Οι σύγχρονες μούμιες

Ο αντιπρόεδρος και εκτελών χρέη προέδρου της Βενεζουέλας, Νίκολας Μαδούρο, αποκάλυψε πως ο προσφάτως εκλιπών πρόεδρος της χώρας, Ούγκο Τσάβες θα ταριχευτεί και η σορός του θα τοποθετηθεί σε ανοιχτό φέρετρο, προκειμένου να είναι επισκέψιμος για τον λαό. Για να ταριχευτεί κανείς στις μέρες μας, διαδικασία που ακολουθείται για εξαιρετικά ολίγους και εκλεκτούς, θα πρέπει να πληροί τουλάχιστον δύο προϋποθέσεις: πρώτον, να έχει προφανώς... πεθάνει και δεύτερον, να είναι εμβληματική προσωπικότητα, κατά προτίμηση αρχηγός κομμουνιστικού καθεστώτος.

Και ο Μαδούρο πρέπει να είχε κατά νου αυτά τα κριτήρια αφού στην ανακοίνωσή του αναφέρει: «Αποφασίσαμε να ετοιμάσουμε τη σορό του Προέδρου μας για ταρίχευση για να είναι επισκέψιμη ανά πάσα στιγμή. Όπως έγινε με τον Χο Τσι Μινχ. Όπως με τον Λένιν. Όπως με τον Μάο Τσε Τουνγκ», καταλήγοντας πως «Έτσι θα βλέπετε τον Κομαντάντε. Έτσι θα ανήκει σε όλους εσάς».

Με τη νέα αυτή προσθήκη του Τσάβες λοιπόν, ας δούμε από ποιους αποτελείται το κλειστό και ολιγομελές κλαμπ των ταριχευμένων προσωπικοτήτων:

1) Βλαντιμίρ Λένιν

Γεννημένος στην πόλη Σιμπίρσκ της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ο Βλαντιμίρ Λένιν (1870-1924) μυήθηκε ως φοιτητής Νομικής στον Μαρξισμό, από τον οποίο επηρεάστηκε για να εκφράσει αργότερα την πολιτική θεωρία του Λενινισμού. Ως πολιτικός και αργότερα ηγέτης του κόμματος των Μπολσεβίκων προετοίμασε το έδαφος για την κατάρρευση της Αυτοκρατορίας και πρωτοστάστησε στην Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, από τις στάχτες της οποίας ξεπήδησε η Σοβιετική Ένωση. Υπήρξε ο πρώτος ηγέτης της ΕΣΣΔ, μέχρι τον θάνατό του το 1924. Η επίσημη αιτία θανάτου ήταν "εγκεφαλική αρτηριοσκλήρωση", ωστόσο υπήρξαν έντονες φήμες πως στην πραγματικότητα έπασχε από σύφιλη, η οποία και επέφερε τον θάνατό του.

Προτού ταριχευτεί, ο εγκέφαλός του αφαιρέθηκε και δόθηκε στον Γερμανό νευρολόγο Όσκαρ Φογκτ προς μελέτη, μια και ο Λένιν θεωρείτο μεγαλοφυϊα. Η σορός του εκτίθεται σε μαυσωλείο στην Κόκκινη Πλατεία, στο κέντρο της Μόσχας. Η είσοδος είναι δωρεάν και μπορεί να γίνει καθημερινά, εκτός από γιορτές, Δευτέρες και Παρασκευές. Δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση ή βιντεοσκόπηση εντός του μαυσωλείου. Οι φύλακες ψάχνουν εξονυχιστικά τους επισκέπτες κατά την είσοδό τους στον χώρο. Πάντως, τα τελευταία χρόνια όλο και πληθαίνουν αυτοί που ζητούν την ταφή του Λένιν.

2) Μάο Τσε Τουνγκ

Γόνος αγροτικής οικογένειας, ο Μάο Τσε Τουνγκ (1893-1976), άρχισε να δραστηριοποιείται στην πολιτική ζωή το 1918 και δύο χρόνια αργότερα προσχώρησε στον κομμουνισμό. Συμμετείχε μάλιστα στο 1ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας το 1921. Μετά από την αποτυχημένη Εξέγερση του Θερισμού, της οποίας ηγήθηκε το 1927, ο Μάο και οι δυνάμεις του αποτραβήχτηκαν στο Όρος Τζινγκάνγκ, όπου ο Μάο ίδρυσε κομμουνιστική βάση, αλλά και τον Κόκκινο Στρατό. Επί χρόνια, ο Μάο χρησιμοποίησε τακτικές ανταρτοπολέμου, τις οποίες επινόησε ο ίδιος, για να αντιμετωπίσει τις συχνές επιθέσεις των κρατικών δυνάμεων. Μετά τη Μεγάλη Πορεία του Κόκκινου Στρατού, ο Μάο αναδείχθηκε σε ηγέτη του ΚΚΚ.

Μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1947, ο Μάο ανέλαβε τελικά την κρατική εξουσία και το 1949 κήρυξε την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας ως πρώτος πρόεδρός της. Η περίοδος 1966-1976, η λεγόμενη "Πολιτιστική Επανάσταση", κατά την οποία πολλοί διανοούμενοι εκδιώχθηκαν, θεωρείται μία από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης κινεζικής ιστορίας. Ο Μάο επίσης διακρίθηκε για τη θεωρία του "Μαοϊσμού" που ανέπτυξε, βασιζόμενος στις θεωρητικές αρχές του Μαρξισμού και Λενινισμού, και για σειρά βιβλίων και άρθρων του, με πιο ονομαστό το "Κόκκινο Βιβλίο" ή "Βιβλιαράκι".

Ο ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας απεβίωσε το 1976, σε ηλικία 82 ετών. Η ταριχευμένη σορός του βρίσκεται σε μαυσωλείο στην αχανή πλατεία Τιεν Αν Μεν στο Πεκίνο. Πλήθη τουριστών συρρέουν καθημερινά για να επισκεφθούν το μαυσωλείο. Η διαδικασία προβλέπει για τους επισκέπτες να περνούν από τη μία πόρτα και χωρίς να σταματούν να περπατάνε, να περνάνε μπροστά από τη σορό και να βγαίνουν από μία άλλη πόρτα. Παραδόξως, ο ίδιος ο Μάο επιθυμούσε να αποτεφρωθεί η σορός του, αίτημα που ωστόσο αγνοήθηκε.

3) Χο Τσι Μινχ

Γεννημένος με το όνομα Νγκουγιέν Σιν Κουνγκ, ο Χο Τσι Μινχ (1890-1969) γεννήθηκε σε ένα χωριό του Βιετνάμ και έλαβε τη γαλλική παιδεία από τον δάσκαλο πατέρα του. Το 1912, ο Χο μπάρκαρε για τις ΗΠΑ, όπου και έκανε διάφορες δουλειές, όπως βοηθός μάγειρα, σερβιτόρος, αλλά και υπάλληλος για την General Motors. Αργότερα, έζησε στην Αγγλία, προτού εγκατασταθεί στη Γαλλία το 1919. Κατά την παραμονή του στη Γαλλία, προώθησε το αίτημα για αναγνώριση δικαιωμάτων και ανεξαρτησία των Βιετναμέζων από τη Γαλλική Ινδοκίνα. Εκείνη την περίοδο άρχισε να μυείται και στις αρχές του Μαρξισμού.

Σταδιακά, ο Χο άρχισε να αναπτύσσει έντονη κομμουνιστική δράση και πέρασε σημαντικά διαστήματα στην Κίνα, της ΕΣΣΔ και την Ταϋλάνδη. Το 1941 επέστρεψε στο Βιετνάμ, ηγούμενος του απελευθερωτικού κινήματος της χώρας. Μετά την Επανάσταση του 1945, κατάφερε να αναγκάσει τον Αυτοκράτορα του Βιετνάμ Μπάο Ντάι σε παραίτηση και διάβασε την διακήρυξη ανεξαρτησίας του Βιετνάμ, με τον ίδιο ως πρωθυπουργό και πρόεδρο του νεοσύστατου κράτους. Ωστόσο, τα χρόνια της προεδρίας του έμελλε να σημαδευτούν από πολέμους: ο πρώτος πόλεμος της Ινδοκίνας (1946-1954) και ο Πόλεμος του Βιετνάμ που ξεκίνησε το 1955.

Ο Μαρξιστής ηγέτης του Βιετνάμ πέθανε στα μισά του πολέμου του Βιετνάμ, το 1969. Όπως και με τον Μάο, και το δικό του αίτημα για αποτέφρωση που έθεσε στη διαθήκη του, αγνοήθηκε. Η σορός του βρίσκεται στην Πλατεία Μπα Ντινχ, στο Ανόι.

