Κι όμως η βιωσιμότητα στον τουρισμό εφαρμόζεται και ένα σπουδαίο παράδειγμα υπάρχει στην Ίο

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι όταν οι άνθρωποι συνεργάζονται για καλό, μπορούν να κάνουν θαύματα. Μάλιστα, όταν τα άτομα που ενώνουν τις δυνάμεις τους είναι νέα σε ηλικία, τότε η δημιουργικότητα, η ενέργεια και οι φρέσκες ιδέες μπαίνουν στο παιχνίδι. Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τις TEDx ομιλίες, αλλά αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι οι διοργανώσεις του TEDx είναι αποτέλεσμα της δουλειάς νέων ανθρώπων, οι οποίοι αφού κατανοήσουν τα σύγχρονα παγκόσμια ζητήματα, αναζητούν τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμβάλλουν στην προώθηση και την επίλυσή τους. Πριν να αρχίσω να εργάζομαι ως δημοσιογράφος, ήμουν μέλος της οργανωτικής ομάδας του TEDx και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι μεταξύ άλλων αυτό που παίζει σημαντικό ρόλο στη διοργάνωση είναι οι ομιλητές. Η οργανωτική ομάδα έχει να αντιμετωπίσει μια πραγματικά μεγάλη πρόκληση κατά την αναζήτηση «φρέσκων» και συγχρόνως επιδραστικών προσώπων που έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν.

Tην Κυριακή 28 Μαΐου στο Κέντρο Πολιτισμού - Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πραγματοποιήθηκε το TEDxATHENS, στο οποίο συμπεριλαμβάνονταν ομιλία για την  ανάγκη τουριστικής ανάπτυξης με ισχυρό πρόσημο βιωσιμότητας, «Sustainability at the forefront of Hospitality». Το θέμα είναι ούτως ή άλλως σημαντικό από μόνο του, αλλά κατά τη γνώμη μου αυτό που είχε ξεχωριστή σημασία ήταν οι ομιλητές του συγκεκριμένου πάνελ και όσα ειπώθηκαν εκεί. Η Έρικα Μιχαλοπούλου, Διευθύντρια Στρατηγικής Ανάπτυξης και Δημοσίων Σχέσεωνστον ξενοδοχειακό Όμιλο Calilo βρισκόταν ανάμεσα σε αυτούς. Είναι κάτοχος Bachelor στον τομέα της Διεθνούς Επιχειρηματικότητας από το Πανεπιστήμιο του Kent και μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη Διοίκηση και Εταιρική Διακυβέρνηση από το London School of Economics. Έχει ενεργό ρόλο στον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την υλοποίηση των στρατηγικών τουριστικών επενδύσεων, ενώ παράλληλα ασχολείται με την επιχειρηματική στρατηγική, την εταιρική επικοινωνία και τις δημόσιες σχέσεις του Ομίλου. Επιπλέον, είναι υπεύθυνη του τμήματος και προγράμματος Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου.

Έχω παρακολουθήσει την πορεία της και γνωρίζω ότι στο πρόγραμμά της, στο πρόγραμμα δηλαδή του Ομίλου, εντάσσονται σημαντικές δράσεις για το περιβάλλον και την κοινωνία, δεντροφυτεύσεις, παρεμβάσεις για την καταπολέμηση της ρύπανσης από πλαστικά, υποστήριξη πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και αθλητικών δράσεων, καθώς και συνεργασίες με την τοπική κοινωνία της Ίου. Μέσω της δράσης της, έχει συμβάλλει στη καταξίωση του Ομίλου σε διεθνές επίπεδο, με συνεχείς αναφορές σε έγκριτα μέσα όπως οι New York Times και το National Geographic, και πολυάριθμες διακρίσεις σε Τουριστικά, Wellness Services και Marketing βραβεία. Το motto της είναι: CALILO-Create A LIfe you can fall in LOve with.

Επειδή ο στόχος σε ένα TEDx πάνελ είναι πάντα η ενημέρωση και η εκπαίδευση του κοινού με προσιτό τρόπο, η Έρικα Μιχαλοπούλου μαζί με άλλους επιστήμονες-ερευνητές και στελέχη επιχειρήσεων ανέβηκαν στη σκηνή του TEDxATHENS και παρουσίασαν ιδέες, οι οποίες αξίζει να διαδοθούν. Στο πάνελ συμμετείχαν ακόμη η Κωνσταντίνα Κοτταρίδη, Οικονομολόγος και Καθηγήτρια στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πειραιώς και ο Δρ. Βαρελάς Σωτήριος, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Τουριστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, καθώς και ο Κωνσταντίνος Ζήκος, πρώην πρόεδρος του ΕΟΤ και Αντιπρόεδρος του Ομίλου Hotel Brain. Η κ. Κοτταρίδη τόνισε το νομοθετικό κενό της Ελλάδας σε σχέση με την εκπαίδευση στον κλάδο των τουριστικών επιχειρήσεων, αλλά και την ανάγκη για σωστές υποδομές. Από την άλλη, ο κ. Βαρελάς έστρεψε την προσοχή στο ρόλο του επισκέπτη, ο οποίος θα πρέπει «να σέβεται, να προσαρμόζεται και να συμμορφώνεται με τις ανάγκες του τόπου», δίνοντας παραδείγματα καλού management των προορισμών. Ο κος Ζήκος, και σε ρόλο συντονιστή του πάνελ με εύστοχα σχόλια και κατατοπιστικές αναφορές σε γεγονότα, επισήμανε την ανάγκη για συνεργασία των επιχειρήσεων με το κράτος για έναν πραγματικά βιώσιμο τουρισμό. Το αποτέλεσμα: πολύτιμη νέα γνώση και καινοτόμος έρευνα στον τομέα συζήτησης, μαζί με το συμπέρασμα όλων πως: η βιωσιμότητα είναι θέμα ευζωίας.

