Φυσικό αέριο: Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι το φυσικό αέριο;
Το Φυσικό Αέριο (Φ.Α.) είναι το αέριο μίγμα υδρογονανθράκων με τον μικρότερο αριθμό ατόμων άνθρακα, αποτελούμενο κυρίως από μεθάνιο (σε ποσοστό άνω του 85%) και δεν περιέχει προσμίξεις και θειούχα συστατικά. Η σύστασή του διαφέρει ανάλογα με την πηγή προέλευσής του. Στη φυσική (μη επεξεργασμένη) μορφή του είναι άχρωμο και άοσμο και επειδή είναι μη-τοξικό (δεν περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα), θεωρείται το πιο οικολογικό καύσιμο. Για να είναι ανιχνεύσιμο, για λόγους ασφάλειας σε περιπτώσεις διαρροών, κατά την επεξεργασία του προστίθεται η χαρακτηριστική του οσμή. Λόγω της μικρής περιεκτικότητάς του σε άνθρακα, κατά την καύση του παράγει τις μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με άλλες καύσιμες ύλες γι’ αυτό και θεωρείται το πιο οικολογικό καύσιμο. Στη διεθνή ορολογία επικρατεί ο όρος energy (carbon/gas) footprint (ενεργειακό αποτύπωμα) ο οποίος περιγράφει την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται στην ατμόσφαιρα σαν υποπροϊόν των καθημερινών καταναλωτικών μας συνηθειών. Το Φ.Α. έχει πολύ χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα και σε συνδυασμό με το χαμηλό του κόστος είναι το πιο αποδοτικό (ευρείας παραγωγής) καύσιμο.

Καύση Τα όρια ανάφλεξης του φυσικού αερίου είναι 4,5% - 15%, επομένως, η καύση δεν μπορεί να συντηρηθεί εάν η περιεκτικότητα του αέρα σε φυσικό αέριο είναι εκτός αυτών των ορίων. Επιπλέον, είναι ελαφρύτερο από τον αέρα και σε περίπτωση διαρροής, διαχέεται και διαφεύγει άμεσα προς την ατμόσφαιρα. Λόγω της σύστασής του, κατά την καύση του έχει τη χαμηλότερη εκπομπή ρύπων από όλα τα συμβατικά καύσιμα.

Εφαρμογές Λόγω της άμεσης θερμικής του απόδοσης θεωρείται ιδανικό για (γενικότερα) θερμικές χρήσεις. Τη στιγμή που δεν υπάρχει λόγος για μετατροπή του από μια ενεργειακή μορφή σε άλλη, πρακτικά δεν υπάρχουν ενεργειακές απώλειες κατά την καύση του. Συνεπώς χρησιμοποιείται για κεντρική ή αυτόνομη θέρμανση, μαγείρεμα και ψήσιμο, παραγωγή ζεστού νερού, παραγωγή ατμού, ξήρανση, βιομηχανικές εφαρμογές, συμπαραγωγή ηλεκτρισμού θερμότητας αλλά και για κλιματισμός. Περισσότερα από 345.000 νοικοκυριά, 6.000 επαγγελματίες, 1.300 σχολικά και δημοτικά κτίρια και πάνω από 200 μεγάλοι εμπορικοί και βιομηχανικοί πελάτες χρησιμοποιούν σήμερα φυσικό αέριο στην Αττική.

Εγκαταστάσεις Φυσικού Αερίου

Εσωτερική εγκατάσταση Η εσωτερική εγκατάσταση καταλήγει στην έξοδο απαγωγής καυσαερίων. Στη διάταξη αυτή περιλαμβάνονται οι σωληνώσεις, οι βάνες, οι συσκευές χρήσης φυσικού αερίου, οι θυρίδες αερισμού, οι συνδέσεις, η καπνοδόχος, τα φρεάτια και τα λοιπά συναφή εξαρτήματα καθώς και τυχόν πρόσθετα μέτρα ασφαλείας.

