Νέα Έρευνα: 2 στα 3 ζευγάρια στην Ελλάδα μαλώνουν εξαιτίας του τσιγάρου

Το κάπνισμα βλάπτει σοβαράτις προσωπικές, φιλικές και κοινωνικές μας σχέσεις. Αυτότο συμπέρασμα επιβεβαιώθηκε από τηνέαπανελλαδική έρευνα της Marc που έγινε για λογαριασμό της Παπαστράτος, με τίτλο «Τσιγάρο: Η ξεπερασμένη συνήθεια που δεν λέμε να ξεπεράσουμε».

Εκτός από την υγεία μας, το κάπνισμα δημιουργεί προβλήματακαι σε όλο το φάσμα των σχέσεων μας, όπως επιβεβαιώνουν τα 1.200 άτομα, άνω των 21 ετών που συμμετείχαν στην έρευνα. Την ίδια στιγμή οι καπνιστές τσιγάρων νιώθουν να είναι όλο και περισσότερο «στη γωνία», δηλώντας πώς νιώθουν διακρίσεις σε βάρος τους, με αποτέλεσμα το 15% αυτών να κρύβει από τους αγαπημένους του την κακή συνήθεια. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στις ηλικίες 21-34, επιβεβαιώνοντας πως το τσιγάρο δεν είναι τελικά τόσο “cool” για τους νεότερους.

Τα ποσοστά της έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε για δεύτερη χρονιά, δείχνουν ξεκάθαρα τις παραπάνω τάσεις. Το 63% των μη καπνιστώναπάντησε ότι το τσιγάρο αποτελεί αιτία διαφωνίας ή τσακωμού με τον/τη σύντροφό του, σε σχέση με το αντίστοιχο 47% του 2021. Την ίδια άποψη συμμερίζονται και 6 στους 10καπνιστές με σύντροφο μη καπνιστή, ποσοστό επίσης αυξημένο κατά 8% σε σχέση με πέρσι.  Αυτό που ενοχλεί περισσότερο τους μη καπνιστές είναι η οσμή στο χώρο, η «τσιγαρίλα» (37%). Την πρώτη τριάδα συμπληρώνει η αναπνοή του καπνιστή (16%) και ο καπνός του τσιγάρου (14%). Η μυρωδιά λοιπόν αναδεικνύεται στο μεγαλύτερο «αγκάθι» για τις σχέσεις.

Δυσάρεστα είναι τα νέα και για τους αδέσμευτους καπνιστές, αφού το 57% των μη καπνιστών επιμένει πως τα άτομα που καπνίζουν είναι λιγότερο ελκυστικά και επιθυμητά  από αυτούς που δεν καπνίζουν.

Ένα ποσοστό που είναιμάλιστα κατά 7% υψηλότερο από πέρυσι. Σε μια περίοδο που οι ανθρώπινες σχέσεις «ασφυκτιούν» για διάφορους εξωγενείς λόγους, το τσιγάρο έρχεται να προστεθεί ως ένα ακόμη τείχος ανάμεσα τους. 

Το τσιγάρο γίνεται εμπόδιο και σε οικογενειακό και φιλικό επίπεδο. 4 στους 10  καπνιστές δηλώνουν πως το κάπνισμα προκαλεί συχνά εντάσεις και τσακωμούς με αγαπημένα τους πρόσωπακαι παράλληλα το 66% των μη καπνιστών δηλώνουν ενοχλημένοι από το γεγονός ότι ένα συγγενικό ή φιλικό τους πρόσωπο καπνίζει. Μάλιστα και το 68% αναφέρει και δυσαρέσκεια όταν επισκέπτεται σπίτια καπνιστών. Ενδεικτικό της  γενικότερης κατάστασηςείναι και το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές ελληνικές οικογένειες (45%) δεν επιτρέπουν το τσιγάρο στο σπίτι τους.

«Η αύξηση της πόλωσης γύρω από το θέμα “τσιγάρο και κάπνισμα” είναι φαινόμενο των καιρών. Παρατηρούνται πολωμένες απόψεις για διάφορα κοινωνικά θέματα τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι είναι περισσότερο θυμωμένοι, λιγότερο ανεκτικοί, με μικρότερη γενναιοδωρία ψυχής.Την ίδια στιγμή, όσο  οι καπνιστές νιώθουν να τους “μαλώνουν” και να τους κουνούν το δάχτυλο, τόσο αντιδρούν και εμμονικά συνεχίζουν»εξηγεί ο καθηγητής Αναστάσιος Σταλίκας, πρόεδρος τους τμήματος Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Δεν πτοούνται οι καπνιστές από την κοινωνική πίεση

