Ο «ξαφνικός θάνατος» του εκλογικού νόμου

Ο Ευτύχης Παλήκαρης αναλύει τα "ανάθεμα" και τα "ζήτω" για το επερχόμενο Γερμανικό Μοντέλο

Αχ, αυτός ο εκλογικός νόμος! Η κυβέρνηση καταργεί το νόμο Παυλόπουλου –που είχε στο μεταξύ καταργήσει το νόμο Σκανδαλίδη, που είχε καταργήσει δεν θυμάμαι ποιον– και προωθεί μια παραλλαγή του λεγόμενου «γερμανικού συστήματος». Τι είναι ευρύτερα γνωστό για το σύστημα αυτό; Προφανώς ότι εφαρμόζεται στη Γερμανία. Επίσης ότι θα υπάρχει ένας συνδυασμός λίστας υποψηφίων –με 120 ή 150 ονόματα, που θα ορίζονται από τον αρχηγό κόμματος–, ενώ οι υπόλοιποι θα εκλέγονται  σε μονοεδρικές ή ολιγοεδρικές περιφέρειες. Τι είναι αυτό, τώρα, ευχή ή κατάρα για τη χώρα;

Με τη δημοσιοποίηση αυτών των αρχών, άρχισαν στη χώρα τα «ανάθεμα» μαζί με –λιγότερα ομολογουμένως– «ζήτω». Η κοινή γνώμη γνωρίζει επίσης, κυρίως από τα μέσα ενημέρωσης, ποιοι ήδη διαφωνούν και ποιοι όχι με τις προτεινόμενες αλλαγές.

Στην κυβέρνηση άρχισε ήδη το... γερμανικό καψόνι. Πλειάδα βουλευτών εκφράζει αντιρρήσεις, κάποιοι μάλιστα λένε ότι θα εκδηλωθούν αργά ή γρήγορα σε τέτοιο βαθμό, που ανάγκασαν προκαταβολικά τον πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου να πει ότι αν δεν υπερψηφιστεί το νομοσχέδιο αυτό –όπως και το άλλο για τις αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο «Καλλικράτης»– τότε πέφτει η κυβέρνηση.

Στη ΝΔ ο νέος αρχηγός Α. Σαμαράς τάχθηκε αναφανδόν κατά του γερμανικού συστήματοςγιατί, όπως λέει, ευνοεί τον αρχηγισμό. Κι αυτά σε ένα κόμμα που μόλις πριν από μερικούς μήνες ο τότε αρχηγός και πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής και το μισό υπουργικό συμβούλιο, μεταξύ των οποίων ο Γ. Σουφλιάς, η Ντ. Μπακογιάννη, ο Ά. Σπηλιωτόπουλος, τόνιζαν τα θετικά μιας αλλαγής α λα γερμανικά. Τώρα η ηγεσία της ΝΔ ζητεί κομματική πειθαρχία για την καταψήφιση του νέου εκλογικού νόμου, εφόσον διατηρήσει τα γερμανικά του χαρακτηριστικά... Με δεδομένο ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ τάσσονται παγίως υπέρ της απλής αναλογικής, το συμπέρασμα είναι προφανές. Τα ρολά στα μαγαζιά έχουν κατέβει, κομμένος ο διάλογος σε όργανα. Όλοι παίρνουν θέσεις μάχης. Μακροπρόθεσμη συνέπεια; Θα έχουμε πιθανότατα άλλον έναν εκλογικό νόμο που η επόμενη κυβέρνηση θα καταργήσει για να ψηφίσει κάτι άλλο. Η ευκαιρία ευρύτερης πολιτικής συναίνεσης για τον εκλογικό νόμο έχει ήδη χαθεί.

Όμως, πώς είναι δυνατόν να πεθαίνει μια κουβέντα πριν καν αρχίσει για την αλλαγή ενός νόμου, που υποτίθεται μάλιστα ότι θα κάνει δύσκολη τη ζωή του πολιτικού χρήματος και των ισχυρών του τόπου να εκμαυλίζουν συνειδήσεις βουλευτών; Και το κυριότερο: Πώς θα ενημερωθεί η κοινή γνώμη για το τι είναι το περιβόητο «γερμανικό σύστημα εκλογής» προσαρμοσμένο στην ελληνική πραγματικότητα, όταν κάποιοι το εξισώνουν με τη... γερμανική κατοχή και άλλοι το θεωρούν πανάκεια διά πάσα πολιτική νόσο; Δυστυχώς, η κοινωνία μας και η πολιτική σκηνή λειτουργούν ακόμα και για τα μεγάλα με όρους εκκλησιαστικού αφορισμού...

Κι όμως, διαβάζοντας πρόσφατα το βιβλίο του καθηγητή Θανάση Διαμαντόπουλου «Ο νέος εκλογικός νόμος, προβλήματα και διλήμματα» –μην το φοβηθείτε, δεν ξεπερνά τις 100 σελίδες– αντιλήφθηκα ότι έχει ήδη προηγηθεί μια συζήτηση σε βάθος για το νέο εκλογικό σύστημα από άξιους καθηγητές με εμπειρία στο θέμα. Θέλετε ονόματα; Η νέα ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών έδωσε το λόγο στους Ηλ. Νικολακόπουλο, Γιώργο Σωτηρέλη, Νίκο Αλιβιζάτο, Δημοσθένη Δώδο, Φίλιππο Σπυρόπουλο, Λίνα Παπαδοπούλου, Θόδωρο Χατζηπαντελή και Θανάση Διαμαντόπουλο. Μέρος του προβληματισμού αποτυπώνεται στο εν λόγω βιβλίο, που με βοήθησε να πάρω μια γεύση των συν και πλην της εφαρμογής αυτού του συστήματος στη χώρα. Προφανώς η κουβέντα έχει προχωρήσει σε βάθος. Ερώτηση: Γιατί οι πολιτικοί δεν προσφεύγουν στους καθύλην αρμόδιους για να ενημερωθούν καλύτερα; Γιατί δεν διατίθεται χρόνος στα κανάλια από τους περισπούδαστους εκπομπάρχες για έναν κύκλο ανοιχτών συζητήσεων, ώστε να μάθουμε την αλήθεια; 

Και ας αρχίσει ο διάλογος με τα αυτονόητα: Το γερμανικό εκλογικό σύστημα παραμένει σταθερό εδώ και δεκαετίες και οι ειδικοί κάνουν ακόμα έρευνες για τις ατέλειες και το βαθμό μη κατανόησής του από τους Γερμανούς πολίτες. Τουλάχιστον, ας σεβόμαστε αυτούς που στις σύγχρονες δημοκρατίες τηρούν τους βασικούς κανόνες και δεν τους κάνουν λάστιχο ανά τετραετία.

palikar@otenet.gr