Είμαι απόλυτα ανεξίθρησκος – περισσότερο δεν γίνεται. Μπορείς να πιστεύεις ό,τι θες, με όποιον τρόπο θες. Δεν πρόκειται αυτό να επηρεάσει ούτε την άποψή μου για σένα, ούτε τη στάση μου, ούτε τη σχέση μας. Κι αν ρωτάς για μένα: δεν ξέρω για ποιον λόγο είμαστε στη γη, δεν ξέρω πώς και γιατί προέκυψε η ζωή, τι δημιούργησε το Σύμπαν. Δεν ξέρω αν η σχέση αιτίου - αιτιατού στην οποία εδράζονται αυτά τα ερωτήματα είναι συμπαντικός νόμος ή ένα εργαλείο που έφτιαξε το μυαλό μας για να επιβιώσει ερμηνεύοντας τον περίγυρό του. Δεν ξέρω ούτε πώς το μυαλό φτιάχνει εργαλεία. Όμως, σέβομαι όλες τις ερμηνείες. Σέβομαι την προσήλωση του πιστού, τη θαρραλέα απελπισία του άθεου, τον πνευματικό μόχθο του αγνωστικιστή. Σέβομαι την κοινή ανθρώπινη μοίρα και νιώθω δέος μπροστά στην προσπάθεια του ανθρώπου να προσεγγίσει το «επέκεινα», να ζήσει και να δημιουργήσει, συμβιώνοντας με μια εκ γενετής καταδίκη σε θάνατο.
Γι’ αυτό ποτέ δεν ένιωσα, ούτε εξέφρασα υποτίμηση για οποιαδήποτε θρησκεία. Ο δικός μου τρόπος προσέγγισης του μυστηρίου της ύπαρξης δεν είναι η θρησκεία αλλά η φιλοσοφία. Η οντολογική συζήτηση περί Θεού δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Δεν μπορείς ούτε να επιβεβαιώσεις επιστημονικά ούτε να διαψεύσεις καμία εκδοχή. Το θέμα είναι μόνο ηθικό. Εκεί αρχίζουν τα δύσκολα: οι αντιφάσεις, η επινόηση του διαβόλου, το χάσμα ανάμεσα στις διδαχές και στην εφαρμογή τους, στον Θεό και τους εκπροσώπους του. Αναρωτιέσαι τι ψάχνει το μυαλό: μια γωνιά για να προφυλαχτεί από την καταιγίδα ή το μάτι του κυκλώνα για να ξεγυμνώσει τα μυστικά του; Δεν ψάχνουν όλα τα μυαλά το ίδιο πράγμα. Μπορούν όμως να το ψάχνουν με το ίδιο ήθος. Γι’ αυτό έχω αγαπημένους φίλους και στενούς συνεργάτες, βαθειά πιστούς, με τους οποίους κάνω δύσκολες αλλά ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Δεν με εκφράζει λοιπόν καμία θρησκεία, όμως δέχομαι και τον λόγο ύπαρξης και τη χρησιμότητά της – της κάθε θρησκείας.
Με μία θεμελιώδη προϋπόθεση: να πρόκειται μόνο για θρησκεία, όπως την αντιλαμβάνεται ο δυτικός άνθρωπος του 21ου αιώνα. Δηλαδή, η πίστη σου να αφορά εσένα και τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεσαι το Μεγάλο Άγνωστο. Οι δεσμεύσεις της θρησκείας σου να είναι δικές σου εσωτερικές ηθικές δεσμεύσεις και να μην θες να γίνουν νόμος του κράτους. Να αποδέχεσαι ότι οι άλλοι έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα με σένα. Να μην επιδιώκεις να τους σώσεις, φέρνοντάς τους ντε και καλά στη δική σου πίστη. Θα νηστέψεις τη Σαρακοστή, τη Μεγάλη Εβδομάδα, τη Μεγάλη Παρασκευή, το Ραμαζάνι; Νήστεψε όποτε θες αλλά τα σουβλατζίδικα θα είναι ανοιχτά, το ίδιο και οι κάβες. Και δεν θα κοιτάς με μισό μάτι όποιον παραγγέλνει κεμπάπ με μπύρα.
