Είναι δυνατόν να πεθαίνει κρατούμενος εν έτει 2018 από απόστημα στο δόντι; Είναι. Είναι δυνατόν σε φυλακές να εγκαινιάζεται γήπεδο, αλλά να μην ανανεώνονται οι συμβάσεις ούτε των επισκεπτών ιατρών; Είναι. Είναι δυνατόν κρατούμενος να παθαίνει έμφραγμα και να του δίνουν παυσίπονο; Είναι. Είναι δυνατόν ετοιμοθάνατοι κρατούμενοι στο νοσοκομείο φυλακών Κορυδαλλού να μεταφέρονται άρον-άρον στο Κρατικό Νίκαιας για να μην πεθάνουν μέσα στη φυλακή; Είναι. Είναι δυνατόν η Ελλάδα, χώρα-μέλος της ΕΕ από το 1981, να βρίσκεται υπό ενισχυμένη εποπτεία για την άθλια κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές της; Είναι.
Για εσένα που έτυχε να ακούσεις για τον 26χρονο Μ.Σ. που κατέληξε στις φυλακές Λάρισας από απόστημα στο δόντι ή για τον 31χρονο οροθετικό που αυτοκτόνησε μέσα στις φυλακές Κορυδαλλού λίγους μήνες πριν αποφυλακιστεί, να ξέρεις πως αυτά τα δύο περιστατικά είναι μόνο ελάχιστα από αυτά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Αυτοί οι δύο θάνατοι, μαζί με την αυτοκτονία 33χρονου κρατούμενου στις φυλακές Αλικαρνασσού και την επίσης αυτοκτονία 57χρονου ποινικού στο ΑΤ Τρικάλων (επρόκειτο να μεταχθεί σε σωφρονιστικό κατάστημα κράτησης) μέσα σε διάστημα μόλις 10 ημερών, ισοδυναμούν αν μη τι άλλο με ένα θλιβερό νούμερο.
Το πιο θλιβερό όμως είναι, όπως μας είπε νομικός, ότι «οι θάνατοι στις ελληνικές φυλακές είναι κάτι σύνηθες, απλώς τώρα λόγω τεχνολογίας και ίντερνετ τους μαθαίνετε».
Και μετά τι; Στο άκουσμα τόσων θανάτων, σκαλίζοντας λίγο-λίγο το ρεπορτάζ, μάθαμε τα εξής από νομικές και σωφρονιστικές πηγές:
1. Οι φυλακές Μαλανδρίνου όπου κρατείτο ο 26χρονος Μ.Σ. διαθέτουν μόνο 2 νοσοκόμες. Ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να υπάρχει ιατρός σε κάθε κατάστημα κράτησης.
2. Στις φυλακές Μαλανδρίνου εγκαινιάστηκε πρόσφατα γήπεδο, αλλά το υπουργείο δεν ανανέωσε τις συμβάσεις ούτε καν των επισκεπτών ιατρών στη φυλακή κι έτσι όταν ο 26χρονος παραπονέθηκε για τον πόνο στο δόντι, οι μόνες που υπήρχαν διαθέσιμες για να τον εξετάσουν ήταν οι νοσοκόμες οι οποίες και του χορήγησαν παυσίπονα.
3. Η πρακτική με τα παυσίπονα είναι πάγια πρακτική στις ελληνικές φυλακές. Καταγγελίες αναφέρουν για κρατούμενο ότι σε σωφρονιστικό κατάστημα κράτησης στην Πελοπόννησο ενώ πάθαινε έμφραγμα του χορηγήθηκε παυσίπονο, με αποτέλεσμα να καταλήξει.
4. Επιστρέφοντας στην υπόθεση του 26χρονου, όταν πια μεταφέρθηκε στο Κέντρο Υγείας της περιοχής, ο οδοντίατρος αποφάνθηκε πως ήταν αργά και ότι πλέον έχρηζε άμεσης περίθαλψης από γναθοχειρουργό. Ο «πλησιέστερος» ήταν στη Λάρισα και το ραντεβού κλείστηκε έπειτα από 6 ημέρες! Ο 26χρονος, ο οποίος είχε καταδικαστεί για κλοπές, δεν πρόλαβε ποτέ να πάει στο ραντεβού. Τα ξημερώματα της 2ας Φεβρουαρίου βρέθηκε νεκρός στο κελί του.
