Η σκηνική ποίηση των Blitz

Ο προαύλιος χώρος της Πειραιώς 260 του Φεστιβάλ Αθηνών –στην αίθουσα Η κάνουν πρόβες– μια no man’s land. Ο μόνος ήχος από μια πινακίδα που αντιστεκόταν στον αέρα. Αν μας έβλεπε κάποιος από μακριά, καθισμένους στο ημίφως, θα υπέθετε πως συνωμοτούσαμε. Δεν θα είχε άδικο. Δίπλα μου είχα τους αντισυμβατικούς συνωμότες του μοντέρνου. Συμφωνήσαμε να ονομάσουμε την παράστασή τους ένα μη συμβατικό θέαμα. Συμφωνήσαμε οι απαντήσεις τους να μην «υπογράφονται» ξεχωριστά από τον καθένα (Γιώργος Βαλαής, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής), αλλά από κοινού. Θελήσαμε ο ανατέλλων ήλιος της αφίσας της παράστασης να φωτίσει την πιο αινιγματική απόπειρά τους, χωρίς να διαμορφώσουμε την οπτική του θεατή. Η ημιτελής πρόβα τους μου έδωσε μια αίσθηση οπερετική, με εργάτες να δημιουργούν ρομαντισμό. Είναι μια ανάγνωση. Θα υπάρξουν πολλές.

>> Είναι ό,τι πιο αινιγματικό έχουμε κάνει μέχρι σήμερα και το κάναμε απολύτως συνειδητά, με μεγαλύτερο θάρρος. Ξέρουμε όμως τι προσπαθούμε να κάνουμε και έχουμε γνώση των υλικών που χρησιμοποιούμε αλλά και τον τρόπο ανάμειξής τους. Δεν επιχειρούμε να δυσκολέψουμε, για τη χαρά της δυσκολίας.

>> Οι άνθρωποι της παράστασης βρίσκονται σε μια ζώνη έξω και πέρα από τη γη και προσπαθούν να επικοινωνήσουν με το ύψος, τον ουρανό, τις δυνάμεις, πράγματα που είναι πάνω από αυτούς. Προσπαθούν να προκαλέσουν τις δυνάμεις έχοντας για στήριγμα το ποίημα του Φρίντριχ Χέλντερλιν “Θρήνοι του Μένωνος προς τη Διοτίμα”. “Καθημερινώς εξέρχομαι και ζητάω κάτι άλλο” λέει ένας στίχος του.

>> Μια παράσταση που οι προθέσεις της είναι σωστές πάντοτε αγωνιά για κάτι. Κι εδώ η αγωνία είναι μεγαλύτερη, γιατί απαιτεί από εμάς συνεχώς την αναζήτηση. Αναμετριόμαστε με πράγματα που ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχουμε αναμετρηθεί. Μπορεί να ονομαστεί μεταφυσική, αναζήτηση μιας άλλου είδους πνευματικότητας. Στις πρόβες μιλούσαμε για την αξία των ονείρων, το ρομαντισμό, για το πώς στις ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς υπάρχουν κομμάτια που καταλαβαίνεις και κομμάτια που δεν κατανοείς αλλά βοηθούν εξίσου στη σύνθεση. Μας επηρέασε ο τρόπος που περιγράφει τη “ζώνη” ο Ταρκόφσκι στο “Στάλκερ”. (σ.σ. ένα φανταστικό τοπίο που ονομάζεται “ζώνη” όπου ένα σημείο του λένε πως εκπληρώνει όλες τις επιθυμίες του ανθρώπου).

>> Προσπαθούμε να κάνουμε το πιο συναισθηματικό μοντάζ που έχουμε κάνει ποτέ σε παράσταση. Πρόθεσή μας είναι να φέρουμε σ’ αυτή το θεατή μέσω της συναίσθησης· να καταλάβει τι σημαίνει επικοινωνώ με κάτι άλλο έξω από την πραγματικότητα. Είναι μια ερμηνεία του κόσμου πέρα από τη λογική. Είναι μια ανάγκη να συναντήσεις κάτι πνευματικό, που μπορεί να είναι μέσα σου ή έξω. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια σκηνική ποίηση.

