Από το λιμάνι της Χάβρης μέχρι τη Σκωτία - όχι, δεν είναι ταινία!

Πώς γίνεται η φοιτητική ζωή περιπετειώδης; Η Αθηνά Καπετανάκη, όντας ακόμη φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Deree,ανέβηκε σε ένα δεξαμενόπλοιο αραγμένο στο λιμάνι. Όσα είδε της έκαναν τόση εντύπωση, ώστε να μη μπορεί να βγάλει την ιδέα της απαιτητικής ζωής των ναυτικών από το μυαλό της.

Η ιδέα αυτή πολύ γρήγορα έγινε απόφαση: Πριν ένα χρόνο, η Αθηνά αποφάσισε να ταξιδέψει με υγραεριοφόρο και να κάνει μία έρευνα εν πλω, για να μελετήσει πώς οι εργασιακές συνθήκες επηρεάζουν το πλήρωμα και, συνεκδοχικά, την απόδοση. Μετά από ώρες συζητήσεων για να πείσει τους γονείς της, με τη βοήθεια των καθηγητών της και την υποστήριξη γνωστής ναυτιλιακής εταιρείας, μπάρκαρε με ένα βαπόρι τύπου LPG από το λιμάνι της Χάβρης στη Γαλλία με προορισμό το Braefoot της Σκωτίας. Μία εβδομάδα με περιορισμένη πρόσβαση σε Internet και πολυτέλειες, αλλά με αρκετές προκλήσεις και πολλά μποφόρ.

Με τα αποτελέσματα της έρευνας, η Αθηνά θέλησε να θέσει βάσεις για την ανάπτυξη τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού στις ναυτιλιακές εταιρείες, με σκοπό την καλύτερη λειτουργία της βιομηχανίας, αλλά και την καλύτερη ζωή των ανθρώπων που βρίσκονται στον πυρήνα της ναυτιλίας και την υπηρετούν καθημερινά.

Συναντήσαμε τη νεαρή ψυχολόγο και μας μίλησε με ενθουσιασμό για την εμπειρία της και τα μαθήματα που πήρε από αυτήν. Και δήλωσε απερίφραστα ότι εννοείται ότι θα το ξανακάνει!

Πώς αποφάσισες να κάνεις αυτό το ταξίδι;

Με αφορμή μία επίσκεψη σε ένα δεξαμενόπλοιο τύπου Suez Max, μου κέντρισε το ενδιαφέρον ο ανθρώπινος παράγοντας στα βαπόρια, καθώς από καιρό ήθελα να ασχοληθώ με την Εργασιακή Ψυχολογία. Όταν μου δόθηκε η ευκαιρία, αποφάσισα να ταξιδέψω για μια εβδομάδα σε ένα εξειδικευμένο βαπόρι τύπου LPG (Liquified Petrolium Gas) από τη Γαλλία στη Σκωτία, για να ερευνήσω να συνδυάσω δύο διαφορετικούς κόσμους· την ψυχολογία και τη ναυτιλία, προς κοινό όφελος. Οι συνθήκες ήταν ιδανικές για το ταξίδι, καθώς το βαπόρι ήταν καινούργιο και το πλήρωμα έμπειρο και με κάθε διάθεση να απαντήσει στις ερωτήσεις για την έρευνά μου.

Τι σου έμεινε από αυτό το ταξίδι;

Η ζωή στο βαπόρι είναι ένας άλλος κόσμος που ούτε καν μπορεί να φανταστεί κάποιος που δεν τον έχει ζήσει. Η δύναμη της ομαδικής εργασίας, η αλληλεπίδραση ανθρώπων από διαφορετικές εθνικότητες, οι αποτελεσματικές και άμεσες λήψεις αποφάσεων οι οποίες γίνονται υπό απαιτητικές συνθήκες. Επίσης, εντύπωση μου έκανε η επιρροή του καπετάνιου στα πάντα· είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης.

Πες μας 3 μικρές ιστορίες καταστρώματος!

Μέρα πρώτη: Δεν χρειάστηκα ξυπνητήρι, καθώς τα 9 μποφόρ με ξύπνησαν για τα καλά. Στην κουζίνα, κι ενώ προσπαθούσα μάταια να σταθώ όρθια, ο ναυτικός δίπλα μου έφτιαχνε καφέ με αριστοτεχνικές κινήσεις. Είναι αξιοθαύμαστο το πώς έχουν καταφέρει να δουλεύουν με τέτοιες συνθήκες όπου κάθε κίνηση είναι πρόκληση…

«Χρειάζομαι να διατηρώ την γυναικεία μου ταυτότητα», μου είπε γυναίκα του πληρώματος, που το κατάφερνε με το να φοράει φούξια αθλητικά παπούτσια και αξεσουάρ.

