Το παράδειγμα της Χριστιανίας

Μετά το νόμο για τη δωρεάν χορήγηση ηρωίνης σε χρόνιους χρήστες, η απόφαση για λειτουργία coffee shop τύπου Άμστερνταμ στην Κοπεγχάγη έρχεται να επιβεβαιώσει πως η Δανία έχει μακράν την πιο φιλελεύθερη πολιτική στη Σκανδιναβία στο θέμα της χρήσης ουσιών.

Με μιά ρηξικέλευθη απόφασή του, το τοπικό συμβούλιο της Κοπεγχάγης ενέκρινε στις 25 Σεπτεμβρίου του περασμένου έτους σχέδιο για τη νόμιμη λειτουργία χώρων πώλησης και χρήσης κάνναβης, με 45 ψήφους υπερ ( η κεντροαριστερή πλειοψηφία συν ένας σύμβουλος του κυβερνητικού Φιλελύθερου Κόμματος) και μόλις 12 κατά. Τα καταστήματα αυτά θα παίρνουν άδεια από τις τοπικές αρχές, θα υπόκεινται σε συνεχείς υγειονομικούς ελέγχους και θα καταβάλλουν φόρο επί των ποσοτήτων που θα διαθέτουν.

Ωστόσο, χρειάστηκε μια τεράστια επιχείρηση καταστολής με στόχο την ελέυθερη πόλη της Χριστιανίας, κάποιοι τραυματίες από ανταλλαγή πυρών μεταξύ αντιμαχόμενων συμμοριών για να διαπιστώσουν αρχές και ειδικοί το αυτονόητο, ότι η καταστολή μόνο προβλήματα δημιουργεί,τόσο για τους χρήστες ,όσο και ανυποψίαστους πολίτες.

Είναι κοινά αποδεκτό στη Δανία πως η ελεύθερη αυτοδιοικούμενη πόλη της Χριστιάνιας ήταν η αφορμή να τεθεί επί τάπητος το θέμα της πολιτικής για τις ουσίες. Η ύπαρξη της αυτοδιοικούμενης ελεύθερης πόλης στην καρδιά της δανέζικης πρωτεύουσας από το 1971 γινόταν ανεκτή αν όχι αρεστή από όλους,καθώς αποτελούσε ένα ήσυχο καταφύγιο για όσους επιθυμούσαν να ζήσουν,να επικοινωνίσουν , να διασκεδάσουν εκτός των ορίων και των καναλιών του επίσημου αστικού τρόπου ζωής. Εκεί άνθισε για 23 χρόνια η Pusher Street, από το 1971 που η έκταση που φιλοξενούσε βάση του ναυτικού κατελήφθη από ομάδα αυτόνομων.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν ως το 2004, φιλοξένησε κάποια εκατομμύρια χρηστών που συνέρρεαν εκεί για να προμηθευτούν το αγαπημένο τους βοτάνι από κάποιον από τους δεκάδες πάγκους που λειτουργούσαν εκεί με την άδεια του συμβουλίου των κατοίκων της Χριστιάνιας. Ο λάτρης της κάνναβης μπορούσε να επιλέξει από μερικές δεκάδες ποικιλίες που ποίκιλαν στην ποιότητα και την τίμη και φυσικά να έχει την κατάλληλη ενημέρωση για την επίδραση στη διάθεση της καθεμιας από αυτές. Αφότου αγόραζε αυτό που ήθελε,μπορύσε να κάτσει σε όποιο σημείο της Χριστιανίας επιθυμούσε και να απολαύσει το ’’τσιγάρο’’ του χωρίς την παραμικρή ενόχληση από τις αρχές. Εξάλλου, η δανέζικη αστυνομία σπάνια προβαίνει σε συλλήψεις για απλή χρήση και κατοχή,ενώ και η νομοθεσία τιμωρεί την κατοχή ουσιών προς προσωπική χρήση με πρόστιμο που δεν ξεπερνά τα 70 ευρώ, ’’σαφώς οικονομικότερο από το να σε πιάσουν στο λεωφορείο χωρίς εισητήριο ή να ουρείς δημοσίως’’, όπως μου ανέφερε χαριτολογώντας θαμώνας της Pusher Street, προκειμένου να μου εγγυηθεί το ανώδυνο του εγχειρήματός του.

