Στην Ολλανδία η χρησιμοποίηση ναών και πρώην λατρευτικών χώρων για μη θρησκευτικούς σκοπούς δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Στο Άμστερνταμ χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν το δημοφιλές κλαμπ Paradiso που έχει φιλοξενήσει καλλιτέχνες όπως οι Rolling Stones, ο James Brown και οι Pink Floyd, αλλά και οι εκκλησίες Nieuwe Kerk και Oude Kerk, που έχουν διαμορφωθεί σε χώρους εκδηλώσεων φιλοξενώντας εκθέσεις φωτογραφίας, ρεσιτάλ μουσικής κ.α.
Στο Μάαστριχτ μπορεί κανείς να βρει ένα ακόμη παρόμοιο δείγμα δημιουργικής αξιοποίησης της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Από το τέλος του 2007 το επιβλητικό κτίριο μιας δομινικανής εκκλησίας του 13ου αιώνα στεγάζει πλέον ένα από τα ομορφότερα βιβλιοπωλεία του κόσμου (βρέθηκε μάλιστα στην πρώτη θέση σε σχετικό δημοσίευμα του Guardian).
Η διαμόρφωση του ξεχωριστού αυτού χώρου, που πραγματοποιήθηκε από το ολλανδικό αρχιτεκτονικό γραφείο Merkx + Girod, έγινε με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα και ιστορική ταυτότητα του παλαιού γοτθικού ναού. Κύριος στόχος, που όπως φαίνεται και απο τις φωτογραφίες εκπληρώθηκε με επιτυχία, ήταν να διατηρηθεί η αίσθηση του χώρου και η ατμόσφαιρα που χαρακτήριζαν το κτίριο ήδη από την λειτουργία του ως εκκλησία.
Ο σημερινός επισκέπτης έχει έτσι την ευκαιρία να πάρει μέρος σε μια θεία κοινωνία του βιβλίου, μέσα σε ένα κλίμα κατάνυξης και αμοιβαίου σεβασμού προς το αντικείμενο αυτό που τόσο πολύ βοήθησε -και συνεχίζει να συμβάλλει- στην αλληλοκατανόηση και συνεργασία μεταξύ ατόμων, εθνών, αλλά και ολόκληρων πολιτισμών.
Μένει να φανεί κατά πόσο παρόμοιες πρωτοβουλίες μπορούν να πραγματοποιηθούν και στην χώρα μας, σε πείσμα και παρά τις όποιες αναμενόμενες αντιδραστικές φωνές. O πραγματικός βαθμός πολιτισμού μιας κοινωνίας, άλλωστε, δεν φαίνεται από το πόσα μνημεία ή ένδοξα ερείπια διαθέτει, αλλά από τον τρόπο αξιοποίησης και δημιουργικής ανάπλασής τους σε χώρους καλλιέργειας της κουλτούρας και εστίες μάθησης.
13°
