Όσοι επικαλούνται τον Διαφωτισμό και τις αρχές του για να συνηγορήσουν υπέρ της ανέγερσης του ισλαμικού τεμένους, μάλλον δεν έχουν ιδέα ούτε από Διαφωτισμό ούτε από αρχές.
Θεμελιώδες χαρακτηριστικό του Διαφωτισμού ήταν η αντίθεση στη θρησκεία και στον κλήρο. Ήδη από την εποχή του Μισέλ ντε Μονταίν (για να μην πω από την εποχή του Επίκουρου, του Πύρρωνα και του Δημόκριτου) η οπτική των προοδευτικών ήταν, και είναι, ενιαία: απόρριψη κάθε αυθεντίας, δεισιδαιμονίας, θρησκοληψίας. Προαγωγή της αμφισβήτησης, του ορθολογισμού, της επιστημονικής έρευνας. Όμως η πίστη στις «τέλειες», δηλαδή τελικές, μη εξελίξιμες, εντολές του Θεού και η άκριτη αποδοχή τους είναι ο πυρήνας ΚΑΘΕ θρησκείας.
Η ανεξιθρησκία που ο Διαφωτισμός διακήρυττε, ήταν η απελευθέρωση από τη δεσποτική επικυριαρχία, σε όλους τους τομείς της ζωής, του δογματικού Χριστιανισμού της εποχής. Στη Γαλλία τον 18ο αιώνα δεν υπήρχε Ισλάμ. Υπήρχε Πάπας, καρδινάλιοι και ιεροί κανόνες, οι οποίοι είχαν και κοσμική εξουσία. Και μερικά χρόνια πριν, υπήρχαν Ιερές Εξετάσεις και πυρές και μάγισσες και βασανιστήρια απίστων. Ο Διαφωτισμός ξεκίνησε και καθιερώθηκε ως ΑΝΤΙΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ κυρίως ρεύμα. «Πρέπει να απαγκιστρωθείς», έλεγε ο Βολταίρος «από τις παρηγοριές της θρησκείας και να γίνεις το παιδί της επιστήμης». «Οι άνθρωποι γεννιούνται καλοί από τη φύση τους και διαφθείρονται από την εκκλησία, την κακή παιδεία και τις οικονομικές συνθήκες. Ο μόνος δρόμος για να βελτιωθούν είναι να αφεθούν ελεύθεροι» γράφει στο Κοινωνικό Συμβόλαιο ο Ζαν Ζακ Ρουσώ. Φυσικά, η Εκκλησία τον κυνήγησε. Τα γραπτά του καταδικάστηκαν από τον επίσκοπο του Παρισιού και για να μην βρεθεί στη φυλακή έφυγε από το Παρίσι και έμεινε για δέκα χρόνια στην Ελβετία και στην Αγγλία.
Ακόμα και η έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων προέκυψε ως αντιδιαστολή στην αξιολόγηση των ανθρώπων με τα κριτήρια της θρησκείας: πιστοί – άπιστοι, αμαρτωλοί – ενάρετοι. Η Δημοκρατία ήταν η «τάξη των ανθρώπων» που έπρεπε να υποκαταστήσει την «τάξη του Θεού» δηλαδή τον «ελέω Θεού» ηγεμόνα και τον περίγυρό του: την κοσμική και εκκλησιαστική ολιγαρχία.
Οι Διαφωτιστές αντιμετώπιζαν στην καθημερινότητά τους αυτό που εμείς κάπως υποψιαζόμαστε διαβάζοντας ιστορία: ο άπιστος, ως προορισμένος να πεθάνει από το χέρι του Θεού, είχε ήδη αποψιλωμένα δικαιώματα ζωής. Το ιερατείο θα μπορούσε, χωρίς πολλά – πολλά, να αποφασίσει την… επίσπευση του θανάτου του. Άλλωστε η Δικαιοσύνη, όταν δεν υπεκαθίστατο πλήρως από τα θρησκευτικά δικαστήρια, ήταν υποταγμένη στην Εκκλησία και αποφάσιζε περισσότερο βάσει των ιερών κανόνων και λιγότερο βάσει μιας (πρώιμης μορφής) αστικής νομοθεσίας.