Υλικά Τα υλικά που ενσωματώνονται στην εγκατάσταση πρέπει, με ευθύνη του προμηθευτή τους, του εγκαταστάτη και του επιβλέποντος μηχανικού, να είναι σύμφωνα με τους τεχνικούς κανονισμούς και να φέρουν σήμανση CE, σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, ενώ πρέπει να συνοδεύονται από τις απαιτούμενες οδηγίες εγκατάστασης & χρήσης. O εγκαταστάτης πριν την τοποθέτηση των υλικών στην εγκατάσταση θα πρέπει να ελέγξει την καταλληλότητα τους σύμφωνα με τη θεωρημένη μελέτη.

Διατάξεις αερισμού Προσοχή στις διατάξεις αερισμού και απαγωγής καυσαερίων. Το οξυγόνο που υπάρχει στον αέρα χρησιμεύει για την καύση του φυσικού αερίου στις συσκευές. Ο αέρας εισέρχεται στον/εξέρχεται από τον χώρο εγκατάστασης μέσω ειδικών θυρίδων ή με μηχανική προσαγωγή/απαγωγή. Στην περίπτωση των συσκευών κλειστού τύπου (τύπου C) το οξυγόνο για την καύση λαμβάνεται από το εξωτερικό περιβάλλον μέσω παρελκόμενου αγωγού της συσκευής και δεν υπάρχει ανάγκη αερισμού του χώρου. Εάν όμως ο αέρας δεν είναι αρκετός, υπάρχει κίνδυνος ατελούς καύσης και σχηματισμού μονοξειδίου του άνθρακα το οποίο σε μεγάλες ποσότητες είναι τοξικό. Ομοίως, σε περιπτώσεις ελλιπούς απαγωγής καυσαερίων, υπάρχει ο κίνδυνος σχηματισμού μονοξειδίου του άνθρακα.

Προσοχή! Διατηρείτε τα ανοίγματα αερισμού πάντα ανοιχτά και τις θυρίδες των περσίδων πάντα ανοιχτές και καθαρές από ξένα αντικείμενα. Προσοχή! Διατηρείτε οποιαδήποτε διάταξη απαγωγής καυσαερίων καθαρή και σε καλή κατάσταση. Αλλάξτε τους φθαρμένους καπναγωγούς και τοποθετείστε προστατευτικό καπέλο στην καπνοδόχο. Ελέγξτε για τυχόν παρουσία υγροποιήσεων και αντικαταστήστε το παλαιό σύστημα απαγωγής με νέο.

Συντήρηση εγκαταστάσεων Φ.Α.

Η συντήρηση των συσκευών φυσικού αερίου και ο συνολικός έλεγχος της εγκατάστασης πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο (Προσοχή! Αναθέστε τις εργασίες συντήρησης της εσωτερικής εγκατάστασης αποκλειστικά σε αδειοδοτημένους τεχνικούς), ώστε να εξασφαλίζετε εξοικονόμηση ενέργειας, βελτίωση της απόδοσης, άνεση και ασφάλεια. Σύμφωνα με τη νομοθεσία (ΦΕΚ 976/2012) οι εσωτερικές εγκαταστάσεις χρήσης φυσικού αερίου οφείλουν να επανελέγχονται ως προς τη στεγανότητα από αδειούχους εγκαταστάτες υδραυλικούς κάθε τέσσερα (4) χρόνια – σύμφωνα με τη νομοθεσία - , με παράλληλη έκδοση πιστοποιητικού. (Προσοχή! Ο έλεγχος στεγανότητας πρέπει να γίνεται από αδειοδοτημένους τεχνικούς). O καταναλωτής οφείλει να τηρεί αρχείο εγκατάστασης αερίου, το οποίο πρέπει να είναι διαθέσιμο στο προσωπικό της ΕΔΑ Αττικής. H μελέτη της εσωτερικής εγκατάστασης περιλαμβάνεται στο αρχείο του καταναλωτή, το οποίο ενημερώνεται με όλες τις μεταγενέστερες μεταβολές (τροποποιήσεις ή επεκτάσεις) και τα πιστοποιητικά ελέγχου και συντήρησης του δικτύου και των συσκευών.

Χρήσιμες συμβουλές για τη συντήρηση των εγκαταστάσεων Φ.Α.