>> Το να είσαι ποιητικό ον είναι κάτι πολύ σκληρό. Γι’ αυτό θέλαμε να συνδέσουμε στη σκηνή αυτό το τόσο λυρικό ποίημα με υλικά τόσο σκληρά, όπως τα υλικά μιας οικοδομής. Σ’ ένα άλλο ποίημά του ο Χέλντερλιν λέει “με μόχθο κι όμως ποιητικά κατοικεί ο άνθρωπος στη γη”· κρύβει την ουσία αυτού που προσπαθούμε να κάνουμε.

>> Είναι λογικός ο κόσμος και παράλογο αυτό το θέαμα; Αυτός όμως δεν είναι ο σκοπός ενός θεάματος; Να προτείνει ένα άλλο σύστημα σκέψης. Ναι, ο λόγος ως ομιλία δεν πρωτοστατεί σ’ αυτή την παράστασή μας, αλλά λόγος κρύβεται σε μια ιντσαλέισον, σε ένα χορό, σε μια μουσική, σε μια κίνηση. Οι άνθρωποι της παράστασης μπορούν να μιλήσουν μόνο μέσω του ποιήματος. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά».

Κατασκευάζετε κάτι σαν πηγάδι επί σκηνής. Βλέποντάς το σκέφτηκα πως εκεί θα σας δω να μπαίνετε και να βγαίνετε συνέχεια. Έγινε. Η λούπα στις παραστάσεις σας είναι η υπογραφή σας; Δεν μπορείτε να ξεφύγετε από αυτή;

(γέλια) Δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς τόσο εύκολα από κάποια πράγματα. Τη λούπα παλιότερα τη χρησιμοποιούσαμε πιο πολύ. Δεν μας αρέσει τόσο πια. Ωστόσο η επανάληψη είναι πρωτίστως μουσικός όρος. Το 95% των πραγμάτων που κάνουμε στη ζωή είναι επαναλήψεις. Πέρα από τη ρυθμική αξία, δηλαδή, πρόκειται και για ένα θέμα οργανικότητας. Η τέταρτη επανάληψη δίνει μεγαλύτερο νόημα σ’ αυτό που συμβαίνει.

Η performance είναι καθεστώς πια στο θέατρο;

Η ποιότητα και το δήθεν δεν έχουν τόπο καταγωγής. Κάποτε ήταν μόδα. Τώρα ευτυχώς όχι. Κάθε παράσταση είναι ένα δύσκολο πείραμα, ακόμα κι αν είναι συμβατική. Εμείς κάνουμε αυτό το θέατρο γιατί έτσι σκεφτόμαστε. Είναι η ανάγκη μας που έχει να κάνει με την αισθητική μας, την αγωνία μας, τις αισθήσεις, την εξυπνάδα ή μη εξυπνάδα.

Σε σταυρόλεξο, με ποιον ορισμό θα μπαίνατε;

Δεν το νομίζουμε να συμβεί και δεν ξέρουμε. Ίσως πριν από 5 χρόνια μπορεί να ήταν «Γνωστή θεατρική νεανική ομάδα». Σήμερα «Γνωστή θεατρική πρώην νεανική ομάδα»». (γέλια)

Ο Χρήστος έφυγε με ποδήλατο, η Αγγελική με μηχανάκι και ο Γιώργος μαζί μου με το αυτοκίνητο. Με την παράσταση θα πάνε στη Στέγη και μετά στη Γαλλία – εκεί όπου το κοινό είναι πολύ πιο εκφραστικό σε σχέση με το ελληνικό, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους. Τo τραγούδι των Radiohead «How to Disappear Completely» τους συνοδεύει.

Info: Σκηνοθεσία: blitz theatre group.

Παίζουν: Άρης Αρμαγανίδης, Γιώργος Βαλαής, Μιχάλης Κίμωνας,

Άρης Μπαλής, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής, Αρετή Σεϊνταρίδου.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, 9-18/10, 20.30. €10-28, 8-22 (μειωμένο). Λεώφ. Συγγρού 107-109, 2109005800

9 -11/10 Εργαστήριο δραματουργίας

με τη Stephanie Carp (δραματουργός παράστασης)// 15/10

Συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές μετά την παράσταση.

Φωτό: Θανάσης Καρατζάς