Είναι εύκολο ένας θρησκευόμενος να υιοθετήσει αυτή την άποψη; Όχι! Διότι καθώς η θρησκεία έχει ως στόχο τη σωτηρία του πιστού με την κατάκτηση της αιώνιας ζωής στον Παράδεισο, και αυτός επιτυγχάνεται αν ακολουθήσεις στην εδώ ζωή σου τις επιταγές της, είναι επόμενο ότι όποιος δεν τις ακολουθεί δεν πρόκειται να σωθεί! Θα πάει στην κόλαση, θα καίγεται με αιώνιο πυρ και θείον, θα σφαγιαστεί στη μάχη του Αρμαγεδδώνα! Ήδη, δηλαδή, στο μυαλό του πιστού, η προοπτική της ζωής του «απίστου» έχει υποβαθμιστεί. Είναι καταδικασμένος σε αιώνιο θάνατο κι απλώς περιμένει την εκτέλεση της ποινής. Από αυτό το σημείο μέχρι τη σκέψη «αφού ο Θεός τον άπιστο τον προορίζει για θάνατο, γιατί εγώ, ως… στρατιώτης του, να μην τον επιταχύνω;» η απόσταση εξαρτάται από το γενικότερο επίπεδο του πολιτισμού στο οποίο βρίσκεται η θρησκευόμενη κοινωνία. Μπορεί, κάτω από κάποιες συνθήκες, να μικρύνει πολύ επικίνδυνα.
Γι’ αυτό υπογραμμίζω την έννοια «δυτικός άνθρωπος του 21ου αιώνα» διότι η θρησκεία δεν βρίσκεται στα «Ιερά Βιβλία». Βρίσκεται στο μυαλό των ανθρώπων. «Ιερά Βιβλία» χωρίς πιστούς είναι μουγγά. Όπως μια παρτιτούρα. Μουσική γίνεται αν περάσει από το μυαλό του ερμηνευτή και από το όργανό του. Ό,τι αισθάνεται, αυτό θα «ερμηνεύσει». Μερικές φορές η ερμηνεία είναι διασκευή, τόσο ελεύθερη, που ελάχιστα θυμίζει την παρτιτούρα. Αυτό έκαναν οι δυτικές κοινωνίες: διασκεύασαν τη θρησκεία. Την έκαναν πιο «τζαζ», ας πούμε. Απενεργοποίησαν εντελώς τις κανονιστικές διατάξεις της καθερινότητας. Η Παλαιά Διαθήκη είναι γεμάτη από τέτοιες. Φαντάζεσαι να απαγορευόταν να ντύνεσαι με σύμμικτα υφάσματα από μαλλί και λινάρι και να ήσουν υποχρεωμένος τα ρούχα σου να έχουν… κρόσσια; (Δευτερονόμιον κβ΄11-12)
Αποσιώπησαν τις αιμοβόρες διαταγές. Γνωρίζεις π.χ. τι πρέπει να κάνεις αν ο αδελφός σου, το παιδί σου, η γυναίκα σου ή ο κολλητός σου («ο φίλος όστις είναι ως η ψυχή σου») σε παρακινήσει να πιστέψεις σε άλλους θεούς από αυτούς των πατέρων σου; Δεν θα τον ακούσεις, δεν θα τον λυπηθείς. «Εξάπαντος θέλεις θανατώσει αυτόν, η χειρ σου θέλει είσθαι πρώτη επ’ αυτόν διά να θανατώσεις αυτόν και η χειρ παντός του λαού έπειτα. Και θέλεις λιθοβολήσει αυτόν με λίθους ώστε να αποθάνει» (Δευτερονόμιον ιγ΄9-10). Και τι κάνεις όταν κατακτάς πόλη απίστων; «Εξάπαντος θέλεις πατάξει τους κατοίκους της πόλεως εκείνης εν στόματι μαχαίρας, εξολοθρεύων αυτήν και πάντας τους εν αυτή και τα κτήνη αυτής εν στόματι μαχαίρας» (Δευτερονόμιον ιγ΄15). Το έχεις ακούσει πολλές φορές αυτό μέχρι σήμερα; Όχι, διότι χαλάει το image του Θεού της αγάπης! Αλλά η εντολή αυτή είναι! Κι αυτή εφαρμόζεται στα φριχτά βίντεο των τζιχαντιστών.
