Βροχή από αστέρια απόψε τη νύχτα

Μια βροχή που τους μαγεύει όλους.

Πάλι θα έχουμε βροχή διαττόντων αστέρων, των Λεοντιδών, στον Ελληνικό ουρανό, τις επόμενες μέρες και μάλιστα σε δύο κύματα, κάτι ασυνήθιστο. Οι αστρονόμοι περιμένουν ένα μέγιστο από «πεφταστέρια» τα χαράματα του Σαββάτου 17 Νοεμβρίου, ενώ μια δεύτερη αποκορύφωση είναι πιθανό να υπάρξει τα χαράματα της Τρίτης 20 Νοεμβρίου.

Μετά την εντυπωσιακή έξαρση της πτώσης των Λεοντιδών την περίοδο 1998-2002 τώρα εμφανίζουν μία πολύ πιο ήπια και μεταβλητή δραστηριότητα, πάντα όμως εντυπωσιακή. Φέτος αναμένεται μια μέτρια πτώση μετεώρων με ταχύτητα περίπου 72 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και με ρυθμό περίπου 10- 15 την ώρα, τα οποία θα μπορούν να δουν οι παρατηρητές, στον βαθμό που ο κατά τόπους ουρανός στη χώρα μας δεν θα είναι συννεφιασμένος.

Η εν λόγω βροχή διαττόντων φαίνεται να προέρχεται από τον αστερισμό του Λέοντα, από όπου πήρε και το όνομά της, αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για τα σωματίδια της σκόνης που έχει αφήσει πίσω της η ουρά του κομήτη Τέμπλ-Τατλ και η οποία περιοδικά διασταυρώνεται με την τροχιά της Γης, η οποία κινείται με ταχύτητα 110.000 χιλιομέτρων την ώρα γύρω από τον Ήλιο.

Ο κομήτης, όπως και σχεδόν όλοι οι άλλοι, αποσυντίθεται αργά και έτσι σταδιακά δημιουργεί ένα κινούμενο «ποτάμι» υπολειμμάτων εκατομμυρίων χιλιομέτρων σε πλάτος και εκατοντάδων εκατομμυρίων χιλιομέτρων σε μήκος. Όταν τα απομεινάρια του κομήτη, που συνήθως έχουν βάρος μικρότερο του ενός γραμμαρίου, συναντούν το ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας σε ύψος 80 έως 130 χιλιομέτρων, αυτά αναφλέγονται λόγω της τριβής. Η ανάφλεξη ιονίζει τα γύρω στρώματα της ατμόσφαιρας σχηματίζοντας έτσι μια φωτεινή σφαίρα δύο έως τριών μέτρων που φαίνεται από τη Γη και ονομάζεται διάττων, μετέωρο ή «πεφταστέρι».

Ο κομήτης Τέμπλ-Τατλ πραγματοποιεί μια περιφορά γύρω από τον Ήλιο κάθε περίπου 33 χρόνια. Η έξαρση των μετεώρων του 1998-2002 οφειλόταν στο ότι τότε η τροχιά του κομήτη τον έφερε πιο κοντά στη Γη, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται εκατοντάδες ή και χιλιάδες μετέωρα ανά ώρα (μια πραγματική «καταιγίδα» από διάττοντες, από τις πιο θεαματικές στην ιστορία). Φέτος όμως, που ο κομήτης βρίσκεται πολύ μακριά, κοντά στην τροχιά του πλανήτη Ουρανού, τα «πεφταστέρια» δεν θα ξεπεράσουν τα 10 έως 15 ανά ώρα.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου Διονύση Σιμόπουλο, κάθε ημέρα πάνω από 100 τόνοι λεπτής διαστημικής σκόνης πέφτει πάνω στην επιφάνεια της Γης, χωρίς να γίνεται αντιληπτή από τους ανθρώπους.

Όπως αναφέρει, η μεγαλύτερη καταιγίδα διαττόντων που παρατηρήθηκε ποτέ, ήταν το 1833, όταν τα μετέωρα έμοιαζαν με πυροτεχνήματα από μία ροή δεκάδων μετεώρων κάθε δευτερόλεπτο που διήρκεσε επί ώρες. Ένας ιστορικός μάλιστα το 1878 την θεώρησε ως ένα από τα 100 πιο σημαντικά γεγονότα των ΗΠΑ, ενώ ορισμένοι κοινωνιολόγοι απέδωσαν στο ουράνιο αυτό φαινόμενο τη μετέπειτα εξάπλωση της θρησκειομανίας στις ΗΠΑ.

Η εμφάνιση των Λεοντιδών το 1866 έφτασε τους 5.000 διάττοντες την ώρα. Ο κομήτης Τέμπλ-Τάτλ χάθηκε για ένα μεγάλο διάστημα και θεωρήθηκε ότι είχε μάλλον διαλυθεί, εωσότου ανακαλύφθηκε και πάλι το 1965, όταν προσπέρασε τη τροχιά της Γης σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη απ' αυτήν της Σελήνης. Ένα χρόνο αργότερα, στις 17 Νοεμβρίου 1966, στις κεντρικές και δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες δεκάδες χιλιάδες διάττοντες γέμισαν και πάλι τον νυχτερινό ουρανό επί τουλάχιστον 20 λεπτά, με ρυθμό 200.000 έως 1 εκατ. διαττόντων κάθε ώρα.