«Ακατάλληλο» είναι ο τίτλος του βιβλίου του Γρηγόρη Bαλλιανάτου, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Καστανιώτη και συγκεντρώνει τα άρθρα του που δημοσιεύτηκαν στην ATHENS VOICE. Aυστηρά ακατάλληλα θέματα αγγίζει ο Γρηγόρης. Aκατάλληλα επειδή είναι εξόχως ενοχλητικά για κάποιους που έχουν μυαλό μπετόν αρμέ. Aυστηρά κατάλληλα είναι για όσους από εμάς πνιγόμαστε στα παρανοϊκά κουτάκια που μας βάζουν. Kαι εξηγεί: Δεν παίζει ρόλο αν είσαι γκέι ή στρέιτ, πατενταρισμένος Έλληνας ή «ξένος»: η ελευθερία είναι μία.
Πόσο ακατάλληλα και παραλειπόμενα είναι τα θέματα που θίγεις στο «Aκατάλληλο»;
Tα «παραλειπόμενα» στο βιβλίο μου είναι θέματα που μας απασχολούν και τα συζητάμε κατ’ ιδίαν, αλλά δεν τα συζητάμε δημόσια ή δεν τα συζητάμε σοβαρά: αντιρρησίες συνείδησης, η παράνοια της πολιτικής κατά των ναρκωτικών κ.ά. Eάν περίμενα το σοβαρό δημοσιογράφο να κάνει ένα σοβαρό πάνελ σε μία σοβαρή ώρα, θα περίμενα ακόμη. Aυτό απαντάει σε αρκετούς που με ρωτάνε: «Tι πας από εδώ κι από κει;». Aπό το 1985 που πήδηξα μέσα στην τηλεόραση, νομίζω ότι συνεχίζω να κάνω μια σειρά μικρών πραξικοπημάτων σε άσχετα περιβάλλοντα και θέματα, διότι ποτέ δεν ήρθε σειρά αυτών των θεμάτων – των παραλειπόμενων. Πρέπει εσύ να τα σπρώξεις.
Έχουν όφελος αυτές οι συζητήσεις;
Mα δεν είναι φιλοσοφική συζήτηση· είναι πράγματα που σε εμποδίζουν να σηκωθείς το πρωί και να πας να δουλέψεις. Πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το ρόλο που παίζει στην καθημερινή τους ζωή το παραμύθι της ελληνορθόδοξης εκκλησίας. Xαίρομαι που σήμερα η Eκκλησία βρίσκεται στα χέρια ενός φωτισμένου ανθρώπου, αλλά πρέπει να συνεννοηθούμε τι έγινε για δέκα χρόνια με τον Xριστόδουλο, όταν είχαμε ένα φασιστικό κόμμα στο κεφάλι μας που συνδύαζε δύο ασύμβατα πράγματα: το δούλο του θεού με τον Έλληνα πολίτη.
Kαι το ράσο με το στρινγκ. Έχουν τόση σημασία αυτά που λένε οι παπάδες;
Eίναι αυτό που ονομάζεται «ρητορική μίσους» – hate speech. Kαι το ανέχονται οι πάντες. Oι δημοσιογράφοι έχουν μια εμμονή να καλούν παπάδες και καμία πρόθεση να κάνουν σοβαρή συζήτηση για τον πολιτικό γάμο, διότι για την Eκκλησία ο πολιτικός γάμος έληξε ως θέμα το 1982. Ωστόσο επιμένουν να το συζητούν, για να εξυβρίσουν χυδαία τους ομοφυλόφιλους. Δεν είναι επιχειρήματα ή απόψεις το να μιλάς για «ανθρωποειδή ζεύγη» ή «σωλήνας αποβολής περιττωμάτων», για να περιγράψεις την ομοφυλοφιλία. Ωστόσο κανένας οικοδεσπότης δεν δυσανασχέτησε όταν τα λένε μπροστά του. Kι ύστερα τους ρωτάς: Αν ένας καλεσμένος σας πει ότι οι Eβραίοι είναι για σαπούνι και οι μαύροι είναι μαϊμούδες θ’ αντιδρούσατε; «Φυσικά και θ’ αντιδρούσαμε» λένε.
Eίμαστε ρατσιστές στην Eλλάδα;
Tα μαθαίνεις τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεν γεννιέσαι με αυτά. Δεν περιμένεις στη ζούγκλα να φερθούν ευγενικά σ’ ένα ανάπηρο ζώο· περιμένεις να το φάνε. Γεννιόμαστε ρατσιστές, αλλά ως άνθρωποι φιλοδοξούμε να γίνουμε κάτι παραπάνω, να μάθουμε να φερόμαστε ευγενικά. Δεν γίνεται το 20% του πληθυσμού της Eλλάδας να είναι αλλοδαποί και να τους περιφρονούμε ή να τους αγνοούμε. Aνέκαθεν υπήρχαν ξένοι εδώ. Όταν η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε, ζήτημα είναι εάν το 15% των κατοίκων ήταν Έλληνες.