4) Κιμ Ιλ-Σουνγκ

Γνωστός και ως "Αιώνιος Ηγέτης" της Βόρειας Κορέας, αφού επισήμως και με βάση το Σύνταγμα της Β. Κορέας θα φέρει για πάντα τον τίτλο του προέδρου της χώρας ακόμα και μετά τον θάνατό του. Ο Κιμ Ιλ-Σουνγκ (1912-1994) συμμετείχε από νεαρή ηλικία στον αγώνα για την ανεξαρτητοποίηση της Κορέας από την Ιαπωνία και αναδείχθηκε ηγέτης των κορεατικών ανταρτικών δυνάμεων που πέτυχαν την απελευθέρωση της χώρας το 1945. Το 1948 ίδρυσε τη Λαοκρατική Δημοκρατία της Βόρειας Κορέας. Η Βόρεια και η Νότια Κορέα οδηγήθηκαν σε πόλεμο το διάστημα 1950-1953.

Ο Κιμ Ιλ-Σουνγκ παρέμεινε ηγέτης της Β. Κορέας μέχρι τον θάνατό του το 1994. Ανέπτυξε τη θεωρία Juche, που σταδιακά αντικατέστησε τον Μαρξισμό-Λενινισμό ως κύρια ιδεολογία της χώρας. Ενδεικτικό της προσωπολατρίας του και της θεοποίησής του από τον λαό ήταν το γεγονός πως σημειώθηκε μαζική υστερία, αλλά και αυτοκτονίες μετά την ανακοίνωση του θανάτου του.

Ο Κιμ Ιλ-Σουνγκ αναπαύεται στο Παλάτι Κουμσουσάν, στην Πιονγκιάνγκ. Την ταρίχευσή του επιμελήθηκε η ίδια ομάδα Ρώσων επιστημόνων που είχαν αναλάβει Λένιν και Στάλιν. Δεν επιτρέπεται η φωτογράφισή του από τους επισκέπτες, οι οποίοι και πρέπει να ακολουθήσουν ειδικό εθιμοτυπικό που περιλαμβάνει υποκλίσεις σε κάθε πλευρά του σώματος. Προτού εισέλθουν στην κύρια αίθουσα που βρίσκεται η σορός, πρέπει να περάσουν από αεροθαλάμους, που απομακρύνουν τα σωματίδια σκόνης από πάνω τους. Αφού αποτίσουν φόρο τιμής στη σορό, οι επισκέπτες μπορούν να υπογράψουν σε βιβλίο συλληπητηρίων.

5) Κιμ Γιονγκ-Ιλ

Ο γιος του Κιμ Ιλ-Σουνγκ, Κιμ Γιονγκ-Ιλ γεννήθηκε το 1941 στο χωριό Βιατσκόε της Ρωσίας, εκεί δηλαδή που ο πατέρας του διοικούσε το 1ο Τάγμα της 88ης Σοβιετικής Ταξιαρχίας. Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια επέστρεψε στην Πιονγιάνγκ. Το 1949, ο Κιμ Γιονγκ-Ιλ έμεινε ορφανός από μητέρα, αφού η τελευταία, σύμφωνα με τις επίσημες εξηγήσεις πέθανε πάνω στον τοκετό (αν και υπάρχουν διάφορες θεωρίες συνομωσίας που μιλούν για δολοφονία της). Ο Κιμ Γιονγκ-Ιλ μεγάλωσε προφανώς σε ένα περιβάλλον που ενθάρρυνε τη συμμετοχή του με την πολιτική. Ήδη από το 1974 είχε οριστεί διάδοχος του πατέρα του στη θέση του γενικού γραμματέα του Εργατικού Κόμματος της Κορέας. Από το 1980 άρχισε να απολαμβάνει θέσεις στο Πολίτμπουρο και στη γραμματεία του κόμματος και παρουσιάστηκε από τα ΜΜΕ της χώρας ως «άφοβος ηγέτης» και ο «μεγάλος διάδοχος».

Ξεπέρασε σε δημοτικότητα τον πατέρα του, τον οποίο διαδέχθηκε ως κυβερνήτης της Βόρειας Κορέας το 1994. Το καθεστώς υπό τη διοίκησή του παρέμεινε προσωπολατρικό, όπως ήταν και την εποχή που κυβερνούσε ο πατέρας του, καταπιεστικό αλλά και με μία διάθεση ορισμένων συμφιλιωτικών κινήσεων μεταξύ Β. και Ν. Κορέας. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 17 Δεκεμβρίου 2011. Αργότερα αναφέρθηκε πως υπέστη την καρδιακή προσβολή από τον εκνευρισμό του για λάθη που παρατηρήθηκαν στην κατασκευή μίας σημαντικής μονάδας παραγωγής ενέργειας.

