Υπάρχουν κι αυτοί που βαρέθηκαν να ζηλεύουν όσα γίνονται αλλού, «έξω». Φτιάχνουν ομάδες, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και παρεμβαίνουν στο δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, δίνοντας λύσεις για να συμβιώνουμε καλύτερα.Διαμορφώνουν τη «Νέα Ζωή», 2013 edition. Ας τους γνωρίσουμε...
Συν- οικεία Πιττάκη
Καθόμαστε σε ένα πεζοδρόμιο στην καρδιά του Ψυρρή με τη Στεφανία Ξυδιά, τον Βασίλη Ντόβρο και την Ειρήνη Στείρου, κεντρικές φυσιογνωμίες του πρότζεκτ «Συν-Οικία Πιττάκη». Κάθε φορά που περαστικοί εκπλήσσονται, δείχνοντας ψηλά τα δεκάδες φωτιστικά, χαμογελούν περήφανοι και δικαιωμένοι. Είναι μέλη των δημιουργικών ομάδων Imagine The City και Beforelight, που συνεργάστηκαν με τον Δήμο Αθηναίων και φώτισαν ένα από τα πιο σκοτεινά και επικίνδυνα στενά της γειτονιάς: την οδό Πιττάκη. Δείχνοντας στην πράξη πώς γίνεται η αστική αναγέννηση μικρής κλίμακας.
«Επιλέξαμε το συγκεκριμένο δρόμο γιατί ήταν παραμελημένος. Θελήσαμε να του δώσουμε την εσωτερική οικειότητα ενός σπιτιού μέσω φωτιστικής εγκατάστασης και τοιχογραφιών. Σχεδιάσαμε κάτι που να αναγνωρίζει την αντίκα ως αναπόσπαστο μέρος της γειτονιάς και καλέσαμε μέσω social media τον κόσμο να μας φέρει παλιά ή να φτιάξει καινούρια φωτιστικά. Η ανταπόκριση ήταν εντυπωσιακή». Έτσι όπως το λένε ακούγεται εύκολο. Δεν ήταν. «Η κρίση έχει κάνει άπαντες πιο εφευρετικούς και συνεργατικούς, αφού τα ταμεία είναι άδεια. Ας πούμε, ο δήμος ήταν εξαρχής θετικός, η παρουσία του χορηγού υπήρξε διακριτική, ενώ οι κάτοικοι –το πιο δύσκολο κομμάτι– πείστηκαν σταδιακά. Δεν επιβάλλαμε την παρουσία μας, μάλιστα νοικιάσαμε ένα κατάστημα δίπλα τους για ένα μήνα και τους αφήσαμε να εξοικειωθούν μόνοι τους. Και στα εγκαίνια ήταν το ίδιο χαρούμενοι με μας».
Διεθνή μέσα όπως η ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» και το αμερικάνικο site «Atlantic Cities» αναφέρθηκαν στο πρότζεκτ ως «πρωτότυπη πρόταση που έρχεται από την Ελλάδα». Οι ίδιοι θεωρούν πως η Πιττακή είναι μια καλή αρχή αφού... «τα φωτιστικά αντέχουν ακόμα και σε βαριές καταιγίδες» κι ετοιμάζονται για το επόμενο βήμα.
Η Ειρήνη Ιωαννίδου και ο Λευτέρης Αμπατζής είναι αρχιτέκτονες. Πίνοντας τον καφέ τους κοντά στα Χριστούγεννα του 2011 αναρωτήθηκαν «πού πηγαίνουν τα βιβλία όταν πια δεν τα θέλουμε;». Η απάντηση ήταν μια καινούργια ιδέα. Βασισμένη στο κατασκευαστικό δαιμόνιο του αρχιτέκτονα και στην προηγούμενη εμπειρία της Ε. από δημόσια ανταλλακτική βιβλιοθήκη στη Βιέννη.
