Όσα πρέπει να ξέρεις για τις ανεπιθύμητες παρενέργειες στο δέρμα κατά τη διάρκεια της θεραπείας κατά του καρκίνου

Η Ιόλη κοιτάζει από το παράθυρο όσο σιγοτραγουδάει τους στίχους «You made me a, you made me a believer, believer» από Imagine dragons και περιμένει τον μικρό της. Το περπάτημα του το καταλαβαίνει από μακριά, έχει έρθει με μια πολύχρωμη ζωγραφιά και όλα της τα προϊόντα περιποίησης για να παίξουν το αγαπημένο του παιχνίδι ρόλων «spa». Εκείνη είχε για μικρό χρονικό διάστημα ναυτία αλλά τώρα δεν έχει καμία «δυνατή» παρενέργεια μετά την χημειοθεραπεία της. Δεν φοράει μαντίλα ούτε καλύπτει τις μετεγχειρητικές ουλές της, το κάθε σημάδι της αποτυπώνει μια ιστορία και η ιστορία αυτή είναι δική της. Το πρώτο άγγιγμα του είναι τρυφερό αλλά πάντοτε με προσοχή, έχει συνηθίσει άλλωστε. «Η μαμά μου είναι η πιο όμορφη και πάντα βάζει κάτι κρέμες για το χέρι της» λέει σε μια κυρία δίπλα που του χαμογελά. Βγάζει μια από το σακίδιο του και την απλώνουν μαζί προσεκτικά στα χέρια της. Η Ιόλη ανήκει στο 80% των ογκολογικών ασθενών που υποφέρουν από διάφορες δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες¹ως άμεσο αποτέλεσμα της θεραπείας –από πιο ήπια συμπτώματα μέχρι σοβαρές δερματικές αντιδράσεις που οφείλονται στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία-. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι τόσο σοβαρές που κάνουν τον ασθενή να επιβραδύνει ή ακόμα και να διακόψει εντελώς τη θεραπεία του αλλά εκείνη δεν ανήκει σε αυτούς. Δεν ήθελε να είναι μια από εκείνους που διακόπτουν.

«Δεν είναι όμως μόνο τα μαλλιά, εε μαμά;» την ρωτάει λίγα λεπτά αργότερα. «Ποτέ δεν ήταν τα μαλλιά» του απαντά τώρα με πιο σοβαρό ύφος αλλά χωρίς να χάνει το χαμόγελο από τα χείλη της. Πολλές φορές μπορεί να αισθάνεται μόνη της αλλά δεν είναι. Στην πραγματικότητα για την Ιόλη ποτέ δεν ήταν μόνο τα μαλλιά, ούτε οι ουλές αλλά ο αγώνας, η μάχη που δεν την περίμενε αλλά έγινε η καθημερινότητα που μαθαίνει να πολεμά, άλλες μέρες περισσότερο και άλλες λιγότερο με αρετή, τόλμη και ελευθερία. Ο καρκίνος σήμερα είναι άλλωστε η #1 ανησυχία για την υγεία μετά τον κορονοϊό και την ψυχική ευεξία. 43,8 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν καρκίνο το 2022 ², ενώ 20 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου ανιχνεύονται κάθε χρόνο, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 30 εκατομμύρια μέχρι το 2040.

Παρακάτω ο μικρός παρατηρεί από μακριά δυο άντρες που παίζουν «Πες Βρες» στο νοσοκομείο. 1/5 άνδρες και 1/6 γυναίκες² θα περάσουν καρκίνο κάποια στιγμή στη ζωή τους. Έως και το 95%³ των καρκινοπαθών που υποβάλλονται σε θεραπεία εμφανίζουν δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως κνησμό, αίσθηση καύσου, έντονη ξηρότητα, ρωγμές, φλεγμονή στα νύχια, τριχόπτωση, και μετεγχειρητικές ουλές ως αποτέλεσμα της θεραπείας τους. Συγκεκριμένα, έως το 95%⁴ των καρκινοπαθών που έλαβαν θεραπεία με ακτινοθεραπεία, έως 90%⁵ των καρκινοπαθών που έλαβαν θεραπεία με EGFRI και έως 90%⁶ και των καρκινοπαθών που έλαβαν συστηματικές θεραπείες υποφέρουν από δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται άμεσα με τη θεραπεία. Το 50%⁷ αυτών των θεραπειών για τον καρκίνο διακόπτονται λόγω δερματικών ανεπιθύμητων ενεργειών, ενώ το 76%⁸ των ασθενών αναγκάζονται να μειώσουν τη δόση της θεραπείας. Γι’ αυτό, από το 2008, η La Roche-Posay ως η #1 μάρκα φροντίδας του δέρματος παγκοσμίως συνεργάζεται με δερματολόγους, ογκολόγους και άλλους ειδικούς, με στόχο να συμβάλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αντικαρκινικών θεραπειών στο δέρμα. 

