Μεταπώληση ρούχων της ταχείας μόδας: Πόσο βιώσιμη είναι;

Γνώριζες ότι η βιομηχανία των ρούχων είναι η δεύτερη πιο ρυπογόνος βιομηχανία παγκοσμίως; Το πρόβλημα του waste στη βιομηχανία ρούχων είναι τεράστιο, απασχολώντας έντονα τη διεθνή κοινότητα για το μέλλον του πλανήτη. Μόνο στην Ευρώπη, το 87% των ρούχων στην ντουλάπα μας –περίπου 11 κιλά ανά άτομο ετησίως!–, καταλήγουν στις χωματερές, αντί να δοθούν κάπου αλλού ή να ανακυκλωθούν με αποτέλεσμα την πολύ σοβαρή περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Λύση στο πρόβλημα αυτό μοιάζει να είναι η μεταπώληση. Η μεταπώληση αποτελεί κεντρικό πυλώνα της κυκλικής μόδας –μιας ολοένα και περισσότερο επικρατούσας στρατηγικής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της βιομηχανίας μόδας στο κλίμα, διασφαλίζοντας ότι τα προϊόντα παραμένουν στην κυκλοφορία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ότι ανακυκλώνονται στο τέλος της ζωής τους– το τρίπτυχο use, reuse, recycle σε εφαρμογή. Πλατφόρμες όπως η Vestiaire Collective, The Real Real και Poshmark οι οποίες πωλούν second hand ρούχα και αξεσουάρ υπήρχαν, αλλά η είσοδος των fast fashion brands στον κόσμο της μεταπώλησης είναι κάτι φρέσκο που ξεκίνησε από την περσινή σεζόν.

Εταιρίες ταχείας μόδας, όπως η βρετανική Pretty Little Things, η κινέζικη Shein και η ισπανική Zara απαντούν στην κριτική για το υψηλό περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα με την συμπερίληψη της μεταπώλησης στην ατζέντα τους, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψιν την ψυχολογία του καταναλωτή –για την Generation Z τα second hand ρούχα είναι πιο cool– και την άποψη πολλών ότι τα μεταχειρισμένα ρούχα είναι το «next big thing» της μόδας. Για παράδειγμα, η βασίλισσα του fast fashionη Zara από πέρυσι προσφέρει υπηρεσίες επιδιόρθωσης, μεταπώλησης και δωρεών στη βρετανική αγορά σε προϊόντα που έχουν αγοραστεί από τα καταστήματά της, όποτε και αν πραγματοποιήθηκαν οι αγορές – τέλος στο «οι αλλαγές γίνονται δεκτές εντός 40 ημερών»! Συγκεκριμένα, η υπηρεσία περιλαμβάνει αντικατάσταση κουμπιών, φερμουάρ, επιδιόρθωση στριφωμάτων και είναι ενεργή τόσο στα καταστήματα όσο και online.

Είναι γεγονός ότι τα fashion brands απασχολούν πολύ μεγάλο αριθμό ατόμων και εάν, έστω και ένα ποσοστό αυτών, κατανοήσει τη σημασία της επαναχρησιμοποίησης των ρούχων και υιοθέτησης αρχών κυκλικής και βιώσιμης οικονομίας, τα οφέλη θα είναι τεράστια. Ολοένα και λιγότερα ρούχα θα καταλήγουν στα απορρίμματα και η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν θα επιδεινώνεται σε τόσο μεγάλο βαθμό (όπως σήμερα), καθώς θα μειώνεται η διοχέτευση μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων, όπως πλαστικές μικροΐνες από συνθετικά ρούχα κατά την καύση στις χωματερές. Έτσι, ο στόχος των εταιριών, που όπως έχουν δηλώσει είναι η ενθάρρυνση της ενάρετης καταναλωτικής συμπεριφοράς και η μείωση των απορριμμάτων ρούχων, θα είναι πιο κοντά στην επίτευξη.

Ωστόσο, μπορεί πραγματικά η μεταπώληση να εκπληρώσει αυτές τις υψηλές φιλοδοξίες; Τα στοιχεία για να κατανοήσουμε πώς αυτή επηρεάζει πραγματικά τη συμπεριφορά των καταναλωτών είναι ελάχιστα. Γεννούνται ερωτήματα σχετικά με το αν η στρατηγική της μεταπώλησης μετατρέπεται σε προπέτασμα καπνού για ακόμη μεγαλύτερη και ταχύτερη κατανάλωση και τροφή για υπερκαταναλωτισμό. Ο εν λόγω προβληματισμός εντάσσεται σε μία ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τον αντίκτυπο της μεταπώλησης, καθώς όλο και περισσότερες μάρκες εισέρχονται στην αγορά, προωθώντας την ως έναν εύχρηστο τρόπο αντιστάθμισης του αντίκτυπου της βιομηχανίας, ενώ δεν κάνουν και πολλά για την αντιμετώπιση των υποκείμενων ζητημάτων της υπερπαραγωγής και της υπερκατανάλωσης. «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι όταν τα brands θέτουν σε εφαρμογή το resale, μειώνουν τη νέα παραγωγή. Αυτό που κάνουν είναι απλώς να κατακτούν μια νέα αγορά» αναφέρει η Christine Goulay, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της Sustainabelle Advisory. Και πράγματι, η Zara και η Shein δεν έχουν κάνει λόγο για μείωση της αρχικής παραγωγής – η Shein παράγει περίπου 1.000 νέους κωδικούς ρούχων καθημερινά! Ως εκ τούτου, αν τελικά καταναλώνονται μεταχειρισμένα με τον ίδιο ρυθμό που καταναλώνονται τα αρχικά ρούχα ταχείας μόδας, θα αντιμετωπίσουμε πρόβλημα. Το αποτέλεσμα θα είναι σαν «αντιστάθμιση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα», αναφέρει ο Brett Staniland, μοντέλο και συντάκτης βιώσιμης μόδας. «Θα είναι ένα ταξίδι για ψώνια χωρίς ενοχές, όπου μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε, μπορούμε να συνεχίσουμε να υπερπαράγουμε όσο θέλουμε».

