Να μια ενδιαφέρουσα παραδοξότητα: παρόλο που το νουάρ κυοφορείται στους κακόφημους δρόμους και τις σκοτεινές γωνίες όπου υποφώσκουν παρασιτικές φυσιογνωμίες, ορισμένοι από τους εμβληματικότερους εκπροσώπους του είναι υπέρ του δέοντος ιπποτικοί. Παραδείγματος χάριν, ο ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούνθερ, το αποκύημα του Σκοτσέζου Φίλιπ Κερ, που αποτελεί το καλύτερα κρυμμένο μυστικό του σύγχρονου αστυνομικού μυθιστορήματος. «Κρυμμένο» γιατί το πέρασμά του από την ελληνική βιβλιογραφία ουδέποτε διαφημίστηκε, «μυστικό» διότι δυστυχώς, ο μεγάλος όγκος του έργου του παραμένει αμετάφραστος.
Ευτυχώς, την αδικία αποκαθιστά η πολύ πρόσφατη επανέκδοση των τριών μυθιστορημάτων που αποτελούν την «Τριλογία του Βερολίνου», σε επίτομη έκδοση από τον Κέδρο. Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα μας εμπιστεύθηκε ο εκδότης, ετοιμάζεται παράλληλα η μετάφραση του φετινού «Prague Fatale», στα πλαίσια του εγχειρήματος να προσεγγίσει εκ νέου το ελληνικό κοινό τον συγγραφέα.
Ποιος είναι όμως ο Φίλιπ Κερ και ποια η αίγλη του προϊόντος του; Ο προσδιορισμός «τσαντλερικός» και οι υποτιθέμενες ομοιότητες με τον Φίλιπ Μάρλοου κολλάνε τόσο ενοχλητικά σε ορισμένους χαρακτήρες, όσο μια τσίχλα στο παπούτσι, όμως δεν υπάρχει πιο εύστοχος τρόπος για να σκιαγραφηθεί ο Μπέρνι Γκούνθερ: Σκληρός μα συμπονετικός. Αδέκαστος αλλά κολπατζής. Πνευματώδης, πείσμων, αυθάδης, πολύ ατακαδόρος για το καλό του, ο Γκούνθερ, όπως ο Μάρλοου, ποτέ δεν φείδεται χρόνου για να κρύψει ένα παραπανίσιο πτώμα ή διάθεσης να ξεμυαλίσει ένα μοιραίο θηλυκό. Καπνίζει αρειμανίως, το τσουγκρίζει ακατασχέτως, ενδύεται φτηνά κοστούμια, από περιπέτεια σε περιπέτεια κερδίζει χρήμα και ερωμένες για να τα χάσει αυτομάτως μαζί με τις κλονιζόμενες βεβαιότητές του, όμως ποτέ μα ποτέ, δεν προδίδει φίλο ή πελάτη.
Ο ήρωας του Κερ αποτελεί μια κλάση από μόνος του, εφόσον κινείται στην επικράτεια του «ιστορικού νουάρ», περιδινούμενος σε πραγματικά γεγονότα της τραυματικής ιστορίας του 20ου αιώνα και συναναστρεφόμενος υπαρκτά πρόσωπα του επιχειρησιακού θεάτρου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τον γνωρίζουμε στην προπολεμική Δημοκρατία της Βαϊμάρης, βιώνουμε στο πλάι του τον εθνικοσοσιαλιστικό ζόφο και παίρνουμε το κατόπι του στο μέτωπο. Ιχνηλατούμε τις διαδρομές του στην καθημαγμένη μεταπολεμική Βιέννη, και ακολουθούμε τις ψυχροπολεμικές διαδρομές του στο Μόναχο, το Μπουένος Άιρες, την Αβάνα, την Πράγα, οπουδήποτε μια αποστολή δύναται να εξασφαλίσει την επιβίωση ή να ξετρυπωθεί ένας εγκληματίας πολέμου.
Ο γερμανός ντετέκτιβ που τρεκλίζει υπό το βάρος της ιστορίας ζει ακόμα: ξεκοκαλίσαμε άμα τη κυκλοφορία τους το περσινό «Field Gray» και το φετινό «Prague Fatale», πληροφορηθήκαμε χαρμόσυνα την ανακοίνωση έκδοσης ενός επόμενου, ένατου τίτλου μέσα στο 2013. Δεν έχει φτιαχτεί ακόμα η σφαίρα που θα ξεκάνει τον Μπέρνι Γκούνθερ.
Ο Παναγιώτης Σκληρός μας ταξιδεύει στη Λευκάδατων δεκαετιών του ’50, του ’60 και του ’70 μέσα από τα βιβλία «Μικρές λευκαδίτικες ιστορίες» και «Η Αλτάνη και άλλες Λευκαδίτικες ιστορίες»
Ρωτήσαμε 10 προσωπικότητες από τους χώρους των τεχνών, των βιβλίων, της πολιτικής και της ακαδημαϊκής ζωής να μας μιλήσουν για τα τρία βιβλία που διάβασαν και αγάπησαν περισσότερο μέσα στο 2024. (Έχουμε κι ένα έξτρα. Κι είναι, φυσικά, ποίηση.)
«Προσπάθησα να γράψω ένα ποίημα που δεν παραιτείται, δεν παραδίδεται, δεν σηκώνει αμαχητί τα χέρια ψηλά, δεν το βάζει στα πόδια μπροστά στην αγριάδα και τη σκληρότητα της ζωής και της εποχής»
11°
