Αφιέρωμα: Eco Voice #4

Αλεξία Βουρεξάκη

Υπεύθυνη της Εκστρατείας για τα Μεταλλαγμένα της Greenpeace

Τι είναι τα μεταλλαγμένα; Τα μεταλλαγμένα ή αλλιώς γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, είναι  οργανισμοί οι οποίοι δημιουργούνται στο εργαστήριο τεχνητά, με την αφαίρεση ή την προσθήκη γονιδίων που προέρχονται από οργανισμούς που μπορεί να ανήκουν ακόμα και σε εντελώς διαφορετικά είδη. Έτσι δημιουργείται ένας οργανισμός με καινούργια χαρακτηριστικά, ο οποίος δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει με φυσικό τρόπο. Όμως, τα μεταλλαγμένα είναι ζωντανοί οργανισμοί και μπορούν να διασταυρωθούν με φυσικούς οργανισμούς, να αναπαραχθούν, να μεταναστεύσουν και να μεταφερθούν, με απρόβλεπτες και ανεξέλεγκτες συνέπειες.

Ποιοι τα προωθούν και γιατί; Τα μεταλλαγμένα προϊόντα δεν είναι πιο γευστικά, πιο θρεπτικά, πιο φτηνά ή πιο αποδοτικά από τα φυσικά. Δημιουργούνται, παράγονται και προωθούνται στην αγορά με μοναδικό κριτήριο το οικονομικό συμφέρον των πολυεθνικών αγροχημικών εταιρειών που τα δημιουργούν και τα εμπορεύονται. Οι  αγροχημικές πιέζουν για τη μαζική απελευθέρωση των προϊόντων τους και τη χρήση στην τροφική αλυσίδα. Οι εταιρείες αλλά και οι κυβερνήσεις που προωθούν τα μεταλλαγμένα επιδιώκουν να σταματήσουν κάθε προσπάθεια για τον περιορισμό των προϊόντων τους και για τη δημιουργία νομοθεσίας που θα ελέγχει τους μεταλλαγμένους οργανισμούς και θα δίνει τη δυνατότητα τόσο στους καταναλωτές όσο και στους αγρότες να επιλέξουν. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών, καθώς και αγρότες σε όλο τον κόσμο, είναι εντελώς αντίθετοι στην απελευθέρωση μεταλλαγμένων οργανισμών στο περιβάλλον και στη χρήση τους στα τρόφιμα.

Είναι επικίνδυνα; Η απελευθέρωση των μεταλλαγμένων στο περιβάλλον είναι μια μη αντιστρέψιμη διαδικασία: δεν υπάρχει τρόπος να τους «αποσύρουμε» όταν διαπιστώσουμε τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις τους. Η γενετική ρύπανση αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή για το φυσικό περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα. Επίσης ως κίνδυνοι αναγνωρίζονται: για μεν το φυσικό περιβάλλον, η αλλοίωση της βιοποικιλότητας, η αύξηση της χρήσης φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων, η αύξηση αντοχής ζιζανίων και εντόμων, η μεταφορά γονιδίων σε άλλα βιολογικά είδη, η απελευθέρωση στο περιβάλλον οργανισμών που κατασκευάστηκαν παραβιάζοντας τέσσερα εκατομμύρια χρόνια εξελικτικής διαδικασίας. Για τη δημόσια υγεία, υπάρχουν έντονες ανησυχίες για την πιθανή εμφάνιση νέων αλλεργιών, την αύξηση ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά και την τοξική τους δράση.

Μήπως, εν αγνοία μας, υπάρχουν ήδη στο πιάτο μας; Σύμφωνα με τη νομοθεσία επιτρέπεται η «τυχαία ή τεχνικά αναπόφευκτη» παρουσία μεταλλαγμένου οργανισμού σε προϊόντα ή σε κάθε συστατικό προϊόντων, σε ποσοστό 0,9% για το κάθε συστατικό του προϊόντος. Για παράδειγμα, αν μια σοκολάτα περιέχει στα συστατικά της λεκιθίνη σε ποσοστό 0,5% και αυτή η λεκιθίνη είναι μεταλλαγμένη σε ποσοστό 0,9% το συστατικό αυτό επηρεάζει τη σήμανση όλου του προϊόντος.

