Η ανάπλαση της ως τώρα απαξιωμένης ζώνης του φαληρικού όρμου, του «παραλιακού μετώπου της Αθήνας», όπως αποκαλείται, δείχνει να προχωράει. Αυτές τις μέρες το Μουσείο Μπενάκη της Πειραιώς φιλοξενεί τις 28 μελέτες του ανοιχτού διαγωνισμού (που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με δωρεά του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος) με θέμα τη δημιουργία μιας κατασκευής που θα λειτουργεί ως «τοπόσημο» μέσα στη θάλασσα κι επί της κεντρικής προβλήτας του «Μητροπολιτικού Πάρκου» των 700 στρεμμάτων. Για το έργο το υπουργείο λέει ότι αναμένει να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ-ΠΕΠ Αττικής προκειμένου να πάρει μετά το δρόμο του. Πώς φαντάστηκαν αυτή την προβλήτα τα τρία αρχιτεκτονικά γραφεία που πήραν τα πρώτα βραβεία;
1o βραβείο
Point Supremes - Κωνσταντίνος Πανταζής & Μαριάννα Ρέντζου
Η βελτίωση της ζωής στην Αθήνα είναι ο λόγος που αποφασίσαμε να μεταφέρουμε το γραφείο μας στην Ελλάδα. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός για την ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου της Αθήνας ήταν μια πολύ καλή αφορμή για να ανακοινώσουμε κάποιες από τις ιδέες που ήδη είχαμε για το θέμα, μιας και η Αθήνα ως παραθαλάσσια μητρόπολη και ακόμα ως Αιγαιοπελαγίτικη Χώρα είναι κάποια από τα κεντρικά μας ιδεώδη. Ξεκινήσαμε θέλοντας να παράγουμε μια παχιά, συγκλονιστική σκιά που να καθιστά την προβλήτα βιώσιμη ακόμα και τους πολύ ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες . Η πρώτη μας ιδέα μάλιστα για τον τίτλο του πρότζεκτ ήταν «εγκώμιο στη σκιά». Ο βασικός στόχος όμως ήταν να δοθεί η δυνατότητα να συνεχίσει κανείς τη βόλτα του μέσα στη θάλασσα. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του φέρι μποτ και των θαλάσσιων ταξί.
Πιστεύουμε ότι το έργο μας κέρδισε το πρώτο βραβείο επειδή η ιδέα κι η γεωμετρία της κατασκευής είναι πολύ απλές, αλλά κι επειδή η δημιουργία της προβλήτας έχει χαμηλό κόστος. Για εμάς, ο καλύτερος τρόπος για να γίνει ο Φαληρικός Όρμος σημείο συνάντησης για την πόλη είναι να σχεδιάσουμε με φαντασία και ακρίβεια όλες τις δράσεις που θα μπορούν να συμβούν εκεί, απευθυνόμενες σε όλες τις πληθυσμιακές και ηλικιακές ομάδες. Και ποια είναι η ιδανική εικόνα που έχουμε με «πρωταγωνιστή» το έργο μας; Είναι καλοκαίρι, ο χώρος της προβλήτας όμως είναι σκιερός και δροσερός, ο κόσμος γεμίζει την κερκίδα και ετοιμάζεται να παρακολουθήσει αγώνες κωπηλασίας!
Θεωρούμε ότι οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί αποτελούν την ουσιαστική διέξοδο στην σημερινή εργασιακή πραγματικότητα. Η συμμετοχή, η συν-δημιουργία και η υπέρβαση είναι κίνητρα για όλους τους νέους αρχιτέκτονες που ζούμε στη πόλη και επιδιώκουμε τη βελτίωσή της. Βέβαια, απαιτούν θυσίες και έξοδα, αλλά τελικά ανταμείβεσαι από την ευχάριστη εμπειρία της ομαδικής δουλειάς με φίλους. Οπότε ήταν πρόκληση η δημιουργία μιας κατασκευής που να συμβάλλει στην διέξοδο της Αθήνας προς το πέλαγος. Καταλήξαμε σε μια ανάλαφρη αυτόνομη συνθήκη στο χώρο, που αποπνέει κινητικότητα και προσφέρει ανεμπόδιστη θέα, με χαρακτηριστικά ανάμεσα σε κτίριο, κατασκευή, στέγαστρο και αντικείμενο. Σαν ένα καδράρισμα στον ορίζοντα. Στην ουσία οραματιστήκαμε την κατασκευή ως ένα χωρικό γλυπτικό τοπίο που επιδιώκει να αξιοποιήσει αυτή την προνομιακή θέση, προσφέροντας ελεύθερο δημόσιο χώρο, κατά τρόπο που να ξεχωρίζει εικαστικά κι αισθητικά.
