Αποσπάσματα από δηλώσεις γνωστών προσωπικοτήτων για την κρίση από παλαιότερα τεύχη της A.V.
Πέτρος Μάρκαρης
«Όχι, δεν τα φάγαμε μαζί. Ένα μεγάλο και υγιές κομμάτι των πολιτών δεν συμμετείχε στο φαγοπότι του κάθε Τσοχατζόπουλου. Έχουμε όμως όλοι το μερίδιο της ευθύνης μας για την κατάντια της χώρας. Άλλοι πολύ λιγότερο και άλλοι πολύ περισσότερο. Θα πρέπει να τις αναλάβουμε, όποιο κι αν είναι το μέγεθός τους, και να μην τις μεταθέτουμε στους άλλους. Η αποποίηση των ευθυνών και η επίκληση της αθωότητας είναι πολύ ανησυχητικά φαινόμενα, ιδιαίτερα όταν συγχέουμε την αθωότητα με τη μυξοπαρθενία».
Μάνος Ματσαγγάνης
«Η τρόικα έκανε ό,τι μπορούσε, αλλά το πρόβλημα είναι δικό μας: το λύνουμε μόνο αν θέλουμε, και εμείς φαίνεται δεν πως θέλουμε. Όσοι (π.χ. οι νέοι) έχουν συμφέρον σε δίκαιες και βιώσιμες λύσεις, και όσοι άλλοι τις υποστηρίζουν, παραμένουν απελπιστικά λίγοι και ανίσχυροι. Η επόμενη ευκαιρία θα μας δοθεί όταν θα έχουν γίνει περισσότεροι και ικανότεροι να τις επιβάλουν στις απρόθυμες κυβερνήσεις μας. Ίσως όταν η γενιά της Μεταπολίτευσης θα έχει πια βγει στη σύνταξη. Μέχρι τότε, ας θυμόμαστε τουλάχιστον ότι ενώ το καράβι βούλιαζε, δεν πάσχιζαν όλοι να το σώσουν: κάποιοι τακτοποιούσαν τις ξαπλώστρες στο κατάστρωμα και κάποιοι άλλοι κατέβαζαν τους ασημένιους πολυέλαιους για να τους πάρουν μαζί τους».
«Όταν ένα πεδίο, όπως η οικονομική πολιτική επηρεάζει τα πάντα και οι αποφάσεις δε λαμβάνονται στην χώρα αλλά λαμβάνονται εκτός Ελλάδος –μην κοροϊδευόμαστε, έτσι συμβαίνει σήμερα με το Μνημόνιο– είναι προφανές ότι σε πιάνει μια κατάθλιψη. Όμως αν δεν εντάξεις αυτή την προσπάθεια που γίνεται σήμερα στην Ελλάδα στην ευρωπαϊκή προσπάθεια για την άσκηση κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής, συστατικό μέρος της οποίας θα είναι και η Ελλάδα –άμα φτιάξουμε μια Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία δηλαδή, μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση–, τότε πραγματικά νομίζω ότι δικαιούσαι να έχεις πάρα πολλές επιφυλάξεις για το αν αυτή η χώρα παραμένει κυρίαρχη ή όχι. Η έξοδος από την κρίση, και αυτό προσπαθώ να υπογραμμίσω σε όλες μου τις παρεμβάσεις, αν θέλετε τις πιο επίκαιρες, περνά μέσα από την Ευρώπη. Ανήκω σε αυτούς που το πιστεύουν, καλώς ή κακώς. Ο μονήρης δρόμος ή ο δρόμος άλλων κατευθύνσεων νομίζω ότι δεν εντάσσεται στις παραδόσεις μας, εν πάση περιπτώσει δε με εμπνέει».
Πασκάλ Μπρικνέρ
«Οι χώρες μας θα πρέπει να προχωρήσουν σε ισχυρές, δομικές ανασυγκροτήσεις, επειδή το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης οφείλεται σε δικά μας λάθη, τόσο στο Παρίσι, όσο και στη Ρώμη και την Αθήνα. Κανένας μας όμως δεν θα κατορθώσει να αποπληρώσει τα χρέη του, αν δεν περάσει σχεδόν ένας αιώνας. Ήρθε η ώρα που πρέπει να πούμε: Αφήστε μας να αρχίσουμε από την αρχή ή θα πεθάνουμε όλοι».