Εδώ η ίδια η πολιτική εξουσία αναγκάστηκε με την μορφή του αυτοκράτορα Eρρίκου του Δ' να εμφανιστεί ρακένδυτη και ξυπόλητη, μπροστά στον ανώτατο πολιτικοθρησκευτικό άρχοντα της εποχής, τον Πάπα Γρηγόριο Z’, για να του ζητήσει συγγνώμη (1077) που αμφισβήτησε την απόλυτη εξουσία του. Η Εκκλησία στους αιώνες που ακολούθησαν ουδέποτε παραιτήθηκε από την αξίωσή της να έχει πρωτεύοντα πολιτικό ρόλο. Ο «Περί Περιβολής» αγώνας άλλαζε στην πορεία των αιώνων παίκτες και σκορ, και πότε κέρδιζε ο «Καίσαρας», πότε ο Πάπας, μέχρι που οι κοινωνικοοικονομικές αλλαγές οδήγησαν σε συνασπισμό Εκκλησίας και κοσμικής εξουσίας εναντίον της ανερχόμενης αστικής τάξης. Η επικράτηση των αρχών του Διαφωτισμού ήταν που περιόρισε ταυτόχρονα, χωρίς να εξαλείψει, και τον πολιτικό ρόλο της Εκκλησίας και την απολυταρχία της εξουσίας.
Συν τω χρόνω, το ίδιο το εκκλησίασμα υιοθέτησε μια light εκδοχή του θρησκεύειν καταργώντας στην πράξη τις αιμοβόρες διαταγές της Παλαιάς Διαθήκης αλλά και το ανεφάρμοστα αυστηρό για τον σύγχρονο κόσμο αποστολικό πλαίσιο ζωής. Ο Διαφωτισμός έκανε την θρησκεία προσωπική υπόθεση του πιστού, ο οποίος έχει αποδεχθεί πως η δική του σωτηρία δεν συνδυάζεται, ντε και καλά, με την καταστροφή των άλλων. Σήμερα, μεγάλο ποσοστό πολιτών των χωρών της Δ. Ευρώπης, και της Ελλάδας επίσης, δηλώνουν άθρησκοι χωρίς αυτό να ενοχλεί κανέναν.
Ας το πούμε ξεκάθαρα: Διαφωτισμός και θρησκεία ως νομικό σύστημα, παράλληλο ή αντίπαλο του κοσμικού κράτους, δεν συνδυάζονται. Θα περιμέναμε από την αριστερά αυτή την αρχή να την κάνει… ευαγγέλιο. Δεν το κάνει, εγκλωβισμένη στον διαχρονικό αντιχριστιανισμό της και σε μια μπαγιάτικη μαρξιστική διεθνιστική αλληλεγγύη, η οποία αντιστρατεύεται έννοιες όπως κράτος, έθνος, εθνική ασφάλεια, πολιτισμός, παράδοση. Για την αριστερά, ο μουσουλμάνος είναι ένας κατατρεγμένος σύντροφος, πολίτης του παγκόσμιου προλεταριάτου, που ήρθε στην Ευρώπη για να γλυτώσει από τα δεινά που το ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο επέφερε στη χώρα του κι όχι ο φορέας μιας απαρχαιωμένης αντίληψης ζωής, αντιδιαμετρικά αντίθετης με τις αρχές του Διαφωτισμού.
Από την άλλη, η δεξιά διαβλέπει στη σύγκρουση κοσμικού κράτους – ισλαμισμού, περιστολή της σφαίρας επιρροής του ιερατείου, και ζορίζεται, καθώς ποντάρει πολύ στην εκλογική του στήριξη. Τι ήταν οι λαοσυνάξεις του Χριστόδουλου για τις ταυτότητες και οι επιτιμήσεις του προς τους «ευρωλιγούρηδες» (μολονότι μια χαρά η Εκκλησία έπαιρνε τη μερίδα του λέοντος από τις επιδοτήσεις και τα αναπτυξιακά προγράμματα των Ευρωπαίων), αν όχι μια αταβιστική εκδήλωση του παποκαισαρισμού α λα γκρέκα, την οποία η δεξιά (του Κυρίου) υπέθαλψε; Θυμίζω πως ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Καραμανλής πειθήνια υπέγραψε, μαζί με το σύνολο σχεδόν των στελεχών της ΝΔ, τις απαράδεκτες, για οποιοδήποτε σύγχρονο κράτος, αξιώσεις του «μακαριστού». Αν θες να τρίξεις τα δόντια στους μουφτήδες και να ενεργοποιήσεις, για παράδειγμα τον υπάρχοντα νόμο κατά της μισαλλοδοξίας για κάποιον φανατίλα ιμάμη, μπορείς ταυτόχρονα να σφυρίζεις αδιάφορα για περιπτώσεις σαν τον Αμβρόσιο, τον Άνθιμο και τον Πειραιώς; Οι πολιτικοί νομίζουν πως όταν δεν μπορούν να διορθώσουν ένα λάθος, το ισοφαρίζουν κάνοντας ένα άλλο, στον αντίποδά του.