Η θέση της γυναίκας της Βίβλου δεν απέχει πολύ από αυτή του Κορανίου. Σεξ εκτός γάμου τιμωρείται με θάνατο δια λιθοβολισμού (Δευτερονόμιον κβ΄ 24). Η κατωτερότητα της γυναίκας είναι χριστιανική επιταγή. Να πώς περιγράφει την… παγκόσμια ιεραρχία ο Απόστολος Παύλος (Α΄ προς Κορινθίους ια΄ 3): «Θέλω δε να εξεύρητε, ότι η κεφαλή παντός ανδρός είναι ο Χριστός, κεφαλή δε της γυναικός ο ανήρ, κεφαλή δε του Χριστού ο Θεός».
Η μαντίλα είναι χριστιανικό αξεσουάρ (Α΄προς Κορινθίους ια΄ 6-9): «Επειδή αν δεν καλύπτηται η γυνή, ας κουρεύση και τα μαλλία αυτής· αλλ' εάν ήναι αισχρόν εις γυναίκα να κουρεύη τα μαλλία αυτής ή να ξυρίζηται, ας καλύπτηται. Διότι ο μεν ανήρ δεν χρεωστεί να καλύπτη την κεφαλήν αυτού, επειδή είναι εικών και δόξα του Θεού· η δε γυνή είναι δόξα του ανδρός. Διότι ο ανήρ δεν είναι εκ της γυναικός, αλλ' η γυνή εκ του ανδρός· επειδή δεν εκτίσθη ο ανήρ διά την γυναίκα, αλλ' η γυνή διά τον άνδρα». Και για όποια δεν κατάλαβε: «αι γυναίκες ας υποτάσσωνται εις τους άνδρας αυτών κατά πάντα» (προς Εφεσίους ε΄24). Στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, οι εκλεκτοί του «Αρνίου» είναι 144.000 άντρες «οι μη μολυνθέντες με γυναίκας, διότι παρθένοι είναι» (Αποκάλυψη ιδ΄4). Γυναίκα ίσον μόλυνση.
Όμως, μετά από αιώνες προσπάθειας και μυριάδες νεκρούς θρησκευτικών συγκρούσεων, οι Δυτικοί κατάφεραν ο Χριστιανισμός να είναι για τους περισσότερους μια «εσωτερική» θρησκεία. Και είναι πια οι ίδιες οι χριστιανικές εκκλησίες που προσπαθούν να μεταλλάξουν αυτές τις εντολές τοποθετώντας τες σε ένα πλαίσιο αγάπης, αποσυνδέοντας τον χριστιανισμό από το αυστηρό δογματικό πλαίσιο των πρωτοχριστιανικών χρόνων και προβάλλοντας την εν σπέρματι έννοια της ισότητας που είναι αλήθεια ότι αχνοφέγγει στα αποστολικά κείμενα, τουλάχιστον ως προς τη θέση των δύο φύλων απέναντι στον Χριστό. Ο διαχωρισμός εκκλησίας και κράτους ακόμα και εκεί που δεν έχει ολοκληρωθεί νομικά, έχει επισυμβεί στο μυαλό του «μέσου χριστιανού». Όσο κι αν αυτός ο όρος είναι ασαφής, ένας μέσος χριστιανός σήμερα πηγαίνει στην εκκλησία το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, σε γάμους και σε βαφτίσια. Δεν έχει διαβάσει ποτέ τη Βίβλο, από το «Πιστεύω» ξέρει τις πρώτες δύο σειρές και από το «Πάτερ ημών» τις πρώτες τέσσερις. Αν του πεις ότι οι προγαμιαίες σχέσεις είναι πορνεία θα βάλει τα γέλια κι αν τον ρωτήσεις πώς φαντάζεται την κόλαση θα σου πει «έλα τώρα, χαζομάρες…» Δεν στέλνει το παιδί του στο κατηχητικό κι αν ακούσει ότι η κόρη του θα κλειστεί σε μοναστήρι πέφτει σε μαύρη απελπισία και κάνει τα πάντα για να τη μεταπείσει. Ακόμα και ο πιο υστερικά φανατικός δεν σκέφτεται να ανατινάξει χριστιανική εκκλησία άλλου δόγματος, όπως κάνουν με τα τζαμιά των σιιτών οι σουνίτες. Η ζωή των χριστιανικού κόσμου σήμερα, ελάχιστη έως μηδαμινή σχέση έχει με τους «ιερούς» κανόνες. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι άθρησκοι είναι πλέον η πλειονότητα.
