Σε ποιον ανήκει η πόλη;

Ομιλία σε εκδήλωση για την κρίση στο κέντρο της πόλης που πραγματοποιήθηκε στις 3 Μαρτίου στο ΕΒΕΑ, στα πλαίσια συνάντησης του Τομέα Πράσινων Πολιτικών και Οικολογίας της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Σε ποιον ανήκει η πόλη;

"Η Athens Voice κυκλοφόρησε στα τέλη του 2003. Αν διαβάσω σήμερα το ιδρυτικό editorial πρέπει να παραδεχθώ ότι έπεσα έξω, ότι όσα προέβλεπα δεν συνέβησαν. Ήταν η εποχή προ Ολυμπιακών αγώνων, η εποχή των μεγάλων έργων. Ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων, πεζοδρόμηση Δ. Αρεοπαγίτου, Ερμού, Βουκουρεστίου, τραμ, μετρό, Αττική Οδός, Αεροδρόμιο. Η Αθήνα φαινόταν ότι είχε μπει σε μια πορεία κοινή με τις άλλες ιστορικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες οι οποίες αναδημιουργούν συνεχώς το πρόσωπό τους με στόχο την προσέλευση επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Οι μεγάλες πρωτεύουσες έχουν γίνει οι ίδιες προϊόν από μόνες τους, ελκυστικές για τους κατοίκους και τους επισκέπτες, παγκόσμιοι προορισμοί.

Λέμε συχνά ότι έχουμε οικονομική κρίση και περιορισμένα οικονομικά μέσα, όμως νομίζω ότι η απάντηση είναι η αντίστροφη: θα αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση αν ξανακάνουμε την Αθήνα παγκόσμιο προορισμό και δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση αν η Αθήνα υποβιβάζεται συνεχώς μήνα με τον μήνα και βγαίνει έξω από τον παγκόσμιο χάρτη τουρισμού.

Οι σύγχρονες μεγαλουπόλεις αναπτύσσουν τον τουρισμό, τον συνεδριακό τουρισμό, τον πολιτιστικό τουρισμό, τον καταναλωτικό (shopping) , τον ιατρικό. Κερδίζουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας από αυτή την ανάπτυξη. Η Αθήνα έχει όλα τα πλεονεκτήματα για μια τέτοια πορεία. Έχει όλα τα φόντα να γίνει η μητρόπολη της Μεσογείου, μια μεγαλούπολη του Νότου. Για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, Βαλκάνια, πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, Μέση Ανατολή, Βόρεια Αφρική, η Ελλάδα αποτελούσε την πύλη, την Εικόνα της Δύσης.

Αυτά έγραφα το 2003 και τέτοια εξέλιξη μεσογειακής μητρόπολης προέβλεπα. Η ATHENS VOICE, free press, διανεμόμενη στα πεζοδρόμια δωρεάν, με ξενόγλωσσες σελίδες στον οδηγό πόλης, θα αποτελούσε το Δίκτυο, που θα ένωνε κατοίκους και επισκέπτες, που θα μοίραζε τις πληροφορίες για να ζήσουμε την πόλη μας καλύτερα.

Η ιστορία δεν συμφώνησε. Σήμερα, μετά από χρόνια υποβάθμισης, φαίνεται ότι πάλι, αρκετές δυνάμεις, θεσμικές και μέσα στην κοινωνία των πολιτών, οργανώνονται ξανά για να αποτρέψουν την υποβάθμιση της πόλης και να ξαναπιάσουν το νήμα από ‘κει που διακόπηκε το 2004.

Ετοιμάζεται η αξιοποίηση του Ελληνικού, στο Φαληρικό Δέλτα έχουν ξεκινήσει τα έργα του ιδρύματος Νιάρχου, το Ωνάσειο συμβάλλει στην ανάπλαση του ιστορικού κέντρου και την επέκταση του Τραμ, το Μουσείο στο Φιξ μπαίνει στην τελική ευθεία, η Ακαδημία Πλάτωνος αναμορφώνεται.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στους εαυτούς μας ότι η σωτηρία της πόλης, δεν γίνεται γιατί απλώς πρέπει, γιατί είναι καλύτερα έτσι, για αισθητικούς λόγους. Αλλά γιατί είναι η πρώτη οικονομική δραστηριότητα που μπορούμε να αναπτύξουμε για να αντιμετωπίσουμε την ύφεση.

Βέβαια, μπορεί να μην συμφωνούμε όλοι στις προτάσεις, οι στοχεύσεις να μην είναι κοινές. Όμως φοβάμαι ότι αυτή είναι μια μεταγενέστερη συζήτηση. Οι παρατηρήσεις και οι διαφωνίες στην αξιοποίηση π.χ. του Ελληνικού ή στην πεζοδρόμηση της πανεπιστημίου είναι συζητήσεις κανονικής περιόδου. Δεν βρισκόμαστε σε τέτοια φάση. Σήμερα το πρόβλημα της Αθήνας, το πρόβλημα του κέντρου της πόλης το οποίο όμως είναι αυτό που πάντα καθορίζει την εικόνα μιας πρωτεύουσας, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το κυρίαρχο πολιτικό πρόβλημα της χώρας. Δηλαδή τη χρεοκοπία ενός πολιτικού συστήματος πελατειακών σχέσεων που δεν έχει πια λεφτά να δανειστεί και την κατάρρευση ενός κρατικού μηχανισμού οικοδομημένου στρεβλά με σκοπό να υπηρετεί το πελατειακό κράτος.

