Η Κυρά της Ρω έγινε θεατρική ηρωίδα

Τη ζωή της Δέσποινας Αχλαδιώτη, γνωστής ως Η Κυρά της Ρω, θα δούμε στη θεατρική σκηνή. Η Κυρά της Ρω έμεινε γνωστή γιατί ύψωνε καθημερινά την ελληνική σημαία στο νησί της σε όλη την περίοδο της γερμανικής κατοχής.

Πώς προέκυψε η ιδέα να ανεβάσετε την «Κυρά της Ρω»;

Η ιδέα να δούμε την Κυρά της Ρω στο σανίδι ανήκει στην Φωτεινή Μπαξεβάνη. Εγώ άκουσα για την πρόθεσή της αφού είχε ήδη συζητήσει με τον Γιάννη Σκαραγκά να αναλάβει να γράψει το κείμενο. Μου φάνηκε τόσο γοητευτική και προκλητική ιδέα που άρχισα να δημιουργώ εικόνες στο μυαλό μου από την πρώτη στιγμή. Και εξηγούμαι. Το να πάρεις μια προσωπικότητα τόσο παγιωμένη στα χαρακτηριστικά της στην αντίληψη του κόσμου και να την αναδημιουργήσεις στη σκηνή με τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά της, το χιούμορ της, τη γήινη πλευρά της, τον πόνο της, την μοναξιά της με προκάλεσε τόσο ώστε να φαντασιώνομαι από την αρχή τη μεταφορά στη σκηνή.

Κατερίνα Μπερδέκα

Τι θα δούμε επί σκηνής; Μια περιγραφή της ζωής της ηρωίδας;

Την ηρωίδα να υπάρχει. Με την ζωή της στην πλάτη, τα νεανικά της χρόνια στο Καστελλόριζο· τον έρωτά της για τον άντρα της· την απόφαση να μείνουν στην Ρω· τη ζωή της μαζί του στη Ρω, και μετά τον θάνατό του τη ζωή της με τη μητέρα της, και μετά τον θάνατο της μητέρας της τη ζωή της μόνη της· την απόφασή της να ανεβάζει τη σημαία· τη μοναξιά της, τους ήχους του νησιού της ως μοναδική παρέα, τις σκέψεις της, τα συναισθήματά της· τους πολέμους να περνούν πάνω από το κεφάλι της, τη θάλασσά της, τα βράχια της, τις φώκιες της, τα πολλά μικρά κομμάτια της ζωής της, τα πολλά μικρά κομμάτια της προσωπικότητάς της.

Ήταν η γυναίκα που έμεινε στην ιστορία γιατί ανέβαζε και κατέβαζε καθημερινά την ελληνική σημαία στο ακριτικό νησί της Ρω. Τί άλλο ήταν πέρα από αυτό;

Η Δέσποινα Αχλαδιώτη ανέβαζε καθημερινά τη σημαία παρά τις ενοχλήσεις των Τούρκων και μετά των Ιταλών κυρίως γιατί ήταν και πολλά άλλα πράγματα. Ήταν τολμηρή και αυστηρή. Παθιασμένη και έξυπνη. Ήταν τόσο ακέραιη ως προς την ευθύνη απέναντι στον εαυτό της ώστε να αψηφήσει την θέληση των γονιών της και να παντρευτεί αυτόν που ερωτεύτηκε ― «επειδή ήταν το δίκαιο» όπως λέει και το κείμενο του Σκαραγκά. Αγαπούσε τόσο ώστε να βάλει μέσα σε μια βάρκα τον ετοιμοθάνατο άντρα της και να τραβήξει κουπί μόνη ώστε να τον πάει στο Καστελλόριζο. Τολμούσε τόσο ώστε να της κατεβάζουν οι Τούρκοι την σημαία και αυτή να την ξανανεβάζει. Ήταν τόσο έξυπνη ώστε να κρύβει στον πόλεμο Έλληνες στο εκκλησάκι της, τον Αη Γιώργη και να μην την καταλαβαίνουν. Ήταν τόσο αυτάρκης και σκληρή ώστε να απομείνει μόνη στη Ρω και να επιβιώσει, κυρίως από τη μοναξιά. Αυτά τα «άλλα» που ήταν, όμως, εκτός από το να ανεβάζει και να κατεβάζει κάθε μέρα την σημαία ήταν που με γοήτευσαν και πίστεψα ότι πρέπει να ανέβουν στη σκηνή.

Φωτεινή Μπαξεβάνη

Τελικά τι θέλετε να δηλώσετε με την επιλογή αυτού του προσώπου;

Η παράσταση για την Κυρά της Ρω είναι μια βύθιση στο σύμπαν μιας γυναίκας που… εν κατακλείδι ανέβαζε τη σημαία. Η τόλμη της, το πάθος της, η αγάπη της για την ζωή και τον τόπο της ήταν κάτι που έφερε σε όλη της τη ζωή. Έτσι ήταν εκείνη. Αυτό ερευνούμε. Πώς είναι ένας άνθρωπος, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ώστε τελικά να σηκώσει ανάστημα. Όχι επειδή αυτός ήταν ο σκοπός του αλλά επειδή έτσι είναι. Απλώς. Αυτό είναι που λείπει στις μέρες μας. Σερνόμαστε στην γκρίνια μας και στη μιζέρια ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. Το ζήτημα δεν είναι μόνο τι και πως μπορούμε να το αλλάξουμε. Το μείζον ζήτημα είναι ποιοί είμαστε πραγματικά και πως διάγουμε τη ζωή μας καθημερινά. Ποια είναι η στάση μας απέναντι στον δίπλα μας με τη στενή και ευρύτερη έννοια. Αυτό θα φέρει αλλαγή κατά τη γνώμη μου. Η κάθε μικρή καθημερινή απόφαση για τη δική μας ζωή επηρεάζει και αλλάζει μια συνολική ισορροπία. Κοινωνική και πολιτική και τελικά ανθρώπινη. Και κάπου εκεί ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση. Γι΄ αυτό είναι σημαντική για μένα η Κυρά της Ρω. Γιατί ανοίγει μια συζήτηση πέρα από τα στενά όρια της σημαίας.

Φωτεινή Μπαξεβάνη - Κατερίνα Μπερδέκα

Δείτε πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice