Η διακοπή του καπνίσματος χρειάζεται υποστήριξη

Συχνά κάνουμε το λάθος να περιμένουμε από τους καπνιστές να σταματήσουν το κάπνισμα μέσα σε μια στιγμή και χωρίς καμία απολύτως βοήθεια. Ωστόσο, ξεχνάμε ότι ο εθισμός στον καπνό αντιμετωπίζεται ιατρικά ως χρόνια νόσος, απαιτώντας την αντίστοιχη προσοχή με την όποια άλλη ασθένεια. Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που δείχνουν ότι μόλις το 3-5% των καπνιστών, που προσπαθούν μόνοι τους να κόψουν το κάπνισμα, τα καταφέρνουν. Στην πραγματικότητα, χρειάζεται να «χτιστεί» γύρω από τον καπνιστή ένα σύστημα υποστήριξης. Ένα τέτοιο σύστημα αποτελείται από διαφορετικούς άξονες, με τον κάθε ένα να διαδραματίζει διαφορετικό ρόλο στην πορεία του προς την παύση της βλαβερής του συνήθειας.

Τι μπορούν να κάνουν οι φίλοι και η οικογένεια; 
Σύμφωνα με την Irish Cancer Society, το 85% των καπνιστών αισθάνεται ότι η καλύτερη βοήθεια που μπορούν να λάβουν, είναι αυτή που προέρχεται από τους δικούς τους ανθρώπους. Το πρώτο και κυριότερο που μπορείτε να κάνετε, αν ένας οικείος σας καπνιστής ζητήσει τη συνδρομή σας, είναι να του δώσετε συναισθηματική στήριξη, δηλώνοντας πόσο περήφανοι είστε για την απόφαση που πήρε, όντες υπομονετικοί τις στιγμές που δυσκολεύεται να συγκρατηθεί και να μείνει μακριά από το τσιγάρο και προτρέποντάς τον να μιλήσει για όποια αισθήματά του αναδύονται. 

Σε πιο πρακτικό επίπεδο, φροντίστε να είστε εκεί όταν είναι έτοιμος να «ξανακυλήσει». Δώστε του ένα πακέτο με τσίχλες, οδοντογλυφίδες, μέντες, μπάλες στρες και ό,τι άλλο πιστεύετε ότι μπορεί να υποκαταστήσει τη λαχτάρα του για τσιγάρο. Παράλληλα, θυμήστε του τα 4 βήματα που μπορεί να ακολουθήσει εκείνη τη στιγμή: Να περιμένει τουλάχιστον 3 με 5 λεπτά για να περάσει η ανάγκη που νιώθει, να πιει ένα ποτήρι νερό ή χυμό, να μεταφέρει τη σκέψη του σε κάτι άλλο και να πάρει αργές και βαθιές αναπνοές. 

Γιατί ο καπνιστής πρέπει να απευθυνθεί σε γιατρό; 
Όπως αναφέραμε, το κάπνισμα αποτελεί χρόνια νόσο. Όπως κάθε άλλη ασθένεια, λοιπόν, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και με τη βοήθεια ενός γιατρού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι καπνιστές που ζήτησαν ιατρική υποστήριξη, για να σταματήσουν το κάπνισμα, είχαν επιτυχία 40-60%. 

Ένα εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό θα δημιουργήσει ένα είδος προγράμματος διακοπής του καπνίσματος προσαρμοσμένο στον εκάστοτε καπνιστή. Ειδικά περιπτώσεις καπνιστών με ψυχιατρικά νοσήματα, διαβήτη και καρδιαγγειακά προβλήματα πρέπει να κόβουν το κάπνισμα συγχρόνως με ιατρική παρακολούθηση. Παράλληλα, ένας γιατρός μπορεί να αξιολογήσει και να περιορίσει τις επιπτώσεις της διακοπής του καπνίσματος στον οργανισμό, όπως είναι οι αλλαγές στη διάθεση, η διαταραχή στο πρόγραμμα του ύπνου και η αύξηση του σωματικού βάρους.

Πώς υποστηρίζουν οι οργανισμοί τον καπνιστή; 
Η βασική συνεισφορά τους έγκειται στην ενημέρωση και την πληροφόρηση των καπνιστών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει πραγματοποιήσει αρκετές έρευνες για να διαπιστώσει πώς η προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος μπορεί να στεφθεί με επιτυχία. Παράλληλα, ήδη από το 1988, έχει θεσπίσει την 31η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ώστε να υπενθυμίζει σε παγκόσμιο επίπεδο τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, βάζοντας κάθε χρόνο ένα διαφορετικό θέμα στο επίκεντρο. Για το 2019 ήταν «Καπνός και Υγεία των Πνευμόνων». 

Σε εγχώρια επίπεδο, την ενημέρωση του κοινού έχει αναλάβει ο οργανισμός «Δεν ΚαπνίΖω». Μία επίσκεψη στην ιστοσελίδα του αρκεί, για να μάθετε ό,τι χρειάζεται για τις επιπτώσεις του παραδοσιακού τσιγάρου στην υγεία, τους μύθους γύρω από το κάπνισμα, τη διακοπή του καπνίσματος και τα οφέλη της, την εξάρτηση, το παθητικό κάπνισμα, τις εναλλακτικές που υπάρχουν αντί του τσιγάρου και την υποτροπή, ενώ σε αυτήν θα βρείτε και όλα τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος που υπάρχουν στην Ελλάδα. 

Τι μπορεί να κάνει το κράτος; 
Όσον αφορά τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα βήματα που έχουν γίνει είναι σημαντικά. Το κάπνισμα σε δημόσιους χώρους έχει απαγορευτεί, τα τσιγάρα υπόκεινται σε επιπλέον φόρους, και η διαφήμιση και η συσκευασία τους αντιμετωπίζουν αρκετούς περιορισμούς, ώστε να μην αποτελούν προϊόντα ελκυστικά προς τα παιδιά και να ενημερώνουν ξεκάθαρα για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία. 
Ταυτόχρονα, το κράτος θα πρέπει να φροντίζει το ίδιο για την ενημέρωση των πολιτών, όσον αφορά το κάπνισμα, με το εκπαιδευτικό του σύστημα να εκπαιδεύει από νωρίς τα παιδιά για τα αρνητικά επακόλουθα του καπνίσματος. Επιπλέον, χρειάζεται να μην περιορίζει τις επιστημονικά τεκμηριωμένες εναλλακτικές για τους καπνιστές, στην προσπάθειά τους να σταματήσουν το παραδοσιακό τσιγάρο, πράγμα που μπορεί να γίνει μέσα από ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα συμπεριλαμβάνει ρυθμίσεις για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού όσον αφορά τα ηλικιακά όρια χρήσης τους, τις ουσίες που περιέχουν, την ποσότητα νικοτίνης, τη διαφήμιση και τη συσκευασία τους.