Πρώτη ερώτηση για το πώς θωρακίζουμε τη βιωσιμότητα στην πράξη και η Έρικα Μιχαλοπούλου μίλησε για την ομορφιά της Ελλάδας και των νησιών μας, τη  μοναδικότητα των προορισμών, την αυθεντικότητα και τις εμπειρίες που μπορεί να ζήσει ο επισκέπτης. Είμαι ήδη σε «Summer mode», οπότε η ομιλήτρια με κέρδισε αμέσως με τις πρώτες της φράσεις. «Αυτή τη μοναδικότητα οφείλουμε να προστατεύσουμε μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης, έτσι ώστε να  συνεχίσει η Ελλάδα να είναι μέσα στους τοπ 5 τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Η βιωσιμότητα στην πράξη και ειδικότερα στην ανάπτυξη του τουριστικού τομέα στηρίζεται σε τρεις παράγοντες: την ηθική των επενδυτών, τον αυτοπεριορισμό, που συνδέεται με τον πρώτο παράγοντα, και την ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων» ανέφερε.

H Διευθύντρια Στρατηγικής Ανάπτυξης και Δημοσίων Σχέσεων αξιοποίησε παραδείγματα από τον τρόπο λειτουργίας του ξενοδοχειακού Όμιλου Calilo για να γίνει κατανοητή. Ο Όμιλος Calilo είναι ένας ελληνικός όμιλος βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, που δημιουργήθηκε από τις επενδύσεις της οικογένειας Μιχαλόπουλου στο νησί της Ίου στις Κυκλάδες, σε μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές επενδύσεις παραθαλάσσιων εκτάσεων στη Μεσόγειο. O Όμιλος υλοποιεί μια στρατηγική επένδυση εθνικής σημασίας στην Ίο, έχοντας υιοθετήσει ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται στην αναβάθμιση του νησιού μέσα από ένα ποιοτικό τουριστικό προϊόν που προσελκύει επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη με ενδιαφέρον να έρθουν σε επαφή με την Ίο. 

Η Έρικα Μιχαλοπούλου, Διευθύντρια Στρατηγικής Ανάπτυξης και Δημοσίων Σχέσεων, ανάμεσα στα λεγόμενά της, ανάλυσε τη δέσμευση του Ομίλου της για τη βιωσιμότητα, δηλαδή τον δικό τους τρόπου με τον οποίο θα συμβάλλουν πρακτικά στην λύση. Βάση του Calilo Hotel Group: η φιλοσοφία της οικογένειας Μιχαλοπούλου, που πλαισιώνει το DNA της επιχειρηματικής δράσης και  στρατηγικής του Ομίλου.  Έτσι, οδηγήθηκαν στην επιλογή να αξιοποιήσουν μόνο το 1% της γης που βρίσκεται στην ιδιοκτησία τους, παρότι ο νόμος επιτρέπει το 10%. «Αυτό που θέλουμε είναι να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές ένα τουριστικό προϊόν που να είναι πρότυπο βιώσιμης επενδυτικής ανάπτυξης με υψηλής ποιότητας προδιαγραφές και περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα» είπε χαρακτηριστικά η ίδια.

Σε μια εποχή όπου συχνά το κέρδος τίθεται ως προτεραιότητα, αποδεικνύεται το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης μιας εταιρείας όταν αυτή «αυτοπεριορίζεται επενδυτικά, ώστε να προστατεύσει τον τόπο από την υπερδόμηση και τον υπερτουρισμό. «Αξιοποιούμε μόνο το 1% και αφήνουμε το 99 % γης ανέγγιχτο. Είναι ένα πολύ σημαντικό ποσοστό αυτό και είναι και μια μοναδική δέσμευση που μέχρι τώρα δεν την έχουμε δει κάπου αλλού. Για εμάς πρακτικά είναι μια πράξη εξισορρόπησης απέναντι στην υπερδόμηση. Την ίδια στιγμή, αξιοποιούμε διάφορες καινοτόμες τεχνολογίες, για παράδειγμα για την ανακύκλωση του νερού που χρησιμοποιούμε ώστε να μην επιβαρύνουμε το νησί. Ακόμα θέτουμε τις βάσεις για την μετατροπή της Ίου σε Zero Plastic νησί και προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ξεκινήσει την καταγραφή του αποτυπώματος της λειτουργίας μας σε πλαστικό και στοχεύουμε στη μείωσή του κατά 30%, οριζόντια, σε όλη μας την εφοδιαστική αλυσίδα.» πρόσθεσε η ομιλήτρια.

