«Κοντεύει;», ρωτώ πνίγοντας άλλο ένα χασμουρητό τον πλησιέστερο συνάδελφο. «Τι λες, ρε φίλε;», καγχάζει. «Βγαίνει ο Νότης στο πάλκο τέτοια ώρα;» Σωστό και αυτό. Υπομονή και καρτερία, λοιπόν, στο χώρο όπου οι ψίθυροι σέρνονται αργά και ο λεπτοδείκτης δε βιάζεται ποτέ.
Η Αχειροποίητος είναι μια χαριέστατη ξυλόστεγη βασιλική εκκλησία ελληνιστικού τύπου στην οδό Αγίας Σοφίας, της οποίας η ίδρυση τοποθετείται στην περίοδο 400 – 475, σωζόμενη μάλιστα στην ίδια μορφή που κατασκευάστηκε τον 5ο αιώνα, γεγονός που την καθιστά μοναδική στην ανατολική Μεσόγειο. Στο ναό αυτό, όπου το 1345 σφαγιάστηκαν Ζηλωτές της Θεσσαλονίκης και αποτέλεσε το πρώτο και κυριότερο τζαμί της πόλης κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, ενώ το 1919 στέγασε οικογένειες προσφύγων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, εδώ πρόκειται να αποδυθεί απόψε ο μητροπολίτης Άνθιμος στο βασικό στάδιο της αφοριστικής ρητορικής του εναντίον του τοπικού Φεστιβάλ Υπερηφάνειας των LGBT, που πραγματοποιείται το σαββατοκύριακο.
Δεδομένης της εκτεταμένης δημοσιότητας που εξέλαβε το θέμα, η κίνηση πέριξ της Αχειροποιήτου προκύπτει απρόσμενα αναιμική, σχεδόν απογοητευτική, δηλαδή. Δυο ζεύγη πιστών περιπολούν τις εισόδους, διανέμοντας τα αναμενόμενα φυλλάδια με τις δεδομένες διατυπώσεις («προς τι τόση περηφάνια και πανηγύρια;… καταδυναστεύουν μια ορθόδοξη χριστιανική πόλη… κατόπιν εντολής από τα κέντρα εξουσίας της νέας παγκόσμιας τάξης»). Τυπικές θρησκόληπτες ηλικιωμένες με σφιγμένα χείλη και ακόμη πιο σφιχτοδεμένους κότσους κατεβαίνουν με κόπο τις σκάλες υποβασταζόμενες από την μικροαστική ευπρέπειά τους. Πιστοί κολαούζοι γυροφέρνουν τους διάσπαρτους ιερείς. Ένας οφθαλμοφανώς αλαφροΐσκιωτος νεαρός με φόρμες και φραπέ στο χέρι, παραμονεύει τους περαστικούς δίπλα στο ξωκλήσι, για να πουλήσει κεριά από το δικό του μπουκέτο. Κάποτε, ένα μικροεπεισόδιο: Κάποια κυρία ουρλιάζει για λόγους που μόνο αυτή γνωρίζει σε ένα κουτάβι. Παιδάκια με αθώα μάτια χάσκουν. Το ζωντανό λουφάζει. Η ιδιοκτήτρια υπομένει. Κοσμάκης εξακολουθεί να πορεύεται προς το ναό. Οι λιγοστοί ρεπόρτερ και φωτογράφοι περιφέρονται γυρεύοντας πρωτογενή ύλη, με τους να τους αεικίνητους διαχειριστές του δρώμενου να τους κατατρέχουν όταν τα φλας αστράφτουν. Μια κάμερα εδώ, μια κάφτρα τσιγάρου εκεί, ένα τακούνι που χτυπά βαριεστημένα τις πλάκες παραδίπλα.
Είναι το ίδιο βράδυ Πέμπτης που το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη» πραγματοποιεί τη μαζική εκδήλωσή του και οι δυσοίωνη ειδησεογραφία περί περιορισμού κίνησης κεφαλαίων εντείνεται. Μπορεί και να γελιέμαι, αλλά μοιάζει να έχει εξατμιστεί η συλλογική διάθεση για παρωχημένες μισαλλόδοξες εκδηλώσεις που ανακαλούν περασμένες σκιαμαχίες, λες και είμαστε ακόμη στην Ελλάδα του Χριστόδουλου και πολεμάμε για τις ταυτότητες, δίχως καθετί σημαντικό να κρέμεται σε μια κλωστή.