5. Πληροφορίες της A.V. από ιατροδικαστικές πηγές αναφέρουν ότι από τη νεκροψία-νεκροτομή προκύπτει πως είχε προχωρήσει τόσο πολύ η σήψη από το απόστημα στο δόντι, που είχε φτάσει στα ζωτικά όργανα του κρατουμένου. Το ραντεβού με τον γναθοχειρουργό κλείστηκε πολύ αργά.
6. Η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδας χαρακτήρισε τον θάνατο του Μ.Σ. ως «το αποκορύφωμα όλων […], αποδεικνύοντας ότι το δόντι διαχρονικά έχει τη σημασία του».
7. Στις 5 Φεβρουαρίου 32χρονος κρατούμενος στις φυλακές Αλικαρνασσού αυτοκτονεί στο κελί του.
8. Ο συγκρατούμενός του δεν κατάλαβε τίποτα. Γιατί; Σύμφωνα με τα όσα ανήρτησε στο Facebook η δικηγόρος του κρατουμένου με τον οποίο ο αυτόχειρας μοιραζόταν το κελί, Ηλέκτρα Λήδα Κούτρα: «Τον είχαν βάλει για μια μέρα στην απομόνωση και με το που βγήκε, βρέθηκε κρεμασμένος στο κελί του. Ο συγκάτοικος δεν κατάλαβε τίποτα με τη βαριά φαρμακευτική αγωγή που δίνεται αβέρτα στη φυλακή αυτή, σημειωτέον, όχι για να αντιμετωπιστούν εξατομικευμένα οι ανάγκες των κρατουμένων, αλλά εν είδει “πολιτικής καταστολής”. Για τις συνθήκες σ’ αυτή τη φυλακή, αλλά και για την ιατρική τους μεταχείριση, που όπως λένε τους καθιστά “ζόμπι” κι εξαρτημένους από βαριά φάρμακα, έχουν προσφύγει στο ΕΔΔΑ περίπου οι μισοί κρατούμενοι».
9. Στις 29 Ιανουαρίου, ο 31χρονος οροθετικός Ν.Δ. αυτοκτόνησε μέσα στο νοσοκομείο «Άγιος Παύλος» των φυλακών Κορυδαλλού λίγο πριν αποφυλακιστεί.
10. Σύμφωνα με ανάρτηση της συνηγόρου του στο Facebook: «Ο θανών ήταν δικαιωθείς από το ΕΔΔΑ για παραβιάσεις των άρθρων 3,13 και 14 ΕΣΔΑ. Ήταν ασθενής και δεν μπορούσε να “δίνει το παρών”, οπότε ξαναφυλακίστηκε, πάλι υπό συνθήκες απάνθρωπες για τις οποίες καταδικάστηκε η χώρα. Θα απολυόταν σε μερικές μέρες. Ήταν χρήστης, αλλά δεν μπορούσε να έχει θεραπευτική μεταχείριση υπό κράτηση, οπότε έφτιαξε “πετσετιά” στο λαιμό του, “για να την ακούσει”. Βγήκε αίμα από το στόμα του, λένε οι συγκρατούμενοι, και, θεωρώντας η Υπηρεσία ότι έχει φυματίωση, αντί να τον προσέξει επειγόντως, τον έβαλαν στην απομόνωση. Όπου και βρέθηκε νεκρός. Νομίζω 3 θάνατοι σε διάστημα μερικών ημερών είναι ένας καλός λόγος για το Υπουργείο να πάρει επείγοντα μέτρα. Και το Νοσοκομείο (κατ' όνομα) Φυλακών Κορυδαλλού “Ο Άγιος Παύλος” να γίνει όντως Νοσοκομείο. Και οι τοξικοεξαρτημένοι να ’χουν τη θεραπευτική μεταχείριση που ορίζει ο Νόμος, κι όχι να στοιβάζονται σε “κανονικές” φυλακές. Σε άλλη χώρα θα ’χε παραιτηθεί ο υπουργός».