«Το μνημόνιο έχει ένα θεμελιώδες λάθος στη βάση του. Ότι ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, όπως είναι το ελληνικό κράτος, η ελληνική κοινωνία, μπορεί να διορθωθεί απ’ έξω: “Υπογράψτε αυτό το χαρτί και συμμορφωθείτε”. Θεώρησαν ότι αν το έβαζαν αυτό σε ένα κομμάτι χαρτί και με το κύρος της Τρόικας, θα λυνόταν το πρόβλημα. Δεν λύθηκε. Η εδώ πολιτική ελίτ έκανε ό,τι μπορούσε για να μας κοροϊδέψει ότι τάχα δήθεν εφαρμόζει ένα πολύ σκληρό μνημόνιο, ενώ στην πραγματικότητα πήρε μέτρα μόνο εναντίων όσων δεν είχαν τη δυνατότητα να κλείσουν τους δρόμους ή το δημόσιο, κλείνοντας παράλληλα το μάτι σε όλες τις ελίτ ότι “κοίτα, δεν θα αλλάξει τίποτα, θα ρίξουμε μερικά μέτρα στην αγορά, θα αναλάβουμε το… πολιτικό κόστος και όλα θα πάνε μια χαρά”. Τώρα άναυδοι οι Ευρωπαίοι διαπίστωσαν ότι αυτό γινόταν επί δυόμισι χρόνια. Ας πρόσεχαν. Ας ρώταγαν και κανέναν από εμάς στο δρόμο. Θα τους το λέγαμε».
Παναγιώτης Καρκατσούλης
«Δουλεύω στη Δημόσια Διοίκηση 20 χρόνια και έχω δει άπειρες φορές να εκτυλίσσεται μπροστά η ίδια σκηνή: “Φίλε, ό,τι έγινε έγινε, τώρα πρέπει να σώσουμε την παρτίδα”. Και αναρωτιέμαι, πώς να τη σώσουμε; Προσπαθώ να αποκρυπτογραφήσω αυτή τη λογική. Το κρατικό σύστημα είναι δομημένο πάνω σε ένα σύστημα ανευθυνό-υπευθυνότητας. Αποτέλεσμα; Να φτάσουμε στο σημείο που οι έξω διαμηνύουν απλά και ξεκάθαρα “εάν δεν μπορείτε, θα έρθει άλλος να αναλάβει τη δουλειά”. Αυτή τη στιγμή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα είναι κάπως έτσι. Δηλαδή έχω συνειδητοποιήσει ότι έχω φάει ήττα και τώρα έχω αρχίσει να το παραδέχομαι. Η κρίση ήταν ένας αιφνιδιασμός. Κανείς δεν πίστευε ότι το μνημόνιο θα μείνει. Είναι κάτι κακό και θα φύγει. Αυτό είναι λίγο μεταφυσικό. Δεν μπορείς, όμως, να λέγεσαι οργανωμένο κράτος και να λειτουργείς έτσι. Αυτή είναι Ελλάδα». (Ο Π.Κ. κέρδισε τη διεθνή διάκριση «Ο Καλύτερος δημόσιος υπάλληλος 2011»)
Αντιγόνη Λυμπεράκη
«Η αύξηση της ανεργίας δεν συμπίπτει με αύξηση των μεταναστευτικών ροών. Το αντίθετο, μάλλον, συμβαίνει. Στα χρόνια της ταχείας και απότομης αύξησης των μεταναστών (από το 1992 και μετά), η ανεργία μειωνόταν και τα εισοδήματα αυξάνονταν στη χώρα μας. Στα χρόνια της μεγάλης κρίσης έχουν μειωθεί οι μεταναστευτικές κινήσεις προς την Ελλάδα, παρουσιάζεται και κάποιο μικρό ρεύμα επιστροφής, αλλά ακριβώς τότε είναι που η ανεργία προσλαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις. Η ιδέα ότι κάθε