Οποιαδήποτε τροποποίηση ή επέκταση της εσωτερικής εγκατάστασης θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον επιβλέποντα μηχανικό και τον εγκαταστάτη υδραυλικό. Μην προβαίνετε σε οποιαδήποτε τροποποίηση ή επέκταση της εγκατάστασης χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και έλεγχο της μελέτης.

Μην παραλείπετε την ετήσια συντήρηση των συσκευών φυσικού αερίου (ρύθμιση του καυστήρα, καθαρισμό του λέβητα και συνολικό έλεγχο της εγκατάστασης). Σας εξασφαλίζει εξοικονόμηση ενέργειας, βελτίωση της απόδοσης και ασφαλή λειτουργία της εγκατάστασης φυσικού αερίου.

Τηρείτε αρχείο με τα έγγραφα που αφορούν τη χρήση Φ.Α. και διατηρείτε ένα καλά ενημερωμένο ημερολόγιο συντήρησης

Ζητήστε το «Φύλλο ρύθμισης και συντήρησης» της συσκευής καύσης Φ.Α. (φύλλο καύσης) από αδειούχο συντηρητή καυστήρων.

Διευκολύνετε τον έλεγχο/εποπτεία, του μετρητή και της εσωτερικής εγκατάστασης, από το προσωπικό της ΕΔΑΑ. Μην κλειδώνετε και γενικότερα μην εμποδίζετε το άνοιγμα των ερμαρίων των μετρητών.

Μην απενεργοποιείτε ανιχνευτές και άλλα συστήματα ασφαλείας της εγκατάστασης. Προτείνεται οι ανιχνευτές φυσικού αερίου να αντικαθίστανται κάθε 4-5 έτη.

Σε περίπτωση παρατεταμένης απουσίας σας, κλείστε τον διακόπτη που βρίσκεται στην έξοδο του μετρητή σας. Κατά την επιστροφή σας, να ανοίγετε σταδιακά το διακόπτη με αργές κινήσεις.

Ο χώρος του λεβητοστασίου θα πρέπει να διατηρείτε καθαρός από εύφλεκτα υλικά και να μην μετατρέπεται σε αποθήκη.

Η πόρτα του λεβητοστασίου πρέπει να παραμένει πάντα κλειστή. Ασφαλίστε τη τοποθετώντας μηχανισμό επανάκλισης. Ασφάλεια Σε περίπτωση που γίνει αντιληπτή βλάβη ή/και οσμή αερίου εντός του κτηρίου, θα πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες ενέργειες:

1. Ανοίξτε όλες οι πόρτες και τα παράθυρα του χώρου ώστε να δημιουργηθεί ρεύμα αέρα.
2. Σβήστε άμεσα τυχόν αναμμένο τσιγάρο ή άλλη εστία φλόγας ή σπινθήρα.
3. Κλείστε την Κεντρική Αποφρακτική Διάταξη (ΚΑΔ) στην έξοδο του μετρητή και τους διακόπτες όλων των συσκευών φυσικού αερίου.
4. Ενημερώστε το Κέντρο Ελέγχου Άμεσης Επέμβασης (Κ.Ε.Α.Ε.) της ΕΔΑ Αττικής στα τηλέφωνα 8001111330, 2103463365, 2100882503 και 2130882538 ή στη Γραμμή Εξυπηρέτησης Καταναλωτών στο 11322.

Αναμφίβολα, το φυσικό αέριο αποτελεί μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μορφές ενέργειας σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια η χρήση του, στο σύνολο της αγοράς ενέργειας της Ευρώπης, αυξήθηκε στο 25% και εκτιμάται ότι η αύξηση αυτή θα είναι μεγαλύτερη στο άμεσο μέλλον, γεγονός το οποίο αποτελεί πρόκληση για τον τεχνικό κλάδο.

---

Πρωτότυπο υλικό - Επιμέλεια - Παρουσίαση: Έλενα Χατζηγιωργάκη, Διευθύντρια Επικοινωνίας ΕΔΑ Αττικής (e.chatzigiorgaki@edaattikis.gr) σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Λειτουργίας & Συντήρησης Δικτύου της Εταιρείας Διανομής Αερίου Αττικής.