Τι υπάρχει στο μυαλό του μέσου μουσουλμάνου σήμερα; (Επαναλαμβάνω το αυτονόητο «σήμερα» διότι η μόνη συζήτηση που έχει πολιτικό νόημα είναι η σύγκριση ανάμεσα στον Χριστιανισμό και το Ισλάμ του σήμερα. Ούτε της Βαγδάτης του 10ου αιώνα, ούτε της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου.) Η θρησκεία έχει ποτίσει κάθε γωνιά της σκέψης του και της καθημερινότητάς του. Προσεύχεται 5 φορές τη μέρα σταματώντας τη δουλειά του, νηστεύει έναν μήνα στο Ραμαζάνι, ξέρει το Κοράνι απ’ έξω, στέλνει τα παιδιά του σε θρησκευτικά σχολεία, θεωρεί τη γυναίκα κατώτερη, τον γάμο σε παιδική ηλικία φυσιολογικό, ονειρεύεται παρθένες που θα τον (εξ)υπηρετούν στην άλλη ζωή και αποκαλεί τους μη μουσουλμάνους απίστους με όποια συνειδητή ή υποσυνείδητη απαξίωση αυτό συνεπάγεται. Δεν προσπαθεί να απομονώσει τους φανατικούς ομοθρήσκους του, γιατί έχει μαζί τους κοινό «ιδεολογικό» υπόβαθρο: την παγκόσμια επικράτηση του Ισλάμ. Στα ιεροδιδασκαλεία γίνεται ανάλυση του Κορανίου ως πολιτικού νόμου, όχι ως θρησκευτικού, μόνο, κειμένου. Η ευκολία με την οποία ο ρόλος του φανατικού περνάει πότε στους σουνίτες, πότε στους σιίτες και πότε στους σαλαφιστές δείχνει ότι δεν υπάρχει «μετριοπαθής τάση» στο Ισλάμ. Ο φανατισμός είναι η ρίζα του. Μετριοπαθής μουσουλμάνος είναι ο σχεδόν καθόλου μουσουλμάνος, ο κοσμικός, ο δυτικοποιημένος, που πηγαίνει στο τζαμί όσο και ο μέσος χριστιανός στην εκκλησία. Αυτός όμως ούτε ενδιαφέρεται, ούτε πολύ περισσότερο μάχεται για τα θρησκευτικά του δικαιώματα. Το Ισλάμ που διεκδικεί δικαιώματα στη Δύση είναι ο φερετζές ενός ακραία φασιστικού συστήματος που εξουσιάζει απολυταρχικά τα πάντα: στη ζωή, στην κοινωνία, στην οικονομία, στην επιστήμη, στην τέχνη.
Τι δυνατότητες έχει ένας φανατικός χριστιανός σήμερα; Το πολύ-πολύ να διαδηλώσει έξω από έναν κινηματογράφο ή μια γκαλερί, να σκίσει καναδυό αφίσες, να βγάλει έναν λόγο από άμβωνος, να στείλει μια επιστολή ή να δημοσιεύσει ένα άρθρο. Θα ήθελε να κάνει περισσότερα; Πολύ πιθανόν, αλλά δεν τον παίρνει! Διότι τους φανατικούς χριστιανούς τους απομονώνουν, τους διακωμωδούν, τους αφοπλίζουν, τους περιθωριοποιούν οι μη φανατικοί χριστιανοί. Ακόμα και το αίσχος της Σρεμπρένιτσα, χριστιανοί το σταμάτησαν, χριστιανοί το κατάγγειλαν, χριστιανοί το δίκασαν.
