Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 2023

Αναστάτωση έχει προκαλέσει η δημοσίευση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών 2023 όπως διαμορφώθηκε από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, καθώς περιορίστηκε το εμβόλιο RZV (το οποίο είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το παλαιότερο ZVL) για τον έρπητα ζωστήρα μόνο σε ειδική ομάδα ανοσοκατεσταλμένων ασθενών και δεν είναι προσβάσιμο για τον γενικό πληθυσμό.

Καθώς το παλαιότερο εμβόλιο βρίσκεται σε έλλειψη για περισσότερο από 5 μήνες στη χώρα μας, η πρόσβαση στον εμβολιασμό, - την πλέον αποτελεσματική μέθοδο πρόληψης και προστασίας από τον έρπητα ζωστήρα - φαντάζει ανέφικτη, αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους ευάλωτους σε ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα.

Αντιδράσεις στην απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών

Η έλλειψη εμβολίων για τον ευρύ πληθυσμό και η απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, για τον περιορισμό του εμβολίου RZV για τον έρπητα ζωστήρα μόνο σε ειδική ομάδα ανοσοκατεσταλμένων ασθενών προκαλεί την αντίδραση των συλλόγων ασθενών, οι οποίοι ζητούσαν αφενός, αποκατάσταση της πρόσβασης του γενικού πληθυσμού στον εμβολιασμό για τον έρπητα ζωστήρα λόγω της 5μηνης έλλειψης του παλαιότερου εμβολίου και αφετέρου πλήρη πρόσβαση των ανοσοκατεσταλμενων στο εμβόλιο. 

Περιορισμοί όμως τίθενται και για τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς αφού θα πρέπει πρώτα να έχουν νοσήσει τουλάχιστον δύο φορές με έρπητα για να έχουν στη συνέχεια το δικαίωμα να κάνουν δωρεάν το εμβόλιο. Ακόμα όμως και η συγκεκριμένη σύσταση, η οποία έρχεται και σε αντίθεση με τη βασική αρχή της πρόληψης,  βάζει ως προϋπόθεση τη νόσηση στους ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς ηλικίας 18-59 ετών.

Καθώς οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς διατρέχουν έως και 9 φορές υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση έρπητα ζωστήρα, είναι ξεκάθαρο πως η εν λόγω σύσταση δε συμβάλει πρακτικά στην πρόληψή του σε αυτή την κατηγορία ανοσοκατεσταλμένων ασθενών. Εντύπωση ακόμα, προκαλεί ότι για τον έρπητα ζωστήρα δίνεται προβάδισμα στο εμβόλιο από ζώντα εξασθενημένο ιό, ενώ το νεότερο ανασυνδυασμένο εμβόλιο αποζημιώνεται μόνο σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς.

Όμως, ούτε οι εκκλήσεις των ιατρικών επιστημονικών εταιρειών που ζητούσαν αποζημίωση του εμβολίου και για το γενικό πληθυσμό, λόγω της υψηλότερης αποτελεσματικότητας του αλλά και για να αποκατασταθεί η έλλειψη και για τον πολύ ευαίσθητο πληθυσμό των ανοσοκατεσταλμενων εισακούστηκαν.

Παράλληλα, η συγκεκριμένη απόφαση της Επιτροπής, δεν λαμβάνει υπόψη της τη σύσταση της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων για τον εμβολιασμό έναντι στον έρπητα ζωστήρα. Από τα τέλη Ιανουαρίου, η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων με προεδρεύοντα τον καθηγητή κ. Σωτήρη Τσιόδρα, εξέδωσε οδηγίες σύμφωνα με τις οποίες συστήνεται, ως προτιμητέο στο γενικό πληθυσμό και ως το μόνο ενδεδειγμένο για τους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, το νέο εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα, το οποίο είναι αυτή τη στιγμή διαθέσιμο και μπορεί να καλύψει την όποια έλλειψη έχει παρουσιαστεί.

Επίσης η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι οι ασθενείς με αναπνευστικά νοσήματα όπως άσθμα και ΧΑΠ βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήρα, εξέδωσε ανακοίνωση για την ανάγκη προστασίας τους από το επώδυνο αυτό νόσημα μέσω του εμβολιασμού. Στην ανακοίνωση της ΕΠΕ, διαφαίνεται η υψηλή αποτελεσματικότητα στην πρόληψη του έρπητα ζωστήρα που έχει επιδείξει το ανασυνδυασμένο εμβόλιο σε ασθενείς ηλικίας ≥ 50 ετών με άσθμα και σε ασθενείς με άλλες αναπνευστικές παθήσεις.