Ολόγυρα, η ζωή συνεχίζεται όπως μόνο αυτή γνωρίζει: πυρετική και αδιάφορη προς τις εξελίξεις. Η Εγνατία ξεχειλίζει από κίνηση και σφρίγος, καλλίγραμμες σιλουέτες με στρωματάκια γυμναστικής στην πλάτη ανηφορίζουν προς το γυμναστήριο ή ευθεία για το ντους, παρέες μασουλάνε, πιτσιρικάδες χαλάνε κόσμο, εραστές αδυνατούν να κρατήσουν τα χέρια τους μακριά ο ένας από τον άλλο, η καλοκαιρινή νύχτα πέφτει στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, φέροντας την υπόσχεση της γλυκιάς, ανομολόγητης αμαρτίας. Καμία αντιδιαδήλωση, κανένα επεισόδιο, ούτε η παραμικρή σκοτούρα στο προαύλιο της Αχειροποιήτου. Κατεβαίνω με τη σειρά μου και αράζω σε ένα στασίδι λικνιζόμενος στο ρυθμό της τελετουργίας υπέρ του οσίου Παϊσίου του μεγάλου.
Περνά μια ώρα και έπειτα άλλη μια… Κάποια στιγμή ο Άνθιμος ξεπροβάλλει και το πλήθος των περίπου 300 γενναίων σηκώνεται όρθιο και σταυροκοπιέται. Επιτέλους, ο μητροπολίτης απευθύνει την ικεσία του προς τον εν Τριάδι άγιον Θεόν, την υπεραγία Θεοτόκο, τον άγιο Δημήτριο και τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. «…αυτή είναι η πόλη των παραδόσεων, η πόλη των αγίων… γιατί λοιπόν εσείς, όποιοι είστε, θέλετε να πειράξετε, κατά διαβολικήν επίδραση, αυτό που εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί πιστεύουμε και το δείχνουμε με τη συμμετοχή στη ζωή της εκκλησίας;».
Χαμηλότονος σε σημείο ύπνωσης, ο Άνθιμος αγορεύει στο γήπεδό του σε τόνο υπερβολικά μειλίχιο συγκριτικά με τις τακτικές τηλεοπτικές του εμφανίσεις. «Να μου φέρουν απ’ έξω αυτό το προϊόν για να παρελάσει και μάλιστα με γυμνότητα μέσα στη δική μου την επαρχία και να περάσει και από τις εκκλησίες… αυτό δεν ανέχομαι… είπα ότι θα γίνει χαλασμός», είχε ενδεικτικά αναφέρει προ μηνών στους «Καρντάσιανς». Ούτε εμπρηστικοί αφορισμοί, ούτε τελεολογικές καταδίκες αλά Πειραιώς Σεραφείμ. Αντίθετα, ο Άνθιμος απόψε περιορίζεται σε ευχαριστίες προς φοιτητικές ενώσεις και παραχριστιανικές οργανώσεις, μαζί με ένα συνοπτικό, «για τον μεθαυριανό πειρασμό τα έχω πει όλα τις προηγούμενες χρονιές και τα είπα και προ ημερών».
Το υπόλοιπο της ομιλίας του περιστρέφεται γύρω από την πολιτική συγκυρία, («ο κόσμος να μείνει προσηλωμένος στην πίστη του και στην πατρίδα») και στη στάνταρ θρησκευτική θεώρηση περί προβλημάτων που ταλανίζουν το σύγχρονο άνθρωπο –συνέστησε ξανά προσευχή και πατριδοφιλία.
Τέσσερις ώρες και σαράντα τρία λεπτά έπειτα από την έναρξη της αγρυπνίας κατά της διοργάνωσης του 4ου Φεστιβάλ Υπερηφάνειας 2015, εξέρχομαι και πάλι ελεύθερος στους πειρασμούς της Θεσσαλονίκης. Τι άλλο να ειπωθεί για αυτή τη νύχτα; «Καλή μετάνοια να έχουν, οι άνθρωποι», για να δανειστώ τα λόγια του μητροπολίτη.
8°