Κι έτσι, πριν καν καταφέρουμε να υιοθετήσουμε τις βασικές έστω αρχές του Διαφωτισμού στην κρατική μας οργάνωση, πόσο δε μάλλον στις σχέσεις κράτους – θρησκειών, εμφανίζεται ο μεγαλύτερος εχθρός του Διαφωτισμού, ένα απολυταρχικό κανονιστικό σύστημα, και με προκάλυμμα τη θρησκεία, ζητάει να εγκατασταθεί εδώ για τα καλά. Και όλοι οι «προοδευτικοί» σπεύδουν να πουν “ναι”! Για να μονιμοποιηθεί ό,τι πιο οπισθοδρομικό κυκλοφορεί σε συσκευασία θρησκείας. Για να νομιμοποιηθεί η κατάργηση των αρχών του Διαφωτισμού στο εσωτερικό της μουσουλμανικής κοινότητας με μόνιμα θύματα τις γυναίκες, τα παιδιά, τις μειονότητες. Για να υποστούμε την γενική κατάργησή τους στο σύνολο της χώρας και της Ευρώπης, μόλις τους δοθεί η ευκαιρία! Το ότι η Ευρώπη άργησε να αντιληφθεί τι φίδι έθρεφε στον κόρφο της, μάς δίνει άλλοθι για να ξεκινήσουμε εμείς την επώαση;
Εφαρμόζοντας τις αρχές του Διαφωτισμού μπορούμε να κρίνουμε και τον ίδιον. Είναι προφανές πως παραήταν αισιόδοξος για την γραμμική εξέλιξη του ευρωπαϊκού πολιτισμού, θεωρώντας πως η επιστήμη και η Παιδεία θα εξαφάνιζαν τη θρησκοληψία και τον σκοταδισμό. Υποτίμησε την ανάγκη του ανθρώπου να κατασκευάζει απαντήσεις, να προτιμάει μια πλαστή ασφάλεια από μια γνήσια αγωνία. Υποτίμησε την ικανότητα της θρησκείας να λειτουργεί ως μεταφυσικό ρουσφέτι. Δεν μπόρεσε να αντιληφθεί την επίδραση του διεθνή οικονομικού παράγοντα στην εξέλιξη της ιστορίας. Αγνόησε την πιθανότητα «πισωγυρίσματος» του πολιτισμού μέσω της νέας θρησκοληψίας «της λαϊκής εξουσίας». Δεν φαντάστηκε ότι ο Ροβεσπιέρος, ο Μαρά, ο Στάλιν, ο Μάο, ο Πολ Ποτ, ο Ζαχαριάδης, σε ρόλο νέων «ελέω θεού» δικαστών, θα σε εκτελούσαν πλέον ως νέας μορφής άπιστο: ως εχθρό του Λαού. Κι ούτε μπορούσε να προβλέψει την απειλή ενός εξωτερικού εισβολέα που, τρεις αιώνες μετά, χωρίς πόλεμο, χρησιμοποιώντας τη δυτική ανεκτικότητα ως δούρειο ίππο θα έβαζε βόμβα μεταφορικά και κυριολεκτικά στις κατακτήσεις του δυτικού πολιτισμού.
Τι γίνεται λοιπόν όταν με την ελευθερία που του προσφέρεις, κάποιος απειλεί ευθέως τη δική σου; Του την αφαιρείς! Φανταστείτε τον Βολταίρο (ή όποιον είπε τη διάσημη ρήση) να την παραλλάσσει ως εξής: «Διαφωνώ με όσα λες αλλά θα υπερασπισθώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να απαιτείς όλοι όσοι δεν συμφωνούν με την άποψή σου να σιωπούν ή να θανατώνονται»!
Η ιδέα ότι κάποιοι κατέχουν τη μία και μοναδική αλήθεια, πιστεύουν στον έναν και μοναδικό Θεό και θεωρούν ιερό ένα βιβλίο που διατάσσει τη φυσική εξόντωση όλων των άλλων, ενώ στις κοινωνίες τους χρησιμοποιούν τη γυναίκα και τα παιδιά ως αντικείμενα και σεξουαλικά βοηθήματα και τους ομοφυλόφιλους ως παιχνίδια που τα πετούν από την ταράτσα, είναι το ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ του Διαφωτισμού.
Και μην βιαστεί κανείς να πει «δεν είναι όλοι οι Μουσουλμάνοι τρομοκράτες», διότι το εγχειρίδιο του μίσους είναι ιερό για όλους. Αν για κάποιους δεν είναι, να βγουν να το πουν, δημοσίως. Δεν αρκεί η (εντελώς άτονη, ε;) καταδίκη των τζιχαντιστών εκ μέρους των μετριοπαθών. Απαιτείται η αποκήρυξη των “θεϊκών” εντολών τις οποίες και οι μεν και οι δε αποδέχονται!