Η Κοινωνική Ντουλάπα Skip

Για τους λόγους αυτούς, πολλοί επικριτές αποκαλούν το εγχείρημα της μεταπώλησης «πράσινη πλύση» και πιστεύουν ότι οικονομία μοιάζει περισσότερο «κυνική», παρά κυκλική. Μήπως όντως τελικά είναι μόνο μία μέθοδος «ενίσχυσης των πράσινων διαπιστευτηρίων» των εταιριών ταχείας μόδας; Καταλήγουμε ότι η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση των ρούχων αποτελεί πολύ σημαντικό μέρος της λύσης, αρκεί να προωθηθεί σωστά. Μία τέτοια προσπάθεια δεύτερης ζωής των ρούχων είναι η Κοινωνική Ντουλάπα Skip, που φέτος γιορτάζει τα πρώτα της γενέθλια!

Μέσα από την πρωτοβουλία της Κοινωνικής Ντουλάπας Skip, η γνωστή μάρκα απορρυπαντικού σε συνεργασία με τον οργανισμό Fabric Republic, κάλεσε τον κόσμο να συμμετέχει στον σκοπό της, με στόχο να ανακυκλώσει πάνω από 10 τόνους ρούχα σε 1 χρόνο στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης που έχουν στηθεί σε 5 κεντρικά σημεία της Αθήνας. Επιλεγμένοι ταλαντούχοι street artists δημιούργησαν πρωτότυπες urban αισθητικής Κοινωνικές Ντουλάπες σε σχήμα T-shirt. Πρόκειται για ντουλάπες που όλου έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε αυτες, με ρούχα για όλα τα φύλλα, για όλα τα μεγέθη, με όλα τα χρώματα και για όλες τις ανάγκες. «Φιλοξενούν» όλα εκείνα τα ρούχα που δε μας κάλυπταν πια, είτε επειδή πήραμε 1-2, 10 παραπάνω κιλά, είτε επειδή χάσαμε τα «πιασίματα» μας, είτε επειδή γίναμε πιο λουλουδάτες και αυτά ήταν πολύ μουντά για τα γούστα μας, είτε επειδή απλά δεν μας άρεσαν πια. Όλα αυτά όμως δεν αποτελούν ακόμα ένα απόρριμμα της χωματερής, αλλά βρίσκουν θέση σε μία διαφορετική ντουλάπα και στις γκαρνταρόμπες πολλών άλλων ανθρώπων. Γιατί τα ρούχα που χορέψαμε κάποτε με τα αγαπημένα μας τραγούδια, δεν παλαιώνουν ποτέ.

Οι Κοινωνικές Ντουλάπες Skip, αγκαλιάστηκαν πολύ γρήγορα από το κοινό, με αποτέλεσμα να ξεπεραστούν οι στόχοι που είχαν τεθεί. Μέχρι σήμερα έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 17 τόνοι ρούχων, έχουν επωφεληθεί με ρουχισμό πάνω από 30.000 συνάνθρωποι και 95 φορείς (!)  Παράλληλα με το κοινωνικό-ανθρωπιστικό του χαρακτήρα αυτό το project μεριμνά για τον πλανήτη μας, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος λόγω της μειωμένης εκπομπής CO2 για παραγωγή νέων ρούχων. Έτσι λοιπόν, στο πέρασμα του 1 έτους ο πλανήτης μας «γλύτωσε» από 890 τόνοι CO2.

Συνεργάτης στο πρότυπο αυτό μοντέλο κυκλικής οικονομίας (ReUse, Upcycle, Recycle–επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση) είναι η οργάνωση Fabric Republic. Τα ρούχα που συλλέγονται από τις Κοινωνικές Ντουλάπες πλένονται με απορρυπαντικά Skip και η Fabric Republic τα διαθέτει, καθαρά και ξεδιαλεγμένα, σε συνανθρώπους μας που τα έχουν ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε ντουλάπα του σπιτιού μας μετατρέπεται σε Κοινωνική Ντουλάπα και μας κάνει συμμέτοχους στη μεγάλη αυτή αλυσίδα προσφοράς στον άνθρωπο και τον πλανήτη.

Οι Κοινωνικές Ντουλάπες Skip έχουν τοποθετηθεί στους Δήμους Αλίμου, Κηφισιάς-Νέας Ερυθραίας και Ζωγράφου, στο The Ellinikon Experience Park, καθώς και στο Ολυμπιακό Κέντρο Αθηνών (ΟΑΚΑ). Κι επειδή τα μηνύματα του κόσμου για επιπλέον Κοινωνικές Ντουλάπες ξεπέρασαν τις προσδοκίες, σύντομα, θα μπορείτε να βρείτε 5 νέες Κοινωνικές Ντουλάπες Skip στο χαρακτηριστικό σχήμα t-shirt, εντός κι εκτός Αττικής, προσθέτοντας έτσι ακόμα περισσότερο θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και το περιβάλλον μας.

Προβλέπεται ότι «Τα πολυφορεμένα» θα είναι το Νο1 remix ανακύκλωσης ρούχων για δεύτερη χρονιά.

Για περισσότερες πληροφορίες ή/ και για τις ακριβείς τοποθεσίες της Κοινωνικής Ντουλάπας Skip μπείτε στο skip.gr/social-closet και στα social media του Skip Greece (Facebook, Instagram & Youtube)