Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων ΔΗΩ
Γιατί να προτιμήσουμε τα βιολογικά προϊόντα; Γιατί, σύμφωνα με επιστημονική έρευνα που πραγματοποιήθηκε με χρηματοδότηση της ΕΕ, τα βιολογικά προϊόντα είναι πιο θρεπτικά και αποτελούν ασπίδα της υγείας μας.
Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως αυτά που αγοράζουμε από τα καταστήματα και τις λαϊκές είναι πράγματι βιολογικά; Η συσκευασία ενός βιολογικού προϊόντος πρέπει μεταξύ άλλων να φέρει σαφή ένδειξη για τη βιολογικότητά του, το σήμα και τον κωδικό του πιστοποιητικού οργανισμού, αλλά και τις προδιαγραφές σύμφωνα με τις οποίες πιστοποιήθηκε. Στα προϊόντα τα οποία μπορούν να πωλούνται μη συσκευασμένα (σε υπαίθριες αγορές βιολογικών προϊόντων, σε αγροκτήματα κ.λπ.) οι καταναλωτές θα πρέπει να αναζητούν το σχετικό Πιστοποιητικό Προϊόντος, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει και να επιδεικνύει ο παραγωγός. Ο Οργανισμός ΔΗΩ εφαρμόζει πολύ αυστηρές προδιαγραφές, καθώς πραγματοποιεί διπλάσιο αριθμό ελέγχων και αναλύσεων από αυτά που προβλέπει η νομοθεσία. Σε περιπτώσεις μη συμμορφώσεων, οι πιστοποιημένοι επιχειρηματίες υφίστανται κυρώσεις: υποβιβασμό προϊόντος, ακόμα και αποβολή από το σύστημα πιστοποίησης.
Γιατί κοστίζουν πολύ περισσότερο από τα μη βιολoγικά; (Τα καλά νέα είναι πως πριν από μερικά χρόνια η τιμή ήταν 100% πάνω, ενώ τώρα που η παραγωγή βιολογικών προϊόντων έχει αυξηθεί, η τιμή έχει πέσει στο 40% επιπλέον των συμβατικών περίπου)
Πέρα από τη ζήτηση, που ανεβάζει την τιμή καθώς είναι συχνά μεγαλύτερη από την προσφορά, οφείλεται και σε διάφορα αυξημένα κόστη προδιαγραφών αλλά και συλλογής, διανομής και διάθεσης. Μπορούμε, ωστόσο, να κάνουμε οικονομία με διάδορους τρόπους – π.χ. να συνδυάσουμε τις αγορές μας με μια ευχάριστη επίσκεψη σε βιολογικό κτήμα. Κάποτε οι παππούδες μας αγόραζαν με αυτόν τον τρόπο, και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες – αγόραζε κανείς δηλαδή φασόλια ή λάδι για όλη τη χρονιά. Κάλλιστα μπορούμε και σήμερα να κάνουμε τέτοιο προγραμματισμό. Και σίγουρα κάνουμε λιγότερα έξοδα όταν προγραμματίζουμε τις αγορές μας στις σωστές ποσότητες, αποφεύγοντας να αφήνουμε τρόφιμα να χαλάσουν και να καταλήξουν στα σκουπίδια.
Ποιο είναι το ποσοστό των βιολογικών προϊόντων που παράγονται στην Ελλάδα σε σχέση με τα «συμβατικά»; Πού κυμαίνεται αυτό το ποσοστό σε σχέση με εκείνο άλλων ευρωπαϊκών χωρών; Σήμερα στην Ελλάδα το ποσοστό της συνολικής αγροτικής έκτασης που καλλιεργείται βιολογικά είναι περίπου το 4% των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Ενδεικτικά, το αντίστοιχο ποσοστό για άλλες ευρωπαϊκές χώρες κυμαίνεται στο 11,8% για την Ελβετία, στο 9% για την Ιταλία, στο 6,8% για την Τσεχία και στο 4,8% για τη Γερμανία. Δυστυχώς, ο στόχος τού 10% δεν έχει ακόμα επιτευχθεί από τη χώρα μας, και θα ήταν εύλογο να δούμε κατά πόσον θα μπορούσαμε να στηρίξουμε την υλοποίησή του με την κατάλληλη υποδομή αλλά και πρακτικά μέτρα.