Τα σχέδια (με την ενεργειακή καινοτομία του φωτοβολταϊκού πάνελ που την καθιστά αυτόφωτη) σε συνδυασμό με 3-4 προτεινόμενα κεντρικά spots και χορηγό πρόθυμο να αναλάβει το κόστος κατασκευής παρουσιάστηκαν με περισσή αυτοπεποίθηση στον Δήμο Κηφισιάς. Δύο δημοτικά συμβούλια μετά, το πράσινο φως άναψε και την παραμονή των περσινών εκλογών είχαμε εγκαίνια.
«Η λογική είναι απλή, όπως αλλάζουμε ντουλάπα στην αρχή κάθε εποχής. Φέρνουμε αυτά που δεν χρειαζόμαστε. Ένας κανόνας υπάρχει. Παίρνεις κάτι, δίνεις κάτι. Χωρίς έλεγχο, μόνο με καλή πίστη» λένε οι δύο εμπνευστές. «Ειδικά στην αρχή, θέλαμε να παρατηρήσουμε αντιδράσεις. Οι περαστικοί σταματούσαν, σούφρωναν με περιέργεια τα φρύδια, αναρωτιόνταν τι πρέπει να κάνουν και αν είναι τζάμπα».
Η καλή ιδέα δεν άργησε να κυκλοφορήσει. Και η δεύτερη βιβλιοθήκη τοποθετήθηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών που ανέλαβε επίσης και την κατασκευή μια τρίτης, κινητής εγκατάστασης. «Μας παίρνουν τηλέφωνα από δήμους όλης της Ελλάδας. Τους λέμε ψάξτε κι εσείς για χορηγούς. Πρέπει να είναι όλοι ευχαριστημένοι για να δημιουργηθεί ένα δίκτυο, ούτως ώστε να επεκταθεί η ανταλλαγή και αλλού. Μέσω του Groopio τρέχουμε τώρα μια καμπάνια ανεύρεσης πόρων προκειμένου η επόμενη βιβλιοθήκη να στηθεί σε κάποια περιοχή με περιορισμένη πρόσβαση στο βιβλίο».
Οι περαιτέρω διαστάσεις της πρωτοβουλίας προέκυψαν στην πορεία. Ας πούμε, όταν κάποιος αφήνει σχολικά βιβλία (τα οποία πλέον αγοράζονται), έχουμε κάποια μορφή ανταλλακτικής οικονομίας. Και βέβαια οι «καταθέσεις» ποικίλλουν. «Εγώ πήρα το cd του “Dummy” των Portishead» λέει ο Λ. «Έχω δει σπάνια έκδοση του “Τρελαντώνη” από τη δεκαετία του ’20, θα ήθελα να δω ακόμα και κάρτες στάθμευσης» συμπληρώνει η Ε.
«Το μόνο που βγάζουμε είναι τα διαφημιστικά φυλλάδια. Από εκεί και πέρα η βιβλιοθήκη λειτουργεί ως σημείο ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών. Ακόμα και για εκείνον που θέλησε να χαρίσει τη συλλογή των 150 πορνοπεριοδικών του. Τα οποία έγιναν ανάρπαστα»…
Η Βάλερι Κοντάκος πέρασε όλη της τη ζωή στη Νέα Υόρκη. Κάνοντας ταινίες και διαφημιστικά, μέχρι να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στα ντοκιμαντέρ. Πριν μια δεκαετία αποφάσισε να επιστρέψει στο κέντρο του κόσμου που ήταν εκείνο το ολυμπιακό καλοκαίρι η άλλη πατρίδα της: η Ελλάδα. Έμεινε εδώ, καταλήγοντας να φτιάξει το αθηναϊκό «σπίτι του ντοκιμαντέρ» μαζί με συνεργάτες που βρήκε στην πορεία, όπως η Δέσποινα Παυλάκη και ο έτερος υπεύθυνος για τον προγραμματισμό των προβολών, Θανάσης Πατσαβός.