Καθώς η προθεσμία παράδοσης πλησίαζε, οι ρυθμοί εντείνονταν και επί δύο μήνες δουλεύαμε κάθε μέρα, όλη μέρα σε ένα σπίτι στο Κουκάκι υπό τον καύσωνα του αθηναϊκού καλοκαιριού. Πιστεύουμε ότι για να διεκδικήσει ο Φαληρικός όρμος μια περίοπτη θέση στην καθημερινότητα των Αθηναίων πρέπει οι τελευταίοι να μπορούν να οικειοποιηθούν ένα χώρο με χαρακτήρα μητροπολιτικού πάρκου, λειτουργικού και φιλόξενου με ελκυστική εμφάνιση κι έμφαση στα φυσικά στοιχεία της περιοχής. Χρειάζονται υψηλής ποιότητας δημόσιοι ελεύθεροι χώροι κι άμεση - ανεμπόδιστη πρόσβαση για όλους. Όσο για την ιδανική εικόνα για το έργο μας τη φανταζόμαστε ως εξής: ελληνικό καλοκαίρι … κόσμος πηγαινοέρχεται στην προβλήτα, το café έχει σχεδόν γεμίσει, τα παιδιά χαλαρώνουν στις κερκίδες του θεάτρου μετά από ώρες περιπλάνησης στο κυματιστό κέλυφος που προσφέρεται για παιχνίδι, στο αίθριο συγκεντρώνεται κόσμος για να απολαύσει τη δύση ενώ σε λίγο ο χώρος προβολών θα πλημμυρίσει με εικόνες και ήχους.
Βρήκαμε τη μελέτη εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αφού πρόκειται για μια άκρως αναπτυσσόμενη περιοχή, στην οποία ένα έργο θα αποτελούσε κεντρικό σημείο αναφοράς μιας νέας εποχής για τον όρμο. Από την πρώτη στιγμή δεχθήκαμε σαν πρόκληση την δυνατότητα να ενσωματώσουμε σε ένα εγχείρημα αυτής της κλίμακας τόσες πολλές λειτουργίες. Η CF Company (βλ. ελληνική εταιρεία υπηρεσιών αρχιτεκτονικής μελέτης, επίβλεψης και εκτέλεσης κατασκευαστικών έργων) μας έδωσε την ευκαιρία να γίνουμε μέρος μιας ομάδας. Η πρόταση μας βασίστηκε σε δύο κατευθύνσεις, το προτεινόμενο τοπόσημο να είναι ορατό τόσο από την στεριά (την πόλη) όσο και από την θάλασσα, χωρίς να διαταράσσονται οι ευαίσθητες ισορροπίες του τοπίου της παραλιακής ζώνης και ταυτόχρονα να είναι αυτό που λέει η λέξη: τοπόσημο.Να συγκροτεί δηλαδή, με τις χρήσεις που παραλαμβάνει, έναν τόπο συγκέντρωσης με υπερτοπικό χαρακτήρα, έναν «σταθμό» που να συμπληρώνει τη διαδρομή πολιτισμού που δημιουργείται στο φαληρικό όρμο.
Δουλέψαμε εντατικά για 2 μήνες ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, με πολύ καλή διάθεση, ομαδικό πνεύμα, διαφωνίες και πολλές ιδέες! Η ιδανική εικόνα για το έργο μας είναι η εξής: φθινόπωρο 2023…Οκτώβριος. Λίγο πριν το σούρουπο η προβλήτα αλλά και η παραλιακή περαντζάδα κατακλύζεται από κόσμο που ετοιμάζεται να παρακολουθήσει μια μεγάλη συναυλία. Ένα υπερθέαμα από φωτά, πυροτεχνήματα και προβολές στον υδάτινο καταρράκτη προσκαλεί τους επισκέπτες να γιορτάσουν μαζί με την Athens Voice τα 20 χρόνια κυκλοφορίας της !
Info: Στην έκθεση «Τοπόσημο Φαληρικού Όρμου - Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός Προσχεδίων» θα παρουσιαστούν οι 28 συμμετοχές στο Διαγωνισμό, με σχέδια, κείμενα και μακέτες. Εγκαίνια: 14/2, 20:00. Ως 3/3, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου
11°