10 facts που δεν ξέρεις για τον καρκίνο και τις δερματολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες

1. Το 85% των καρκινοπαθών που υποβάλλονται σε ραδιοδερματίτιδα δεν παραπέμφθηκε ποτέ σε δερματολόγο ⁴
2. Το 67% των επιζώντων πιστεύει ότι η δερματολογική τους τοξικότητα ήταν χειρότερο από αυτό που περίμεναν⁴
3. Το 54% των ανθρώπων που έδωσαν μάχη με τον καρκίνο και νίκησαν πιστεύουν ότι θα ένιωθαν καλύτερα εάν είχαν παραπεμφθεί σε δερματολόγο⁴
4. 60% των δοκιμών φάσης ΙΙΙ εγκεκριμένων από την FDA αντικαρκινικών φαρμάκων διακόπηκαν λόγω εξανθήματος⁹
5. Το 76% των αντικαρκινικών θεραπειών EGFRI βλέπουν τη δοσολογία τους να μειώνεται ενώ το 32% διακόπτονται λόγω δερματολογικών ανεπιθύμητων ενεργειών¹⁰
6. Το 50% των σοβαρών δερματικών ανεπιθύμητων ενεργειών στο πλαίσιο αντικαρκινικών θεραπειών EGFR-I αποφεύγεται για τους ασθενείς που λαμβάνουν προληπτική φροντίδα του δέρματος έναντι εκείνων που λαμβάνουν μεταγενέστετη φροντίδα της επιδερμίδας τους¹¹
7. 0% των ασθενών είναι πιθανό να διακόψουν ή να διακόψουν τη θεραπεία τους για τον καρκίνο όταν ένας δερματολόγος συμμετέχει στην αντιμετώπιση δερματικών ανεπιθύμητων ενεργειών¹²
8. Το 80% των ασθενών επιβεβαιώνουν ότι η υποστηρικτική φροντίδα τούς βοήθησε στη διαχείριση της νόσου¹³
9. Το 82%-98% εξ αυτών των ασθενών είχαν σημειώσει σημαντική βελτίωση μέχρι το τέλος των ιαματικών θεραπειών¹³
10. Το 98% των ασθενών έχουν μεγαλύτερη πίστη στην ίαση όταν χρησιμοποιούν τα προϊόντα της La Roche-Posay¹⁴

'Αλλωστε έχει αποδειχθεί ότι η πρώιμη δερματολογική παρέμβαση μειώνει τα ποσοστά διακοπής της θεραπείας, βελτιώνει τα αποτελέσματα, την ποιότητα ζωής του ανθρώπου με καρκίνο αλλά κυρίως συμβάλλει στην τήρηση της θεραπείας.  