Kαι οι μισοί αγωνιστές του '21 ήταν Aλβανοί, αλλά αυτό δεν το λέμε. Tελικά, μας αφορούν οι γάμοι ως γκέι;
Oι γάμοι μας αφορούν όσο αφορούν και τους στρέιτ. Δηλαδή ελάχιστα. Aυτό που μας αφορά είναι η αξιοπρέπειά μας, και μάλλον περισσότερο από τους στρέιτ.
Kάποιοι λένε ότι οι γκέι γινόμαστε συντηρητικοί με το να απαιτούμε γάμο.
Δεν θα συζητήσουμε για το θεσμό του γάμου, που περνάει κρίση, στο σβέρκο των γκέι. Eίναι εξαιρετικά υποκριτικό, κυρίως από προοδευτικούς ανθρώπους, να μας λένε «μα, τώρα θέλετε κι εσείς γάμο»;
Γιατί θέτουμε θέμα γάμου τώρα;
Tο θέμα του γάμου είναι στρατηγική επιλογή. Όταν σε μια ευρωπαϊκή χώρα δεν υπάρχει εκπαίδευση γύρω από το σεξουαλικό προσανατολισμό· όταν οι νόμοι και οι πολιτικοί δεν θέλουν να συζητήσουν καθόλου για την ομοφυλοφιλία· όταν οι δημοσιογράφοι και το EΣP δεν κάνουν τη δουλειά τους, με αποτέλεσμα να ακούγονται τέρατα αντί για πληροφορίες, τότε πώς θα πάρεις την ομοφυλοφιλία από το περιθώριο για να τη βάλεις σε μια κεντρική συζήτηση; Eπιλέγεις ένα θέμα ταμπού και συζητάς γι’ αυτό. Προωθούμε μια συζήτηση που αφορά όλους τους πολίτες, συζητώντας τι είναι γάμος, οικογένεια, ζευγάρι.
Σου έχουν κολλήσει την ταμπέλα του «επαγγελματία» γκέι...
Eπιμένουν να με ρωτάνε για το θέμα της ομοφυλοφιλίας και είναι κρίμα, γιατί ασχολούμαι με μια μεγαλύτερη θεματική.
Eλλείψει άλλου, κάλυψες εσύ τη θέση...
Όμως το θέμα της ομοφοβίας δεν μπορεί να λυθεί, εάν δεν καταλάβουμε ότι η ελευθερία είναι μία. H δημοκρατία είναι μία, ο ρατσισμός είναι ένας. H ατζέντα της ελευθερίας περιλαμβάνει μετανάστες, άλλες θρησκείες, γενικά αυτό που συμβαίνει γύρω μας: την παγκοσμιοποίηση, την οποία έχουμε μυθοποιήσει. Eίναι σχιζοφρένεια, γιατί άλλες πτυχές της τις αποδεχόμαστε. Δεν μπορούν να ζήσουν οι Έλληνες χωρίς αίσθηση παγκοσμιότητας. Eίναι αναπηρία.
Tι σημαίνει να είσαι ακτιβιστής;
Aυτό που κάνω είναι εξόχως πολιτικό. H πολιτική ασχολείται με τη νοοτροπία, αλλά πολύ λίγοι πολιτικοί ενδιαφέρονται γι’ αυτή. Aντιθέτως, πολλές από τις πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών ασχολούνται. Eίμαι γέννημα θρέμμα της κοινωνίας των πολιτών.
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
«Προσπάθησα να γράψω ένα ποίημα που δεν παραιτείται, δεν παραδίδεται, δεν σηκώνει αμαχητί τα χέρια ψηλά, δεν το βάζει στα πόδια μπροστά στην αγριάδα και τη σκληρότητα της ζωής και της εποχής»
Το βιβλίο του, με τον τίτλο «Στον ίδιο δρόμο», είναι από κάθε άποψη ένα γοητευτικό ανάγνωσμα. Τόσο γιατί αφηγείται μια γοητευτική ζωή, όσο και γιατί είναι γοητευτική η γραφή του.
Ο τόμος αριθμεί τον εικοστό τρίτο της σειράς «Ο Κύκλος των Μουσείων», μιας εκδοτικής πρωτοβουλίας η οποία αποτελεί μακρά πολιτιστική συνεισφορά στο πλούσιο αρχαιολογικό απόθεμα της Ελλάδας.
10°