Γίνεται ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι υπάρχει μία σαφής αποστροφή του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας απέναντι στο τσιγάρο. Μάλιστα, 7 στους 10 Έλληνες το θεωρούν ξεπερασμένη συνήθεια. Το παράδοξο που παρατηρείται ωστόσο στην ελληνική κοινωνία είναι ότι αυτή η αυξημένη κοινωνική πίεση δεν φαίνεται να πτοεί τους καπνιστές, οι οποίοι σταθερά είναι σε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη (28,5%, 2.250.000 άτομα σε απόλυτους αριθμούς). Όπως εύστοχα επισημαίνει ο ο κ. Θωμάς Γεράκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Marc: «Φαίνεται να υπάρχει μια μικρότερη ανοχή προς τους καπνιστές τσιγάρων. Περιθωριοποιούνται περισσότερο, θεωρούνται λιγότερο ελκυστικοί, ο περίγυρός τους κατακρίνει πιο έντονα τη συνήθεια αυτή». Προσθέτοντας πως, ωστόσο, «Εκ του αποτελέσματος προκύπτει πως αυτός δεν είναι ικανός λόγος για να αποφασίσουν να διακόψουν το τσιγάρο».

Και τα παράδοξα συνεχίζονται….Οι ίδιοι, αμετανόητοι,  καπνιστές εκφράζουν μεγάλη ανησυχία (84%) για την υγεία τους, αλλά πάλι δεν το αποφασίζουν να διακόψουν.

Ταυτόχρονα οι 4 στους 10 «διαμαρτύρονται» ότι δε έχουν επαρκή ενημέρωση για τα οφέλη και τους τρόπους διακοπής.

Το μεγαλύτερο κίνητρο θα ήταν για εκείνους η υγεία και ηκαλή φυσική κατάσταση (57%). Με τους οικονομικούς λόγους και το κόστος να παίρνουν το «αργυρό μετάλλιο» με 14%. Αξίζει να σημειωθεί πώς ο παράγοντας «επιπτώσεις στην τσέπη μου» έχει αυξηθεί κατά 4% από πέρσι, ενδεικτικό της πιεστικότερης οικονομικής συνθήκης που ζουν οι Έλληνες.

Τα εναλλακτικά προϊόντα και ο ρόλος τους

Την ίδια ώρα που οι Έλληνες δείχνουν να εμμένουν στο τσιγάρο, μια αυξανόμενη μερίδα καπνιστών (+2,5% vs 2021) κάνει την αλλαγή προς τα εναλλακτικά προϊόντα. Οι χρήστες εναλλακτικών προϊόντων και προϊόντων θέρμανσης καπνού καταγράφονται στην έρευνα στο 8% για το 2022, δηλαδή περίπου 640.000 άτομα. Στο σύνολο του πληθυσμού, 1 στους 2 λέει πώς τα προϊόντα αυτά είναι λιγότερο επιβλαβή από το τσιγάρο. Μάλιστα 6 στους 10 ερωτηθέντες άνω των 21 ετών δηλώνουν πως θα τα επέλεγαν ή θα τα πρότειναν σε καπνιστές πιο εύκολα εάν είχαν πιο σαφή ενημέρωση για τα επιστημονικά δεδομένα πίσω από αυτά. Ενώ, επιπλέον, 7 στους 10 χρήστες εναλλακτικών προϊόντων τα προτείνουν σε καπνιστές συμβατικού τσιγάρου, παροτρύνοντας τους να κάνουν την αλλαγή, εάν δεν μπορούν να διακόψουν.

«Κλειδί» για να αφήσουν πίσω τους το τσιγάρο οι καπνιστέςαναδεικνύεται η σωστή ενημέρωσηγια τα εναλλακτικά προϊόντα καπνίσματος που παραμένει -σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας- σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Συγκεκριμένα, μόλις 1στους 10ερωτηθέντες ενήλικες δηλώνει επαρκώς ενημερωμένος (αυξημένο κατά μόλις 2,4% από πέρυσι). Λίγο περισσότερο ενημερωμένοι (22%) είναι οι ίδιοι οι καπνιστές που δηλώνουν πως έχουν την πληροφόρηση που χρειάζεται για να μεταβούν από το τσιγάρο σε μια καλύτερη εναλλακτική.  Κοινή είναι ωστόσο η θέση  ωστόσο (87%),για το προφανές, ότι δηλαδή οι καπνιστές θα πρέπει να έχουν επαρκή ενημέρωση και πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τα νέα εναλλακτικά προϊόντα νικοτίνης.Ως λογικό μοιάζει και για τους 6 από τους 10 ερωτώμενους τα καπνικά προϊόντα να φορολογούνται.