Τι δυνατότητες έχει ένας φανατικός μουσουλμάνος σήμερα; Νομίζω δεν χρειάζεται να το συζητήσουμε. Η κτηνωδία των τζιχαντιστών θα έκανε και τον Χίτλερ να κοκκινίσει. Αν μάλιστα είχαν την στρατιωτική ισχύ που διέθεταν οι ναζιστές, δεν θα υπήρχαμε να γράφουμε και να διαβάζουμε άρθρα σαν κι αυτό.
Άρα οι δύο κόσμοι, χριστιανικός και μουσουλμανικός είναι μη συγκρίσιμοι. Στον έναν, μια ήπια και ανεκτική πλέον θρησκεία είναι ένα μόνο, και με χαμηλό συντελεστή βαρύτητας, στοιχείο από όσα συνθέτουν τον πολιτισμό του. Στον άλλον, η θρησκεία έχει εξοστρακίσει όλα τα άλλα, διατηρώντας ακέραια την προσωπικότητα του αιμοσταγούς θεού των βιβλικών χρόνων. Το τραγικό είναι ότι η θεωρία των τζιχαντιστών, πως ισχυρό είναι το φανατικό Ισλάμ και η εκκοσμίκευσή του το αδυνατίζει, είναι πέρα για πέρα σωστή! Η δύναμη του Ισλάμ είναι το μαχαίρι. Αν μπει στο θηκάρι, τι απομένει; Ένα μη επιθετικό Ισλάμ, αλλά πιστό στις οπισθοδρομικές του αρχές, θα κοιτάει πάντα την πλάτη της Δύσης. Και μόνο το ότι ο μισός πληθυσμός, οι γυναίκες, αποκλείονται από την παραγωγική διαδικασία, το καθιστά ανάπηρο στην κούρσα της τεχνολογικής και οικονομικής, τουλάχιστον, εξέλιξης. Αν, μάλιστα, κάποια στιγμή ο κόσμος απεξαρτηθεί ενεργειακά από το πετρέλαιο, οι ισλαμικές χώρες θα ξαναγυρίσουν στην παλαιολιθική εποχή σε dt. Έχουμε επικεντρωθεί στα εγκλήματά τους κι αγνοούμε ότι μέχρι προχθές ο μέγας μουφτής της Σαουδικής Αραβίας δίδασκε ότι η γη είναι επίπεδη και το σφαιρικό σχήμα είναι ένα ψέμα που όποιος το διαδίδει πρέπει να τιμωρείται ως άπιστος! Κι ότι η ιδανική ηλικία της… γυναίκας για γάμο είναι μεταξύ 10 και 12 ετών! Δεν είναι απόψεις ενός γραφικού ιερωμένου σε κάποιο χωριό της ερήμου, αλλά η επίσημη διδαχή του πρώτου τη τάξει ιερωμένου του Ισλαμισμού! Ποια επιστήμη, ποια έρευνα, ποια ανάπτυξη, ποιος ανθρωπισμός μπορεί να ευδοκιμήσει σε τέτοιο έδαφος;
Όταν λοιπόν μιλάμε στην Ευρώπη για ανεξιθρησκία εννοούμε τη θρησκεία όπως την αντιλαμβάνεται ο δυτικός κόσμος, όχι ο μουσουλμανικός. Σκεφθείτε το: αν ιδρυόταν μια θρησκεία παιδεραστών ή βιαστών, θα της επιτρέπαμε τη δημιουργία χώρων λατρείας; Τι διαφορά έχει ο ισλαμισμός του οποίου ο ιδρυτής παντρεύτηκε «γυναίκα» 6 ετών; Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, πάνω από 140 εκατομμύρια κορίτσια του ισλαμικού κόσμου θα γίνουν ανήλικες νύφες παγκοσμίως ως το 2020. Από αυτά, τα 50 εκατομμύρια θα είναι κάτω των 15 ετών! Στη Νιγηρία, που αλωνίζει η Μπόκο Χαράμ, οι γάμοι ανηλίκων κοριτσιών ξεπερνούν το 75% του συνόλου των γάμων, παρά το ότι ο νόμος του κράτους το απαγορεύει. Γυναίκες πουλιούνται κι αγοράζονται ως σεξουαλικές σκλάβες. Ποια δικαιοσύνη μπορεί να εφαρμόσει ένα κράτος, όταν οι κάτοικοί του θεωρούν το Κοράνι ανώτερο από την δημοκρατία, όπως δήλωσε ο πρόεδρος των Μουσουλμάνων της Ελλάδας; Θα αποδεχθούμε λοιπόν μια θρησκεία παιδόφιλων;