Ποια είναι η στάση της πολιτείας απέναντι στην εξάπλωση της bio παραγωγής και την ενημέρωση του κοινού; Τεκμηριωμένες προτάσεις για τη χάραξη μιας υπεύθυνης και επικοδομητικής «πράσινης» πολιτικής υπάρχουν. Για να εφαρμοστούν, όμως, απαιτείται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και, κυρίως, πολιτική βούληση. Παρόλο που η πολιτική ηγεσία μιλά ένθερμα για τη βιολογική γεωργία, αυτό δεν έχει αποτυπωθεί όσο θα έπρεπε με ανάλογες πρακτικές κινήσεις.
{Φωτογραφία της Jessica Speckhard Savc από την έκθεση “Women: Lost and Found” στην γκαλερί «Αδάμ», Ν. Βάμβα 5, πλ. Κολωνακίου. }
ΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Δευτέρα
Χαϊδάρι (Όπισθεν Νέου Δημαρχείου, 16.30-19.30)
Κηφισιά (Χ. Τρικούπη, 16.30-19.30)
Ν. Σμύρνη (Λ. Συγγρού, έξω από το Ιωσηφόγλειο, 16.30-19.30)
Δεν προσφέρουν την ποικιλία μιας συμβατικής λαϊκής αγοράς, συχνά πρέπει να φύγεις από τη γειτονιά σου για να τις βρεις και τα περισσότερα είδη είναι πιο ακριβά. Γιατί τότε ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν τους πάγκους κάποιας βιολογικής αγοράς για τα ψώνια τους;
Ιωάννα Θεοδοσίου
Σύλλογος Βιοκαλλιεργητών Αγορών Αττικής
«Οι υπαίθριες αγορές βιολογικών προϊόντων εξαπλώνονται σε όλη την Ελλάδα και γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς, καθώς αποτελούν γέφυρα μεταξύ των βιοκαλλιεργητών και των καταναλωτών. Όσοι τις επιλέγουν μπορούν να ενημερωθούν από τον ίδιο τον παραγωγό, πράγμα που πέρα από εμπιστοσύνη εξασφαλίζει και χαμηλότερες τιμές, αφού απουσιάζουν οι “μεσολαβητές”. Βιολογική γεωργία, όμως, δεν γίνεται χωρίς φροντίδα για την ισορροπία του οικοσυστήματος και κοινωνική ευθύνη. Πέρα από τη μέριμνα για το περιβάλλον και την πιστοποιημένη ποιότητα των ίδιων των αγαθών, σε μια βιολογική αγορά οι παραγωγοί φροντίζουν οι ίδιοι το χώρο που τους προσφέρεται. Προτού φύγουν καθαρίζουν οι ίδιοι, ενώ ό,τι απομένει γίνεται κομπόστ και επιστρέφει στη φύση. Πρόκειται για στάση κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης, κάτι που δεν βλέπεις στις συμβατικές λαϊκές αγορές. Ο καταναλωτής νιώθει κι αυτός με τη σειρά του ότι συμβάλλει έμπρακτα – στηρίζοντας τους βιοκαλλιεργητές δεν στηρίζει μόνο το περιβάλλον αλλά και τους συνανθρώπους του. Μιλάμε, επομένως, για μια συνολικά διαφορετική αντίληψη».
Οι κύριοι και οι κυρίες που βρίσκονται πίσω από τους πάγκους –εφοδιασμένοι όλοι τους με τα προβλεπόμενα από το νόμο πιστοποιητικά– δεν είναι έμποροι. Είναι παραγωγοί, πρόθυμοι μάλιστα να σου λύσουν κάθε απορία, να σε συμβουλεύσουν, ακόμα και να μοιραστούν μαζί σου πρωτότυπες συνταγές μαγειρικής!