3 συμβουλές για πριν τις θεραπείες, κατά την διάρκεια αλλά και μετά

Η Ιόλη λατρεύει το κόκκινο κραγιόν, είχε ορκιστεί στον εαυτό της κάθε φορά που θα κοιτάζεται στον καθρέφτη τα χείλη της να λάμπουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Συνεπώς για να προχωρήσει μπροστά στο ταξίδι της έβαλε στη ζωή της την αυτοφροντίδα προκειμένου να τονώσει όχι μόνο το πρόσωπο της αλλά και το δέρμα, το σώμα, το τριχωτό, τον νου και την ψυχή της όσο καλύτερα μπορεί πριν τις θεραπείες, κατά την διάρκεια αλλά και μετά. Το δέρμα άλλωστε είναι κομμάτι του εαυτού μας. Αν το δέρμα μας επηρεάζεται από κάτι, επηρεαζόμαστε αυτόματα κι εμείς και οφείλουμε να του φερόμαστε όπως του αξίζει. Στο πλαίσιο του προγράμματος Fight With Care, το 2021, η La Roche-Posay δημοσίευσε έναν Οδηγό για Ασθενείς με συμβουλές πάνω στον τρόπο πρόληψης, μείωσης και επιβράδυνσης των ανεπιθύμητων ενεργειών –από την ενυδάτωση και την προστασία του πολύ ξηρού δέρματος, μέχρι την ανακούφιση του πόνου που προκαλεί η φλεγμονή στα νύχια και τα τριχοθυλάκια, αλλά και την καταπράυνση των δερματικών αντιδράσεων στα χέρια και τα πόδια.

1. Skin health activists before and during cures. Αν προετοιμάζεστε για την θεραπεία σας, αφιερώστε χρόνο για να βρείτε το κατάλληλο πρόγραμμα περιποίησης που θα ενδυναμώσει και θα θρέψει σε βάθος το δέρμα σας, το οποίο θα γίνει πιο ξηρό. Συνεπώς επιλέξτε ήπια προϊόντα, τα οποία είναι κατάλληλα και ελεγμένα για χρήση από ογκολογικους ασθενείς με το σχετικό Oncology stamp πανω στην συσκευασία για το ευαίσθητο δέρμα. Ζητήστε από κάποιον ειδικό να σας προτείνει ενυδατικές, κρέμες και φροντίστε να χρησιμοποιείτε αντιηλιακό με SPF τουλάχιστον 30 ή 50 για να προστατεύσετε το δέρμα σας από τον ήλιο όπως το εξειδικευμένο για το πολύ φωτοευαίσθητο δέρμα ΑΝΤΗELIOS KA με υψηλή προστασία ευρέος φάσματος ενάντια σε UVA & UVB. Συγκεκριμένα, προάγει την προστασία του επιδερμικού φραγμού αλλά και την αποκατάσταση των βλαβών του DNA μπλοκάροντας την ακτινοβολία UV. Σε περίπτωση που αντιμετωπίζεται δερματικές ανεπιθύμητες ενέργειες το LIPIKAR Baume AP+M είναι το κατάλληλο προϊόν για να καταπραΰνει άμεσα το δέρμα και μειώσει τον κνησμό. Μια λοσιόν καθαρισμού που να σέβεται το pH του δέρματός σας, η κατάλληλη ενυδατική, το balm CICAPLAST BaumeB5+ πολλαπλών οφελών που καταπραΰνει και προστατεύει το ερεθισμένο δέρμα, όλα αυτά συνδυαστικά μπορούν να αποτελέσουν τα πιο δυνατά σας όπλα. Γενικότερα διατίθενται εύρος προϊόντων εγκεκριμένων από δερματολόγους για τη φροντίδα σας από τη La Roche-Posay. Κρατήστε οτιδήποτε σας ταιριάζει και προσαρμόστε το σε εσάς! 

2. Βye …because I fight with care. Τώρα που επιτέλους τελειώσατε τις θεραπείες σας για τον καρκίνο, είναι σημαντικό να συνεχίσετε να φροντίζετε τον εαυτό σας. Το δέρμα σας θα χρειάζεται φροντίδα και αγάπη το διάστημα αυτό, καθώς μπορεί να παρουσιάζει ακόμα ευαισθησία, ξηρότητα ή ερεθισμό. Έχετε στον νου σας γενικότερα την προστασία από έκθεση στον ήλιο αλλά κυρίως την προστασία των ουλών σας. Και φυσικά μακιγιάζ για πάντα. Το Toleriane Teint Fluide αποτελεί ένα εμβληματικό διορθωτικό μέικαπ που προσφέρει υψηλή κάλυψη σε κάθε τύπο ευαίσθητου δέρματος, δίνει ένα φυσικό αποτέλεσμα, δεν αφήνει σημάδια, δεν συσσωρεύεται στις λεπτές γραμμές και χαρίζει άνεση. Ταμπονάρεις το προϊόν στο πρόσωπο με ένα σφουγγαράκι και είσαι έτοιμη. Μέσα από μια πληθώρα κατάλληλων και ασφαλή προϊόντων περιποίησης μακιγιάζ La Roche-Posay και τεχνικών μπορείς να αναδεικνύεις τα φρύδια, χείλη και νύχια σου ενισχύοντας την αυτοεκτίμηση σου πριν, κατά την διάρκεια αλλά και μετά την θεραπεία.