Ένας άλλος ναυτικός μου είπε «Αυτό που μου λείπει είναι οι δικοί μου. Γυρνάς να τα βρεις αλλά όταν επιστρέφεις η ζωή σου έχει προχωρήσει. Οπότε μετά θες να ξαναγυρίσεις στη θάλασσα».

Είναι το πλοίο μία μικρή κοινωνία;

Σαφέστατα, γιατί το βαπόρι είναι ο εργασιακός χώρος των ναυτικών, αλλά και το σπίτι τους. Οπότε, όλα τα φαινόμενα που απαντώνται στην κοινωνία απαντώνται και στο πλοίο:ομαδικότητα, δυνατές σχέσεις συνεργασίας, ανταγωνισμός, ιεραρχία, στρωματοποίηση, αμφισβήτηση των ικανοτήτων του γυναικείου φύλου. Στο συγκεκριμένο πλοίο είχα την ευκαιρία να γνωρίσω μια γυναίκα μεταξύ του ανώτερου πληρώματος, που στο ξεκίνημά της δυσκολεύτηκε αρκετά μέχρι να σπάσει τα στερεότυπα και να κερδίσει τον σεβασμό σε ένα αμιγώς ανδροκρατούμενο επάγγελμα.

Τι ελπίζεις να καταφέρεις με την έρευνά σου;

Είναι γεγονός πως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση ως προς την αναβάθμιση της τεχνολογίας. Προσωπικά παρατηρώ πως αυτή η τάση σιγά σιγά αναδεικνύει την ανάγκη να συνοδεύεται από την ψυχολογία, ώστε να είναι επιτυχημένη και αποτελεσματική.

Έτσι, μιας κι έχουν γίνει πολλά βήματα στη ναυτιλία τα τελευταία χρόνια, αποφάσισα να εξερευνήσω τη δυνατότητα επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό στο χώρο αυτό, κάτι που πιστεύω ότι εξοικονομεί χρήμα και χρόνο. Το να είναι ευχαριστημένοι οι εργαζόμενοι συνεπάγεται αυξημένη απόδοση και καλύτερη λειτουργία, σε έναν τομέα στον οποίο το 70% των ατυχημάτων οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος.

Σε έναν τόσο πολύπλοκο κλάδο με τόσο διαφορετικές συνθήκες ανά βαπόρι, ανά θάλασσα και ανά φορτίο, δεν υπάρχει μία πρόκληση, ούτε μία μόνο λύση. Ελπίζω να βρω με ποια μορφή και τι είδους επέμβαση μπορώ να κάνω.

Ποια είναι τα επόμενα βήματά σου;

Το όνειρο μου γύρω από την ναυτιλία είναι μακροπρόθεσμο και θέλω να την γνωρίσω κι άλλο, αφού έχω πολλά ακόμα να μάθω. Αποφοίτησα από το Deree το καλοκαίρι του ’15,και αυτή την στιγμή εργάζομαι στην Glaxo Smith Kline. Επιπλέον, ολοκληρώνω την εκπαίδευση μου στον Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό (NLP) και ξεκίνησα να εκπαιδεύομαι στη συστημική προσέγγιση. Στον ελεύθερο μου χρόνο είμαι εθελόντρια στον ΜΚΟ «Ο Πλησίον».

Ο στόχος μου καθοδηγείται από την περιέργεια μου να μάθω και να καταλάβω τα ανθρώπινα συστήματα και τον τρόπο που αλληλεπιδρούν, ιδιαίτερα σε έναν κόσμο όπου η εργασία καταναλώνει τον μεγαλύτερο χρόνο της ζωής ενός ανθρώπου, σε μια περίοδο που πρωταρχικά χαρακτηρίζεται από την μεταβλητότητα, την αστάθεια και την ανασφάλεια και θυμίζει πολύ μια δεύτερη Βιομηχανική Επανάσταση. Σε αυτή την φάση της ζωής μου έχω μια παλέτα χρωμάτων, τα οποία δοκιμάζω πριν συνθέσω τον πίνακα μου και ανυπομονώ να δω το αποτέλεσμα.