Εγώ και η Ulrike Meinhof

Η παράσταση «Ulrike», που ξεκίνησε στο Bios εδώ και λίγες μέρες σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση, αναπαριστά κομμάτια από τη ζωή και την προσωπικότητα της ακροαριστερής Γερμανίδας Ουλρίκε Μάινχοφ, μέλους της τρομοκρατικής ομάδας RAF των Μπάαντερ-Μάινχοφ, η οποία βρέθηκε απαγχονισμένη στο κελί της το 1976, πριν τη δίκη της. Παράλληλα επιχειρείται μία ποιητική προσέγγιση της εποχής, των γεγονότων και των επιρροών. Οι μουσικές της παράστασης είναι αναφορές στις σκηνές και στα πρόσωπα του έργου από τον δικό μας Μάκη Μηλάτο, ο οποίος λειτουργεί «δημοσιογραφικά», ως dj αλλά και ως ηθοποιός, ερμηνεύοντας ένα ρόλο επί σκηνής. Ο ίδιος περιγράφει αυτή τη συμμετοχή του, «εκ των έσω»...

Με το φίλο από καιρό Ακύλλα Καραζήση προερχόμαστε απ’ την ίδια γενιά, έχουμε τα ίδια ακούσματα, τις ίδιες πολιτικές βάσεις, την ίδια προσέγγιση στην ποπ κουλτούρα κι όταν μου πρότεινε να συμμετέχω –βάζοντας ζωντανά μουσική – σε μια παράσταση για τη Μάινχοφ που ετοίμαζε για το Bios, του είπα: «Μέσα». Στις πρόβες (work in progress, που λένε) προέκυψε να συμμετέχω και σαν ηθοποιός. Γιατί όχι; Άγνοια κινδύνου ενός νεοφώτιστου…

Πρεμιέρα: Στέκομαι στην πλάτη της Μαρίας Σκουλά και μαζί κοιτάζουμε πίνακες από μία έκθεση πορτρέτων και εικόνων της Ουλρίκε Μάινχοφ (κείμενο από ένα βιβλίο του Ντον ντε Λίλο). Στο χέρι μου κρατάω το (υποτιθέμενο) πρόγραμμα της έκθεσης και το κοιτάω. Το χέρι τρέμει και πώς σταματάει κανείς ένα χέρι που τρέμει μπροστά σε δεκάδες άτομα; Πώς ρωτάω χωρίς καμία έκφραση «γιατί το ζωγράφισε έτσι κατά τη γνώμη σου;», όπως μου έχει ζητήσει ο Ακύλλας; «Δύσκολο, δύσκολο» που λέει και η Μαρία στο μονόλογο που ακολουθεί στην επόμενη σκηνή (με μουσική του Nick Cave και του Warren Ellis, αλλά και των Fire! με τον Oren Ambarchi). Στο άλλο χέρι (που τρέμει κι αυτό λίγο) ένα κασετοφωνάκι πρέπει να παίζει κάθε τόσο μια «χαλασμένη» διασκευή του Σατί.