Μιλώντας με τους ανθρώπους της Αγοράς μαθαίνω ακόμη πως σε συνεργασία με τους Δήμους έχει θεσμοθετηθεί το πρόγραμμα «Αγάπη με το Κιλό», στα πλαίσια του οποίου κάθε βιοκαλλιεργητής προσφέρει κάθε φορά ένα κιλό προϊόντος από τον πάγκο του. Από την προσφορά αυτή επωφελούνται τα Παιδικά Χωριά SOS, παιδικοί σταθμοί και άστεγοι.
Παρατηρώντας τη συμπεριφορά των καταναλωτών την ώρα που κάνουν τα «βιο-ψώνια τους, καταλαβαίνεις πως πέρα από «εναλλακτική επιλογή», η επένδυση στη βιολογική γεωργία σημαίνει πολύ περισσότερα: εγκατάλειψη του γρήγορου, πρόχειρου και επιβαρυντικού – τόσο όσον αφορά το περιβάλλον όσο και τον ίδιο τον άνθρωπο. Μεγάλο ποσοστό καταναλωτών έρχεται με την πάνινη σακούλα του ανά χείρας, πολλές φορές ακόμα και από κάποια γειτονική περιοχή, μιλάει με τους παραγωγούς, ρωτάει, μαθαίνει. Επιλέγει την τροφή του με βάση, δηλαδή, κάποια κριτήρια, και όχι μόνο την ευκολία του.
«Πέρα από το “βιολογικό” του προϊόντος, με ενδιαφέρουν κι άλλα πράγματα» μου λέει η Δέσποινα, που συναντάω στην αγορά που στήνεται κάθε Σάββατο στον πανέμορφο κήπο της Κατάληψης Πάτμου και Καραβία. «Αποφεύγω τα είδη που έχουν ταξιδέψει από το εξωτερικό ή πολύ μακρινές περιοχές της Ελλάδας. Προτιμώ δηλαδή αυτά που δεν ταξιδέψει πάμπολλα χιλιόμετρα, καίγοντας ένα σωρό βενζίνη, για να φτάσουν ως εμένα». Η επιλογή της Δέσποινας να ψωνίζει από τον πάγκο της Δήμητρας Απόπαπα δεν στηρίζεται στην ευκολία, πόσο μάλλον η επιλογή της Δήμητρας να καλλιεργεί βιολογικά. Η παραγωγή που απορρίπτει τη χρήση των χημικών φυτοφαρμάκων απαιτεί σαφώς περισσότερο χρόνο, κόπο κι ενασχόληση απ’ ό,τι η συμβατική. Παρά ωστόσο τη «δυσκολία» της, εξαιτίας των υψηλών προδιαγραφών της, τα χρήματα που αποφέρει είναι σαφώς λιγότερα από εκείνα μιας συμβατικής παραγωγής. «Με τον ξάδερφό μου τον Θόδωρο Αρβανίτη, πρόεδρο των βιοκαλλιεργητών Αττικής, περιφερειακά του κτήματος στα Κιούρκα έχουμε νοικιάσει πάρα πολλά στρέμματα, τα οποία δεν καλλιεργούμε. Με αυτό τον τρόπο είμαστε σίγουροι πως κανένας γείτονας δεν θα επηρεάσει την ποιότητα της παραγωγής».
Δεν ξέρω αν θα καταφέρω να οργανώσω έτσι το χρόνο μου ώστε να ψωνίζω μόνο βιολογικά. Σίγουρα όμως θα το προσπαθήσω. Και σίγουρα την επόμενη φορά που θα πάω για ψώνια, ακόμα και στο σουπερμάρκετ, θα έχω μαζί μου την ωραιότατη πάνινη τσάντα από βιολογική κάνναβη που μου χάρισε το Cannabιshop, ο γείτονάς μας στη Χαρ. Τρικούπη.
12°