Πλεονεκτήματα του νέου εμβολίου

Την αποτελεσματικότητα του νέου εμβολίου υπογραμμίζει και από τη μεριά της η Ελληνική Ακαδημία Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής και ΠΦΥ μέσω του γενικού γραμματέα της κ. Ευάγγελου Φραγκούλη, ο οποίος σε ανάρτησή του αναφέρει ότι το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει κριθεί ως πλέον αποδοτική παρέμβαση από πολλά συστήματα υγείας (πχ. ΗΠΑ, Γερμανία) και έχει εκτοπίσει πλήρως το παλιότερης γενιάς πολύ λιγότερο αποτελεσματικό εμβόλιο.

Τα πλεονεκτήματα του νέου εμβολίου  επιβεβαιώνουν επίσης ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου (ΕΜΑ) που το έχει εγκρίνει, το αμερικανικό CDC και πολλές ευρωπαϊκές χώρες που συνιστούν χορήγηση στον γενικό πληθυσμό (άνω των 50 ετών, ή και άνω των 18 ετών εφόσον πρόκειται για ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς). Μάλιστα, ο (ΕΜΑ) ενέκρινε το νέο εμβόλιο χωρίς τους περιορισμούς που ετέθησαν στη χώρα μας, κάτι που υποστηρίζουν η Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, που το συνιστά για τους ασθενείς με πνευμονοπάθεια. Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Ενηλίκων για το 2023 όμως, εξαιρεί τους ασθενείς αυτούς από το συγκεκριμένο εμβόλιο,

Από την πλευρά του ο κ. Μπάμπης Καραθάνου σύμβουλος του υπουργού Υγείας για την φαρμακευτική πολιτική δήλωνε μερικές ημέρες πριν από την έκδοση του νέου Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών: «Το νέο εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικό και θα βοηθήσει πολύ τους ανθρώπους που το χρειάζονται. Σε αυτήν την περίπτωση είπαμε ότι αυτό θα μπει στη θετική λίστα και θα αποζημιώνεται, αν και έχουμε καθυστέρηση από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Είναι προϊόν για μία σοβαρή ασθένεια που ξέρουμε ότι θα καλύψει παλιές θεραπείες και το υπολογίσουμε».

Η αξία του εμβολιασμού για τη συγκεκριμένη νόσο είναι πολύ μεγάλη, λόγω της υψηλής συχνότητάς του, αλλά και επειδή ο έρπητας ζωστήρας δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή. Παρά τις πολύ συγκεκριμένες συστάσεις για εμβολιασμό κατά του Έρπητα Ζωστήρα από την Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων και την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, οι αποφάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, δυστυχώς, είναι διαφορετικές αφήνοντας χιλιάδες ανθρώπους που χρειάζονται αυτό το εμβόλιο χωρίς πρόσβαση σε αυτό.

Έρπητας Ζωστήρας

Ο έρπητας ζωστήρας είναι ένα εξαιρετικά επώδυνο λοιμώδες νόσημα που πλήττει σε 1 στους 3 ανθρώπους, αποτελώντας ένα από τα πιο συχνά εμφανιζόμενα νοσήματα που πλήττει τους ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας Η κύρια αιτία εμφάνισής του είναι το γεγονός ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος προοδευτικά εξασθενούν, ειδικά μετά την ηλικία των 50 ετών ή και λόγω ανοσοκαταστολής λόγω νόσου ή θεραπείας.

Περισσότερο από το 90% των ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω είναι ήδη φορείς του ιού που προκαλεί έρπητα ζωστήρα και σε 1 από τους 3 ο ανενεργός ιός επανενεργοποιείται προκαλώντας έρπητα ζωστήρα, ένα εξαιρετικά επώδυνο νόσημα το οποίο μπορεί να έχει και σοβαρές επιπλοκές για τον ασθενή όπως: Μεθερπητική νευραλγία (PHN): Εμφανίζεται σε περίπου 30% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα Οφθαλμικό έρπητα ζωστήρα: Εμφανίζεται σε περίπου 25% των ασθενών που νοσούν από έρπητα ζωστήρα.

Ο έρπητας ζωστήρας έχει πολύ σημαντική αρνητική επίπτωση στην ποιότητα ζωής των ασθενών, καθώς συνοδεύεται από πόνο, ο οποίος μπορεί να γίνει αφόρητος.