δουλειά που παίρνει μετανάστης τη στερεί από κάποιον άλλον είναι μια πλάνη που δυστυχώς την πιστεύει πολύς κόσμος. Η πλάνη αυτή βλέπει την οικονομία σαν μια σειρά από συγκεκριμένες καρέκλες που ούτε πληθαίνουν ούτε λιγοστεύουν, και άρα αν εμφανιστούν περισσότεροι διεκδικητές θα υπάρξουν ισάριθμες απώλειες... Στην πραγματικότητα, όμως, περισσότεροι παραγωγοί μάς κάνουν όλους δυνητικά πιο πλούσιους. Αν μερικοί επωφελούνται περισσότερο από άλλους, αυτό είναι επιχείρημα για μια σοβαρή αναδιανομή. Το να φροντίσεις να μην έχει κανένας όφελος, προφανώς δεν είναι λύση. Ως προς το έγκλημα, ο καλύτερος τρόπος να μην έχεις εγκληματίες ανάμεσα στους μετανάστες είναι να ανοίξεις τις πόρτες ώστε να ξέρεις ποιος μπαίνει, παρά να δημιουργείς μια κατάσταση όπου όλοι όσοι μπαίνουν το κάνουν παράνομα και τελικώς γίνονται όμηροι παράνομων κυκλωμάτων διακίνησης».
Μιχάλης Ρέππας
«Μάθαμε να μεταθέτουμε τις ενοχές οπουδήποτε αλλού, εκτός από μας τους ίδιους. Και την ίδια στιγμή εδραιώναμε με την πρακτική μας την κοινωνία της κατανάλωσης. Είμαστε η γενιά του “όχι” στα λόγια και του βολέματος στην πράξη. Βροντοφωνάζαμε “έξω οι Αμερικάνοι”, “έξω από το ΝΑΤΟ”, “έξω από την ΕΟΚ” και στην πράξη μασουλήσαμε όλα τα ευρωπαϊκά πακέτα κάνοντάς τα αμάξια, εξοχικά και λούσα. Με μια κουβέντα είμαστε αποτυχημένοι. Τίποτα από αυτά που υποσχεθήκαμε στη νεότητά μας δεν πραγματοποιήσαμε. Παραλάβαμε μια οικονομία έτσι κι έτσι και παραδώσαμε πτώχευση».
Σωκράτης Μάλαμας
«Aς ξεχάσουμε το παρελθόν. Να δημιουργήσουμε μια γέφυρα, γρήγορα, στο τώρα.
Από το παρελθοντολογικό μας προγραμματισμό σε αυτή τη στιγμή.
Ας ονειρευτούμε το μέλλον μας με έναν άλλο τρόπο. Όχι με την καρικατούρα των
υποσχέσεων. Ας επιλέξουμε να ονειρευτούμε το δρόμο που θέλουμε να περπατήσουμε. Δεν μπορούμε σε κάθε βήμα να σκοντάφτουμε…»
Τάσος Γιαννίτσης
«Πέρα από αυτό, η απάντησή μου είναι ότι δεν μ’ αρέσει να πτωχεύει η χώρα μου, ούτε η κοινωνία στην οποία ανήκω. Άπαξ και το ένδοξο πολιτικό, ηθικό και πολιτισμικό, αλλά και άκρως υποκριτικό μοντέλο της μεταπολίτευσης, στο οποίο πίστεψα και θεωρώ ότι ανήκει και η δική μου γενιά, το κάτσαμε στη Φαλκονέρα, είναι γκροτέσκο να αναρωτιόμαστε αν θέλουμε να πάμε ή όχι στο ΔΝΤ. Ας το είχαμε απαντήσει νωρίτερα, όταν διαμορφώναμε τις επιλογές μας. Όμως, νωρίτερα κάναμε με ηρωικό ή σιωπηλό ή και ρητορικό τρόπο ό,τι μπορούσαμε για να πάμε εκεί που φτάσαμε. Μήπως τελικά ήμασταν και κάπως μαζοχιστές;»
7°