Το πρόβλημα πια της Αθήνας είναι πρώτα απ’ όλα πρόβλημα επιβίωσης και κυριαρχίας. Η υποχώρηση του κράτους, η διάλυση του κρατικού μηχανισμού επέτρεψε σε άλλες δυνάμεις να αναπληρώσουν την κυριαρχία του κράτους και στην εποχή της “MacMafia”, οι άλλες αυτές δυνάμεις δεν είναι καν η ανεξέλεγκτη Αγορά όπως νομίζαμε παλιά, αλλά η υπόγεια οικονομία, η μαύρη οικονομία της νύχτας, του υποκόσμου. Σήμερα, μεγάλες περιοχές της πόλης έχουν παραδοθεί σε συμμορίες και ομάδες πολιτικής βίας των οποίων πολλές φορές συγχέονται τα όρια. Λαθρεμπόριο, παραεμπόριο, ληστείες, trafficking, οργανωμένη επαιτεία, προστασία, ναρκωτικά, χουλιγκανισμός, από το μαλακό υπογάστριο της πόλης εξαπλώνονται προς τα πάνω και αφαιρούν ολόκληρες περιοχές από την κοινωνία.

Για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της Αθήνας πρέπει να αντιμετωπίσουμε με θάρρος και ξεκάθαρες κουβέντες το πολιτικό πρόβλημα. Πρέπει να πάρουμε καθαρή θέση στον πολιτικό πόλεμο που διεξάγεται καιρό τώρα στην πόλη μας.

Εμείς για έναν ακόμα λόγο: Γιατί ο ελληνικός παρασιτισμός, η πολιτική βία, η υπεράσπιση του πελατειακού κράτους, χρησιμοποιεί αριστερή ρητορική γιατί δεν έχει δικιά του.

Πρέπει δηλαδή να πούμε ότι το κέντρο της πόλης δεν είναι γήπεδο για χούλιγκανς πολιτικής εκτόνωσης, αλλά οι δουλειές μας, τα σπίτια μας, οι ζωές μας. Όχι ένα υπαίθριο γήπεδο όπου μέρα παρά μέρα συγκρούονται οι αντίπαλες ομάδες.

Ότι το δίλημμα «σπασμένα μάρμαρα ή σπασμένα κεφάλια» είναι το ψεύτικο δίλημμα της ανικανότητας και της συγκάλυψης των ευθυνών, γιατί ξέρουμε ότι αποτέλεσμα έχει και σπασμένα μάρμαρα και σπασμένα κεφάλια.

Ότι όσοι λένε δήθεν προοδευτικές κοινοτοπίες του τύπου «δεν είναι λύση να πάμε τους ναρκομανείς στον παρακάτω δρόμο για να φύγουν από την Τοσίτσα» είναι αυτοί που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα στην καθημερινή υποβάθμιση της πόλης. Καμία πόλη του κόσμου δεν είναι στο χάλι της Αθήνας. Δεν λύσανε οι άλλοι ούτε το πρόβλημα των ναρκωτικών, ούτε της εγκληματικότητας, ούτε του καπιταλισμού, πριν κάνουν κάτι. Όπως τα ‘λυσαν στις άλλες πόλεις, έτσι μπορεί να γίνει και στην Αθήνα. Όσοι με «προοδευτική» ρητορική μεταθέτουν συνεχώς τα θέματα στο μέλλον, είναι οι συντηρητικοί της εποχής μας και η συντήρηση υποκρύπτει ανικανότητα και συμφέροντα.

Ο δήμαρχος της πόλης είχε πει μια φορά, ότι η λύση είναι να κάνουμε όλοι τη δουλειά μας. Σ’ αυτό πρέπει να επιμείνουμε, να κάνουμε όλοι τη δουλειά μας και να ζητάμε από τους άλλους να κάνουν τη δικιά τους. Να ζητάμε ευθύνες. Και να αναλαμβάνουμε την πολιτική ευθύνη, να παρέχουμε την πολιτική υ0ποστήριξη σε όποιον προσπαθεί. Η κατάσταση της Αθήνας δεν σηκώνει άλλες υπεκφυγές για το «ιερό δικαίωμα της διαδήλωσης», το «Άσυλο», την «δίκαιη οργή» και την «δικαιολογημένη βία».

Να πούμε ότι οι νόμοι υπάρχουν για τους ασθενέστερους, ο δημόσιος χώρος είναι καταφύγιο των μη προνομιούχων όχι των πλουσίων, γι’ αυτό πρέπει να τον προστατεύουμε.

Η πόλη θα χτιστεί πάλι., Αλλά η επίπονη προσπάθεια για τη σωτηρία δεν θα αρχίσει αν δεν λύσουμε πρώτα το πολιτικό πρόβλημα: Η πόλη δεν ανήκει στη βία και την ανομία, αλλά στην οργανωμένη κοινωνία".