Το πρόβλημα όμως έγκειται στα ζωικά προϊόντα (π.χ. κρέας, γαλακτοκομικά, κλπ.), όπου δεν προβλέπεται σήμανση σε περίπτωση που τα ζώα από τα οποία προέρχεται το προϊόν έχουν τραφεί με μεταλλαγμένα, και ο καταναλωτής δεν έχει τη δυνατότητα επιλογής.

Ποια είναι η στάση των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στα μεταλλαγμένα; Αξίζει να σημειωθεί ότι τη μοναδική φορά μέχρι τώρα που εντοπίστηκε μεταλλαγμένο προϊόν με σήμανση στην ελληνική αγορά, η άμεση αντίδραση των καταναλωτών οδήγησε στην απόσυρση του προϊόντος, διότι μπορεί να ήταν νόμιμο αλλά κανείς δεν το ήθελε στη χώρα μας.

* Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα της Greenpeace www.greenpeace.gr

Τα ζόμπι δεν είναι χορτοφάγα

Και φιλόζωος και κρεατοφάγος; Ναι, αν μπορείς να είσαι και Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός.

Ο τύπος κρατούσε στο ένα χέρι το σκυλάκι του και στο άλλο μια πίτα παραγεμισμένη με γύρο. Είναι φιλόζωος; Μπορεί κάποιος να τρώει κρέας και ψάρι και την ίδια ώρα να ισχυρίζεται ότι αγαπάει τα ζώα; «Σαφώς και είναι αντιφατικό» μας λέει η Μάριζα Χριστοδούλου, μέλος της οργάνωσης «Πολίτες για τη Φύση και τη Ζωή» (ΠΟΦΥΖΩ), και συνεχίζει: «Φιλοζωία σημαίνει αγάπη προς όλα τα ζώα, ανεξαρτήτως μεγέθους, σχήματος και χρώματος. Σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να μιλούσαμε για “γατοφιλία”, “κυνοφιλία” κ.λπ.». Ακολουθεί χωρίς ανάσα μια πιο αναλυτική τοποθέτηση του ΠΟΦΥΖΩ για το θέμα: «Η έννοια της φιλοζωίας πηγάζει από την αντίληψη της συλλογικότητας και της ενότητας με όλα τα πλάσματα. Για μας, η ανάπτυξη μιας οικολογικής συνείδησης περιλαμβάνει σαφώς και τη φιλοζωία, που πηγάζει από την ιδέα της αγάπης και του σεβασμού προς όλες τις μορφές ζωής χωρίς καμιά διάκριση. Για να φτάσουμε όμως σε μια τέτοια κατάσταση, χρειάζεται να επεκτείνουμε την ταύτιση με το εγώ και το στενό μας περιβάλλον στην ταύτιση με την οικόσφαιρα κι όλους τους έμβιους οργανισμούς. Εκεί θα ανακαλύψουμε τους άλλους μας εαυτούς μέσα στο κάθε άτομο που υπάρχει από την αρχή της δημιουργίας, είτε αυτό είναι φυτό είτε ορυκτό είτε ζώο κ.λπ. Σε μια τέτοια κατάσταση η κατανάλωση κρέατος, ψαριών και των παραγώγων τους θα είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη. Τότε μόνο θα αλλάξει και η ποιότητα της σχέσης μας τόσο με τον εαυτό μας όσο και με τον κόσμο. Τέλος, δεν θα θεωρούμαστε “προστάτες” της φύσης, αφού θα επικρατεί η αντίληψη ότι είμαστε κι εμείς ένα κομμάτι της».

Η… ζωοφιλία με αριθμούς

50.000.000 ζώα δολοφονούνται ετησίως για τη γούνα τους, χωρίς να υπολογίζονται τα κουνέλια, που είναι μερικές δεκάδες εκατομμύρια.

180.000.000 ζώα θανατώνονται σε πειράματα.

53.000.000.000 ζώα (!) σκοτώνουν οι άνθρωποι ετησίως για να τα φάνε , μέσω της κτηνοτροφίας. Στον αριθμό δεν περιλαμβάνονται τα δισεκατομμύρια ψαριών.

Κυνήγι: ο αριθμός των ζώων-θυμάτων του κυνηγιού δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, καθώς η εν λόγω «δραστηριότητα» είναι ανεξέλεγκτη. Υπολογίζονται, πάντως, σε κάποια εκατομμύρια.

Τα παραπάνω νούμερα είναι κατά προσέγγιση και προέρχονται από πηγές του ΠΟΦΥΖΩ