Αν υπήρχε μια χριστιανική αίρεση η οποία να έπαιρνε τοις μετρητοίς τις εντολές του Απ. Παύλου και ήθελε τις γυναίκες υποταγμένες «κατά πάντα», σιωπηρές και με καλυμμένη την κεφαλή ως αποδοχή της κατωτερότητάς τους θα την νομιμοποιούσαμε; Τι διαφορετικό εκπροσωπεί η ισλαμική μαντίλα; Είναι επιλογή styling; Όταν με 42 βαθμούς υπό σκιάν οι μουσουλμάνες κυκλοφορούν ντυμένες από την κορφή ως τα νύχια, το κάνουν επειδή... δροσίζονται και το απολαμβάνουν; Δεν μιλάω για το τσαντόρ ή την μπούρκα (ούτε το συζητώ!) αλλά για το πακέτο «μαντίλα και ολόσωμο κουκούλωμα» που συμβολίζει την υποταγή της γυναίκας και την ιδιότητά της ως ιδιοκτησία του άντρα αφέντη της, για να μην την βλέπουν άλλοι άντρες! Τις περιπτώσεις μουσουλμάνων γονέων που υποχρεώνουν τα κορίτσια τους να φοράν μαντίλες και τα σκοτώνουν όταν αρνούνται, τις παραβλέπουμε; Εδώ και χρόνια στη Θράκη ισχύει η σαρία που προβλέπει ότι το αγόρι θα κληρονομήσει, από την πατρική περιουσία, διπλάσιο μερίδιο σε σχέση με το κορίτσι. Αυτός ο όρος ήδη ισχύει και εφαρμόζεται στις μουσουλμανικές οικογένειες, χωρίς η ελληνική πολιτεία να τον ακυρώνει, παρά την κραυγαλέα ασυμβατότητά του με το ελληνικό αστικό δίκαιο. Χρειάζεται πολύ φαντασία να καταλάβει κανείς τι θα συμβεί και εκτός Θράκης όταν οι μουσουλμάνοι αποκτήσουν πληθυσμιακή ισχύ;
Ναι, το ίδιο θα με ενοχλούσε κι αν παθαίναμε, όπως στο Βυζάντιο, μια έξαρση μοναστικού προσανατολισμού και πλημμύριζαν οι δρόμοι με «δικές μας» καλόγριες, μολονότι εκείνες είναι ενήλικες και το επιλέγουν μόνες τους. Αλλά ενώ προσπαθούμε να κουμαντάρουμε τους ελάχιστους πλέον, γραφικούς και ακίνδυνους «δικούς μας» θρησκόληπτους, δεν έχουμε καμία όρεξη να ανοίξουμε καινούργιο κεφάλαιο θρησκευτικών μαχών με φανατικούς εισαγωγής.
Η ανεκτικότητα αισθάνεται έξω από τα νερά της αν πρέπει να χρησιμοποιήσει μη ανεκτικές μεθόδους. Όμως, πλέον, δεν τίθεται θέμα επιλογής. Όπως ο πολιτισμός μας καταδικάζει τη βία, αλλά την αποδέχεται αναθέτοντάς την σε συγκεκριμένα θεσμικά όργανα, έτσι και η ανεκτικότητα πρέπει να προφυλαχτεί λέγοντας ένα σαφές θεσμικό ΟΧΙ σε οτιδήποτε την απειλεί.
Όταν το Ισλάμ γίνει μόνο θρησκεία, το ξανασυζητάμε.
Υ.Γ. Βέβαια, ο πόλεμος στη Συρία δεν γίνεται για τη θρησκεία. Γίνεται για τη διαδρομή των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
13°