Την ταρίχευσή του ανέλαβε ομάδα εξειδικευμένων Ρώσων επιστημόνων, η οποία είχε επιμεληθεί και την ταρίχευση του Κιμ Ιλ-Σουνγκ. Οι Ρώσοι έχουν μεγάλη παράδοση στο αντικείμενο, αρχής γενομένης από τη μουμιοποίηση του πατέρα της ΕΣΣΔ, του Βλαντίμιρ Λένιν. Το 1939, μάλιστα, ιδρύθηκε και το Εργαστήριο του Μαυσωλείου του Λένιν, που εξειδικεύτηκε στην ταρίχευση. Αργότερα, ανέλαβαν και τη μουμιοποίηση του Στάλιν, ο οποίος ωστόσο ετάφη το 1961, μετά την αποσταλινοποίηση του σοβιετικού καθεστώτος.

Ο Πάβελ Φομένκο, ένα από τα μέλη της ομάδας που είχε αναλάβει την ταρίχευση του Κιμ Ιλ-Σουνγκ το 1994, έδωσε πρόσφατα μία συνέντευξη στα ρωσικά ΜΜΕ, όπου και αποκάλυψε αρκετές λεπτομέρειες γύρω από τη διαδικασία: "Συνήθως τρεις με έξι άνθρωποι είναι παρόντες. Πρώτα αφαιρούνται τα εσωτερικά όργανα, μετά διαλύουμε τις φλέβες και στραγγίζουμε το αίμα από τους ιστούς. Η σορός τοποθετείται σε ένα γυάλινο μπάνιο που περιέχει το ταριχευτικό διάλυμα, μετά το κλείνουμε και το καλύπτουμε με ένα λευκό σεντόνι. Διατηρούνται ορισμένες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας. Σταδιακά το νερό στα κύτταρα του σώματος αντικαθίσταται από το διάλυμα. Η όλη διαδικασία κρατάει περίπου έξι μήνες".

6) Φέρντιναντ Μάρκος

Ξεχωριστή περίπτωση στο "κλαμπ" αφού ταριχεύτηκε όχι από τον ίδιο τον λαό του ως ένδειξη λατρείας, αλλά από τη χήρα του, επειδή δεν διακρίθηκε ως κομμουνιστής ηγέτης και επαναστάτης αλλά ως... δικτάτορας. Ο Φέρντιναντ Μάρκος (1917-1989) γεννήθηκε στο Σαράτ των Φιλιππινών, γιος δικηγόρου και πολιτικού. Το 1939, ενώ ο Μάρκος ήταν τελειόφοιτος στο πανεπιστήμιο, συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για τη δολοφονία ενός πολιτικού αντιπάλου του πατέρα του. Την επόμενη χρονιά, ο Μάρκος και οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν σε μία εκ νέου εκδίκαση της υπόθεσης. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ακολούθησε τακτικές ανταρτοπολέμου κατά της Ιαπωνίας.

Μετά την ανεξαρτητοποίηση των Φιλιππινών από τις ΗΠΑ το 1946, ο Μάρκος στράφηκε στον πολιτικό χώρο. Εξελέγη στο πρώτο κογκρέσο της χώρας και αργότερα έγινε γερουσιαστής. Μέσα από εξαγορά ψήφων και απάτες, κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος της χώρας το 1965. Την περίοδο 1972-1981 εγκαθίδρυσε στρατιωτικό νόμο, ισχυριζόμενος ότι το έκανε για να προστατεύσει τη χώρα απο κομμουνιστικές και μουσουλμανικές απειλές. Την πενταετία 1981-1986 παρέμεινε ως πρόεδρος της χώρας, εκλεγμένος με δημοκρατικές διαδικασίες.

Ο Φιλιππινέζος δικτάτορας εγκατέλειψε τον μάταιο τούτο κόσμο το 1989. Το σώμα του βρίσκεται σε κατάσταση κατάψυξης στην πόλη Μπατάκ των Φιλιππινών. Η χήρα του, Ιμέλντα Μάρκος δεν έχει προχωρήσει σε ταφή του, επειδή οι αρχές της χώρας έχουν αρνηθεί να τον θάψουν με προεδρικές τιμές.