Η Pusher Street είχε αφεθεί στην ησυχία της για πολλά χρόνια, μέχρι τα ηνία της χώρας να αναλάβει δεξιά κυβέρνηση ,με την κοινοβουλευτική στήριξη της άκρας δέξιας. Αυτό ακριβώς το γεγονός ώθησε την κυβερνητική πλειοψηφία να ξεκινήσει ένα πόλεμο συμβόλων που έθεσε στο στόχαστρο τη Χριστιάνια.Ξαφνικά, η κυβέρνηση θυμήθηκε πως η χρήση κάνναβης είναι παράνομη. Με αυτό το πρόσχημα, έκλεισε βίαια την Pusher Street, έστειλε πολλούς ανθρώπους που επί χρόνια πωλούσαν με ελεγχόμενες διαδικασίες στη φυλακή.

Φυσικά,το εμπόριο κάνναβης δε σταμάτησε ούτε στη Χριστιανία ούτε στην πόλη της Κοπεγχάγης. Συνέχισε να διεξάγεται μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας από κύκλους που δεν μπορούσαν να ελέγξουν ούτε οι αστυνομικές αρχές ούτε και το συμβούλιο των κατοίκων της Χριστιάνιας. Οι πυροβολισμοί και τα μαχαιρώματα μεταξύ αντίπαλων συμμοριών που ερίζουν για τον έλεγχο της αγοράς έγιναν από το πουθενά καθημερινή πραγματικότητα στην αρκετά ήσυχη σκανδιναβική πρωτεύουσα.

Το εγχείρημα της Pusher Street δεν είχε αφήσει πολλά περιθώρια για τον έλεγχο της κάνναβης από ομάδες της μαφίας, ούτε για τη διασπορά της πώλησης σε άγνωστα σημεία σε όλην την πόλη. Και από ακριβώς το σημείο πήρε σημείο αφετηρίας η τοπική κυβέρνηση για να δώσει το πράσινο φως στο εγχείρημα τύπου coffee shop. Ωστόσο,αναμένεται ακόμα το πράσινο φως από το υπουργείο δικαιοσύνης της χώρας για να είναι η απόφασή τους και τυπικά εφαρμόσιμη,κάτι που φαίνεται αρκετά απίθανο όσο η κεντρική κυβέρνηση παραμένει στα χέρια της Δεξιάς.

Εντούτοις, χάρη σε αυτό το τολμηρό της βήμα τα κόμματα της Κεντροαριστερής αντιπολίτευσης πως θα προχωρήσουν στην νομιμοποίηση και το θεσμικό έλεγχο της κάνναβης σε εθνικό επίπεδο όταν η εξουσία περάσει στα χέρια τους. Στη γειτονική Νορβηγία,όπου η ίδια η Ένωση Αστυνομικών της χώρας έχει ζητήσει με επιστολή της την αποποινικοποίηση της χρήσης ,μέλη της επιτροπής που έχει συστήσει το νορβηγικό κονοβούλιο για τη μεταρρύθμιση του νόμου περί ναρκωτικών εμφανίζονται θετικοί προς το ενδεχόμενο της μερικής αποποινικοποίησης,θέση που για τους πολιτικούς της χώρας των φιορδ ήταν τεράστιο ταμπού μόλις μια δεκαετία πριν.

Λεπτομέρεια: Έχει υπολογιστεί πως με βάση τους ρυθμούς στην κατανάλωση κάνναβης στη δανέζικη πρωτεύουσα, τα έσοδα για το Δήμο μπορούν να φτάσουν και τις 500 εκ.κορώνες,περίπου 67 εκ.ευρώ. Σε μια περίοδο που το ελληνικό δημόσιο αναζητεί διακαώς έσοδα, ο πρωθυπουργός της χώρας έχει λοιπόν ακόμα ένα καλό λόγο να προσπαθήσει να εφαρμόσει όσα επί χρόνια έχει υπερασπιστεί δημοσίως...