Πριν λίγες μέρες το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κατέθεσε σχέδιο νόμου για την υιοθεσία - αναδοχή τέκνων. Σύμφωνα με το άρθρο 8 του νομοσχεδίου, δίνεται η δυνατότητα σε όσους έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης να συμμετέχουν στη διαδικασία της αναδοχής, όχι όμως και της υιοθεσίας.
Δεδομένου ότι σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να υπογράψουν και ομόφυλα ζευγάρια, αν ψηφιστεί ο νόμος, θα μπορούν και ομοφυλόφιλοι να γίνουν ανάδοχοι γονείς. Γιατί όχι όμως και γονείς μέσω υιοθεσίας; Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συνηγορούν στο ότι η υιοθεσία (ή αλλιώς η «τεκνοθεσία» ή «παιδοθεσία» −δεν αφορά άλλωστε μόνο «υιούς», αλλά και «κόρες»− από ομόφυλα ζευγάρια κάνει καλό.
Λόγος 1: Τα ομόφυλα ζευγάρια μεγαλώνουν υγιή και ισορροπημένα παιδιά, χωρίς στερεότυπα
Περισσότερες από τρεις δεκαετίες ερευνών καταλήγουν με ξεκάθαρο τρόπο στο συμπέρασμα ότι η ψυχολογική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, αλλά και η ακαδημαϊκή επίδοση των παιδιών που μεγαλώνουν με ομόφυλα ζευγάρια, δεν διαφέρει από αυτή των παιδιών που μεγαλώνουν με ετερόφυλα ζευγάρια.
Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (ΑΨΕ) ήδη από το 2004 έχει ανακοινώσει στη βάση πολυάριθμων μελετών ότι «δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι η γονεϊκή αποτελεσματικότητα εξαρτάται από τον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονέων: Οι λεσβίες και οι ομοφυλόφιλοι άντρες είναι το ίδιο πιθανό με τους ετεροφυλόφιλους γονείς να παρέχουν υποστηρικτικά και υγιή περιβάλλοντα στα παιδιά τους». Η ΑΨΕ παρακολουθεί στενά την πορεία της επιστημονικής έρευνας από το 2002 και συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι αντίθετη στη διάκριση εναντίον των ομόφυλων ζευγαριών, όσον αφορά ζητήματα υιοθεσίας.
Αντίστοιχα, η Αμερικανική Κοινωνιολογική Εταιρεία υποστηρίζει ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν από ομόφυλα ζευγάρια αναπτύσσονται το ίδιο καλά με τα παιδιά που μεγαλώνουν από ετερόφυλα ζευγάρια, όσον αφορά μια σειρά από μετρήσεις: την ακαδημαϊκή τους επίδοση, την κοινωνική τους ανάπτυξη, τη γνωστική τους ανάπτυξη, την ψυχολογική τους υγεία και την κατάχρηση ουσιών. Οι όποιες διαφορές στην ανάπτυξη των παιδιών οφείλονται σε κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και στην οικογενειακή σταθερότητα.
Το συμπέρασμα είναι ένα και είναι ξεκάθαρο: Ο σεξουαλικός προσανατολισμός των γονέων δεν επηρεάζει την ανάπτυξη των παιδιών. Ίσως, μάλιστα, οι ομόφυλοι γονείς να προσφέρουν και κάποια πλεονεκτήματα στα παιδιά τους και ιδίως στα κορίτσια, καθώς υποστηρίζουν περισσότερο τις ακαδημαϊκές επιδιώξεις τους, ενώ δε θέτουν στεγανά στα ενδιαφέροντα και στις προτιμήσεις των παιδιών και των δύο φύλων (π.χ., «αυτό δεν είναι για σένα, είναι για αγόρια/κορίτσια»). Πρόσφατη μελέτη από την Αυστραλία έδειξε μάλιστα ότι η γενική υγεία των παιδιών που μεγάλωσαν με ομόφυλα ζευγάρια ήταν καλύτερη από ό,τι του γενικού πληθυσμού.
Λόγος 2: Η απόκτηση οικογένειας είναι συνειδητή επιλογή
Τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν κατά μέσο όρο υψηλότερο κίνητρο και επιδεικνύουν περισσότερη δέσμευση σε σχέση με τα ετερόφυλα ζευγάρια στην ανατροφή παιδιών, αφού πάντα η επιλογή τους να μεγαλώσουν παιδιά είναι συνειδητή. Επιπλέον, πρέπει να περάσουν τη δοκιμασία της υιοθεσίας, μια διαδικασία χρονοβόρα, ψυχοφθόρα και γραφειοκρατική, πριν φτάσουν στο τέλος του δρόμου. Οι ομόφυλοι γονείς έχουν, λοιπόν, αποδείξει την ισχυρή επιθυμία τους και το κίνητρό τους να αποκτήσουν οικογένεια, πριν ακόμα πάρουν στην αγκαλιά τους το παιδί τους. Αντιθέτως, το 50% των ετερόφυλων ζευγαριών γίνονται γονείς... κατά λάθος.