- Θες, μετριοπαθή μουφτή μου, να κηρύττεις τον λόγο του Αλλάχ; Πολύ ευχαρίστως, αλλά μόνο τα σημεία που μιλάνε για αγάπη και συνύπαρξη. Τα υπόλοιπα θα τα ξεχάσεις διά παντός!
- Μα δεν μπορώ να αποκηρύξω τα ιερά κείμενα!
- Τότε, λυπάμαι, αλλά δεν έχεις καμμία θέση στον πολιτισμό του Διαφωτισμού.
- Ποινικοποιείς τη σκέψη;
- Τη σκέψη όχι, διότι είναι πρακτικά αδύνατον. Αλλά από την στιγμή που κηρύττεις τη βία, η σκέψη έγινε πράξη. Διαπράττεις αδίκημα. Φυλακή, αφαίρεση υποκοότητας και απέλαση.
- Από αύριο θα είσαι άπατρις. Και διάλεξε πού θες να πας. Σου κάνουμε και τα εισιτήρια. Αλλιώς, στη φυλακή, μέχρι να αποφασίσεις. Εδώ δεν έχεις θέση.
- Μα δεν το προβλέπει αυτό η ευρωπαϊκή νομοθεσία.
- Λάθος της, αλλά θα το προβλέψει σύντομα, και να πεις κι ευχαριστώ στην ευρωπαϊκή νομοθεσία που θα σου δώσει αυτή την επιλογή. Γιατί, στις αγαπημένες σου χώρες, αν έκανες το ίδιο, θα έπαιζαν μπάλα με το κεφάλι σου.
Μα και η Παλαιά Διαθήκη είναι εγχειρίδιο μίσους κι εξακολουθεί να είναι μέρος της Αγίας Γραφής, θα πουν οι “εξισωτές”. Θα ζητήσεις κι από τον Ιερώνυμο να αποκηρύξει το Δευτερονόμιον; Να μια πολύ καλή ιδέα! Αν οι θρησκείες θέλουν να συμβάλουν σε ένα κόσμο ειρήνης ας μαζευτούν όλοι οι θρησκευτικοί ηγέτες μαζί, των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών τουλάχιστον, με όλα τα υποσύνολά τους, σε μια Διαθρησκευτική Οικουμενική Σύνοδο και ας αναγνωρίσουν ΟΛΟΙ ότι οι αιμοσταγείς, ρατσιστικές και μισαλλόδοξες εντολές της Αγίας Γραφής, του Κορανίου, του Ταλμούδ και όποιου άλλου “ιερού κειμένου”, αφορούσαν την εποχή για την οποία γράφτηκαν και δεν έχουν καμμία εφαρμογή στον σύγχρονο κόσμο. Θα έπρεπε να το είχαν κάνει ήδη. Αν δεν μπορούν να το κάνουν οι θρησκευτικές κεφαλές, ας τις υποχρεώσουν οι πολιτικές. Κι όποια “εκκλησία” δεν συνυπογράψει ή δεν παρευρεθεί, βγαίνει αυτομάτως εκτός νόμου, σφραγίζονται οι χώροι λατρείας της και κατάσχεται η περιουσία της. Διότι αυτός είναι ο τρόπος του Διαφωτισμού. Ο άλλος είναι να πάρουν την εξουσία πριν τους ισλαμιστές οι ακροδεξιοί και να πάμε σε θρησκευτική πανευρωπαϊκή σύρραξη. Τι προτιμάτε;
Μέχρι λοιπόν να αυτοπροσδιοριστούν, λυπάμαι, αλλά δεν μπορώ να ξεχωρίσω ποιοι είναι οι μετριοπαθείς και ποιοι οι… αγριοπαθείς, για να ξέρω σε ποιους μπορούμε να δώσουμε άδεια να λειτουργούν νόμιμα και σε ποιους όχι. Ξέρω ότι όσοι διαφημίζουν ως ιερό ένα βιβλίο που προτρέπει τους πιστούς σε εγκλήματα είναι ΗΘΙΚΟΙ ΑΥΤΟΥΡΓΟΙ αυτών των εγκλημάτων.
Όσο για σένα, δεν είσαι οπαδός του Διαφωτισμού όταν αδιαφορείς για εκείνους που απεργάζονται τη συσκότισή του. Είσαι αυτόχειρας. Κι εσύ, στο φινάλε, μπορεί να έχεις αποφασίσει να πεθάνεις. Το παιδί σου το ρώτησες;
14°