Προσπαθώ να θυμηθώ τις οδηγίες: «Εδώ θα σηκωθείς», «εδώ θα πας στον τοίχο και θα ακουμπήσεις, όχι έτσι, αλλά έτσι», «εδώ ρωτάς: δεν νομίζεις ότι το ’κανε μόνη της;», «όταν η Δήμητρα μιλήσει με το μικρόφωνο-ψείρα η μουσική σταματάει». Τα χέρια μου έχουν αρχίσει να παγώνουν, ένα ρυάκι ιδρώτα κυλάει στη ραχοκοκαλιά μου, όταν τελειώνει η πρώτη σκηνή και επιστρέφω στo deck μου περιστοιχισμένος από μηχανήματα, κουμπάκια και cd είναι σαν να μπαίνω στο φρούριό μου. Ακούγεται το «Baader Meinhof» των Cabaret Voltaire. Βαθιά ανάσα, είμαι σε γνώριμο έδαφος, το πέρασα το ναρκοπέδιο, έχω ένα ακόμη στο τέλος αλλά μέχρι τότε έχω να φτιάξω ένα σάουντρακ για μια παράσταση, ή μια performance καλύτερα, με συνθέσεις που φαντάζομαι πως ταιριάζουν στην περίσταση, αλλά και τραγούδια που άρεσαν στην ίδια ή που συμβολίζουν μια εποχή. Να γιατί «έμπλεξα» σ’ αυτή την περιπέτεια... Γιατί το κάνουν ο Ακύλλας και ο Κώστας Καλφόπουλος, άνθρωποι της γενιάς μου που έχουμε κοινό κώδικα, παρόμοια ακούσματα, ζήσαμε την εποχή αυτών των γεγονότων (οι δυο τους μάλιστα βρισκόμενοι στη Γερμανία). Γιατί μπήκα σ’ ένα καινούργιο trip. Έρευνα για το τι άκουγε η Ουλρίκε Μάινχοφ, τι έπαιζε εκείνο τον καιρό στη Γερμανία, ξανάψαξα όλο το krautrock από την αρχή, είδα ταινίες και ντοκιμαντέρ για την ίδια και τη RAF, διάβασα τη βιογραφία της Γιούττα Ντιτφούρτ «Ουλρίκε Μάινχοφ», που είναι η βάση της παράστασης (εκδόσεις Νάρκισσος). Γιατί η πρώτη της «επαναστατική πράξη» είναι ένα «ντου» το 1965 σε συναυλία των Rolling Stones, επειδή το εισιτήριο κάνει 20 μάρκα. Μετά τραγουδάνε «Street Fighting Man», που ακούγεται δυνατά στη σκηνή του party. Γιατί το αγαπημένο της τραγούδι, που κλείνει την παράσταση, είναι το «A Whiter Shade of Pale» των Procol Harum. Όταν το λέω σε ένα θεατή που με ρωτάει, μου απαντάει: «Και ποιανού δεν είναι...». Για όλα αυτά είμαι κι εγώ εκεί.

Προτάσεις και ιδέες που εναλλάσσονται συνεχώς, αποσπάσματα κειμένων από Γκοντάρ μέχρι Γκέρχαρντ Μούλερ, αλλά και «χαϊκού» του Jack Kerouac, που ουρλιάζει η Δήμητρα Βλαγκοπούλου, και μουσικά περάσματα από Jazzanova για τη σκηνή της απελευθέρωσης του Αντρέας Μπάαντερ μέχρι τις σκληρές κιθάρες του Efrim Manuel Menuck που ακούγονται δυνατά όταν πέφτουν οι πυροβολισμοί. Η χαρά της δημιουργίας, η αναζήτηση, οι ήχοι που χωρίς να καπελώνουν το κείμενο και το λόγο πρέπει να υπογραμμίζουν, να σχολιάζουν, να υποστηρίζουν, να υπονομεύουν. Κι αυτό έχει πολλά ξενύχτια μέχρι να βρεθεί, ψάξιμο και αγωνία. Κάθε τόσο η Μαρία λέει «παίζει παθιασμένα βιολί» και ο Bach δίνει την καλύτερη λύση. Κομμάτια κι αποσπάσματα από 25 συνθέσεις και τραγούδια χρησιμοποιούνται για μια παράσταση που διαρκεί περίπου μία ώρα. Πήρε 2 μήνες μέχρι να τα βρούμε... Και για το τέλος πρέπει πάλι να εγκαταλείψω το φρούριο και να βρεθώ μπροστά στο κοινό για να αφηγηθώ μια σύντομη ιστορία με τον Μαρά και τη Σαρλότ Κορντέ σε ένα μαγαζί με φλίπερ. Ευτυχώς τα χέρια δεν φαίνονται. Τρέμουν μέσα στις τσέπες αυτή τη φορά. Για το τέλος ένα ερώτημα: «Πώς αλλιώς θα μπορούσε να τελειώσει;». Procol Harum και τα φώτα ανάβουν…

Info

Δραματουργική επεξεργασία: Κώστας Καλφόπουλος & Μαρία Σκουλά

Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης

Μουσική: ΜάκηςΜηλάτος

Κοστούμια/ Ζωγραφιές: Ιωάννα Τσάμη, Μαρία Πανουργιά

Φωτογραφίες: Manteau Stam

Παίζουν: Μαρία Σκουλά, Μάκης Μηλάτος & Δήμητρα Βλαγκοπούλου.

BIOS Main, Πειραιώς 84, 210 3425.335

Πέμ.-Κυρ. ως 24/2.