11. Ως προς την προσφυγή του 31χρονου αποθανόντος και την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, νομικές πηγές ανέφεραν στην A.V. ότι η προσφυγή έγινε το 2013 από 13 οροθετικούς κρατούμενους του νοσοκομείου φυλακών Κορυδαλλού, του γνωστού στο Twitter ως @kolastirio.
12. Τον Ιούλιο του 2015 το ΕΔΔΑ καταδίκασε τη χώρα μας για την ασυμβατότητα των συνθηκών κράτησης με αυτές μιας πολιτισμένης χώρας, τον τρόπο διανομής φαρμάκων –σημειωτέον ότι οι υπάλληλοι της φυλακής φοβούμενοι ότι θα κολλήσουν έβαζαν τα φάρμακα κάτω από την πόρτα με αποτέλεσμα οι έγκλειστοι οροθετικοί να πρέπει να σέρνονται στο πάτωμα για να τα πάρουν–, αλλά και το γεγονός ότι κρατούσε τους οροθετικούς γκετοποιημένους σε ένα μέρος της φυλακής χωρίς εύλογη και νομική αιτία και χωρίς να τους δίνει τη δυνατότητα ή τον τρόπο να βγουν από τη θέση του θύματος.
13. Έτσι, η Ελλάδα αναγκάστηκε να υποβάλει ένα ποσό αποζημίωσης στους 13 οροθετικούς και να λάβει νομοθετικά μέτρα να αποσυμφορήσει το νοσοκομείο των φυλακών. Γι’ αυτό άλλωστε και έγινε και το παράρτημα στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού.
14. Από το 2015, οπότε και βγήκε η απόφαση του ΕΔΔΑ, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από ενισχυμένη εποπτεία για να αλλάξει τις συνθήκες που επικρατούν στα σωφρονιστικά καταστήματα κράτησης.
15. Την 1η Μαρτίου του 2016 το Συμβούλιο της Ευρώπης με έκθεση της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων ήταν κόλαφος για την επικρατούσα κατάσταση στις ελληνικές φυλακές, συμπεριλαμβανομένου και του νοσοκομείου «Άγιος Παύλος» των φυλακών Κορυδαλλού.
16. Νομικές πηγές ανέφεραν στην A.V. ότι προκειμένου να μην αμαυρωθεί κι άλλο το προφίλ των ελληνικών φυλακών, όταν διαπιστωθεί ότι ένας κρατούμενος στον «Άγιο Παύλο» δεν έχει ακόμη πολύ χρόνο ζωής, τον μεταφέρουν φρουρούμενο στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας για να καταλήξει εκτός φυλακής.
17. Οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι καταγγέλλουν τον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή για αδιαφορία. O πρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Ελλάδας Σπύρος Καρακίτσος ανέφερε στην A.V. ότι «έχουμε ζητήσει επανειλημμένως και εξαιρετικά πιεστικώς ραντεβού από τον κ. Κοντονή». Ωστόσο, όπως μας τόνισε, εκπρόσωποι των σωφρονιστικών υπαλλήλων τον έχουν δει μόνο μία φορά όταν ανέλαβε, «παρά το γεγονός ότι έχουν συμβεί σοβαρά πράγματα, όπως επιθέσεις βίας κατά προσωπικού εντός κι εκτός φυλακών».
18. Κατά τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους το τεράστιο πρόβλημα των ελληνικών φυλακών είναι η «πολιτική της κορδέλας». «Γίνονται παρεμβάσεις σε διάφορες φυλακές, όπως για παράδειγμα τα γήπεδα ποδοσφαίρου στις φυλακές Μαλανδρίνου, τα οποία είναι μεν καλά αλλά πρόκειται για μια εντελώς επιδερμική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Λίγους μήνες μετά, πέθανε από απόστημα στο δόντι κρατούμενος των συγκεκριμένων φυλακών. Άλλη μία φυλακή που δεν έχει μόνιμο γιατρό. Δείγμα της ανεπάρκειας των μέτρων αυτών ο θάνατος του 26χρονου» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Καρακίτσος.
13°