25 χρόνια τώρα, η La Roche-Posay έχει ως αποστολή της την ανάπτυξη ουσιαστικών λύσεων σε κάθε σου δύσκολης στιγμή και αυτό θα συνεχίσει να κάνει και μελλοντικά. Μέσα από μελέτες και πρωτοπόρα προϊόντα να βελτιώνει την άνεση του δέρματος των ογκολογικών ασθενών «αγκαλιάζοντας» τους με πολύ μεγάλη ευαισθησία και αφήνοντας πραγματικό αποτύπωμα.

¹Charles C., et al. March 2013. Impact of cutaneous toxicity associated with targeted therapies on quality of life. Results of a longitudinal exploratory study. Bulletin du Cancer. Vol 100 N 3//2. Prof. Krakowski’s quote.
² canceratlas.cancer.org
³ Seité S, Bensadoun RJ, Mazer JM. Prevention and treatment of acute and chronic radiodermatitis. Breast Cancer (Dove Med Press). 2017 Nov 2;9:551-557.​ / Leporini C, et al. Management of dermatologic toxicities associated with monoclonal antibody epidermal growth factor receptor inhibitors: A case review. J Pharmacol Pharmacother. 2013 Dec;4(Suppl 1):S78-85.
⁴Seité S, Bensadoun RJ, Mazer JM. Prevention and treatment of acute and chronic radiodermatitis. Breast Cancer (Dove Med Press). 2017 Nov 2;9:551-557.
⁵Leporini C, et al. Management of dermatologic toxicities associated with monoclonal antibody epidermal growth factor receptor inhibitors: A case review. J Pharmacol Pharmacother. 2013 Dec;4(Suppl 1):S78-85.
⁶Salzmann, M., Marmé, F., & Hassel, J.C. (2019). Prophylaxis and management of skin toxicities. Breast Care, 14(2), 72–77
7Aizman L, et al. The Influence of Supportive Onco-dermatology Interventions on Patient Quality of Life: A Cross-Sectional Survey. J Drugs Dermatol. 2020 May 1;19(5):477-482.
⁸Boone SL, Rademaker A, Liu D, Pfeiffer C, Mauro DJ, Lacouture ME. Impact and management of skin toxicity associated with anti-epidermal growth factor receptor therapy: survey results. Oncology. 2007;72(3–4):152–159.​
⁹ Yang, Jason J. et al. Inadequate and delayed characterization of cutaneous reactions for US Food and Drug Administration–approved oncologic drugs from 2011–2020 leading to medication discontinuation, JAAD, Vol. 85, Issue 5, 1351 – 1352
¹⁰ Boone SL et al. Impact and management of skin toxicity associated with anti-epidermal growth factor receptor therapy: survey results. Oncology. 2007;72(3-4):1529. Lacouture ME, et al. ESMO Guidelines Committee. Electronic address: clinicalguidelines@esmo.org. Prevention and management of dermatological toxicities related to anticancer agents: ESMO Clinical Practice Guidelines. Ann Oncol. 2021 Feb;32(2):157-170.
¹¹ Lacouture ME, et al. US Cutaneous Oncodermatology Management (USCOM): A Practical Algorithm. J Drugs Dermatol. 2021 Sep;20(9) 3ss-s19.
¹² Yang, Jason J. et al. Inadequate and delayed characterization of cutaneous reactions for US Food and Drug Administration–approved oncologic drugs from 2011–2020 leading to medication discontinuation, JAAD, Vol. 85, Issue 5, 1351 – 1352.
¹³Σε μελέτη με 11.000 συμμετέχοντες από 5 χώρες.
¹⁴ Μελέτη παρατήρησης για το Cicaplast Baume B5, με τη συμμετοχή 66 ασθενών που υποβάλλονταν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.