Η έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΧΙΟΣ» στο Μουσείο Μαστίχας Χίου

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο (ΕΙΜ) παρουσιάζουν την περιοδική έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΧΙΟΣ», στο Μουσείο Μαστίχας Χίου. Η έκθεση, που εντάσσεται στο επετειακό πρόγραμμα του ΕΙΜ «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21» και πραγματοποιείται στο πλαίσιο των Επετειακών Δράσεων της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

H έκθεση στο Μουσείο Μαστίχας Χίου παρουσιάζει την πορεία προς την έναρξη της Επανάστασης, αλλά και την εξέλιξή της μέχρι τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, φωτίζοντας ειδικότερα τη συνεισφορά του ναυτικού σε αυτήν. Παράλληλα, αναδεικνύει πτυχές της τοπικής ιστορίας. Ξεχωριστή θέση στην έκθεση κατέχει η καταστροφή της Χίου, αλλά και η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη, γεγονότα δραματικά που ωστόσο έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του κινήματος του Φιλελληνισμού. Η έκθεση ολοκληρώνεται με αναφορές στην ενσωμάτωση της Χίου στο ελληνικό κράτος, μόλις το 1912. 

Φύλλο της Χάρτας της Ελλάδος, όπου εικονίζεται και η Χίος.
Ρήγα Βελεστινλή Θετταλού-Fr. Müller, λιθογραφία, φύλλο 6ο, 1797. ΕΙΜ 6334. Η Χάρτα του Ρήγα τυπώθηκε το 1797 στη Βιέννη, στο τυπογραφείο των αδελφών Μάρκου Πούλιου, σε 1.200 αντίτυπα. Αποτελείται από δώδεκα φύλλα που σχηματίζουν ενιαίο χάρτη τεσσάρων τετραγωνικών μέτρων, ιστορικό, γεωφυσικό και πολιτικό. Απεικονίζεται ολόκληρη η βαλκανική χερσόνησος.

---

Η πυρπόληση της οθωμανικής ναυαρχίδας στη Χίο, Ιούνιος 1822. Λιθογραφία. ΕΙΜ.

---

«Οι Σφαγές της Χίου», μνημειώδης ελαιογραφία εμπνευσμένη από δημοσιεύματα και περιγραφές αυτοπτών μαρτύρων. Λυκούργος Κογεβίνας, 1922. Αντίγραφο από το πρωτότυπο έργο του Eugène Delacroix (1824), λεπτομέρεια.
Ο πρωτότυπος πίνακας έχει περισσότερα από 4 μέτρα ύψος και 3,5 μέτρα πλάτος. Πρόκειται για έργο του Γάλλου Eugène Delacroix (1798-1863). Νεαρός ζωγράφος το 1822, συγκλονισμένος από δημοσιεύματα και περιγραφές μαρτύρων της σφαγής, ο Ντελακρουά φιλοτεχνεί μια από τις κορυφαίες δημιουργίες του.

---

Η Χίος εγγράφεται στην ιστορία του Αγώνα ήδη από τα χρόνια του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέσω της συμβολής σημαντικών λόγιων, όπως ο Αδαμάντιος Κοραής και ο Αντώνιος Κορωνιός, ο οποίος μοιράστηκε τόσο το έργο όσο και την τύχη του Ρήγα Βελεστινλή. Η σφαγή των προυχόντων, η καταστροφή της Χίου, οι προσπάθειες να περιληφθεί το νησί στο νέο κράτος ήταν σταθμοί στη ιστορία του νησιού στο πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης. Σε όλες αυτές τις προσπάθειες, οι Χιώτες της διασποράς υποστήριζαν τον κοινό σκοπό, ίσως και χωρίς ανάλογη ανταπόκριση από τους επικεφαλής του Αγώνα στην ηπειρωτική Ελλάδα. 

Ανάμεσα στα κειμήλια της έκθεσης ξεχωρίζουν η νεκρική προτομή του Αδαμάντιου Κοραή, το φύλλο της Χάρτας του Ρήγα που περιλαμβάνει το νησί της Χίου, ο θηλυκωτήρας από τη ναυαρχίδα του Καπουδάν πασά Καρά Αλή, το ακρόπρωρο από το πλοίο της Μπουμπουλίνας, καθώς και άλλα κειμήλια με αναφορά σε ιστορικές οικογένειες της Χίου.

Δέσποινα Κανάρη με ψαριανή φορεσιά και το χαρακτηριστικό της κεφαλόδεμα. Ν. Κεσσανλής. Λάδι σε μουσαμά, 1889. ΕΙΜ 8945.

---

Τμήμα της έκθεσης σχετικό με τεκμήρια της ναυτικής ιστορίας της Επανάστασης θα αποτελέσει πυρήνα της έκθεσης «Εν πλω», την παρουσίαση της οποίας υποστηρίζει η Τράπεζα Πειραιώς. Η πλωτή έκθεση θα ταξιδέψει από τον Σεπτέμβριο σε επιλεγμένους ιστορικούς προορισμούς στο Αιγαίο, με ιστιοφόρο που παραχώρησε ειδικά για αυτόν τον σκοπό το Ίδρυμα Μαρία Τσάκος. 

Η έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΧΙΟΣ», αποτέλεσμα συνεργασίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, αποτελεί «δορυφόρο» της κεντρικής επετειακής έκθεσης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου στην Αθήνα, στην έδρα του, στο μέγαρο της Παλαιάς Βουλής. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη ανοίξει για το κοινό η έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΗΠΕΙΡΟΣ» (Μουσείο Αργυροτεχνίας, Ιωάννινα 29.5-29.11.2021), και η έκθεση «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21: ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ» (Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης 11.5-29.11.2021).

Διάρκεια έκθεσης: 4 Ιουλίου - 10 Σεπτεμβρίου 2021 
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά, εκτός Τρίτης, 10:00-18:00 
Κλειστά: 22 Ιουλίου (τοπική εορτή), 15 Αυγούστου

Μουσείο Μαστίχας Χίου: Πυργί, Θέση Ράχη (Τεπέκι), 821 02 Χίος, 2271072212, piop.gr