Είσαι απόφοιτος ή φοιτητής των Τμημάτων Εικαστικών Τεχνών, των Σχολών Καλών Τεχνών, των Τμημάτων Ψυχοκοινωνικών και Ανθρωπιστικών (Ψυχολογία, Παιδαγωγική, Φιλοσοφία κ.λ.π.) Επιστημών; Τότε το νέο μεγάλο project της «Ψυχολογία-Τέχνη» σε αφορά. Μία ομάδα ειδικών θεραπευτών, θεωρητικών και καλλιτεχνών θα βρεθούν σε ένα κοινό τόπο, αυτόν τον τόπο της δημιουργίας, και όλοι θα αναπτύξουν την αίσθηση του εαυτού στο περιέχειν της καλλιτεχνικής πράξης. Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η σπουδαιότητα της ανθρώπινης υπόστασης, η αντίληψη που φέρουμε για τον εαυτό μας, η αίσθηση του εαυτού, έχει καλλιτεχνικές, φιλοσοφικές, ανατομικές, λειτουργικές, ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Μέσα στην πορεία του χρόνου η όμορφη/αποδεκτή/εξιδανικευμένη σχέση σώμα-εαυτός έχει αποκτήσει την εικόνα ενός οικοδομήματος αίγλης. Παρά το ότι ο ιδανικός εαυτός είναι μια ουτοπία, η διερεύνησή του θα έχει πάντα μια εξέχουσα θέση στην ανθρώπινη ιστορία.
Ζητούμενο είναι μια εικαστική προσέγγιση όλων (με ζωγραφική-κίνηση, γραφή-λογοτεχνία-μουσική) που θα αποτελέσει τη συνομιλία, έναν στοχασμό και ένα είδος επικοινωνίας ανάμεσα στην πρωτογενή και τη δευτερογενή διεργασία, στις τρεις φάσεις της διαδικασίας του περιέχειν: προβολή, αφομοίωση, ενδοβολή (projection, digestion, re-introjection), οι οποίες πραγματοποιούνται ασυνείδητα μέσα από την επιτέλεση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Αυτό που τώρα ονομάζουμε τέχνη, η κατασκευή των γεγονότων ή των αντικειμένων της ενατένισης, διαμέσου της πράξης της φαντασίας, που εμφανίζεται ή εκτελείται σε ειδικά περιβάλλοντα, ήταν τότε απλά μια πτυχή της καθημερινής ζωής. Η ετερότητά της σημαδεύτηκε από την απόσπασή της από τις εγκόσμιες πτυχές της καθημερινής ζωής. Ο στολισμός του σώματος των ανθρώπων με ουλές, τατουάζ και κοσμήματα, η ζωγραφική των σπηλαίων, η χορογραφία των πέτρινων μονόλιθων, οι ψαλμωδίες, τα μασκαρέματα, ο χορός και η αφήγηση ιστοριών σε μια ημέρα γιορτής ή σε μια συνηθισμένη συνάθροιση, όλα έδειχναν την έννοια της διττής φύσης της ανθρώπινης ζωής και αποτύπωσης αυτής της εικόνας, εαυτού-αυτό-αντίληψης της κοινότητας. Ήταν το ανθρώπινο σώμα που αποτελούσε και κάποια άλλη μορφή ύπαρξης, ένα ζώο ή μια θεότητα, ένα πνεύμα ή ένα μέρος της φύσης. Ήταν σαν με το να είναι κάποιος άνθρωπος, να έχει το δικαίωμα ή την υποχρέωση να υπερβεί τα ανθρώπινα όρια του σώματος και του νου και να θεσπίσει ένα δράμα με υπεράνθρωπες διαστάσεις.
Από το ξημέρωμα της ιστορίας του ανθρώπου, λοιπόν, η τέχνη χρησιμοποιήθηκε ως ένα μέσο με σκοπό την επικοινωνία αλλά και ως θεραπευτικό εργαλείο. Το έργο τέχνης -σε όλες τις εκδοχές του: εικαστικά, μουσική, χορός, λογοτεχνία- συνήθως καλείται να είναι ένα προϊόν σκόπιμης ενέργειας και η σκοπιμότητά του είναι αυτή που δεν συμπίπτει αναγκαστικά με τον εσωτερικό-ασυνείδητο σκοπό του δημιουργού του, αλλά εμπεριέχεται στην ουσία του, όπως μας επισημαίνει ο Hegel.
H ύπαρξη του έργου κινείται μεν με ελευθερία που ο δημιουργός του διατηρεί για το προϊόν της τέχνης του, αλλά όχι στην περιοχή της αναγκαιότητας που έχει η εσωτερική-υπερβατική φύση της τέχνης. Αυτή όμως η εσωτερική-υπερβατική φύση του σκοπού της τέχνης στον άνθρωπο συνδέεται με την αίσθηση εαυτού-αυτοαντίληψη, ως την ψυχική διεργασία που προσδιορίζει το υγιές πλαίσιο αναφοράς του ατόμου.
Η επιμελήτρια του πρότζεκτ Έλενα Τονικίδη και η συντονίστρια της διοργάνωσης Μαίρη Κλιγκάτση, καλούν τους συμμετέχοντες και τους προσκεκλημένους να ανιχνεύσουν την «Αίσθηση εαυτού – ένα αρχιτεκτόνημα» με νέα πεδία συνομιλίας του ψυχισμού μέσα από την τέχνη, μέσα από τον εσωτερικό και εξωτερικό καλλιτέχνη/θεραπευτή, μια «επαναδόμηση» με δράση μέσα στον χώρο της δράσης.
Διαβάστε μια παλαιότερη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην A.V. η Έλενα Τονικίδη με αφορμή το 1o Διεθνές Συμπόσιο Θεραπειών μέσω Τέχνης «Ζωή και Tέχνη είναι ένα» εδώ.
28°