Λόγος 3: Τα παιδιά αναπτύσσουν σεβασμό στη διαφορετικότητα
Και δεν το λέμε μόνο εμείς, το λένε τα ίδια τα παιδιά: Άτομα που μεγάλωσαν από ομοφυλόφιλους γονείς δηλώνουν ότι η ανατροφή τους τα έμαθε να έχουν πιο ανοικτό μυαλό και περισσότερη ενσυναίσθηση. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο μελέτης στην οποία συμμετείχαν 48 άτομα που είχαν μεγαλώσει από ομοφυλόφιλους γονείς, 28 από αυτά δήλωσαν ότι η ανατροφή τους τούς έκανε πιο ανεκτικούς στη διαφορετικότητα. Μεγαλώνοντας σε μια κοινωνία που έκρινε αρνητικά τους γονείς τους, τις οικογένειές τους και τα ίδια, ενώ ταυτόχρονα έδινε προνομιακή μεταχείριση στους ετεροφυλόφιλους, είχαν εξοικειωθεί με το να βρίσκονται στο περιθώριο. Αυτό τους έκανε, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, να νιώθουν συμπάθεια προς άλλες ομάδες ανθρώπων που αντιμετωπίζουν διακρίσεις, όπως οι εθνικές μειονότητες ή ομάδες με διαφορετικό τρόπο ζωής. Ακόμα, μεγάλωσαν σε σπίτια στα οποία οι γονείς τους τόνιζαν συστηματικά τη σημασία της ανεκτικότητας και την αξία της διαφορετικότητας. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με ομόφυλους γονείς έχουν λοιπόν ως πολίτες χαρακτηριστικά που θέλουμε – εξάλλου οι κοινωνίες που είναι ανοιχτές στη διαφορετικότητα είναι πιο δίκαιες και όλοι οι πολίτες τους πιο ευτυχισμένοι.
Λόγος 4: Τα ομόφυλα ζευγάρια υιοθετούν τα παιδιά με τη μεγαλύτερη ανάγκη Δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια επιτρέπεται, δείχνουν ότι τα ομόφυλα ζευγάρια είναι πιο πρόθυμα να υιοθετήσουν παιδιά τα οποία είναι πιο δύσκολο να τοποθετηθούν σε οικογένειες, όπως παιδιά που είναι μεγαλύτερα σε ηλικία, παιδιά που έχουν αδέρφια και πρέπει να υιοθετηθούν όλα μαζί ή παιδιά με ειδικές ανάγκες. Συγκεκριμένα, το 25% των παιδιών που υιοθετήθηκαν από ομοφυλόφιλους γονείς ήταν πάνω από 3 χρονών, ενώ πάνω από τα μισά παιδιά είχαν ειδικές ανάγκες. Επίσης, φαίνεται ότι το 60% των ομοφυλόφιλων γονιών υιοθετούν ανεξαρτήτως φυλής του παιδιού.
+1 Λόγος: Η πρόσβαση στην υιοθεσία είναι ανθρώπινο δικαίωμα
Το 2002, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Ανθρώπινα δικαιώματα εξέδωσε απόφαση με βάση την οποία η άρνηση εκ μέρους του κράτους της Γαλλίας να επιτρέψει σε ομοφυλόφιλη γυναίκα να έχει πρόσβαση στη διαδικασία της υιοθεσίας παραβίαζε το άρθρο 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) και το Άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικότητας και της οικογενειακής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η Οικουμενική Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου λέει επίσης ξεκάθαρα ότι «όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο... και έχουν δικαίωμα στην ίση προστασία του νόμου». Δεν είναι λοιπόν η υιοθεσία αυτή καθεαυτή δικαίωμα, διότι πολλά άτομα δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά αποτελεί δικαίωμα η πρόσβαση στη διαδικασία που θα κρίνει την καταλληλότητα του κάθε ατόμου. Οι πολιτισμένες κοινωνίες αντιστέκονται στις διακρίσεις βάσει φυλής, φύλου ή σεξουαλικών προτιμήσεων και αναγνωρίζουν ίσα δικαιώματα στην υιοθεσία τόσο για τα ετερόφυλα όσο και για τα ομόφυλα ζευγάρια. Αυτή η αναγνώριση μάς φέρνει ένα βήμα πιο κοντά σε μια αληθινά ανεκτική κοινωνία, δίχως διακρίσεις για όλους.
19°