Η Exile Films στεγάζεται σε ένα μεγάλο επαγγελματικό χώρο στο κέντρο της Αθήνας. Λευκά τραπέζια εργασίας, μεγάλες οθόνες, γκρι τοίχοι, ψυχρή αισθητική που ζεσταίνει από τα μεγάλα παράθυρα που βλέπουν στην Αθηνάς. Στο βάθος, η σκοτεινή αίθουσα προβολής. Εδώ ένας ΜΚΟ ασχολείται με την παραγωγή ντοκιμαντέρ, διοργανώνοντας παράλληλα σχετικά workshops και προβολές. Οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε ένα αξιοσημείωτο κινηματογραφικό ραντεβού της πόλης, τρεις Πέμπτες το μήνα στις 21.00. Με ελεύθερη είσοδο, καμία φορά και μπουφέ.
«Θέλαμε αυτός ο χώρος να λειτουργεί ως σημείο συνάντησης όσων ενδιαφέρονται σε κάθε επίπεδο, από εκείνο του δημιουργού μέχρι εκείνο του θεατή. Να βρίσκονται, να συνομιλούν, να ανταλλάσσουν ιδέες, να μάθουν να δουλεύουν μαζί και όχι να ανταγωνίζονται. Δεν είναι λίγοι, η εγχώρια παραγωγή φτάνει τα 300-400 ντοκιμαντέρ κάθε είδους».
Ακόμα κι αν αντιμετωπίζουν προβλήματα. «Είναι μικρή χώρα η Ελλάδα, όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και είναι δύσκολο να κάνεις τη δουλειά σου χωρίς παρεμβάσεις. Αντίθετα, είναι πιο καθαρή η ματιά ξένων παραγωγών που δεν ζουν εδώ και δεν φοβούνται τις συνέπειες. Όμως κι αυτοί, μη νομίζετε ότι ασχολούνται αποκλειστικά με μας».
Αν ανήκεις στην ευσεβή κοινότητα των εραστών του βινυλίου, μάλλον ξέρεις τον Γιώργο Φερτάκη. Έχεις επισκεφθεί το δισκάδικο-θησαυροφυλάκιο Sonic Boom στην Κυψέλη, έχεις χαθεί ψάχνοντας κάτι λίγο ή πολύ σπάνιο στο usedrecords.gr, τον έχεις δει να κουβαλάει την πραμάτεια του και να κερνάει μπίρες σε παζάρια/φεστιβάλ/συναυλίες.
Στην οδό Σύρου, πρώτη κάθετο της Φωκίωνος Νεγρη, ο Γιώργος υποδέχεται καθημερινά φετιχιστές μουσικόφιλους χαϊδεύοντας τις πιο punk γάτες της πόλης, τις μασκότ του μαγαζιού. Εδώ και κάποιο καιρό αναμόρφωσε το χώρο του υπογείου «για να μπορούμε κι εμείς να οργανώνουμε ένα ξεχωριστό event στο δισκοπωλείο μας». Η στριφογυριστή σκάλα πια μοιάζει με σπιράλ σκακιέρα, οι τοίχοι ντύθηκαν με εξώφυλλα δίσκων, vintage καρέκλες «φροντιστηρίου» τοποθετήθηκαν στο χώρο, μια γραφομηχανή αράζει πάνω στο τραπέζι. Ανεπιτήδευτα και low-profile στήθηκε το σαλονάκι που θα είχες σπίτι σου αν ήταν 60s και είχες ψυχεδελικές ανησυχίες.
Σποραδικά από τότε έχουν γίνει σπιτικά live, showcases δισκογραφικών εταιρειών, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις. Και το «Μπλε δωμάτιο» είναι ανοιχτό. Δέχεται «σοβαρές rock ’n’ roll προτάσεις» και δεν απαιτεί αντίτιμο. Ραντεβού την 1η Μαρτίου στο live των 5NAMORI. Σύρου 32, Κυψέλη
3°