O Όμιλος Calilo αποτελεί ένα σύγχρονο πρότυπο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης για την Ελλάδα, υποστηρίζοντας τον αειφόρο τουρισμό μέσα από μια περιβαλλοντοκεντρική προσέγγιση. Γι’ αυτό πραγματοποιεί πολλές ενέργειες που σχετίζονται με το πράσινο του νησιού, όπως κοντά στις 80.000 δενδροφυτεύσεις, στο πλαίσιο του Elektra Project. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ένα πραγματικά ξεχωριστό project -που πήρε το όνομά του από τη γιαγιά της Έρικας- και κατάφερε να διασώσει περισσότερες από 600 αρχαίες ελιές αντί αυτές να καταλήξουν να γίνουν καυσόξυλα. «Τις φέραμε στην Ίο ώστε να τους δώσουμε μια δεύτερη ζωή» σημειώνει. Επιπλέον, όμως, πέρα από τη χλωρίδα, ο Όμιλος μεριμνά και για την πανίδα. Η οικογένεια Μιχαλοπούλου έχει δημιουργήσει συνθήκες προστασίας για 20 γαϊδουράκια που απειλούνταν από βαριές εργασίες, καθώς η προστασία των ζώων στις Κυκλάδες είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο.  

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία της ομιλίας υπήρξε το πώς η τοπική κοινωνία, η κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ  αντιμετωπίζουν τα project τουριστικής βιωσιμότητας σε εθνικό, άλλα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Έρικα Μιχαλοπούλου σχολίασε πάνω στο θέμα: «Είναι εκπληκτικό εάν αναλογιστεί κάποιος, πώς ένα ξενοδοχείο, μπορεί να στρέψει πάνω σε ένα νησί, τα φώτα της δημοσιότητας παγκοσμίως Το Calilo δημιουργήθηκε με πολλή αγάπη και λειτουργεί από το 2019 σ’ ένα σπάνιας ομορφιάς και γοητείας νησί. Παρά τις μεγάλες προκλήσεις, και τις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας, μέσα σε μόνο 4 χρόνια, η ποιότητα και η μοναδικότητα του Calilo αναγνωρίστηκε διεθνώς και ακριβώς αυτή η αναγνώριση συνέβαλε στο να μπει ακόμα πιο έντονα η Ίος στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Χάρη στη μοναδικότητα της δράσης μας, ο διεθνής τύπος αγκάλιασε πολύ γρήγορα το Calilo. Οι  Νew York Times έγραφαν πρόσφατα και χαρακτήρισαν το Calilo ως μία μοναδική βιώσιμη τουριστική επένδυση, η οποία στηρίζεται στην προστασία και την αναβάθμιση του τοπίου της Ίου, καθώς και την ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας και του φυσικού περιβάλλοντος.» 

Επιπλέον, ο Όμιλος Calilo έχει "στρώσει το έδαφος" και για άλλες επενδύσεις να  εξελιχθούν αντίστοιχα. «Αυτό μας χαροποιεί πολύ. Σε συνδυασμό με τα πολύ θετικά σχόλια των επισκεπτών, αυτή η απροσδόκητη συνολική επιχειρηματική ανάπτυξη της Ίου τα τελευταία δέκα χρόνια, πάντα με οδηγό τη βιωσιμότητα έρχεται να επιβεβαιώσει και να επιβραβεύσει το όραμά μας» πρόσθεσε η Έρικα Μιχαλοπούλου.

Καθώς όμως η πράξη θα έχει πάντα περισσότερη αξία από την θεωρία, θέλω να σας μεταδώσω πως στο τέλος του πάνελ είχα συμπεράνει ότι η βιωσιμότητα του τουρισμού αποτελεί έργο ζωής για τον Όμιλο Calilo και για ολόκληρη την οικογένεια Μιχαλοπούλου. Με κινητήριο δύναμη την αγάπη τους για την Ιό, μεριμνούν σε κάθε στάδιο της υλοποίησης των επενδύσεων για την αξιοποίηση των βέλτιστων πρακτικών στον κλάδο της φιλοξενίας.

Είναι πραγματικό σπουδαίο και ελπιδοφόρο να υπάρχουν νέοι άνθρωποι σαν την Έρικα -στα λόγια της οποίας καθρεπτίστηκαν οι σκέψεις μου- αξιόλογοι όμιλοι σαν αυτόν του Calilo και φυσικά, θεσμοί σαν το TEDx που επιτρέπουν σε τέτοιες δράσεις να ακουστούν και να λειτουργήσουν ως όμορφα πρότυπα. Επειδή στην τελική αυτό ενσαρκώνει το motto του TEDX: “Spread ideas, foster community and create impact.”