση 20 κοντέινερ (12-20 κυβικά το καθένα), ενώ τρέχει με κατάθεση προσφορών ο διαγωνισμός για την υπογειοποίηση 50 συστοιχιών κάδων σε 50 πλατείες. Τα κοντέινερ θα τοποθετηθούν στο ιστορικό κέντρο για να φύγει από την πόλη η εικόνα των απορριμμάτων. Επιπλέον θα ενισχυθεί το έργο της κομποστοποίησης, στο οποίο ήδη συμμετέχουν η γειτονιά της Κυπριάδου στα Πατήσια, η Λέσχη Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων στη Ρηγίλης, το εστιατόριο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και σύνδεσμος Ανθοπαραγωγών της Ριζούπολης, και μέσα στις επόμενες εβδομάδες μπαίνει το Γκάζι. Τρέχουμε επίσης διαγωνισμό για να μοιράσουμε κομποστοποιητές σε πολυκατοικίες με χώρους ακάλυπτους ή κήπους. Και, τέλος, έχουμε μοιράσει 35 μεγάλους κομποστοποιητές σε σχολεία, οι οποίοι παράγουν κομπόστ για τους κήπους των σχολείων και παράλληλα μαθαίνουν στα παιδιά τι εστί ανακύκλωση.

Τι ρίχνουμε στους Μπλε Κάδους

Το σύστημα των Μπλε Κάδων αφορά μόνο συσκευασίες και συγκεκριμένα…

Αλουμινένιες: κουτάκια από αναψυκτικά και μπίρες κ.ά.

Λευκοσίδηρες: κουτάκια από κονσέρβες κ.ά.

Πλαστικές: μπουκάλια από νερό, λάδι, αναψυκτικά, απορρυπαντικό, γιαούρτια, σακούλες κ.ά.

Γυάλινες: μπουκάλια από αναψυκτικά, κρασί κ.ά.

Χάρτινες: κουτιά από γάλα, χυμούς, χαρτόκουτα κ.ά.

Τα πέντε βήματα για τη σωστή Ανακύκλωση στον Μπλε Κάδο

-Διαχωρίζουμε καθημερινά τις συσκευασίες από χαρτί, πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο και λευκοσίδηρο από τα υπόλοιπα απορρίμματα. 

-Αδειάζουμε τις συσκευασίες από τα υπολείμματα. 

-Διπλώνουμε τα χαρτοκιβώτια.

-Ρίχνουμε χύμα τα υλικά στον μπλε κάδο και όχι μέσα σε δεμένες σακούλες. 

-Και το πιο σημαντικό:

-Δεν πετάμε ποτέ σκουπίδια στους μπλε κάδους.